Go na content

Go na table of contents

Yehovah na wi Yepiman

Yehovah na wi Yepiman

Yehovah na wi Yepiman

„Mi sa kisi yepi fu Yehovah, a Mekiman fu hemel nanga grontapu.”—PSALM 121:2.

1, 2. (a) Fu san ede wi kan taki dati wi alamala abi yepi fanowdu ten na ten? (b) Sortu Yepiman Yehovah de?

SUMA fu wi no abi yepi fanowdu? Fu taki en leti, dan wi alamala abi yepi fanowdu ten na ten. Wi abi yepi fanowdu fu kakafutu gi bigi problema, fu horidoro te wi e sari fu di wi lasi wan lobiwan na ini dede, noso fu horidoro te wi e kisi hebi tesi. Te sma abi yepi fanowdu, dan furu tron den e go na wan mati di lobi den. Te wi e taki nanga so wan mati fu wan problema di wi abi, dan a kan de moro makriki gi wi fu horidoro. Ma wan libisma leki wi no man yepi wi nanga ala sani. Bika te yu luku en bun, dan a no ala ten trawan o man yepi wi te wi de na ini nowtu.

2 Ma wan Yepiman de di abi furu krakti, èn di man yepi wi na ala sortu fasi. Boiti dati, dan a e gi wi a dyaranti taki a no sa gowe libi wi noiti. En na a Sma fu suma a psalm skrifiman ben taki nanga ala frutrow: „Mi sa kisi yepi fu Yehovah” (Psalm 121:2). Fu san ede a psalm skrifiman disi ben abi na overtoigi taki Yehovah ben o yepi en? Fu piki na aksi disi, dan meki wi poti prakseri na Psalm 121. Te wi sa du dati, dan a sa yepi wi fu si fu san ede wi kan abi a frutrow tu taki Yehovah sa de wi Yepiman.

Wan Sma di man yepi ala ten

3. Na sortu bergi a psalm skrifiman ben luku go kande, èn fu san ede a ben du dati?

3 Na a fosi presi, a psalm skrifiman sori taki wi kan frutrow tapu Yehovah, fu di En na a Mekiman fu ala sani. A ben taki: „Mi sa opo mi ai luku go na den bergi. Fu pe mi sa kisi yepi? Mi sa kisi yepi fu Yehovah, a Mekiman fu hemel nanga grontapu” (Psalm 121:1, 2). A psalm skrifiman no ben opo en ai luku go na iniwan bergi nomo, ma a ben luku go na wan tu spesrutu bergi. Di a ben skrifi den wortu disi, dan a tempel fu Yehovah ben de na ini Yerusalem. A foto dati, di ben de hei tapu den bergi fu Yuda, ben de a presi pe Yehovah ben e tan na wan agersi fasi (Psalm 135:21). A kan taki a psalm skrifiman ben opo en ai luku go na den bergi fu Yerusalem pe a tempel fu Yehovah ben de, aladi a ben e suku yepi na Yehovah nanga ala frutrow. Fu san ede a psalm skrifiman ben abi so wan overtoigi taki Yehovah ben kan yepi en? Fu di En na „a Mekiman fu hemel nanga grontapu”. Fu taki en leti, dan a psalm skrifiman ben taki: ’Fu tru, noti no kan tapu na almakti Mekiman fu yepi mi!’—Yesaya 40:26.

4. Fa a psalm skrifiman ben sori taki Yehovah e poti prakseri ala ten na den nowtu fu a pipel fu en? Fu san ede disi e gi wi trowstu?

4 Baka dati, a psalm skrifiman fruklari taki Yehovah e poti prakseri ala ten na den nowtu fu den futuboi fu en, di a taki: „A no sa meki taki yu futu degedege. A Wan di e kibri yu, noiti no kan dyonko. Luku! A sma di e kibri Israel no sa dyonko èn a no sa fadon na sribi” (Psalm 121:3, 4). Noiti Gado sa meki den futu fu den wan di e frutrow tapu en „degedege”, èn noiti a sa meki taki den fadon na so wan fasi taki den no man opo moro (Odo 24:16). Fu san ede a no sa du dati? Bika Yehovah de neleki wan skapuman di de na ai dorodoro e luku den skapu fu en. Te wi e prakseri a tori dati, dan a e gi wi trowstu trutru, a no so? Nowan momenti a sa tapu en ai gi den nowtu fu a pipel fu en. Dei nanga neti a e poti spesrutu prakseri na den.

