„No frutrow na tapu yu eigi frustan”
„No frutrow na tapu yu eigi frustan”
„Frutrow na tapu Yehovah nanga yu heri ati. No frutrow na tapu yu eigi frustan.”—ODO 3:5.
1, 2. (a) Sortu problema kan miti wi? (b) Tapu suma wi musu frutrow te wi de na ini wan muilek situwâsi, te wi musu teki wan seryusu bosroiti, noso te wi musu kakafutu gi tesi? (c) Fu san ede wi musu frutrow na en tapu?
A WROKOBASI fu Cynthia * seni wan tu sma gowe kaba èn now Cynthia e frede taki en srefi o lasi en wroko. Fa a o du efu a lasi en wroko? Fa a o pai gi den tra sani di a abi fanowdu? Wan Kresten sisa di nen Pamela wani go preiki na wan presi pe moro Kownukondre preikiman de fanowdu. Ma a musu du disi trutru? Wan yonkuman di nen Samuel abi wan tra problema. Yonguyongu kaba a bigin luku porno. A pasa 20 yari, ma te now ete a abi a tranga firi fu luku porno. Fa a kan kakafutu gi a tesi disi?
2 Tapu suma yu e frutrow te yu de na ini wan muilek situwâsi, te yu musu teki wan seryusu bosroiti, noso te yu musu kakafutu gi wan tesi? Yu e frutrow tapu yusrefi nomo, noso yu e „trowe yu hebi na tapu Yehovah”? (Ps. 55:22) Bijbel taki: „Den ai fu Yehovah e si den reti-ati sma, èn den yesi fu en e yere te den e bari suku yepi na en” (Ps. 34:15). Iya, a prenspari srefisrefi fu frutrow tapu Yehovah nanga wi heri ati èn fu no frutrow tapu wi eigi frustan!—Odo 3:5.
3. (a) San a wani taki fu frutrow tapu Yehovah? (b) Fu san ede son sma e frutrow tapu den eigi frustan nomo?
3 Fu frutrow tapu Yehovah nanga wi heri ati, wani taki dati wi musu du san a wani èn na a fasi fa a wani. Te wi e du disi, a prenspari srefisrefi fu begi en doronomo èn fu fruteri en taki wi wani trutru taki a tiri wi. Ma gi furu sma a no makriki fu frutrow tapu Yehovah nanga den heri ati. Fu eksempre, wan Kresten sisa di nen Lynn taki: „Ala ten mi musu du furu muiti fu frutrow dorodoro tapu Yehovah.” Fu san ede a taki disi? A taki: „Mi no gro kon bigi nanga mi papa. Mi mama no ben e sorgu mi èn a no ben e broko en ede tumusi nanga mi. Dati meki frukufruku kaba mi leri fu sorgu gi misrefi.” Fu di Lynn gro kon bigi na so wan fasi, meki a muilek gi en fu frutrow iniwan sma. Te wan sma kan du wan sani bun noso te a abi wan bun libi, a kan tu taki a e frutrow tapu ensrefi nomo. Fu eksempre, te wan owruman abi furu ondrofeni, a kan bigin denki taki a kan teki bosroiti na ini a gemeente sondro fu begi Gado fosi.
4. San wi o luku na ini na artikel disi?
4 Te wi begi, dan Yehovah wani taki wi du ala muiti fu du san wi taki na ini a begi èn fu du sani soleki fa en wani. Ma fa yu kan sabi o ten yu musu meki Yehovah lusu wan problema gi yu èn o ten yu musu du muiti fu lusu wan problema yusrefi? Gi sortu sani wi musu luku bun te wi e teki bosroiti? Fu san ede begi de prenspari te wi musu kakafutu gi tesi? Fu feni piki tapu den aksi disi, meki wi go luku wan tu eksempre na ini Bijbel.
Te wi de na ini wan muilek situwâsi
5, 6. San Heskia du di Kownu Sanherib taki dati a ben o kon feti nanga Yerusalem?
5 Bijbel taki fu Kownu Heskia fu Yuda: „Heskia no gowe libi Yehovah. Ala ten Heskia gi yesi na en èn a gi yesi na den komando di Yehovah ben gi Moses.” Iya, a „ben e frutrow na tapu Yehovah, a Gado fu Israel” (2 Kow. 18:5, 6). Wan leisi Kownu Sanherib fu Asiria seni Rabsakei, tu boskopuman, èn wan bun bigi legre go na Yerusalem. A tranga legre fu Asiria ben teki wan tu tranga foto na Yuda abra kaba èn now Sanherib ben wani teki Yerusalem abra tu. San Heskia du? A go na a oso fu Yehovah, dan a bigin begi: „Wi e begi yu, Yehovah wi Gado, fu puru wi na a anu fu a kownu fu Asiria, so taki ala kownukondre na grontapu o sabi taki yu Yehovah, yu wawan na Gado.”—2 Kow. 19:14-19.
