Yu e frutrow tapu wan tru Gado?
Yu e frutrow tapu wan tru Gado?
Na ini 1906, na ondrosukuman Robert E. Peary ben si wan kontren na wan pisi fu grontapu di kowru srefisrefi. Peary ben de na ini a kontren Cape Colgate di de na a moro farawe pisi fu a noord-westsei fu Noord-Amerika.
DI A ben de drape, dan a ben si san ben gersi den moro hei presi fu wan farawe kontren. Den hei presi disi ben weti. A gi a kontren dati a nen fu wan fu den man di ben e yepi fu pai gi na ondrosuku di a ben e du, èn na so a kontren kisi a nen fu Crocker Land. Now, seibi yari baka dati, na American Museum of Natural History gi wan grupu fu ondrosukuman a wroko fu go studeri a kontren dati. Den ondrosukuman disi ben musu fu breiti di den si wan kontren nanga bergi, lagipresi, èn sosrefi heipresi di ben abi snew na den tapu! Ma dati ben de fu wan syatu pisi ten nomo. Heri esi den kon si taki den ben e denki nomo taki den ben e si den sani disi, bika den sani disi no ben de tru. A srefi sani disi ben kisi Peary, èn now den ondrosukuman ben lasi den ten, krakti, nanga moni fu ondrosuku wan sani di no ben de tru.
Na ini a ten disi, furu sma e gi den heri ati nanga a ten fu den na kruktu gado di den e si leki tru gado. Na ini a ten fu den apostel fu Yesus, sma ben e anbegi gado soleki Hermes nanga Zeus (Tori fu den Apostel 14:11, 12). Na ini a ten disi, den sma fu a Syinto bribi, a Hindu bribi, nanga den tra bribi di de na grontapu e anbegi milyunmilyun gado. Iya, soleki fa Bijbel e taki, „furu ’gado’ nanga furu ’masra’ de” (1 Korentesma 8:5, 6). Ala den gado disi kan de tru gado?
Gado di „no man kibri sma”
Fu gi wan eksempre, prakseri a gebroiki di sma e gebroiki prenki noso tra sani na ini a anbegi fu den. Den sma di e frutrow tapu kruktu gado noso e gebroiki den te den e begi, e si den gado disi leki frulusuman di abi bun bigi krakti fu pai sma noso fu frulusu den fu kefar. Ma den gado disi kan kibri sma trutru? A psalm skrifiman ben singi fu den kruktu gado disi: „Den kruktu gado fu den nâsi de fu solfru nanga gowtu, a wroko fu libisma anu. Wan mofo den abi, ma den no man taki noti; ai den abi, ma den no man si noti; yesi den abi, Psalm 135:15-17; Yesaya 45:20.
ma den no man arki noti. Sosrefi bro no de na ini den mofo.” Iya, den kruktu gado na gado di „no man kibri sma”.—A tru taki, den sma di e meki kruktu gado kan feni dati den gado disi e libi èn taki den abi makti. Èn den sma di e anbegi kruktu gado e frutrow tapu den gado disi. A profeiti Yesaya ben taki: „Den e tyari en na tapu a skowru fu den, den e tyari en èn den e poti en tanapu na tapu en presi. A no e komoto fu a presi pe a e tanapu. Wan sma e bari kari en, ma a no e piki, a no e frulusu wan sma fu banawtu” (Yesaya 46:7). A tru tori de taki, awansi o tranga a bribi fu den anbegiman fu wan kruktu gado de, toku a gado disi noiti sa man du wan sani. Den sortu prenki disi di sma srefi meki èn den stonpopki di sma meki fu gowtu noso tra sani, na „gado di no warti noti”.—Habakuk 2:18.
Furu sma na ini a ten disi e si pôpi sma, sportman, politiek seti, nanga spesrutu kerki fesiman leki den gado. Boiti dati, furu sma e si moni leki a gado fu den. Awansi fa a no fa, sma e prenki den kruktu gado disi neleki den abi spesrutu koni nanga eigifasi, aladi dati no de so. Den gado disi no e gi den sma di e bribi na ini den ala den sani di den e howpu fu kisi èn den no man du dati tu. Fu gi wan eksempre, a kan gersi leki sma kan lusu furu problema te den na gudu sma, ma a krakti fu gudu e kori sma (Markus 4:19). Wan ondrosukuman ben aksi: „Fu san ede a de so taki a sani di so furu sma wani èn e si leki wan lusu gi ala problema, e gi sma so furu sari nanga broko-ede te den e kisi a sani dati?” Iya, te wan sma e suku fu kon gudu, dan a sma dati kande no sa poti so furu prakseri moro na den sani di warti trutru. Den sani disi kan de wan bun gosontu, wan bun oso-famiri libi, krosibei matifasi, noso wan warti matifasi nanga a Mekiman. A gado di a sma disi e anbegi now, e sori fu de noti moro leki wan ’falsi gado’!—Yona 2:8.
„Nowan sma no ben piki”
Wi no e handri nanga koni te wi e taki dati sani di no de tru na tru sani. Na ini a ten fu a profeiti Elia, den anbegiman fu a gado Bâal ben leri disi nanga tranga. Den ben abi a tranga bribi taki Bâal ben abi a makti fu meki faya saka kon fu hemel fu bron a meti ofrandi. Fu taki en leti, „fu mamanten te go miti bakadina, den ben tan kari a nen fu Bâal, èn ben taki: ’O Bâal, piki wi!’” Bâal ben abi yesi di ben man yere èn wan mofo di ben man taki? A tori e taki moro fara: „Nowan sten no ben de, èn nowan sma no ben piki.” Iya, „nowan sma no ben poti prakseri na den” (1 Kownu 18:26, 29). Bâal no ben de wan tru gado, a no ben de na libi èn a no ben man du noti.
A de prenspari trutru taki wi e kon sabi èn anbegi wan trutru Gado! Ma suma na a gado dati? Èn sortu winimarki wi sa kisi te wi e frutrow na en tapu?
[Prenki na tapu bladzijde 3]
Egingwah, a kompe fu Peary, e luku fu si efu kontren de na en fesi
Robert E. Peary
[Sma di abi a reti fu den prenki]
Egingwah: A teki puru fu a buku The North Pole: Its Discovery in 1909 Under the Auspices of the Peary Arctic Club, 1910; Robert E. Peary: NOAA
[Prenki na tapu bladzijde 4]
Den sani di sma e si leki gado na ini a grontapu disi, e kori furu sma