1-3. Tunapata nini tunapomwiga Yehova katika kuonyesha upendo?

‘KUNA furaha zaidi katika kutoa kuliko ilivyo katika kupokea.’ (Matendo 20:35) Maneno hayo ya Yesu yanakazia ukweli huu ulio muhimu sana: Upendo usio na ubinafsi unathawabisha. Ingawa kuna furaha nyingi kuonyeshwa upendo, kuna furaha nyingi hata zaidi kuwaonyesha wengine upendo.

² Hakuna anayeelewa jambo hilo vizuri kama Baba yetu wa mbinguni. Kama tulivyoona katika sura zilizotangulia za sehemu hii, Yehova hana kifani katika kuonyesha upendo. Yehova ameonyesha upendo kwa njia za pekee sana na kwa muda mrefu kuliko mtu yeyote. Ndiyo sababu Yehova anaitwa “Mungu mwenye furaha.”—1 Timotheo 1:11.

³ Mungu wetu mwenye upendo anataka tujitahidi kumwiga, hasa katika kuonyesha upendo. Andiko la Waefeso 5:1, 2 latuambia hivi: “Iweni waigaji wa Mungu, mkiwa watoto wapendwa, na endeleeni kutembea katika upendo.” Tunapomwiga Yehova katika kuonyesha upendo, tunapata furaha zaidi ya kutoa. Tunaridhika pia kujua kwamba tunampendeza Yehova, kwa sababu Neno lake linatuhimiza ‘tupendane.’ (Waroma 13:8) Lakini kuna sababu nyingine za kutufanya ‘tuendelee kutembea katika njia ya upendo.’

4, 5. Kwa nini ni muhimu tuwaonyeshe waamini wenzetu upendo wa kujidhabihu?

⁴ Kwa nini ni muhimu tuwapende waamini wenzetu? Kwa ufupi, upendo ndio msingi wa Ukristo wa kweli. Hatuwezi kuwa na uhusiano mzuri na Wakristo wenzetu iwapo hatuwapendi,  na jambo baya hata zaidi ni kwamba bila upendo tunakuwa bure machoni pa Yehova. Fikiria jinsi ambavyo Neno la Mungu linakazia ukweli huo.

⁵ Yesu aliwaambia hivi wafuasi wake usiku wa mwisho wa maisha yake duniani: “Mimi ninawapa nyinyi amri mpya, kwamba mpendane; kama vile nimewapenda nyinyi, kwamba nyinyi pia mpendane. Kwa hilo wote watajua kwamba nyinyi ni wanafunzi wangu, mkiwa na upendo miongoni mwenu wenyewe.” (Yohana 13:34, 35) Usemi “kama vile nimewapenda nyinyi” unatuamuru tuwe na upendo kama wa Yesu. Katika Sura ya 29, tuliona kwamba Yesu alikuwa mfano bora katika kuonyesha upendo wa kujidhabihu, akitanguliza masilahi ya wengine. Ni lazima pia tupendane bila ubinafsi. Wale ambao si washiriki wa kutaniko la Kikristo wanahitaji kuona kwamba tunapendana kikweli. Kwa kweli, upendo wa kidugu wa kujidhabihu unatutambulisha kuwa wafuasi wa kweli wa Kristo.

6, 7. (a) Twajuaje kwamba Neno la Yehova linakazia sana umuhimu wa kuonyesha upendo? (b) Maneno ya Paulo kwenye 1 Wakorintho 13:4-8 yanakazia nini kuhusu upendo?

⁶ Vipi ikiwa hatuna upendo? Mtume Paulo alisema kwamba ikiwa “sina upendo, nimekuwa kipande cha shaba-nyeupe inayovuma au toazi lenye kulia.” (1 Wakorintho 13:1) Toazi hulia kwa sauti kali sana. Kipande cha shaba-nyeupe huvumaje? Tafsiri nyingine zinasema “sauti ya kengele yenye kelele” au “kengele inayolia-lia.” Mifano hiyo inafaa sana. Mtu asiye na upendo ni kama ala ya muziki inayolia kwa sauti kubwa yenye kuchukiza inayofukuza watu badala ya kuwavutia. Je, mtu kama huyo anaweza kweli kuwa na uhusiano mzuri na wengine? Paulo alisema hivi pia: “Ikiwa nina imani yote ili kung’oa na kuhamisha milima, lakini sina upendo, mimi si kitu.” (1 Wakorintho 13:2) Hebu wazia, mtu asiye na upendo “ni bure kabisa,” hata akifanya nini! (The Amplified Bible) Je, hilo halionyeshi kwamba Neno la Yehova linakazia sana umuhimu wa kuonyesha upendo?

 ⁷ Lakini tutaonyeshaje sifa hiyo tunaposhughulika na wengine? Tujibu swali hilo kwa kuchanganua maneno ya Paulo kwenye 1 Wakorintho 13:4-8. Mistari hii haikazii jinsi Mungu anavyotupenda au jinsi tunavyompenda Mungu. Badala yake, Paulo alikazia jinsi sisi tunavyoweza kupendana. Alieleza mambo fulani kuhusu jinsi upendo ulivyo na jinsi usivyo.

