Wan „Pim” wegiston e sori krin taki Bijbel tru
Wan „Pim” wegiston e sori krin taki Bijbel tru
A WORTU „pim” skrifi wán leisi nomo na ini Bijbel. Na ini den dei fu Kownu Saul, den Israelsma ben musu srapu den isri wrokosani fu den na den smeti fu Filistia. Bijbel e taki: „Wan sma ben musu pai wan pim fu srapu den plugu, den tyapu, den wrokosani di abi dri tifi, nanga den aksi, èn sosrefi fu seti den langa tiki nanga srapu penti di sma e gebroiki fu meki wan meti waka a reti pasi.”—1 Samuel 13:21.
San ben de wan pim? Sma no ben man piki na aksi dati teleki 1907 G.T., di sma feni a fosi pim wegiston, di den ben diki na a owruten foto di nen Geser. Den bijbelvertaler fu fositen ben abi problema fu vertaal a wortu „pim”. Fu eksempre, a Da Bijbel-vertaling ben vertaal 1 Samuel 13:21 so: „Tokoe dem ben abi wan feiri foe dem zeis nanga dem ploeg nanga dem aka nanga dem aksi, en foe seti dem srapoe isri sani foe meki dem meti go moro esi.”
Sabiman na ini a ten disi sabi taki wan pim ben de wan wegiston fu sowan 7,82 gran; disi ben de sowan tu fu a di fu dri pisi fu wan sikkel, di ben de wan prenspari wegiston fu den Hebrewsma. Fu srapu den wrokosani fu den Israelsma, den Filistiasma ben e aksi pisipisi solfru di ben hebi leki wan pim wegiston. Di a kownukondre fu Yuda nanga en mamafoto, Yerusalem, fadon na ini 607 b.G.T., dan sma no ben gebroiki a sikkel wegiston moro fu wegi sani. Ma dan fa a pim wegiston e sori krin taki den Hebrew Buku fu Bijbel de tru?
Son sabiman feni taki den Hebrew Buku fu Bijbel, sosrefi a Bijbel buku Wan Samuel, skrifi na ini a pisi ten fu den Grikisma nanga den Romesma, srefi moro lati na ini a di fu tu te go miti a fosi yarihondro b.G.T. Fu dati ede, sma feni taki „den Hebrew Buku fu Bijbel . . . ’abi noti fu du nanga historia’, èn den no man sori wi furu fu a fasi fa Israel ben de na ini Bijbel ten, noso na ini owruten’. Na Israel fu Bijbel ten nanga na Israel fu owruten na tori di Dyu nanga Kresten fu disiten meki.”
Ma William G. Dever, wan professor di e ondrosuku owruten sani èn sosrefi a fasi fa libisma ben e libi fositen, e taki fu a pim di kari na 1 Samuel 13:21: „A no kan taki skrifiman di ben e libi na ini a ten fu den Grikisma nanga den Romesma ’meki a tori’ fu so wan wegiston; den man disi ben e libi omeni hondro yari baka di a wegiston no ben de fu feni moro èn baka di sma ben frigiti en kaba. Fu taki en leti, sma no ben frustan a pikin pisi fu a bijbeltekst disi teleki na ini a bigin fu a di fu twenti yarihondro G.T., di sma feni a fosi pim wegiston di ben abi a wortu pîm na en tapu na ini a Hebrewtongo.” A professor e taki moro fara: „Efu ala den Bijbel tori ben de ’tori di sma meki’ na ini a ten fu den Grikisma nanga den Romesma, dan fa a du kon taki a spesrutu tori disi de na ini den Hebrew Buku fu Bijbel? A no de fu taki, dati wan sma kan feni taki a pîm tori na ’wán pikin tori’ nomo. Disi de tru; ma sma sabi heri bun tu taki ’na den pikin tori e meki taki wi abi historia.’”
[Prenki na tapu bladzijde 29]
Wan pim wegiston ben de sowan tu di fu dri pisi fu wan sikkel