1, 2. Katika mfumo huu wa mambo, kwa nini maskini watakuwapo sikuzote?

MFUMO wa sasa wa kibiashara ni mgumu na wenye ukosefu wa haki. Vijana wengi hutafuta kazi bila mafanikio. Watu wengi huhatarisha maisha yao ili kuhamia nchi tajiri. Umaskini umekithiri hata katika nchi tajiri. Na pengo kati ya maskini na matajiri linazidi kuongezeka. Kulingana na makadirio ya hivi karibuni, watu matajiri zaidi ulimwenguni ambao ni asilimia 1 ya watu duniani, watakuwa na utajiri unaolingana na jumla ya utajiri wa watu wengine wote duniani. Ingawa si rahisi kuhakiki kadirio hilo, ukweli ni kwamba mabilioni ya watu ni maskini hohehahe, ilhali wengine wana mali za kutosha kutunza wazao wao kwa vizazi vingi. Yesu alijua ukweli huo aliposema hivi: “Mna maskini pamoja nanyi sikuzote.” (Marko 14:7) Kwa nini kuna ukosefu mkubwa hivyo wa usawa?

² Yesu alijua kwamba mfumo wa sasa wa kiuchumi haungebadilika mpaka Ufalme wa Mungu uje. Mfumo wa kiuchumi wenye pupa unaowakilishwa na “wanabiashara” katika Ufunuo 18:​3, pamoja na sehemu za kisiasa na za kidini za ulimwengu huu, ndio ulimwengu wa Shetani. Ingawa watu wa Mungu wanajitenga kabisa na siasa na dini ya uwongo, wengi wao hawawezi kujitenga kikamili na sehemu ya kibiashara ya ulimwengu wa Shetani.

3. Tutachunguza maswali gani?

³ Tukiwa Wakristo, inafaa tuchunguze maoni yetu kuhusu mfumo wa sasa wa kibiashara kwa kujiuliza maswali kama haya: ‘Ninaweza kutumiaje vitu vyangu vya kimwili ili kuonyesha kwamba mimi ni mwaminifu kwa Mungu? Ninaweza kupunguzaje shughuli zangu katika ulimwengu wa kibiashara? Ni mambo gani yaliyoonwa yanayoonyesha kwamba watu wa Mungu wanamtegemea kikamili chini ya hali ngumu?’

4, 5. (a) Msimamizi-nyumba katika mfano wa Yesu alijikuta katika hali gani? (b) Yesu aliwapa wafuasi wake himizo gani?

⁴ Soma Luka 16:​1-9. Mfano wa Yesu kuhusu msimamizi-nyumba asiye mwadilifu unafanya tufikiri. Baada ya kushtakiwa kwamba alitumia mali vibaya, msimamizi-nyumba huyo alitenda kwa “hekima inayotumika” ‘kujifanyia rafiki’ ambao wangemsaidia atakapopoteza usimamizi-nyumba. * Bila shaka, Yesu hakuwa akiwatia moyo wanafunzi wake watende kwa ukosefu wa uadilifu ili wafanikiwe katika ulimwengu huu. Alisema kuwa tabia hiyo ni ya “wana wa mfumo huu wa mambo,” lakini alitumia mfano huo kufundisha somo fulani.

⁵ Yesu alijua kuwa kama msimamizi-nyumba aliyejikuta katika hali ngumu, wafuasi wengi wa Yesu wangehitaji kujiruzuku katika ulimwengu huu wa kibiashara usio na haki. Kwa hiyo, anawahimiza hivi: “Jifanyieni rafiki kupitia mali zisizo za uadilifu, ili, zitakapopunguka [Yehova na Yesu] wawapokee ninyi katika makao ya milele.” Tunaweza kujifunza nini kutokana na shauri la Yesu?

