Maswali Kutoka kwa Wasomaji

Kwa kuwa Biblia haitaji zoea la kuinua bilauri na kunywa kileo ili kutakiana heri, kwa nini Mashahidi wa Yehova hawafanyi hivyo?

Kuinua bilauri zenye divai (au kileo kingine) ni zoea la zamani za kale ambalo limeenea sana, ingawa huenda likafanywa kwa njia tofauti katika maeneo mbalimbali. Pia, nyakati nyingine watu wanagonganisha bilauri zao. Kwa kawaida, yule anayeinua bilauri anamtakia mtu mwingine furaha, afya njema, maisha marefu, na kadhalika. Wengine wanaoshiriki kufanya hivyo wanaweza kuitikia kwa sauti au kwa kuinua bilauri zao na kunywa divai kidogo. Watu wengi wanafikiri kwamba zoea hilo ni desturi au tendo la fadhili lisilo na madhara. Lakini Mashahidi wa Yehova wana sababu nzuri ya kutoshiriki zoea hilo.

Hawalikatai eti kwa sababu Wakristo hawataki wengine wapate furaha na kuwa na afya njema. Baraza linaloongoza la karne ya kwanza lilimalizia barua fulani kwa makutaniko kwa maneno haya, “afya njema kwenu,” “wasalamu,” au “kaeni vizuri.” (Matendo 15:29) Zaidi ya hayo, waabudu fulani wa kweli waliwaambia hivi wafalme wa kibinadamu: “Bwana wangu . . . na aishi mpaka wakati usio na kipimo” au “Mfalme na aishi mpaka wakati usio na kipimo.”—1 Wafalme 1:31; Nehemia 2:3.

Hata hivyo, zoea la kuinua bilauri na kunywa kileo ili kutakiana heri lilitoka wapi? Gazeti Mnara wa Mlinzi la Kiingereza la Januari 1, 1968 (1/1/1968), lilinukuu kitabu kimoja (The Encyclopædia Britannica cha 1910, Buku la 13, ukurasa wa 121) kilichosema hivi: “Inaelekea sana kwamba zoea la kunywa kwa kuwatakia afya njema walio hai lilitokana na desturi ya dini ya kale ya kunywa kwa ajili ya miungu na wafu. Wagiriki na Waroma walimwaga chini chakula au kinywaji kidogo kwa ajili ya miungu yao, na katika karamu za sherehe walikunywa kwa heshima ya miungu na wafu.” Kitabu hicho kiliongeza hivi: “Sikuzote desturi hiyo ya kutoa dhabihu kwa kunywa ilihusianishwa na kunywa kwa kuwatakia watu walio hai afya njema.”

Je, bado ndivyo ilivyo? Kitabu fulani (International Handbook on Alcohol and Culture cha 1995) kinasema: “Huenda [zoea la kuinua bilauri ili kutakiana afya njema] ni desturi ya zamani isiyo ya kidini ya kufanya matambiko ambapo kinywaji kitakatifu kilitolewa kwa miungu: damu au divai ilimwagwa na ombi likatolewa, yaani, sala fupi yenye maneno, ‘maisha marefu!’ au ‘afya njema kwako!’”

Kwa kweli, uhakika wa kwamba mchoro, zoea, au kitu fulani kilitokana au kinalingana na kitu fulani cha dini ya uwongo ya zamani haumaanishi sikuzote kuwa mwabudu wa kweli hawezi kuwa nacho. Fikiria mfano wa komamanga. Ensaiklopedia moja maarufu ya Biblia inasema hivi: “Inaonekana komamanga pia lilitumiwa kama ishara takatifu katika dini za kipagani.” Hata hivyo, Mungu aliagiza makomamanga ya uzi yatiwe kwenye upindo wa vazi la kuhani mkuu, na makomamanga yalirembesha nguzo za shaba za hekalu la Sulemani. (Kutoka 28:33; 2 Wafalme 25:17) Zaidi ya hilo, wakati fulani pete ya arusi ilikuwa na maana ya kidini. Lakini, watu wengi leo hawajui hilo. Wanaona pete ya arusi kuwa uthibitisho tu wa kwamba mtu fulani amefunga ndoa.

