NYAYA IRI PAKAVHA
Zvinonyadzisira Hazvikuvadzi Here?
Zvinonyadzisira zvakazara munyika mazuva ano. * Zvinogona kuwanikwa mune zvokushambadzira, mumafirimu, mumimhanzi, mumagazini, paterevhizheni, mumitambo yemavhidhiyo, munhare dzeserura dzinonzi masmartphone, panzvimbo dzepaIndaneti, uye mune zvokutumirana mifananidzo paIndaneti, nezvimwewo. Zvinoita sokuti zvinonyadzisira zvava kufarirwa nevakawanda mazuva ano. Munzvimbo dzakawanda vazhinji vava kuona zvinonyadzisira kupfuura kare.—Ona bhokisi rakanzi “Zviri Kuitika Panyaya Yezvinonyadzisira.”
Zvinonyadzisira zviri kuitawo zvichichinja. Muzvinadzidzo Gail Dines akanyora kuti: “Mazuva ano mifananidzo yezvinonyadzisira yaipa zvikuru zvokuti iya yaionekwa seyakaipisisa ndiyo yava kuonekwa seyokutandarisa.”
Unoona sei kuwanda kuri kuita zvinonyadzisira uye kufarirwa kwazviri kuitwa? Zvinonyadzisira zvinokuvadza here kana kuti zviri pakati nepakati? Jesu akati: “Muti wose wakanaka unobereka chibereko chakanaka, asi muti wose wakaora unobereka chibereko chisingabatsiri.” (Mateu 7:17) Zvinonyadzisira zvinobereka chibereko chakaita sei? Kuti tiwane mhinduro, ngatimboonai mibvunzo inotevera panyaya yezvinonyadzisira.
Zvinonyadzisira zvinokanganisa sei munhu?
ZVINOTAURWA NENYANZVI: Zvinonyadzisira zvinopinda muropa zvakanyanya zvokuti vatsvakurudzi nevarapi vanozvifananidza nedhiragi rinonzi crack cocaine.
Brian, * uyo akanga apindwa muropa nokuona zvinonyadzisira paIndaneti anoti: “Hapana chaigona kundimisa. Ndaiita semunhu abatwa nehope asingazivi zvaari kuita. Ndaitanga kudedera ndoguma ndava kutemwa nemusoro. Ndakamborwisa kuti ndirege asi ndakaita makore zvichiramba.”
Kakawanda vanhu vanoona zvinonyadzisira vanovanza tsika iyi. Vanozviita pachivande uye vanonyengera. Saka hazvishamisi kuti vakawanda vavo vanonzwa sevasina shamwari, vanozviona sevanhu pasina, vanozvidya mwoyo, vanoora mwoyo, uyewo vanogona kungotsamwa nyore nyore. Vamwe vacho vanogona kutonzwa vachida kuzviuraya. “Ndakaguma ndava zindoga uye ndapererwa,” anodaro Serge uyo aigara achitora zvinonyadzisira paIndaneti achiisa pafoni yake zuva roga roga. “Ndaizviona sendisingakoshi, ndichizvipa mhosva, ndisina shamwari uye ndichiita sendakasungwa. Ndainyara chaizvo uye ndaitya kutsvaga rubatsiro.”
Kunyange kungoona zvinonyadzisira kwenguva pfupi kana kuti kungokanda ziso pazviri kunogona kuita kuti zvizotiipira. Dr. Judith Reisman, uyo anotungamirira pakutsvakurudza nyaya dzokuona zvinonyadzisira akataura kudare reSenate rokuUnited States achiti: “Mifananidzo yezvinonyadzisira haisi nyore kubvisa mupfungwa uye inochinja mafungiro emunhu, zvichiita kuti ingoerekana yava kuyeukwa mupfungwa dzake zvokuti zvinomuomera kuikanganwa.” Susan uyo ane makore 19 uye aimbovhura nzvimbo dzinobudisa zvinonyadzisira paIndaneti anoti: “Mifananidzo yacho yakadzika midzi mupfungwa dzangu. Ndinongoerekana ndava kuifunga. Zvinoita sokuti handizombokwanisi kuibvisa zvachose mupfungwa.”
ZVINONYANYA KUKOSHA: Zvinonyadzisira zvinoita kuti vanozviona vave varanda uye zvinovapinza mumatambudziko.—2 Petro 2:19.
Zvinonyadzisira zvinokanganisa sei mhuri?
ZVINOTAURWA NENYANZVI: “Zvinonyadzisira zvinoparadza mhuri newanano.”—Bhuku rinonzi The Porn Trap, rakanyorwa naWendy uye Larry Maltz.
Zvinonyadzisira zvinoparadza mhuri newanano nokuti
Zvinoita kuti vari muwanano vasavimbana, vasawirirana, uye vasadanana.—Zvirevo 2:12-17.
Zvinoita kuti munhu ari muwanano ave neudyire, afinhikane nemumwe wake uye asagutsikane naye.—VaEfeso 5:28, 29.
Zvinoita kuti munhu afungidzire achiita zvepabonde uye ave nemakaro ekuda kupinda pabonde nenzira dzisina kunaka.—2 Petro 2:14.
Zvinopinza munhu ari muwanano pamuedzo wokumanikidza mumwe wake kuita zvebonde nenzira dzisina kukodzera.—VaEfeso 5:3, 4.