6 Heskia du sani tu soleki fa a begi. Srefi fosi a go begi na ini a tempel, a taigi a pipel taki den no musu piki Rabsakei te a e meki spotu nanga den. Boiti dati, Heskia seni wan tu sma go na a profeiti Yesaya fu aksi en san den musu du (2 Kow. 18:36; 19:1, 2). Heskia ben sabi san Yehovah feni bun èn na dati a du. A no ben go suku yepi na Egepte noso na den tra pipel lontu den, fu di a ben sabi taki Yehovah no ben o feni dati bun. Na presi fu frutrow tapu en eigi frustan, Heskia frutrow tapu Yehovah. Baka di na engel fu Yehovah kiri 185.000 man fu Sanherib, Sanherib „hari gowe” èn a drai go baka na Ninefei.—2 Kow. 19:35, 36.
7. Sortu trowstu wi kan kisi fu den begi fu Hana nanga Yona?
7 Hana, a wefi fu Elkana fu a lo fu Leifi, ben de nanga bigi sari fu di a no ben man kisi pikin. Ma toku a ben e frutrow tapu Yehovah èn a begi en fu fruteri en fu a tori disi (1 Sam. 1:9-11, 18). Yehovah frulusu a profeiti Yona tu di a ben de na ini a bere fu a bigi fisi. Yona ben begi: „Na ini banawtu mi ben de di mi bari kari Yehovah. Ne a piki mi. Na ini Grebi mi ben de di mi bari fu kisi yepi. Ne yu yere mi sten” (Yona 2:1, 2, 10). A e gi wi trowstu fu sabi taki awinsi o muilek a situwâsi fu wi de, ala ten wi kan bari kari Yehovah èn ’begi en fu du bun gi wi’!—Leisi Psalm 55:1, 16.
8, 9. Na sortu sani Heskia, Hana, nanga Yona ben e poti prakseri di den ben e begi? San wi kan leri fu disi?
8 Den eksempre fu Heskia, Hana, nanga Yona e leri wi wan tra prenspari sani tu: Wi musu hori na prakseri ala ten fu sortu sani wi kan begi te wi de na nowtu. Sani ben hebi trutru gi den dri sma disi di den ben de na nowtu. Ma toku den begi fu den e sori taki den no ben e broko den ede nanga densrefi nomo èn den no begi soso fu kisi wan lusu gi den problema fu den. Den moro prenspari sani gi den ben de fu prèise a nen fu Gado, fu anbegi en na a yoisti fasi, èn fu du san a ben wani den fu du. A ben hati Heskia taki sma ben e gi Yehovah porinen. Hana ben angri fu kisi wan pikin, ma toku na a pikin dati di a ben lobi so te, a pramisi fu gi Yehovah meki a dini na ini a tabernakel na Silo. Yona ben taki: „San mi pramisi, na dati mi o du.”—Yona 2:9.
9 Te wi e begi Yehovah fu puru wi na ini wan muilek situwâsi, a bun fu luku fu san ede wi e du disi. Wi e begi soso fu kisi wan lusu gi a problema fu wi, noso wi e prakseri Yehovah tu èn san en wani? Te sani e moro wi, a makriki fu poti someni prakseri na a nowtu fu wi taki wi e frigiti den sani di abi fu du nanga na anbegi fu wi. Te wi e aksi Yehovah fu yepi wi, meki wi tan poti prakseri na en, na en nen di musu de santa, èn na a reti di a abi fu de a Moro Hei Tiriman fu hemel nanga grontapu. Te wi e du disi, dan wi no o bruya te wi no kisi wan lusu gi a problema, noso te sani no e pasa soleki fa wi Yesaya 40:29; Filipisma 4:13.
wani. Kande a piki tapu wi begi na a krakti di Gado e gi wi fu horidoro na ini a muilek situwâsi di wi de na ini.—LeisiTe wi musu teki bosroiti
10, 11. San Yosafat du di a ben musu teki wan seryusu bosroiti?
10 San yu e du te yu musu teki wan seryusu bosroiti na ini yu libi? Yu e teki a bosroiti fosi èn baka dati yu o aksi Yehovah fu meki sani waka soleki fa yu bosroiti? Luku san Kownu Yosafat fu Yuda du di den legre fu den Moabsma nanga den Amonsma kon fu feti nanga en. Yuda no ben tranga nofo fu feti nanga den. San Yosafat du dan?