Namna gani kutumia divai katika sherehe za kidini? Kwa mfano, wakati mmoja wanaume kutoka Shekemu waliomwabudu Baali ‘waliingia katika nyumba ya mungu wao, wakala na kunywa na kumlaani Abimeleki,’ mwana wa Gideoni. (Waamuzi 9:22-28) Je, unafikiri mtu aliyekuwa mshikamanifu kwa Yehova angekunywa pamoja nao, labda akimwomba mungu wa uwongo amlaani Abimeleki? Akieleza kuhusu wakati ambapo Waisraeli wengi walikuwa wamemwasi Yehova, Amosi alisema:  ‘Wanajinyoosha kando ya kila madhabahu na divai ya wale ambao wametozwa, wao huinywa katika nyumba ya miungu yao.’ (Amosi 2:8) Je, waabudu wa kweli wangeshiriki katika mambo hayo, iwe divai ilimwagwa ikiwa tambiko kwa miungu au kunywewa kwa kusudi hilo? (Yeremia 7:18) Au je, mwabudu wa kweli angeinua bilauri ya divai na kuomba miungu irefushe au ibariki maisha ya mtu ya wakati ujao?

Kwa kupendeza, nyakati nyingine, waabudu wa Yehova waliinua mikono yao na kuomba wapate matokeo mazuri. Walimnyooshea Mungu wa kweli mikono yao. Tunasoma hivi: “Sulemani akaanza kusimama mbele ya madhabahu ya Yehova . . . naye sasa akanyoosha mikono yake kuelekea mbinguni; naye akaendelea kusema: ‘Ee Yehova Mungu wa Israeli, hakuna Mungu kama wewe . . . nawe usikilize katika makao yako, mbinguni, nawe usikie na kusamehe.’” (1 Wafalme 8:22, 23, 30) Vivyo hivyo, ‘Ezra alimbariki Yehova . . . halafu watu wote wakajibu, “Amina! Amina!” kwa kuinua juu mikono yao. Kisha wakainama na kumsujudia Yehova kifudifudi.’ (Nehemia 8:6; 1 Timotheo 2:8) Ni wazi kwamba washikamanifu hao hawakuwa wakiinua mikono yao kuelekea mbinguni ili kuomba baraka kutoka kwa mungu fulani wa bahati.—Isaya 65:11.

Watu wengi leo ambao wanainua au kugonganisha bilauri huenda wasifikiri kwamba wanaomba jibu au baraka kutoka kwa mungu fulani, lakini hawawezi pia kueleza kwa nini wanainua bilauri zao za divai kuelekea mbinguni. Hata hivyo, Wakristo wa kweli hawapaswi kuhisi kwamba wanalazimika kuiga mazoea hayo eti kwa sababu tu watu hao hawafikirii jambo hilo kwa uzito.

Inajulikana wazi kwamba katika mambo mengine pia, Mashahidi wa Yehova wanaepuka kuiga mazoea yanayofuatwa na watu wengi. Kwa mfano, watu wengi wanafanya ishara fulani kuelekea nembo za kitaifa, au bendera; hawaoni ishara hizo kuwa matendo ya ibada. Wakristo wa kweli hawazuii watu wasifanye ishara hizo, lakini wao wenyewe hawajihusishi. Wakijua wakati ambapo huenda sherehe hizo zikafanywa, Mashahidi wengi wametenda kwa busara ili kutowaudhi wengine. Vyovyote vile, wanaazimia kutofanya ishara za kizalendo ambazo hazipatani na Biblia. (Kutoka 20:4, 5; 1 Yohana 5:21) Leo, zoea la kugonganisha au kuinua bilauri huenda lisionwe na wengi kuwa tendo la kidini. Lakini bado kuna sababu nzuri zinazowafanya Wakristo wasishiriki katika zoea hilo ambalo lina maana ya kidini na hata sasa linaweza kuonwa kuwa tendo la kuomba baraka kutoka ‘mbinguni,’ kana kwamba mtu anatafuta msaada kutoka kwa chanzo chenye nguvu zinazozidi za wanadamu.—Kutoka 23:2.