1, 2. (a) Di Petrus taigi Yesus fu du ensrefi wan bun, dan san Yesus piki en? (Luku a prenki na a bigin fu na artikel.) (b) Fu san ede Yesus piki en so?

DEN disipel fu Yesus no ben man bribi san den ben e yere. Den ben denki taki Yesus ben o seti a kownukondre baka na ini Israel, ma now a taigi den taki heri esi a ben o pina èn dede. Na apostel Petrus taki: „Masra, du yusrefi wan bun. A sani disi no o miti yu kwetikweti.” Ma Yesus piki en: „Komoto na mi tapu, Satan! Yu wani taki mi musu fadon, bika yu no e denki leki fa Gado e denki, ma yu e denki leki fa libisma e denki.”​—Mat. 16:21-23; Tori 1:6.

² Di Yesus taki a sani disi, a sori taki wan difrenti de na mindri a denki fu Yehovah èn a denki fu a grontapu disi di Satan e tiri (1 Yoh. 5:19). Petrus ben wani gi Yesus deki-ati fu denki ensrefi nomo, soleki fa furu sma na grontapu e du. Ma Yesus ben sabi taki en Papa e denki tra fasi. Heri esi Yesus ben o pina èn a ben o dede. Sobun, a ben sabi taki Yehovah ben wani taki a ben musu sreka ensrefi gi den tesi disi. A piki di Yesus gi Petrus e sori taki a ben e denki neleki Yehovah.  A no ben wani teki a denki fu grontapu abra.

3. Fu san ede a moro muilek fu denki leki Yehovah?

³ Fa a de nanga wi? Wi e denki leki Gado noso wi e denki leki den sma fu grontapu? Wi leki Kresten e meki muiti fu du sani di Yehovah feni bun. Ma fa a de nanga a denki fu wi? Wi e pruberi fu denki èn fu si sani neleki Yehovah? Wi musu meki tranga muiti fu du dati. Na a tra sei, a makelek fu teki a denki fu grontapu abra, fu di a denki disi de na ala sei (Ef. 2:2). Boiti dati, fu di a grontapu disi e gi wi deki-ati fu suku wi eigi bun, meki a kan kori wi makelek. Sobun, a muilek fu denki leki Yehovah, ma a makelek fu bigin denki leki den sma fu a grontapu disi.

4. (a)  San kan pasa efu wi teki a denki fu grontapu abra? (b) Fa na artikel disi o yepi wi?

⁴ Ma efu wi e teki a denki fu grontapu abra, wi o bigin denki wisrefi nomo èn wisrefi o wani bosroiti san bun èn san no bun (Mark. 7:21, 22). Dati meki a prenspari fu „denki leki fa Gado e denki”. Wi no musu „denki leki fa libisma e denki”. Na artikel disi o yepi wi fu denki leki Gado. Wi o si taki te wi e denki leki Yehovah, dan dati no wani taki dati wi no fri moro, ma wi o si taki a bun gi wi. Wi o si tu fa wi kan sorgu taki wi no e bigin denki leki den sma fu a grontapu. Na ini a tra artikel, wi o si fa Yehovah e denki fu son sani èn fa wi kan teki a denki dati abra.

5. Fu san ede son sma no wani taki trawan kon taigi den fa den musu denki?

⁵ Son sma no wani taki trawan kon taigi den fa den musu denki. Den e taki: „Mi abi mi eigi denki.” Sobun, den sma disi wani teki den eigi bosroiti èn den feni taki den abi a reti fu du dati. Den no wani taki sma taigi den fa den musu libi èn den no wani de leki ala tra sma. *

6. (a)  Fu san ede wi kan taki dati wi de fri? (b) San wi no mag du?

⁶ Wi no abi fu frede taki te wi e denki leki Yehovah, dan wi no o man denki moro leki fa wi wani. Soleki fa 2 Korentesma 3:17 e taki, dan „pe a yeye fu Yehovah de, drape sma de fri”. Wi alamala e difrenti fu makandra èn wi de fri fu lobi wi eigi sani. Wisrefi kan bosroiti san wi lobi. Na so Yehovah meki wi. Ma disi no wani taki dati wi kan du ala san wi wani. (Leisi 1 Petrus 2:16.) Te wi musu bosroiti efu wan sani bun noso efu a no bun, dan Yehovah wani taki wi musu suku rai na ini en Wortu fu kan teki wan bun bosroiti. Disi wani taki dati wi no de fri moro? A e tyari wini kon gi wi?