8. Ustahimilivu unawezaje kutusaidia tunaposhughulika na wengine?

⁸ “Upendo ni wenye ustahimilivu.” Kustahimili ni kuwavumilia wengine kwa subira. (Wakolosai 3:13) Tunahitaji kuwa na subira, sivyo? Kwa sababu ya kufanya kazi bega kwa bega katika hali yetu ya kutokamilika, ni kawaida kwamba mara kwa mara huenda tukakosewa au tukawakosea ndugu zetu Wakristo. Lakini subira na ustahimilivu unaweza kutusaidia kuvumilia na kutovuruga amani ya kutaniko tunapokosana  au kuhitilafiana na wengine kwa sababu ya mambo madogo-madogo.

9. Tunawezaje kuwaonyesha wengine fadhili?

⁹ ‘Upendo ni wenye fadhili.’ Fadhili huonyeshwa kwa kuwasaidia wengine na kuzungumza nao kwa njia yenye kujali. Upendo hutuchochea kutafuta fursa za kuwaonyesha wengine fadhili, hasa wale wanaohitaji sana msaada. Kwa mfano, huenda mwamini mwenzetu ambaye ni mzee kwa umri ni mpweke na anahitaji kutembelewa na kutiwa moyo. Huenda mama asiye na mume au dada anayeishi katika familia ambayo imegawanyika kidini anahitaji msaada fulani. Huenda mgonjwa fulani au mtu aliyepata msiba anahitaji kutiwa moyo kwa fadhili na rafiki mwaminifu. (Mithali 12:25; 17:17) Tunapochukua hatua ya kuonyesha fadhili kwa njia kama hizo, tunathibitisha kwamba upendo wetu ni halisi.—2 Wakorintho 8:8.

10. Upendo unatusaidiaje kutetea na kusema kweli, hata wakati ambapo si rahisi kufanya hivyo?

¹⁰ ‘Upendo hushangilia pamoja na kweli.’ Tafsiri nyingine inasema: “Upendo . . . huunga mkono ukweli kwa shangwe.” Upendo unatuchochea kutetea kweli na ‘kusema kweli na jirani yetu.’ (Zekaria 8:16) Kwa mfano, ikiwa mtu tunayempenda amefanya dhambi nzito, upendo kwa Yehova na kwa yule aliyefanya dhambi, utatusaidia tushikamane na kanuni za Mungu badala ya kujaribu kuficha, kutoa udhuru au hata kusema uwongo kuhusu dhambi yake. Ni kweli kwamba huenda isiwe rahisi kukubali amefanya dhambi. Lakini ikiwa tunamjali kikweli mpendwa wetu, tungetaka akubali na kunufaika na nidhamu ya upendo kutoka kwa Mungu. (Mithali 3:11, 12) Tukiwa Wakristo wenye upendo, tunataka pia “kujiendesha wenyewe kwa kufuata haki katika mambo yote.”—Waebrania 13:18.

11. Kwa sababu upendo “huhimili mambo yote,” tunapaswa kujitahidi kufanya nini kuhusu kasoro za waamini wenzetu?

¹¹ ‘Upendo huhimili mambo yote.’ Usemi huo unamaanisha  kihalisi kwamba upendo “unafunika mambo yote.” (Kingdom Interlinear) Andiko la 1 Petro 4:8 lasema: “Upendo hufunika wingi wa dhambi.” Naam, Mkristo ambaye anaongozwa na upendo hakimbilii kutangaza kasoro na mapungufu ya ndugu zake Wakristo. Mara nyingi, makosa na kasoro za waamini wenzetu huwa ndogo-ndogo mno na zinaweza kufunikwa na upendo.—Mithali 10:12; 17:9.

12. Mtume Paulo alionyeshaje aliamini kwamba Filemoni angetenda ifaavyo, na mfano wa Paulo unatufunza nini?

¹² ‘Upendo huamini mambo yote.’ Tafsiri ya Moffat inasema kwamba upendo “sikuzote hujitahidi kuamini mambo mazuri.” Hatuwashuku isivyofaa waamini wenzetu na kutilia shaka kila jambo wanalofanya. Upendo unatusaidia “kuamini mambo mazuri” kuhusu ndugu zetu na kuwatumaini. * Fikiria mfano unaotajwa katika barua ya Paulo kwa Filemoni. Paulo alimwandikia Filemoni ili kumtia moyo amkaribishe kwa fadhili Onesimo yule mtumwa mtoro, ambaye sasa alikuwa Mkristo. Paulo alimsihi Filemoni kwa upendo badala ya kujaribu kumlazimisha. Aliamini kwamba Filemoni angetenda ifaavyo, kwa kusema: “Nikiitibari ukubalifu wako wa kufuata agizo, ninakuandikia wewe, nikijua utafanya hata zaidi ya mambo nisemayo.” (Mstari wa 21) Upendo unapotuchochea kuwaamini ndugu zetu, tunawatia moyo kufanya yote wawezayo.

