1, 2. (a) Kwa nini tunawathamini marafiki walio washikamanifu na wanaosamehe? (b) Tutajibu maswali gani?

UNGESEMA rafiki wa kweli ni rafiki wa aina gani? Dada Mkristo anayeitwa Ashley anasema hivi: “Kwa maoni yangu, rafiki wa kweli ni yule aliye tayari sikuzote kukusaidia na anayekusamehe unapomkosea.” Sisi sote tunathamini marafiki washikamanifu na wanaosamehe. Wanatusaidia kuhisi kwamba tuko salama na tunapendwa.—Met. 17:17.

² Yehova ndiye Rafiki mwenye kusamehe na mshikamanifu zaidi tunayeweza kupata. Ni kama mtunga-zaburi alivyosema: “Wewe, Ee Yehova, ni mwema na uko tayari kusamehe; na fadhili zenye upendo [au, “upendo mshikamanifu”] ni nyingi kwa wale wote wanaokuitia.” (Zab. 86:5) Inamaanisha nini kuwa mshikamanifu na mwenye kusamehe? Yehova huonyeshaje sifa hizo zinazovutia? Na tunaweza kuiga jinsi gani mfano wake? Majibu ya maswali hayo yatatusaidia kumpenda zaidi Rafiki yetu mkubwa zaidi, Yehova. Yatatusaidia pia kuimarisha urafiki pamoja na waamini wenzetu.—1 Yoh. 4:7, 8.

3. Inamaanisha nini kuwa mshikamanifu?

³ Ushikamanifu ni sifa yenye kuvutia inayotia ndani ujitoaji, uaminifu, na utii usioyumba-yumba. Mtu mshikamanifu hana kigeugeu. Badala yake, anashikamana kabisa kwa upendo na mtu (au kitu fulani), hata chini ya hali ngumu. Naam, Yehova ni “Mshikamanifu” kwa njia isiyo na kifani.—Ufu. 16:5.

4, 5. (a) Yehova huonyeshaje ushikamanifu? (b) Kutafakari matendo ya Mungu ya ushikamanifu kutatuimarishaje?

⁴ Yehova huonyeshaje ushikamanifu? Hawaachi kamwe waabudu wake waaminifu. Mmoja wa waabudu hao, Mfalme Daudi, alishuhudia ushikamanifu wa  Yehova. (Soma 2 Samweli 22:26.) Daudi alipokabili majaribu, Yehova alimwongoza, akamlinda, na kumkomboa kwa ushikamanifu. (2 Sam. 22:1) Daudi alijua kwamba Yehova haonyeshi ushikamanifu kwa maneno peke yake. Kwa nini Yehova alimtendea Daudi kwa ushikamanifu? Kwa sababu Daudi mwenyewe alikuwa “mtu mshikamanifu.” Yehova huthamini sana ushikamanifu wa waabudu wake, naye huwatendea kwa ushikamanifu.—Met. 2:6-8.

⁵ Tunaweza kuimarishwa kwa kutafakari matendo ya Yehova ya ushikamanifu. Ndugu mwaminifu anayeitwa Reed anasema hivi: “Kusoma masimulizi yanayoonyesha jinsi Yehova alivyoshughulika na Daudi nyakati za taabu hunisaidia sana. Hata Daudi alipokimbia na kuishi katika mapango, Yehova alimtegemeza sikuzote. Hilo ni jambo linalonitia moyo sana! Linanikumbusha kwamba katika hali yoyote ile, hata inayoonekana kuwa ngumu kadiri gani, Yehova atanitegemeza maadamu ninabaki mshikamanifu kwake.” Bila shaka, unahisi vivyo hivyo.—Rom. 8:38, 39.

6. Yehova huonyesha ushikamanifu katika njia zipi nyingine, na waabudu wake hunufaikaje?

⁶ Yehova huonyesha ushikamanifu katika njia zipi nyingine? Yeye hushikamana na viwango vyake. Anatuhakikishia hivi: ‘Hata uzeeni mwa mtu mimi ni yuleyule.’ (Isa. 46:4) Sikuzote yeye hufanya maamuzi akitegemea viwango vyake visivyobadilika vya mema na mabaya. (Mal. 3:6) Zaidi ya hayo, Yehova huonyesha ushikamanifu kwa kutimiza ahadi zake kwa uaminifu. (Isa. 55:11) Hivyo, ushikamanifu wa Yehova huwanufaisha waabudu wake wote waaminifu. Jinsi gani? Tunapojitahidi kadiri tuwezavyo kushikamana na viwango vya Yehova, tuna hakika kwamba atatubariki kama alivyoahidi.—Isa. 48:17, 18.