7, 8. Te wi e si sani soleki fa Yehovah e si sani, dan disi wani taki dati wi no de fri moro? Gi wan eksempre.

⁷ Luku na agersitori disi. Papa nanga mama e pruberi fu leri den pikin bun maniri. Den e leri den fu no lei, fu wroko tranga èn fu yepi trawan. Disi no wani taki dati den pikin no de fri. Na presi fu dati, den papa nanga mama wani yepi den fu abi wan moro bun libi bakaten. Te den pikin kon bigi èn te den e komoto na oso, dan den de fri fu teki den eigi bosroiti. Efu den e bosroiti fu du san den papa nanga mama leri den, dan dati kan yepi den fu teki bun  bosroiti èn fu wai pasi gi furu problema nanga broko-ede.

⁸ Yehovah na wan bun papa èn a wani taki den pikin fu en musu abi wan koloku libi (Yes. 48:17, 18). Dati meki a e leri wi fa wi musu tyari wisrefi èn fa wi musu libi nanga tra sma. A wani taki wi musu si sani soleki fa en e si sani èn a wani taki wi musu libi na wan fasi di a feni bun. Disi no wani taki dati wi no de fri moro, ma a e yepi wi fu si sani na a yoisti fasi (Ps. 92:5; Odo 2:1-5; Yes. 55:9). Efu wi e du san Yehovah e taki, wi o de fri ete fu du san wi lobi èn wi o man teki bosroiti di o meki wi de koloku (Ps. 1:2, 3). Iya, te wi e denki neleki Yehovah, dan dati e tyari furu wini kon gi wi!

9, 10. San e sori taki a denki fu Yehovah bun moro di fu grontapu?

⁹ Wan tra reide fu san ede den anbegiman fu Yehovah wani denki neleki en, na taki a denki fu en bun moro di fu grontapu. Grontapu e gi sma ala sortu rai. Den e sori sma fa den musu libi, fa den kan abi wan koloku osofamiri-libi èn fa den kan feni wan bun wroko. Ma furu fu den rai dati no e kruderi nanga a denki fu Yehovah. Fu eksempre, a grontapu disi e gi sma deki-ati fu suku den eigi bun. A e gi sma a denki tu taki a no fowtu fu abi seks nanga suma den wani. Son leisi a e leri sma taki trowpaar mag prati noso brokotrow awinsi den no abi bun reide fu du dati. Den kan du dati efu den feni taki den o de moro koloku. Den rai dati no e kruderi nanga Bijbel. Toku son sma e denki taki a rai fu grontapu moro bun gi a ten disi. A sani disi tru?

¹⁰ Yesus taki: „Na den bun sani di wan sma e du, e sori taki a koni” (Mat. 11:19). A tru taki na ini son sani a grontapu disi go na fesi. Sabiman meki ala sortu nyun sani, ma toku den no man lusu den bigi problema di e meki taki sma no de koloku. Den no man tyari wan kaba kon na feti, ogridu èn a desko di sma e desko trawan. Èn aladi den feni taki sma mag abi seks nanga suma den wani, toku furu sma kon si taki a sani disi e pori osofamiri èn a e tyari siki nanga tra takru bakapisi kon. Ma Kresten di leri fu denki neleki Gado abi wan moro bun osofamiri-libi, wan moro bun gosontu fu di den e tyari densrefi na wan krin fasi èn den abi freide nanga den brada nanga sisa na heri grontapu (Yes. 2:4; Tori 10:34, 35; 1 Kor. 6:9-11). Disi no e sori taki a denki fu Yehovah bun moro di fu grontapu?