Zvinoita kuti munhu ari muwanano anyengere uye aite gumbo mumba gumbo panze.—Mateu 5:28
Bhaibheri rinoudza vari muwanano kuti varege “kunyengera” wavakaroorana naye. (Maraki 2:16) Kuita gumbo mumba gumbo panze kunotova unyengeri hunokanganisa wanano uye hunoita kuti vakaroorana vaparadzane kana kurambana. Izvi zvinozoita kuti vana vari muwanano idzodzo vatambure.
Zvinonyadzisira pachazvo zvinotokuvadza vana. Brian ambotaurwa anotsanangura kuti: “Pandaiva nemakore anenge 10, ndakangodhumana nemagazini ezvinonyadzisira ababa vangu pataitamba chihwande-hwande. Ndakatanga kutarisa magazini acho pachivande, ndisingatombozivi kuti nei ndaifarira kuona mifananidzo yacho. Izvi zvakaita kuti nditange tsika inokuvadza iyo yakazoramba kupera kusvika ndava munhu mukuru.” Tsvakurudzo dzinoratidza kuti zvinonyadzisira zvinogona kuita kuti vari kuyaruka vatange kuita zvepabonde vachiri vaduku uyewo kuti vaite zvebonde nevanhu vakawanda, vashungurudze vamwe panyaya dzebonde, uye kuti vakanganisike mupfungwa.
ZVINONYANYA KUKOSHA: Zvinonyadzisira zvinokonzera kupesana pane vanodanana uye zvinoguma zvaita kuti munhu arwadziwe uye atambure mumwoyo.—Zvirevo 6:27.
Bhaibheri rinoti chii panyaya yezvinonyadzisira?
SHOKO RAMWARI RINOTI: “Naizvozvo, urayai nhengo dzemiviri yenyu . . . kana tichitaura nezvoufeve, zvinhu zvisina kuchena, chido chokurara nomumwe munhu, kuchiva kunokuvadza, nokuchochora uko kunoreva kunamata zvidhori.”—VaKorose 3:5.
Chiripo ndechokuti Jehovha * Mwari anovenga zvinonyadzisira. Izvi hazvirevi kuti haatombodi kuti vanhu vaite zvebonde. Akatisika tiine chido chokuita zvepabonde, aine chinangwa chokuti vari muwanano vafadzane, vasada kushayana, uye kuti vanakidzwe nechishamiso chokuva nevana.—Jakobho 1:17.
Saka nei tingati Jehovha anovenga zvinhu zvinonyadzisira? Ona zvikonzero zvishoma zvinotevera.
Anoziva kuti zvinonyadzisira zvinokanganisa upenyu hwevanhu.—VaEfeso 4:17-19.
Anotida uye anoda kutidzivirira kuti tisakuvadzwa.—Isaya 48:17, 18.
Jehovha anoda kudzivirira mhuri newanano.—Mateu 19:4-6.
Anoda kuti tive netsika dzakachena uye kuti tiremekedze kodzero dzevamwe.—1 VaTesaronika 4:3-6.
Anoda kuti tiremekedze simba ratiinaro rokubereka vana uye kuti tirishandise zvine rukudzo.—VaHebheru 13:4.
Jehovha anoziva kuti zvinonyadzisira zvinoratidza maonero akaipa, eudyire aSatani panyaya dzebonde.—Genesisi 6:2; Judha 6, 7.
ZVINONYANYA KUKOSHA: Zvinonyadzisira zvinokanganisa ukama hwemunhu naMwari.—VaRoma 1:24.
Zvisinei, Jehovha anonzwira tsitsi zvikuru vaya vanoda kusununguka padambudziko rokuona zvinonyadzisira. Bhaibheri rinoti: “Jehovha ane ngoni nenyasha, anononoka kutsamwa uye azere nomutsa worudo. Nokuti iye anonyatsoziva maumbirwo atakaitwa, achiyeuka kuti tiri guruva.” (Pisarema 103:8, 14) Anokoka vanozvininipisa kuti vauye kwaari kuti ‘vanzwirwe ngoni uye vaitirwe mutsa usina kukodzera kuwanwa kuti vabatsirwe panguva yakakodzera.’—VaHebheru 4:16; ona bhokisi rakanzi “Kukurira Tsika Yokuona Zvinonyadzisira.”
Vakawanda vakabvuma kubatsirwa naMwari. Rubatsiro rwake rune simba here? Ona zvinotaurwa neBhaibheri nezvevamwe vakakunda tsika dzakaipa: “Makagezwa mukachena, . . . makatsveneswa, . . . makanzi makarurama muzita raShe wedu Jesu Kristu uye nomudzimu waMwari wedu.” (1 VaKorinde 6:11) Vanhu ava vanogona kutaura sezvakaitwa nemuapostora Pauro paakati: “Ndine simba rokuita zvinhu zvose nokuda kwaiye anondipa simba.”—VaFiripi 4:13.
Susan uyo akakunda dambudziko rokupindwa muropa nezvinonyadzisira anoti: “Jehovha ndiye chete anogona kukubatsira kubuda mudambudziko iri. Kana ukamukumbira kuti akubatsire uye kuti akutungamirire, unogona kuva neukama hwakanaka naye. Haazombokurasisi.”
^ ndima 3 Shoko rokuti “zvinonyadzisira” rinoreva zvinhu zvinobudisa nyaya dzepabonde zvakagadzirirwa kumutsa chido chokupinda pabonde kune anozviona, anozviverenga kana kuti kuzviteerera. Zvinogona kusanganisira mifananidzo, mashoko akanyorwa kana kuti zvinhu zvakarekodhwa.
^ ndima 8 Mazita ari munyaya ino akachinjwa.
^ ndima 25 Jehovha ndiro zita raMwari rinotaurwa muBhaibheri.