7. Tunaweza kuiga ushikamanifu wa Mungu kwa njia gani moja?

 ⁷ Tunaweza kuiga jinsi gani ushikamanifu wa Yehova? Njia moja ni kuwasaidia wale wanaokabili hali ngumu. (Met. 3:27) Kwa mfano, je, unajua mwamini mwenzako yeyote ambaye amevunjika moyo, labda kwa sababu ya matatizo ya kiafya, upinzani kutoka kwa familia yake, au udhaifu wake? Kwa nini usichukue hatua ya kumsaidia mtu huyo kwa kumwambia “maneno mema, maneno yenye kufariji.” (Zek. 1:13) * Unapofanya hivyo, unaonyesha wazi kwamba wewe ni mshikamanifu na rafiki wa kweli, “anayeshikamana na mtu kwa ukaribu zaidi kuliko ndugu.”—Met. 18:24.

8. Tunawezaje kuiga ushikamanifu wa Yehova, kwa mfano katika ndoa?

⁸ Tunaweza pia kuiga ushikamanifu wa Yehova kwa kuendelea kuwa waaminifu kwa wale tunaowapenda. Kwa mfano, ikiwa tumefunga ndoa, tunajua kwamba ni lazima tubaki waaminifu kwa mwenzi wetu wa ndoa. (Met. 5:15-18) Kwa hiyo, hatuthubutu kufanya jambo lolote linaloweza kutuongoza kufanya uzinzi. (Mt. 5:28) Zaidi ya hayo, tunaonyesha ushikamanifu kwa waamini wenzetu kwa kuepuka uchongezi au porojo zenye kudhuru, kutoeneza au hata kutosikiliza habari hizo zisizofaa.—Met. 12:18.

9, 10. (a) Tunapaswa kubaki washikamanifu kwa nani hasa? (b) Kwa nini si rahisi sikuzote kutii amri za Yehova?

⁹ Zaidi ya yote, tunataka kubaki washikamanifu kwa Yehova. Tutafanyaje hivyo? Kwa kujitahidi kabisa kuona mambo kama anavyoyaona, yaani, kupenda mambo anayopenda na kuchukia anayochukia, na kisha kujiendesha ifaavyo. (Soma Zaburi 97:10.)  Kadiri tunavyojifunza kufikiri na kuwa na hisia kama za Yehova, ndivyo inavyokuwa rahisi zaidi kutii amri zake.—Zab. 119:104.

¹⁰ Ukweli ni kwamba si rahisi sikuzote kutii amri za Yehova. Huenda tukahitaji kupambana ili kubaki washikamanifu. Kwa mfano, Wakristo fulani waseja wangependa kufunga ndoa, lakini bado hawajapata mwenzi anayefaa kati ya waabudu wa Yehova. (1 Kor. 7:39) Huenda dada mseja akagundua kwamba wafanyakazi wenzake wasio waamini wanajaribu daima kumtafutia mwenzi wa ndoa. Labda dada huyo anapambana na hisia za upweke. Hata hivyo, anajitahidi sana kudumisha utimilifu wake kwa Yehova. Je, hatuthamini mifano bora kama hiyo ya ushikamanifu? Bila shaka, Yehova atawathawabisha wote wanaobaki waaminifu kwake licha ya hali ngumu.—Ebr. 11:6.

11. Kusamehe kunamaanisha nini?

¹¹ Miongoni mwa sifa za Yehova zinazovutia ni utayari wake wa kusamehe. Kusamehe kunamaanisha nini? Kunatia ndani hasa kumsamehe mkosaji kunapokuwa na msingi halali wa kufanya hivyo. Hilo halimaanishi kwamba mtu aliye tayari kusamehe anapuuza tu makosa au kukataa kwamba alikosewa. Badala yake, anaamua kutokuwa na kinyongo. Maandiko yanafundisha kwamba Yehova yuko ‘tayari kuwasamehe’ wale wanaotubu kikweli.—Zab. 86:5.