5. Fu san ede a psalm skrifiman taki dati Yehovah de na a „reti-anusei”?

5 Fu di a psalm skrifiman ben abi ala frutrow taki Yehovah e kibri en pipel na wan getrow fasi, meki a ben skrifi: „Yehovah e kibri yu. Yehovah na yu kowrupe na yu reti-anusei. Na deiten a son srefi no sa bron yu, èn a mun no sa kisi yu te neti” (Psalm 121:5, 6). Gi wan sma di e koiri nanga futu na ini a Mindri Owstusei, a ben o de wan prisiri sani te a ben feni wan presi pe a ben o man go kibri gi a faya son. Neleki fa wan kowrupe e kibri sma gi a faya fu a son, na so Yehovah e kibri a pipel fu en gi rampu. Luku taki a psalm skrifiman taki dati Yehovah de na a „reti-anusei”. Na ini orloku fu owruten, dan a skilt ben tapu a reti-anu fu a srudati pikinso nomo, fu di a srudati ben e hori a skilt nanga en kruktu-anu. Wan getrow mati ben kan kibri a srudati fu di a ben e tanapu e feti na a reti-anusei fu a srudati disi. Yehovah de neleki so wan mati. Na wan getrow fasi a e tanapu na sei den anbegiman fu en èn a de klariklari fu yepi den ala ten.

6, 7. (a) Fa a psalm skrifiman e gi wi a dyaranti taki Yehovah noiti sa tapu fu yepi a pipel fu en? (b) Fu san ede wi kan abi a srefi frutrow neleki a psalm skrifiman?

6 Oiti Yehovah sa tapu fu yepi a pipel fu en? A sani dati noiti sa pasa. A psalm skrifiman ben tapu nanga den wortu: „Yehovah srefi sa kibri yu teige ala rampu. A sa kibri yu sili. Yehovah srefi sa kibri yu te yu e go na doro èn te yu e kon baka, fu now èn teleki ten di no skotu” (Psalm 121:7, 8). Na ini vers 5 a psalm skrifiman taki: ’Yehovah e kibri yu’. Disi wani taki dati e du dati nownowde. Na ini vers 7, 8 di kari dyaso, a psalm skrifiman skrifi: ’Yehovah srefi sa kibri yu’, san e sori go na a tamara. Sobun, tru anbegiman e kisi a dyaranti taki Yehovah sa yepi den srefi na ini a ten di e kon. Awinsi pe den e go, èn awinsi sortu rampu e miti den, toku Yehovah sa man yepi den ala ten.—Odo 12:21.

7 Fu tru, a skrifiman fu Psalm 121 ben abi a frutrow taki na almakti Mekiman e luku den futuboi fu en na wan switifasi neleki fa wan skapuman e du dati, èn a de na ai neleki wan waktiman. Wi kan abi a srefi frutrow di a psalm skrifiman ben abi, fu di Yehovah no e kenki (Maleaki 3:6). A sani disi wani taki dati Gado sa kibri wi na skin sei ala ten? Nôno, ma solanga wi e si en leki wi Yepiman, dan a sa kibri wi gi iniwan sani di kan pori a yeyefasi fu wi. Fu dati ede wan sma kan aksi: ’Fa Yehovah e yepi wi?’ Meki wi go luku fo fasi fa a e du dati. Na ini na artikel disi, wi sa luku fa a ben yepi den futuboi fu en na ini Bijbel ten. Na ini a tra artikel, wi sa luku fa a e yepi a pipel fu en na ini a ten disi.

Yepi di sma kisi fu engel

8. Fu san ede a no de fu fruwondru taki den engel e broko den ede trutru nanga a tanbun fu den futuboi fu Gado na grontapu?