6. Tunajuaje kwamba ulimwengu wa sasa wa kibiashara haukuwa sehemu ya kusudi la Mungu?

⁶ Ingawa Yesu haelezi kwa nini aliita mali hizo “mali zisizo za uadilifu,” Biblia inaonyesha wazi kwamba biashara haikuwa sehemu ya kusudi la Mungu. Yehova aliwaandalia Adamu na Hawa mahitaji yao kwa wingi katika shamba la Edeni. (Mwa. 2:​15, 16) Baadaye, roho takatifu ilipotenda juu ya kutaniko la watiwa mafuta la karne ya kwanza, “hakuna hata mmoja aliyekuwa akisema kwamba chochote kati ya vitu vilivyokuwa mali yake kilikuwa chake mwenyewe; bali walikuwa na vitu vyote kwa ushirika.” (Mdo. 4:​32) Nabii Isaya alizungumzia wakati ambapo wanadamu wote wangefurahia kikamili rasilimali za dunia. (Isa. 25:​6-9; 65:​21, 22) Lakini kabla ya wakati huo, wafuasi wa Yesu wangehitaji “hekima inayotumika” ili kujiruzuku kwa kutumia “mali zisizo za uadilifu” za ulimwengu wa sasa huku wakijitahidi kumpendeza Mungu.

7. Tunapata shauri gani katika Luka 16:​10-​13?

⁷ Soma Luka 16:​10-​13. Msimamizi-nyumba katika mfano wa Yesu alijifanyia rafiki kwa faida za kibinafsi. Hata hivyo, Yesu aliwahimiza wafuasi wake wajifanyie rafiki mbinguni kwa sababu zisizo za ubinafsi. Baada ya mfano huo, mistari inayofuata inahusianisha “mali zisizo za uadilifu” na kuwa mwaminifu kwa Mungu. Yesu alimaanisha kwamba tunaweza “[kujionyesha] wenyewe kuwa waaminifu” kupitia jinsi tunavyotumia mali hizo baada ya kuzipata. Jinsi gani?

8, 9. Wahubiri fulani wanaonyeshaje uaminifu wao kuhusu jinsi wanavyotumia mali zisizo za uadilifu?

⁸ Bila shaka, njia moja tunayoweza kujionyesha wenyewe kuwa waaminifu kupitia vitu vyetu vya kimwili ni kwa kutoa michango kwa ajili ya kazi ya kuhubiri ya ulimwenguni pote ambayo Yesu alitabiri. (Mt. 24:14) Binti mdogo nchini India alikuwa na sanduku dogo la pesa ambamo kwa muda mrefu alitumbukiza sarafu, hata alikataa kununuliwa vitu vya kuchezea ili ahifadhi pesa hizo. Sanduku hilo lilipojaa, alitoa pesa hizo zitumiwe kwa ajili ya kazi ya kuhubiri. Ndugu mmoja nchini India ana shamba la nazi. Pindi moja, alipeleka nazi nyingi kwenye ofisi ya kutafsiri ya Malayalam. Aliwaza kwamba kwa kuwa ofisi hiyo hutumia nazi kwa ukawaida, kuwapelekea nazi kulikuwa bora kuliko kutoa mchango wa pesa. Hiyo ni hekima inayotumika. Vivyo hivyo, ndugu nchini Ugiriki huipa familia ya Betheli mafuta ya zeituni, jibini, na vyakula vingine kwa ukawaida.

⁹ Ndugu mmoja kutoka Sri Lanka anayeishi ng’ambo, ametoa nyumba yake iliyoko Sri Lanka itumiwe kwa ajili ya mikutano na makusanyiko na vilevile kuwa makao ya watumishi wa wakati wote. Ingawa ndugu huyo angeweza kupata pesa kupitia mali yake, mchango wake umewasaidia sana wahubiri wa eneo hilo wenye uhitaji. Katika nchi ambako kazi yetu imezuiwa, akina ndugu hutoa nyumba zao zitumiwe kama Majumba ya Ufalme, na hivyo mapainia wengi na wahubiri wengine wenye uhitaji hupata mahali pa kukutania bila kugharimika.