12. (a) Yehova husamehe jinsi gani? (b) Yehova ‘hufuta’ dhambi za mtu katika maana gani?

¹² Yehova husamehe jinsi gani? Yehova anaposamehe, anasamehe “kwa njia kubwa”; anasamehe kabisa na milele. (Isa. 55:7) Tunajuaje kwamba Yehova husamehe kabisa? Fikiria uhakikisho ulio katika Matendo 3:19. (Soma.) Mtume Petro aliwahimiza watu waliomsikiliza ‘watubu na kugeuka.’ Mtenda-dhambi anapotubu kikweli, anajuta kabisa kwa sababu ya mwenendo wake wa dhambi. Anaazimia pia kutorudia dhambi hiyo. (2 Kor. 7:10, 11) Isitoshe, toba ya kweli humchochea mtenda-dhambi ‘kugeuka’ na kuacha mwenendo wake wa dhambi  na kufuatilia mwenendo unaompendeza Mungu. Matokeo yangekuwa nini ikiwa watu waliomsikiliza Petro wangeonyesha toba hiyo ya kweli? Petro alisema kwamba dhambi zao ‘zingefutwa.’ Neno hilo linatokana na neno la Kigiriki linalomaanisha ‘kufuta kabisa, kupangusa.’ Kwa hiyo, Yehova anaposamehe, anafuta kabisa dhambi. Anasamehe kabisa.—Ebr. 10:22; 1 Yoh. 1:7.

13. Maneno “dhambi yao sitaikumbuka tena” yanatuhakikishia nini?

¹³ Tunajuaje kwamba Yehova husamehe milele? Fikiria unabii wa Yeremia kuhusu agano jipya alilofanya Yehova pamoja na Wakristo watiwa-mafuta, linalowawezesha wale wanaoonyesha imani katika fidia kupata msamaha wa kweli. (Soma Yeremia 31:34.) Yehova anasema hivi: “Nitalisamehe kosa lao, na dhambi yao sitaikumbuka tena.” Kwa hiyo, Yehova anatuhakikishia kwamba baada ya kutusamehe, hatatuadhibu kamwe wakati ujao kwa sababu ya dhambi hizo. Hakumbuki dhambi zetu ili atuhukumu au kutuadhibu tena na tena. Badala yake, Yehova hutusamehe dhambi hizo na kuzisahau—milele.—Rom. 4:7, 8.

14. Tunawezaje kupata faraja kwa kutafakari kuhusu msamaha wa Yehova? Toa mfano.

¹⁴ Tunaweza kufarijiwa kwa kutafakari kuhusu msamaha wa Yehova. Fikiria mfano mmoja. Miaka mingi iliyopita, dada tutakayemwita Elaine alitengwa na ushirika. Miaka kadhaa baadaye alirudishwa kutanikoni. Elaine anakiri hivi: “Ingawa nilijiambia na kuwaambia wengine kwamba niliamini kuwa Yehova amenisamehe, sikuzote nilihisi kwamba kwa kiasi fulani alikuwa mbali nami au wengine walikuwa na uhusiano wa karibu zaidi naye na alikuwa halisi zaidi kwao.” Hata hivyo, Elaine alipata faraja aliposoma na kutafakari baadhi ya mifano inayotumiwa katika Biblia kuonyesha jinsi Yehova anavyosamehe. Elaine anaongeza hivi: “Nilihisi upendo na wororo wa Yehova katika njia ambayo sijawahi kamwe kuhisi.” Aliguswa moyo hasa na wazo hili: “Yehova anapotusamehe dhambi zetu, hatupaswi kuhisi kwamba tutabeba hatia ya dhambi hizo maisha yetu yote.” * Elaine anasema: “Niligundua kuwa sikuamini kwamba Yehova angeweza kunisamehe kabisa, na nilifikiri nitabeba mzigo huo maisha yangu yote. Ninajua itachukua muda, lakini nimeanza kuhisi kwamba ninaweza kwa kweli kumkaribia Yehova zaidi, na ninahisi mzigo niliokuwa nao umeondolewa.” Kwa kweli tunamtumikia Mungu anayesamehe na mwenye upendo kama nini!—Zab. 103:9.