8 Yehovah abi milyunmilyun engel na en ondro (Danièl 7:9, 10). Den yeye manpikin disi e du a wani fu en na wan getrow fasi (Psalm 103:20). Den sabi heri bun taki Yehovah lobi den anbegiman fu en na grontapu, èn dati a wani yepi den. Fu dati ede, a no de fu fruwondru taki den engel e broko den ede trutru nanga a tanbun fu den futuboi fu Gado di de na grontapu (Lukas 15:10). Sobun, a musu de so taki den engel e prisiri dati Yehovah e gebroiki den fu yepi libisma. Na sortu fasi Yehovah ben gebroiki den engel fu yepi den futuboi fu en na ini owruten?

9. Gi wan eksempre di e sori fa Gado gi den engel a makti fu kibri getrow libisma.

9 Gado ben gi den engel a makti fu kibri getrow libisma èn fu frulusu den tu. Di Sodom nanga Gomora ben o kisi pori, dan tu engel ben yepi Lot nanga den umapikin fu en fu lowe komoto na ini den foto disi (Genesis 19:1, 15-17). Wán engel nomo ben kiri 185.000 srudati fu Asiria di ben wani teki Yerusalem abra (2 Kownu 19:35). Di den ben trowe Danièl na ini a lew-olo, dan Yehovah „ben seni en engel kon èn a ben tapu a mofo fu den lew” (Danièl 6:21, 22). Wan engel ben frulusu na apostel Petrus di ben de na strafu-oso (Tori fu den Apostel 12:6-11). Bijbel e kari furu tra eksempre pe engel ben kibri sma. Den eksempre dati e buweisi taki den wortu fu Psalm 34:7 de tru, pe skrifi: „Na engel fu Yehovah e seti ensrefi lontu den wan di e frede En, èn a e frulusu den.”

10. Fa Yehovah gebroiki wan engel fu gi a profeiti Danièl deki-ati?

10 Son leisi, Yehovah gebroiki den engel fu gi getrow libisma deki-ati nanga krakti. Wan tori di e naki wi ati, de fu feni na ini Danièl kapitel 10. A kan taki Danièl ben abi sowan 100 yari na a ten dati. A profeiti ben firi brokosaka trutru, èn soleki fa a sori, dan dati ben kon fu di Yerusalem ben de wan brokopresi èn fu di a ben teki langa fosi a tempel ben meki kon bun baka. Danièl ben bruya sosrefi, fu di a kisi wan fisyun di ben meki en frede (Danièl 10:2, 3, 8). Na wan lobi-ati fasi, Gado seni wan engel go fu gi en deki-ati. Moro leki wán leisi, na engel ben taigi Danièl taki a ben de wan „man di Gado lobi srefisrefi”. San ben de a bakapisi? Na owru profeiti ben taigi na engel: „Yu tranga mi.”—Danièl 10:11, 19.

11. San na wan eksempre di e sori fa Gado gebroiki den engel fu tiri a wroko fu prati a bun nyunsu?

11 Yehovah gebroiki den engel tu fu tiri a wroko fu prati a bun nyunsu. Wan engel ben tiri Filipus fu preiki fu Krestes gi wan eunuch fu Etiopia èn bakaten a man disi teki dopu (Tori fu den Apostel 8:26, 27, 36, 38). Wan syatu pisi ten baka dati, a ben de a wani fu Gado taki a bun nyunsu ben musu preiki gi sma di no ben de Dyu èn di no ben besnèi. Na ini wan fisyun, wan engel ben sori ensrefi na Kornelius, wan man di ben abi frede gi Gado èn di no ben de wan Dyu. Na engel ben taigi Kornelius taki a ben musu seni kari na apostel Petrus. Di den boskopuman fu Kornelius ben feni Petrus, dan den taki: „Wan santa engel ben tyari wan boskopu fu Gado kon gi Kornelius, taki a musu seni kari yu fu kon na en oso fu fruteri en den sani di yu abi fu taki.” Petrus ben gi yesi na den boskopuman disi, èn den fosi sma di no ben de Dyu èn di no ben besnèi kon tron memre fu a Kresten gemeente (Tori fu den Apostel 10:22, 44-48). Prakseri fa yu ben o firi efu yu ben o sabi taki wan engel yepi yu fu miti wan sma di e angri trutru fu kisi a têgo libi!