11 Bijbel taki: „Di Yosafat yere den sani disi, a kon frede, dan a go suku yepi na Yehovah.” A taigi ala sma na Yuda fu faste èn a kari a heri pipel kon makandra „fu aksi Yehovah san fu du”. Dan a opo tanapu na mindri den sma fu Yuda nanga Yerusalem èn a bigin begi. Disi na wan tu sani di a taki na ini a begi: „Ke wi Gado, yu no o strafu den dan? Wi no tranga nofo fu feti nanga a bigi legre di e hari kon feti nanga wi. Boiti dati, wi no sabi san wi musu du. Na fu dati ede wi e aksi yu fu yepi wi.” A tru Gado arki a begi fu Yosafat èn a du wan wondru fu yepi den (2 Kron. 20:3-12, 17). Te wi musu teki wan bosroiti, spesrutu te a abi fu du nanga na anbegi fu wi, a moro bun fu frutrow tapu Yehovah na presi fu frutrow tapu wi eigi frustan, a no so?
12, 13. San wi kan leri fu Kownu David te wi musu teki wan bosroiti?
12 Ma san wi musu du te wi abi wan problema di no gersi so muilek fu feni wan lusu gi en? Kande wi e denki taki wi o man feni wan lusu esi-esi fu di wi ben de na ini wan srefi sortu situwâsi kaba. Wan sani di pasa na ini a libi fu Kownu David kan yepi wi nanga a pisi tori disi. Di den Amalèksma teki a foto Siklak abra, den tyari den wefi fu David, den pikin fu en, nanga den man fu en gowe. Ne David go suku yepi na Yehovah. A aksi: „Mi musu hari go na baka den ogri-ati fufuruman?” Yehovah piki: „Hari go na den baka, bika yu o miti den na pasi. Yu kan de seiker taki yu o fri den sma di den teki tyari gowe.” David gi yesi èn a „teki ala den sani di den Amalèksma ben fufuru”.—1 Sam. 30:7-9, 18-20.
13 Wan pisi ten baka dati, den Filisteasma kon feti nanga Israel. David aksi Yehovah baka san fu du èn Yehovah gi en wan krin piki. A taki: „Go feti nanga den Filisteasma, bika yu kan de seiker taki mi o meki yu wini den” (2 Sam. 5:18, 19). Syatu baka dati den Filisteasma kon feti baka nanga David. San a ben o du a leisi disi? A ben kan prakseri: ’Tu leisi kaba a sani disi miti mi. Meki mi go feti nanga den feanti fu Gado baka leki fa mi ben du kaba.’ Yu denki taki David ben o suku rai na Yehovah baka? David no ben frutrow tapu ensrefi soso fu di a ben abi ondrofeni. Ete wan leisi a begi Yehovah. A ben musu fu breiti trutru di a du disi, bika disi leisi Yehovah gi en wan tra piki! (2 Sam. 5:22, 23) Te wi kon na ini den srefi sortu problema noso situwâsi, wi musu luku bun taki wi no e frutrow tapu wisrefi soso fu di wi abi ondrofeni.—Leisi Yeremia 10:23.
14. San wi kan leri fu a fasi fa Yosua nanga den tra owru man fu Israel teki wan bosroiti di ben abi fu du nanga den Gibeonsma?
14 Fu di wi na sondusma, meki wi musu luku bun taki wi no frigiti fu aksi Yehovah rai te wi musu teki wan bosroiti. Srefi owruman di abi ondrofeni musu luku bun taki den no du disi. Luku san Yosua nanga den tra owru man fu Israel du di den Gibeonsma kon na den èn kori den taki den ben kon fu wan farawe kondre. Sondro fu aksi Yehovah san fu du, Yosua nanga den tra owru man taigi den Gibeonsma taki den Yos. 9:3-6, 14, 15.
no ben o feti nanga den èn den meki wan frubontu nanga den. A tru taki Yehovah no tapu den fu meki a frubontu. Ma a meki sma skrifi na ini Bijbel san pasa, so taki wi ben o sabi taki Yosua nanga den tra owru man du sani sondro fu aksi Yehovah. Meki a de so ala ten taki wi suku rai na Yehovah, fosi wi teki wan bosroiti.—Te wi e du muiti fu kakafutu gi tesi