10. Tunapata baraka zipi tunapokuwa wakarimu?

¹⁰ Mifano hiyo inaonyesha jinsi watu wa Mungu walivyo “[waaminifu] katika lililo dogo zaidi,” yaani, kwa kutumia mali zao. Wanatambua kwamba mali hizo haziwezi kulinganishwa na thamani kubwa ya utajiri wa kiroho. (Luka 16:10) Marafiki hao wa Yehova wanahisije kuhusu kujidhabihu kwa njia hiyo? Wanajua kwamba kuwa wakarimu ni njia ya kupata utajiri wa “kweli.” (Luka 16:11) Dada mmoja ambaye hutoa michango kwa ukawaida kwa ajili ya kazi ya Ufalme, anasema hivi kuhusu baraka ambazo amepokea: “Kwa kutoa vitu vya kimwili kwa ukarimu, nimejionea jambo la pekee kuhusiana na utu wangu kadiri miaka ilivyopita. Nimetambua kwamba kadiri ninavyoonyesha ukarimu, ndivyo mtazamo wangu kuelekea wengine unavyoboreshwa. Ni rahisi zaidi kwangu kusamehe, kuwa mwenye subira, kukabiliana na hali zenye kuvunja moyo, na kupokea shauri.” Watu wengi wamegundua kuwa ukarimu huimarisha hali yao ya kiroho.​​—Zab. 112:5; Met. 22:9.

11. (a) Tunapotoa kwa hiari tunaonyeshaje kwamba tuna “hekima inayotumika”? (b) Ni usawazisho gani wa pesa uliopo kati ya watu wa Mungu? (Tazama picha mwanzoni mwa makala hii.)

¹¹ Kutumia vitu vyetu vya kimwili ili kuendeleza masilahi ya Ufalme huonyesha kwamba tunatumia “hekima inayotumika” katika njia nyingine. Hilo hutusaidia kutumia hali tulizo nazo kuwasaidia wengine. Wale walio na uwezo wa kifedha lakini hawawezi kushiriki katika huduma ya wakati wote au kuhamia nchi nyingine, wanafurahi kujua kwamba michango yao huwategemeza wengine katika huduma. (Met. 19:17) Michango ya hiari husaidia kusambaza machapisho na kutegemeza kazi ya kuhubiri katika maeneo yenye umaskini mwingi lakini ambako kuna ukuzi mkubwa wa kiroho. Kwa miaka mingi, akina ndugu katika nchi kama Kongo, Madagaska, na Rwanda, mara nyingi walilazimika kuchagua ama kununua chakula kwa ajili ya familia ama kupata nakala za Biblia, ambazo nyakati nyingine bei yake ililingana na mshahara wa juma au mwezi mmoja. Sasa, kupitia michango ya watu wengi na “usawazisho” wa pesa, tengenezo la Yehova limewezesha kutafsiriwa na kusambazwa kwa Biblia kwa kila mshiriki wa familia na vilevile kwa wanafunzi wa Biblia walio na njaa ya kiroho. (Soma 2 Wakorintho 8:​13-​15.) Hivyo, wale wanaotoa na wanaopokea wanafurahia urafiki na Yehova.

12. Abrahamu alionyeshaje kwamba alimtegemea Mungu?

¹² Njia nyingine ya kufurahia urafiki na Yehova ni kupunguza shughuli zetu katika ulimwengu wa kibiashara na kutumia hali zetu kutafuta utajiri wa “kweli.” Abrahamu, mwanamume mwenye imani wa nyakati za kale, alitii kwa kuhama kutoka jiji tajiri la Uru ili kuishi kwenye mahema na kuimarisha urafiki wake na Yehova. (Ebr. 11:​8-​10) Sikuzote alimtegemea Mungu akiwa Chanzo cha utajiri wa kweli, na hakutafuta kamwe faida za kimwili, jambo ambalo lingeonyesha hamtegemei Yehova. (Mwa. 14:​22, 23) Yesu aliwatia watu moyo wawe na imani kama hiyo alipomwambia hivi mwanamume fulani kijana tajiri: “Ikiwa unataka kuwa mkamilifu, nenda ukauze mali zako na uwape maskini nawe utakuwa na hazina mbinguni, kisha uje uwe mfuasi wangu.” (Mt. 19:21) Mwanamume huyo hakuwa na imani kama ya Abrahamu, lakini ndugu na dada wengine wameonyesha kwamba wanamtegemea Mungu kabisa.