Yepi di sma kisi fu a santa yeye

12, 13. (a) Fu san ede den apostel fu Yesus ben abi bun reide fu bribi taki santa yeye ben kan yepi den? (b) Na sortu fasi santa yeye ben gi den fosi yarihondro Kresten krakti?

12 Syatu bifo Yesus dede, a ben gi den disipel fu en a dyaranti taki den no ben o tan sondro yepi. A Tata ben o gi den wan „yepiman, a santa yeye” (Yohanes 14:26). Den apostel ben abi bun reide fu bribi taki a santa yeye ben kan yepi den. Te yu luku en bun, dan den Buku fu Bijbel di Gado meki sma skrifi, lai nanga eksempre di e sori fa Yehovah gebroiki santa yeye, a moro tranga krakti di de, fu yepi a pipel fu en.

13 Na furu okasi, a santa yeye ben gi libisma a krakti fu du a wani fu Yehovah. Santa yeye ben gi den Krutuman a krakti fu frulusu den Israelsma (Krutuman 3:9, 10; 6:34). A srefi yeye dati ben gi den fosi yarihondro Kresten a krakti fu tan preiki sondro frede, aladi den ben kisi gens na ala sortu fasi (Tori fu den Apostel 1:8; 4:31). Den bun bakapisi di den ben abi na ini a diniwroko fu den, ben de wan buweisi taki santa yeye ben e yepi den fu du a wroko. Nowan tra sani ben kan meki taki sma di ’no ben sabi leisi noso skrifi èn di ben de neleki ala tra sma’ ben kan prati a Kownukondre boskopu na a heri grontapu di sma ben sabi na ini a ten dati!—Tori fu den Apostel 4:13; Kolosesma 1:23.

14. Fa Yehovah gebroiki en santa yeye fu meki a pipel fu en kon frustan sani moro bun?

14 Yehovah ben gebroiki en santa yeye tu fu meki a pipel fu en kon frustan sani moro bun. Nanga yepi fu a yeye fu Gado, Yosef ben man fruklari den dren di Farao ben kisi èn di ben abi wan profeititori na ini (Genesis 41:16, 38, 39). Yehovah gebroiki en santa yeye fu meki sma di abi sakafasi kon sabi san a abi na prakseri, ma a ben kibri den sani dati gi sma di ben abi heimemre (Mateyus 11:25). Fu dati ede, na apostel Paulus ben taki fu den sani di Yehovah sreka „gi den wan di lobi En”, taki: ’Gado tyari den sani dati kon na krin gi wi nanga yepi fu a yeye fu en’ (1 Korentesma 2:7-10). Soso nanga yepi fu santa yeye wan sma kan kon frustan trutru san Gado wani.

Yepi di sma kisi fu Gado Wortu

15, 16. San Yosua ben musu du efu a ben wani handri na wan koni fasi?

15 A Wortu fu Yehovah di skrifi nanga yepi fu santa yeye, „bun fu gi leri” èn a e meki taki den futuboi fu Gado kan „koni dorodoro, de srekasreka dorodoro gi ibri bun wroko” (2 Timoteyus 3:16, 17). Bijbel abi furu eksempre di e sori fa Gado gebroiki difrenti pisi fu a Wortu fu en di ben skrifi na tapu papira kaba, fu yepi en pipel na ini owruten.

16 Den Buku fu Bijbel ben gi den anbegiman fu Gado bun rai. Di Yosua ben kisi a frantwortu fu tiri Israel, dan Gado ben taigi en: „A wetbuku disi [di Moses ben skrifi] no musu komoto na yu mofo, èn yu musu leisi na ini en nanga wan safri sten dei nanga neti, so taki yu kan handri soifri akruderi ala sani di skrifi na ini; bika na so fasi sani sa waka bun nanga yu èn na so fasi yu sa handri nanga koni.” Luku taki Gado no ben pramisi Yosua taki a ben o kisi koni na wan wondru fasi. Na presi fu dati, dan Yosua ben o man handri na wan koni fasi efu a ben o leisi „a wetbuku” èn efu a ben o prakseri dipi fu den sani di a ben leisi.—Yosua 1:8; Psalm 1:1-3.