11. Leki suma Moses ben e denki èn san ben de a bakapisi?

¹¹ Den anbegiman fu Yehovah fu owruten ben sabi taki a denki fu Yehovah bun moro di fu grontapu. Fu eksempre, aladi Moses ben kon sabi „ala den koni fu den Egeptesma”, toku a ben sabi taki na Yehovah wawan kan gi en trutru koni (Tori 7:22; Ps. 90:12). A ben aksi Yehovah tu: „Sori mi den pasi fu yu” (Eks. 33:13). Fu di Moses ben abi a denki fu Yehovah, meki Yehovah gebroiki en fu du a wani fu en. Boiti dati, Yehovah gi Moses grani fu di a skrifi na ini en Wortu taki Moses na wan man di ben abi wan tranga bribi.​—Hebr. 11:24-27.

12. San Paulus ben e du te a ben wani teki bosroiti?

¹² Na apostel Paulus ben de wan koni man di ben kisi bun skoroleri. A ben man taki Hebrewtongo nanga Grikitongo (Tori 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3). Toku te a ben musu teki prenspari bosroiti, a  no ben e frutrow tapu a koni fu grontapu, ma a ben e luku san Gado Wortu e leri. (Leisi Tori fu den apostel 17:2; 1 Korentesma 2:6, 7, 13.) Dati meki Paulus ben abi bun bakapisi na ini a wroko di Gado ben gi en èn a ben e wakti a pai di a ben o kisi.​—2 Tim. 4:8.

13. Sortu frantwortu ibri Kresten abi?

¹³ A de krin taki a denki fu Gado bun moro a di fu grontapu. Te wi abi a denki fu Gado, dan wi o de koloku èn wi libi o waka bun. Ma Yehovah no e dwengi wi fu denki neleki en. „A koni srafu” nanga den owruman no e dwengi wi tu fu denki neleki den (Mat. 24:45; 2 Kor. 1:24). Ibri Kresten abi a frantwortu fu kenki en denki, so taki a kan si sani soleki fa Yehovah e si sani. Fa wi kan du dati?

14, 15. (a) Sortu sani wi musu prakseri efu wi wani denki leki Gado? (b) Soleki fa Romesma 12:2 e sori, dan fu san ede wi no musu luku, leisi, noso arki sani di o meki taki wi teki a denki fu grontapu abra? Gi wan eksempre.

¹⁴ Romesma 12:2 e gi wi a rai disi: „No libi moro leki den sma fu a grontapu disi, ma kenki un denki, so taki unu kan kenki un libi. Dan unu o sabi san na a wani fu Gado di bun, di e gi en prisiri, èn di no e mankeri noti.” A tekst disi e sori taki awinsi fa wi ben e denki fosi, te wi kon sabi den tru leri, wi kan kenki èn wi kan bigin denki neleki Gado. A kan taki wi teki a denki abra fu den bigisma fu wi noso taki den sani di wi ondrofeni na ini a libi ben abi krakti tapu a fasi fa wi e denki. Ma toku a frustan fu wi meki na so wan fasi taki wi kan kenki wi denki. Fu kan du dati, dan wi musu luku bun san wi e prakseri. Efu wi e meki ten fu prakseri fa Yehovah e denki fu son sani, dan wi o si taki a denki fu en na a moro bunwan. Disi o meki taki wi o wani denki neleki en.

¹⁵ Ma hori na prakseri taki efu wi wani denki leki Yehovah, wi ’no musu libi moro leki den sma fu a grontapu disi’. Dati wani taki dati wi no musu luku, leisi, noso arki sani di o meki taki wi teki a denki fu grontapu abra. Fu man frustan a tori disi, dan luku wan eksempre. Kande wan sma wani abi wan moro bun gosontu èn dati meki a e bosroiti fu nyan gosontu nyanyan. Ma awinsi a e nyan gosontu nyanyan, efu wanwan leisi a ben o nyan pori nyanyan, yu denki taki a ben o de gosontu? Na so a de tu taki efu wi ben o luku, leisi, noso arki sani di no bun, dan a muiti di wi e meki fu denki leki Gado ben o de fu soso.

