A ËSHTË PROJEKTUAR?
Llambushka e xixëllonjës
LLAMBUSHKA ose organi ndriçues i një xixëllonje të veçantë e gjinisë Photuris mbulohet nga një shtresë luspore që rrit tmerrësisht intensitetin e dritës së prodhuar nga ky insekt. *
Luspat e valëzuara
Shqyrto faktet: Studiuesit kanë zbuluar se luspat e vockla mbi sipërfaqen ndriçuese të disa xixëllonjave formojnë një shtresë të valëzuar, të ngjashme me tjegullat e vendosura mbi njëra-tjetrën. Në njërën anë, luspat janë të pjerrëta vetëm 3 mikrometra, më pak se një e njëzeta e trashësisë së fijes së flokut të njeriut. Pikërisht kjo pjerrësi e vockël bën të mundur që drita e xixëllonjës të jetë afro 50 për qind më e fortë sesa po të formonin luspat një sipërfaqe të njëtrajtshme!
A mund të imitohet ky model për t’i bërë edhe më të efektshme diodat ndriçuese (LED-ët) që përdoren në pajisjet elektronike? Për ta vërtetuar, shkencëtarët i veshën diodat me një shtresë të valëzuar të ngjashme me shtresën e llambushkës së xixëllonjës. Cili ishte rezultati? Ato bën 55 për qind më shumë dritë. Fizikania Anika Bei thotë: «Gjëja më e rëndësishme e punës sonë është se sa shumë mësojmë nga studimi i kujdesshëm i natyrës.»
Si mendon? A erdhi me evolucion llambushka e xixëllonjës Photuris? Apo është projektuar?
^ par. 3 Shkencëtarët nuk i kanë studiuar të gjitha llojet e kësaj xixëllonje.
Mund të të pëlqejë edhe . . .
A ËSHTË PROJEKTUAR?
Jetë që ndriçojnë tokën—A është projektuar?
Disa gjallesa prodhojnë dritë. Veç kësaj, efikasiteti i energjisë së tyre as nuk krahasohet me burimet e dritës që ka shpikur njeriu. Si ka mundësi?
ZGJOHUNI!
Forma e guaskave
Forma dhe struktura e guaskave të detit shërbejnë për të mbrojtur moluskun brenda tyre.
ZGJOHUNI!
Gëzofi i lundërzës së detit—A është projektuar?
Disa gjitarë uji kanë nën lëkurë një shtresë të trashë dhjami që i mban ngrohtë. Lundërza e detit përdor një metodë tjetër.
ZGJOHUNI!
Strategjia që përdor bleta për të zbritur
Pse strategjia e saj është ideale të imitohet në sistemet e drejtimit të robotëve fluturues?
ZGJOHUNI!
Fijet ngjitëse të midhjeve të detit
Midhjet e detit fiksohen me anë të fijeve. Studimi i ndërtimit të tyre mund të ndihmojë për të gjetur mënyra të reja më të mira për të fiksuar pajisjet në ndërtesa ose për të lidhur tendinat me kockat.