15. Fruteri fu san ede begi prenspari srefisrefi te wi wani kakafutu gi tesi.
15 Fu di ’sondu de leki wan wèt’ na ini wi skin, meki wi musu feti nanga den sondu firi di wi abi (Rom. 7:21-25). Ma wi kan wini a feti disi. Fa so? Yesus taigi den bakaman fu en taki begi prenspari srefisrefi te den wani kakafutu gi tesi. (Leisi Lukas 22:40.) Srefi efu wi tan nanga den sondu firi noso prakseri baka te wi begi Gado, toku wi musu „tan aksi Gado” fu gi wi a koni fu man kakafutu gi den sortu tesi disi. Wi kan de seiker taki a o yepi wi ’nanga en heri ati èn sondro fu suku fowtu na wi’ (Yak. 1:5). Yakobus skrifi tu: „Efu wan fu unu siki, meki a kari den owruman fu a gemeente kon na en. Meki den begi gi en èn salfu en nanga oli na ini a nen fu Yehovah. Te den e begi nanga bribi, dan a sma di siki o kon betre.”—Yak. 5:14, 15.
16, 17. Te wi e suku yepi fu kakafutu gi tesi, dan o ten na a moro bun ten fu begi?
16 Begi prenspari srefisrefi efu wi wani kakafutu gi tesi, ma wi musu hori na prakseri tu taki wi musu begi na a yoisti ten. Luku san pasa nanga a yonkuman di Odo 7:6-23 e taki fu en. Na mofoneti a ben e waka na ini wan strati pe wan huru-uma ben e tan èn a ben sabi dati. Na uma kori en nanga wan lo switi taki èn a kisi en nanga en grati tongo. Te fu kaba a yonkuman go na en baka leki wan mankaw di den e tyari go srakti. Fu san ede a yonkuman go drape? Bijbel e taki dati a „no ben abi frustan”, sobun a no ben abi ondrofeni èn soleki fa a sori a ben e feti nanga den sondu firi fu en (Odo 7:7). O ten ben o de a moro bun ten gi en fu begi? A no de fu taki dati begi ben kan yepi en na iniwan ten di a tesi ben e miti en. Ma a moro bun ten gi en fu begi ben o de a fosi leisi di a ben e waka nanga a denki fu go na ini a strati.
17 Na ini a ten disi yu sa abi mansma tu di e feti trutru nanga a firi fu luku porno. Ma kon meki wi taki dati so wan man ben o go na den presi tapu Internet pe a sabi taki a kan si fowtow noso felem di e sori den sortu morsu sani disi di abi fu du nanga seks. A man disi ben o de leki a yonkuman fu Odo kapitel 7, a no so? Neleki a yonkuman, a ben o suku problema gi ensrefi! Efu wan sma kisi a firi fu luku porno, dan wantewante a musu begi Yehovah fu yepi en, so taki a no go suku den sortu sani disi tapu Internet.
18, 19. (a) Fu san ede a kan muilek fu kakafutu gi wan tesi, èn fa yu kan wini a feti disi? (b) Sortu fasti bosroiti yu teki?
18 A no makriki fu kakafutu gi tesi noso fu tapu nanga takru gwenti. Na apostel Paulus skrifi: „A sondu skin de teige a yeye, èn a yeye de teige a sondu skin.” Dati meki „[wi] no e du den sani di [wi] wani du” (Gal. 5:17). Ma fu wini a feti disi, wi musu begi wantewante èn nanga wi heri ati te wi kisi takru prakseri noso firi di kan meki wi sondu. „Nowan tesi di [wi] e kisi, na tesi di tra libisma no e kisi” èn nanga a yepi fu Yehovah wi kan tan dini en nanga wan krin ati.—1 Kor. 10:13.
19 Begi na wan heri moi kado fu Yehovah di kan yepi wi te wi de na ini wan muilek situwâsi, te wi musu teki wan seryusu bosroiti, noso te wi e du muiti fu kakafutu gi wan tesi. Te wi e begi fu den tori disi, dan wi e sori taki wi e frutrow na en tapu. Wi musu aksi Yehovah ala ten tu fu gi wi en santa yeye fu a tiri wi èn fu a gi wi krakti (Luk. 11:9-13). Awinsi san e pasa, frutrow tapu Yehovah ala ten èn no frutrow tapu yu eigi frustan.
[Futuwortu]
^ paragraaf 1 Wi kenki den nen.
Yu e memre disi ete?
• San yu leri fu Heskia, Hana, nanga Yona te a abi fu du nanga a frutrow di wi musu frutrow tapu Yehovah?
• Fa den tori fu David nanga Yosua e sori krin taki wi musu luku bun san wi e du, fosi wi teki wan bosroiti?
• O ten na a moro bun ten fu begi te wi wani kakafutu gi tesi?
[Aksi fu a tori disi]
[Prenki na tapu bladzijde 9]
Te yu wani kakafutu gi tesi, dan o ten na a moro bun ten fu begi?