13. (a) Paulo alimhimiza Timotheo afanye nini? (b) Tunaweza kutumiaje shauri la Paulo leo?

¹³ Timotheo alikuwa mwanamume mwenye imani. Baada ya kumwita “askari-jeshi mwema wa Kristo Yesu,” Paulo alimwambia hivi: “Mtu anayetumikia akiwa askari-jeshi hajihusishi katika shughuli za kibiashara za maisha, ili apate kibali cha yule aliyemwandika kuwa askari-jeshi.” (2 Tim. 2:​3, 4) Wafuasi wa Yesu leo, kutia ndani jeshi kubwa la wahudumu wa wakati wote zaidi ya milioni moja, wanatumia shauri la Paulo kadiri hali zao zinavyoruhusu. Wanakataa kushinikizwa na matangazo ya kibiashara na ulimwengu unaowazunguka na kuzingatia kanuni hii: “Mkopaji ni mtumishi wa mtu anayemkopesha.” (Met. 22:7) Hakuna kitu ambacho kingemfurahisha Shetani zaidi kuliko tunapotumia muda na nguvu zetu kutumikia ulimwengu wake wa kibiashara. Maamuzi mengine yanaweza kutufanya tuwe watumwa wa madeni kwa miaka mingi. Mikopo mikubwa ya nyumba, mikopo mikubwa ya elimu, magari ya bei ghali, au hata arusi za kifahari zinaweza kutuingiza katika madeni makubwa. Tunaonyesha hekima inayotumika tunaporahisisha maisha na kupunguza madeni na matumizi yetu, hivyo tunakuwa huru kumtumikia Mungu badala ya ulimwengu wa sasa wa kibiashara.​​—1 Tim. 6:​10.

14. Tunapaswa kuazimia kufanya nini? Toa mifano.

¹⁴ Kurahisisha maisha kunahusisha kujua mambo tunayopaswa kutanguliza. Wenzi fulani wa ndoa walikuwa na biashara iliyositawi ya kiwanda. Hata hivyo, tamaa yao ya kurudi kwenye utumishi wa wakati wote iliwachochea kuuza biashara yao, mashua, na vitu vingine vya kimwili. Kisha wakajitolea kusaidia katika ujenzi wa makao makuu ya Warwick, New York. Walipata baraka ya pekee ya kutumikia Betheli pamoja na binti yao na mume wake na kwa majuma kadhaa, pamoja na wazazi wa mume wa binti yao, ambao pia walitumika katika mradi wa Warwick. Dada mmoja ambaye ni painia jijini Colorado, Marekani, alipata kazi ya muda katika benki fulani. Waajiri wake walifurahishwa sana na kazi yake hivi kwamba akaombwa afanye kazi ya muda wote na kulipwa mshahara mara tatu ya aliokuwa akilipwa. Lakini kwa kuwa kazi hiyo ingefanya apunguze bidii yake katika utumishi, aliikataa ingawa ilikuwa yenye mshahara mnono. Hiyo ni mifano michache tu ya jinsi ambavyo watumishi wa Yehova wamejidhabihu sana. Azimio kama hilo la kutanguliza masilahi ya Ufalme linaonyesha kwamba tunathamini utajiri wa kiroho kuliko kitu kingine chochote tunachoweza kupata katika ulimwengu huu wa kibiashara.