15. Tunawezaje kumwiga Yehova tunapowasamehe wengine?

¹⁵ Tunaweza kumwiga Yehova kwa kuwa tayari kusameheana tunapokuwa na msingi wa kufanya hivyo. (Soma Luka 17:3, 4.) Kumbuka kwamba Yehova anaposamehe, anasahau dhambi zetu katika maana ya kwamba hatatuhukumu baadaye kwa sababu ya dhambi hizo. Tunapowasamehe wengine, sisi pia tunaweza kusahau kwa kuachilia mbali na kutozungumzia tena makosa hayo wakati ujao.

16. (a) Je, kuwa mwenye kusamehe kunamaanisha kwamba tunaachilia makosa au kuwaruhusu wengine watukandamize? Eleza. (b) Ni lazima tufanye nini ili Mungu atusamehe?

 ¹⁶ Kuwasamehe wengine hakumaanishi kwamba tunaachilia makosa au kuwaruhusu wengine watukandamize. Hapana, kwa kweli kunamaanisha tumeamua kutokuwa na kinyongo. Hata hivyo, jambo muhimu ni kwamba ili tusamehewe na Yehova, ni lazima tuige njia yake ya kusamehe tunaposhughulika na wengine. (Mt. 6:14, 15)  Kwa kweli, hisia-mwenzi humchochea Yehova kukumbuka kwamba “sisi ni mavumbi.” (Zab. 103:14) Hivyo basi, wengine wanapotukosea, je, hatupaswi kuchochewa na hisia-mwenzi kuwasamehe kwa hiari kutoka moyoni?—Efe. 4:32; Kol. 3:13.

17. Ni nini kinachoweza kutusaidia ikiwa tumekosewa na mwamini mwenzetu?

 ¹⁷ Bila shaka, nyakati nyingine si rahisi kuwasamehe wengine. Inaonekana kwamba haikuwa rahisi hata kwa baadhi ya Wakristo watiwa-mafuta katika karne ya kwanza kusameheana. (Flp. 4:2) Ni nini kinachoweza kutusaidia ikiwa tumekosewa na mwamini mwenzetu? Mfikirie Ayubu. Aliumia sana wakati “marafiki” wake, yaani, Elifazi, Bildadi, na Sofari, walipotoa mashtaka ya uwongo kumhusu. (Ayu. 10:1; 19:2) Hatimaye, Yehova aliwakaripia washtaki hao wa uwongo. Mungu aliwaagiza waende kwa Ayubu na kutoa dhabihu kwa ajili ya dhambi zao. (Ayu. 42:7-9) Lakini Yehova alitaka pia Ayubu afanye jambo fulani. Jambo gani? Yehova alimwambia Ayubu atoe sala kwa ajili ya washtaki hao. Ayubu alifanya kama Yehova alivyomwagiza, na Yehova akambariki kwa sababu ya roho yake ya kusamehe. (Soma Ayubu 42:10, 12, 16, 17.) Tunajifunza nini? Kusali kwa unyoofu kwa ajili ya mtu aliyetukosea kunaweza kutusaidia kuondoa kinyongo.

18, 19. Tunaweza kuendeleaje kuthamini hata zaidi utu wa Yehova unaovutia?

¹⁸ Bila shaka tumeburudishwa sana kuchunguza sifa mbalimbali za utu wa Yehova wenye upendo. Tumeona kwamba yeye ni mwenye urafiki, hana ubaguzi, ni mkarimu, ni mwenye usawaziko, mshikamanifu, na anasamehe. Ukweli ni kwamba tumechunguza sifa hizo kijuujuu tu. Tunaweza kupata shangwe ya kujifunza mengi kumhusu Yehova kwa umilele wote. (Mhu. 3:11) Tunakubaliana na mtume Paulo aliyeandika hivi: “Lo! Jinsi kilivyo kina cha utajiri wa Mungu na hekima na ujuzi” mbali na upendo na sifa sita ambazo tumechunguza.—Rom. 11:33.

¹⁹ Sote na tuendelee kuthamini hata zaidi utu wa Yehova unaovutia. Tunaweza kufanya hivyo kwa kuzielewa sifa zake, kuzitafakari, na kisha kuziiga katika maisha yetu wenyewe. (Efe. 5:1) Tunapofanya hivyo, bila shaka tutakubaliana hata zaidi na mtunga-zaburi aliyeimba hivi: “Lakini mimi, kumkaribia Mungu ni kwema kwangu.”—Zab. 73:28.