17. Fa Danièl nanga Kownu Yosia ben kisi yepi fu den Santa Buku di den ben abi na a ten dati?

17 Gado gebroiki en Wortu tu fu yepi sma kon sabi a wani fu en èn san a abi na prakseri fu du. Fu eksempre, nanga yepi fu den sani di Yeremia ben skrifi, Danièl ben kon sabi o langa Yerusalem ben o tan wan brokopresi (Yeremia 25:11; Danièl 9:2). Prakseri tu san ben pasa na ini a pisi ten di Kownu Yosia ben e tiri na ini Yuda. Na a ten dati, a pipel ben gowe libi Yehovah èn so leki fa a sori, dan den kownu no ben skrifi wan kopi fu a Wet gi densrefi èn den no ben handri akruderi a Wet (Deuteronomium 17:18-20). Ma di den ben e meki a tempel kon bun baka, dan den feni „a wetbuku”. A kan taki a ben de a wetbuku di Moses srefi ben skrifi. Kande disi ben de a fosi wetbuku, di ben kaba skrifi sowan 800 yari na fesi. Baka di Yosia yere san ben skrifi na ini a wetbuku, dan a kon frustan taki a pipel no ben du srefisrefi san Yehovah ben wani, èn a kownu ben tyari seryusu kenki kon fu du san skrifi na ini a buku (2 Kownu 22:8; 23:1-7). A de krin taki Gado pipel fu owruten ben kisi yepi fu den Santa Buku di den ben abi na a ten dati!

Yepi di sma kisi fu brada nanga sisa

18. Fu san ede wi kan taki dati na Yehovah e meki taki wan tru anbegiman e yepi wan trawan?

18 Furu tron Yehovah e gebroiki den brada nanga sisa fu wi fu gi wi yepi. Trutru, te wan tru anbegiman e yepi wan trawan, dan Gado na a Sma di e meki taki a sani dati e pasa. Fu san ede wi kan taki dati? Tu sani e sori dati. Na a fosi presi, Gado en santa yeye abi fu du nanga a tori. Te sma e meki a santa yeye abi krakti na den tapu, dan den sa man sori den fasi soleki lobi, nanga bunfasi (Galasiasma 5:22, 23). Sobun, te wán fu den futuboi fu Gado e yepi wan trawan, dan disi e sori taki a yeye fu Yehovah abi krakti na en tapu. A di fu tu sani na taki wi meki akruderi a prenki fu Gado (Genesis 1:26). Disi wani taki dati wi man sori den fasi fu en, soleki switifasi nanga sari-ati. Sobun, te wan futuboi fu Yehovah e du wan sani fu yepi wan trawan, dan a Sma fu pe a yepi disi e komoto trutru, na Gado.

19. Soleki fa skrifi na ini Bijbel, dan fa Yehovah ben gebroiki brada nanga sisa fu yepi trawan?

19 Fa Yehovah ben gebroiki brada nanga sisa na ini Bijbel ten fu yepi trawan? Furu tron Yehovah ben meki taki wan futuboi gi rai na wan trawan, neleki fa Yeremia ben gi Baruk rai, èn a rai disi ben meki taki Baruk tan na libi (Yeremia 45:1-5). Ten na ten, dan tru anbegiman ben e yepi tra brada nanga sisa fu di den ben gi den sani di den ben abi fanowdu. Wán eksempre di e sori disi, na di den Kresten na ini Masedonia nanga Akaya ben de fayafaya fu yepi den brada nanga sisa di ben e libi na ini Yerusalem èn di ben de na ini nowtu. Na apostel Paulus ben sori taki fu di sma ben lobi fu gi na so wan fasi, meki tra sma ben e „taki Gado tangi”.—2 Korentesma 9:11.