15. Ni utajiri gani unaoleta uradhi mkubwa zaidi?

¹⁵ Utajiri si ishara ya kwamba Mungu ametubariki. Yehova huwabariki wale walio “matajiri katika matendo mazuri.” (Soma 1 Timotheo 6:​17-​19.) Kwa mfano, Lucia * alipopata habari kwamba kuna uhitaji wa wahubiri nchini Albania, alihama Italia mwaka 1993 na ingawa hakuwa na njia ya kujiruzuku, alimtegemea kabisa Yehova. Alijifunza Kialbania na amewasaidia watu zaidi ya 60 kufikia hatua ya kujiweka wakfu. Ingawa idadi kubwa ya watu wa Mungu wanahubiri katika maeneo ambayo hayana matokeo mazuri kama hayo, chochote tunachofanya ili kuwasaidia wengine waipate njia ya uzima na waendelee kutembea ndani yake, ni jambo ambalo sisi na wao pia tutathamini milele.​​—Mt. 6:​20.

16. (a) Mfumo wa sasa wa kibiashara utapatwa na nini hivi karibuni? (b) Tunapaswa kuwa na maoni gani kuhusu vitu vya kimwili tunapofikiria mambo yatakayotokea hivi karibuni?

¹⁶ Yesu alisema: “Mali zisizo za uadilifu . . . zitakapopunguka,” hakusema ‘ikiwa zitapunguka.’ (Luka 16:9) Matatizo makubwa ya kiuchumi yatakayotokea ulimwenguni pote hivi karibuni hayawezi kulinganishwa kwa vyovyote na kufilisika kwa mabenki na kuporomoka kwa uchumi ambako tumeshuhudia katika siku hizi za mwisho. Mfumo wote wa Shetani, yaani, mifumo ya kisiasa, ya kidini, na ya kibiashara, utaangamia hakika. Nabii Ezekieli na Sefania walitabiri kwamba dhahabu na fedha ambazo kwa karne nyingi zimekuwa vitu vya msingi katika ulimwengu wa kibiashara zitakosa thamani. (Eze. 7:​19; Sef. 1:​18) Tungehisije ikiwa tutafikia mwisho wa maisha yetu katika ulimwengu huu na kutambua kwamba tulidhabihu utajiri wa kweli ili tujiwekee hazina kubwa ya “mali zisizo za uadilifu” za ulimwengu huu? Tungehisi kama mtu aliyefanya kazi maisha yake yote ili apate pesa nyingi, halafu baadaye anagundua kwamba pesa hizo zilikuwa bandia. (Met. 18:11) Naam, hapana shaka mali hizo zitapungua, kwa hiyo usipoteze fursa ya kuzitumia ‘kujifanyia marafiki’ mbinguni. Chochote tunachofanya ili kuendeleza masilahi ya Ufalme wa Yehova hututajirisha kiroho.

17, 18. Marafiki wa Mungu wanatazamia nini hivi karibuni?

¹⁷ Ufalme wa Mungu utakapokuja, hakutakuwa na kodi au mikopo ya nyumba, chakula kitakuwa cha bure na kitapatikana kwa wingi, na hakutakuwa na gharama za matibabu. Familia ya Yehova ya kidunia itafurahia rasilimali bora zaidi za dunia. Watu watatumia dhahabu, fedha, na mawe yenye thamani kwa ajili ya mapambo, bali si kwa ajili ya biashara au kujifaidi. Mbao, mawe, na chuma za ubora wa hali ya juu zitapatikana kwa urahisi ili kujenga nyumba maridadi. Marafiki watatusaidia kwa sababu wanapenda kufanya hivyo, si ili wapate pesa. Sote tutafurahia kutumia rasilimali za dunia siku baada ya siku.

¹⁸ Hii ni sehemu moja tu ya urithi wenye thamani ambao wale wanaojifanyia urafiki mbinguni watapata. Waabudu wa Yehova walio duniani watakuwa na shangwe isiyo na kifani watakaposikia maneno haya ya Yesu: “Njooni, ninyi ambao mmebarikiwa na Baba yangu, urithini ufalme uliotayarishwa kwa ajili yenu tangu kuwekwa msingi wa ulimwengu.”​​—Mt. 25:34.