16. Gi san wi musu luku bun efu wi no wani teki a denki fu grontapu abra?

¹⁶ Wi no man komoto na ini a grontapu disi. Sobun, wi no o man wai pasi krinkrin gi a denki fu en (1 Kor. 5:9, 10). Srefi te wi e du a preikiwroko, wi e miti sma di e taki sani di komoto fu falsi bribi èn sma di abi fowtu denki. Ma awinsi wi no man wai pasi gi sma di abi a denki fu grontapu, wi no abi fu tan poti prakseri na den denki disi èn wi no musu teki den abra. Wi musu de leki Yesus di ben piri-ai gi Petrus fu di a ben gi en deki-ati fu denki leki Satan. Boiti dati, wi musu luku bun taki wi no poti wisrefi na ini situwâsi di kan meki taki wi teki a denki fu grontapu abra.​—Leisi Odo 4:23.

17. Sortu tra sani kan yepi wi fu no teki a denki fu grontapu abra?

¹⁷ Fu eksempre, wi musu luku bun suma wi e teki leki mati. Bijbel e warskow wi taki efu wi tron bun mati fu sma di no e anbegi Yehovah, wi kan teki a denki fu den abra (Odo 13:20;  1 Kor. 15:12, 32, 33). Wi musu luku tu sortu sani wi e du fu abi prisiri. Wi no musu leisi, luku, noso arki sani di e gi sma deki-ati fu bribi na ini evolutie, fu du ogri noso fu libi wan hurulibi. Den sani disi „de teige a sabi fu Gado” èn den kan pori wi denki. Wi no wani taki a sani disi pasa nanga wi.​—2 Kor. 10:5.

18, 19. (a) Fu san ede wi musu luku bun, srefi te wi e luku sani di no ogri? (b) San wi musu aksi wisrefi èn fu san ede?

¹⁸ Ma son leisi a gersi leki wan sani a no wan ogri sani, ma toku safrisafri a kan meki taki wi e teki a denki fu grontapu abra. Fu eksempre, son nyunsuman e tyari den nyunsu na so wan fasi taki den e gi sma deki-ati fu horibaka gi wan politiek partèi. Èn son tori tapu telefisi e gi sma deki-ati fu meki en na ini a grontapu disi. Son felem nanga buku e gi sma a denki taki den musu prakseri densrefi nomo èn taki famiri musu kon na a fosi presi. A kan gersi leki a denki disi bun. Ma Bijbel e sori taki wi musu si sani tra fasi. Wi nanga wi osofamiri o de koloku soso te wi lobi Yehovah moro ala tra sma (Mat. 22:36-39). Furu fu den felem nanga buku gi pikin-nengre bun. Toku sonwan fu den e leri pikin taki son fasi fu libi bun, aladi Gado e krutu dati.

¹⁹ Disi no wani taki dati wi no mag luku noso arki sani fu meki prisiri. Solanga a bun, wi kan du den sani dati. Ma wi musu aksi wisrefi: ’Awinsi wan sani di mi e luku noso arki no ogri, mi kan si wantewante efu a e gi mi deki-ati fu teki wan denki abra di no bun? Mi e sorgu taki mi nanga den pikin fu mi no e luku son telefisi programa noso leisi buku di abi a denki fu grontapu? Te den pikin fu mi yere noso si wan sani di kan meki den bigin denki leki grontapu, dan mi e yepi den fu si fa Yehovah e denki fu a sani dati?’ Te wi e si krin fa a denki fu Gado e difrenti fu a denki fu grontapu, dan wi ’no o libi moro leki den sma fu a grontapu disi’.

20. Fa wi kan kon sabi leki suma wi e denki?

²⁰ Soleki fa wi si, dan wan sma kan abi a denki fu Yehovah noso a denki fu a grontapu disi. Leki suma yu e denki? Yu o denki leki a sma di abi krakti tapu a denki fu yu. Efu yu e luku, leisi noso arki sani di abi a denki fu grontapu, dan yu o denki leki grontapu èn yu o tyari yusrefi leki den sma fu grontapu. Dati meki a prenspari fu luku bun san wi e luku, san wi e arki, san wi e leisi èn san wi e prakseri.

21. San wi o luku na ini a tra artikel?

²¹ Soleki fa wi si, dan efu wi wani denki leki Yehovah, wi musu luku bun nanga sani di kan pori a denki fu wi. Boiti dati, wi musu denki dipi fu Gado Wortu so taki wi kan denki neleki Yehovah. Na ini a tra artikel, wi o leri fa wi kan du dati.