20, 21. Na ini sortu situwâsi na apostel Paulus ben de di den brada nanga sisa fu Rome ben gi en krakti?

20 A e naki wi ati trutru te wi e leisi fa den futuboi fu Yehovah ben e meki muiti fu gi makandra krakti nanga deki-ati. Luku wan eksempre di abi fu du nanga na apostel Paulus. Di a ben de na pasi fu go na Rome leki wan strafuman, dan Paulus ben e waka a pasi fu Rome di sma ben sabi leki a Via Appia. A lasti pisi fu a pasi no ben makriki kwetikweti, fu di den sma di ben e waka a pasi disi ben musu pasa na ini wan lagipresi di ben lai swampu. * Den brada nanga sisa na ini a gemeente fu Rome ben sabi taki Paulus ben de na pasi e kon. San den ben o du? Yu denki taki den ben o wakti na ini a foto na ini den moi oso fu den, teleki Paulus ben doro fu kon bari den odi?

21 A Bijbel skrifiman Lukas, di ben teki waka makandra nanga Paulus, e fruteri wi san ben pasa: „Fu drape [Rome] den brada, di ben yere a nyunsu fu unu, ben kon miti wi te na a presi pe a Wowoyo fu Apius ben de èn na den Drie Taveernen.” Yu kan si san ben pasa? Di wan grupu fu brada ben sabi taki Paulus ben de na pasi e kon, dan den ben komoto na Rome fu go miti en. Wan tu fu den brada ben e wakti na a Wowoyo fu Apius, sowan 74 kilometer moro fara fu Rome. Disi ben de a barinen presi pe sma ben e tan fu rostu. Den tra brada ben e wakti na den Drie Taveernen, wan presi sowan 58 kilometer na dorosei fu a foto èn pe sma ben kan teki bro. San Paulus du? Lukas e taki: „Di Paulus ben si den, dan a ben taki Gado tangi èn a ben kisi deki-ati” (Tori fu den Apostel 28:15). Prakseri fa a ben de. Den brada ben meki furu muiti fu waka a langa pasi fu go miti Paulus. A si di Paulus ben si den brada nomo, ben gi en krakti nanga trowstu! Èn suma Paulus ben gi tangi di a ben kisi a yepi disi? A gi tangi na a Sma di meki taki den brada du disi, namku Yehovah Gado.

22. San na wi yaritekst fu 2005, èn na san wi sa poti prakseri na ini a tra artikel?

22 A de krin taki den tori di skrifi na ini Bijbel e sori taki Yehovah na wan Yepiman trutru. A de a moro bun Yepiman di de. Dati meki a fiti taki Yehovah Kotoigi sa abi leki yaritekst fu 2005, den wortu di skrifi na ini Psalm 121:2: „Mi sa kisi yepi fu Yehovah.” Ma fa Yehovah e yepi wi na ini a ten disi? Wi sa poti prakseri na a tori disi na ini a tra artikel.

[Futuwortu]

^ paragraaf 20 Horace, a puwema skrifiman fu Rome (65—8 b.G.T.) di ben e waka a srefi pasi disi, ben taki dati a pisi disi fu a pasi no ben makriki kwetikweti. Horace ben taki dati a Wowoyo fu Apius „ben lai nanga botoman èn nanga gridiman di ben e seri sopi na ini sopiwenkri”. A ben e kragi fu den „frufruktu kawfrei nanga todo”, èn fu a „fisti” watra.

Yu e memre disi ete?

Fa Yehovah ben gebroiki—

• den engel fu yepi sma?

• en santa yeye fu yepi sma?

• en Wortu di skrifi nanga yepi fu santa yeye fu yepi sma?

• brada nanga sisa fu yepi trawan?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenspari pisi na tapu bladzijde 15]

A yaritekst fu 2005 sa de: „Mi sa kisi yepi fu Yehovah.”—Psalm 121:2.

[Prenki na tapu bladzijde 16]

Paulus ben taki Gado tangi gi a yepi di a ben kisi fu den brada nanga sisa na ini Rome