13. Tunawezaje kuonyesha kwamba tunawatakia ndugu zetu mema?

¹³ ‘Upendo hutumaini mambo yote.’ Mbali na kuamini, upendo hutumaini mambo yote. Kwa upendo, tunawatakia mema ndugu zetu. Kwa mfano, ndugu ‘akichukua hatua fulani isiyo ya kweli kabla ya yeye kuijua,’ tunatumaini kwamba atakubali jitihada za upendo za kumrekebisha. (Wagalatia 6:1) Tunatumaini pia kwamba wale walio dhaifu katika imani watapata nguvu tena. Kwa subira, tunawasaidia tuwezavyo  wawe na imani yenye nguvu. (Waroma 15:1; 1 Wathesalonike 5:14) Hata mpendwa wetu akiacha njia ya kweli, bado tunatumaini kwamba siku moja atarudiwa na fahamu na kumrudia Yehova, kama yule mwana mpotevu katika mfano wa Yesu.—Luka 15:17, 18.

14. Uvumilivu wetu unaweza kujaribiwa jinsi gani kutanikoni, na upendo utatusaidia tutendeje?

¹⁴ ‘Upendo huvumilia mambo yote.’ Uvumilivu hutuwezesha kubaki imara tunapokabili magumu au mambo yanayovunja moyo. Majaribu ya uvumilivu hayatokani tu na mambo yaliyo nje ya kutaniko. Nyakati nyingine, uvumilivu wetu unajaribiwa kutanikoni. Ndugu zetu wanaweza kutuvunja moyo nyakati nyingine kwa sababu ya kutokamilika. Tunaweza kuumizwa na mtu anayenena bila kufikiri. (Mithali 12:18) Labda jambo fulani kutanikoni halishughulikiwi jinsi tunavyotarajia. Ndugu fulani anayeheshimiwa anaweza kutuudhi, na kutufanya tujiulize, ‘Mkristo anawezaje kufanya hivyo?’ Tunapokabili hali kama hizo, je, tutajitenga na kutaniko na kuacha kumtumikia Yehova? Hatuwezi kufanya hivyo ikiwa tuna upendo! Naam, tukiwa na upendo hatuwezi kukazia tu kasoro za ndugu yetu na kukosa kuona sifa yoyote nzuri aliyo nayo au kukosa kuona uzuri wowote wa kutaniko. Upendo unatusaidia kuendelea kuwa waaminifu kwa Mungu na kuunga mkono kutaniko bila kujali mwanadamu mwingine asiyekamilika anasemaje au anatendaje.—Zaburi 119:165.

15. Wivu usiofaa ni nini, na upendo unatusaidiaje kuepuka hisia hii hatari?

¹⁵ “Upendo hauna wivu.” Wivu usiofaa unaweza kutufanya tuwaonee wengine kijicho kwa sababu ya vitu walivyo navyo—mali zao, mapendeleo yao, au vipawa vyao. Wivu huo ni hisia hatari sana ya ubinafsi ambayo inaweza kuvuruga amani ya kutaniko isipodhibitiwa. Ni nini kitakachotusaidia tukinze “mwelekeo wa kuhusudu”? (Yakobo 4:5) Ni upendo. Sifa hiyo  muhimu sana itatufanya tushangilie pamoja na wale ambao wana mapendeleo fulani ambayo hatuna. (Waroma 12:15) Upendo hutuzuia kukasirika mtu fulani anapopongezwa kwa sababu ya kuwa na kipawa fulani cha pekee au kwa kutimiza jambo fulani kubwa.

16. Ikiwa tunawapenda ndugu zetu kikweli, kwa nini tunapaswa kuepuka kujigamba kwa sababu ya mapendeleo yetu katika utumishi wa Yehova?

¹⁶ ‘Upendo haujigambi, haujitutumui.’ Upendo hutuzuia kujigamba kwa sababu ya vipawa vyetu au mafanikio yetu. Ikiwa tunawapenda ndugu zetu kikweli, je, tutajigamba daima kwa sababu ya mafanikio yetu katika huduma au kwa sababu ya mapendeleo yetu kutanikoni? Kujigamba kwa njia hiyo kunaweza kuwavunja wengine moyo, na kuwafanya wajione hawafai. Upendo hutuzuia kujigamba kwa sababu ya mapendeleo ya utumishi ambayo Mungu ametupatia. (1 Wakorintho 3:5-9) Zaidi ya hayo, upendo “haujitutumui,” au kama tafsiri moja inavyosema ‘haujioni kuwa bora.’ Upendo hutuzuia kujiona kuwa bora.—Waroma 12:3.

17. Upendo hutuchochea kuwajali wengine kwa njia gani, na hivyo tutaepuka mwenendo wa aina gani?

¹⁷ ‘Upendo haujiendeshi bila adabu.’ Mtu asiye na adabu anatenda kwa njia mbaya sana au yenye kuudhi. Mtu anayejiendesha hivyo hana upendo kwa sababu hajali hisia na hali njema ya wengine. Kinyume chake, upendo ni wenye fadhili na unatuchochea kuwajali wengine. Tukiwa na upendo tutakuwa na adabu, tutajiendesha kwa njia inayompendeza Mungu, na tutawaheshimu waamini wenzetu. Kwa hiyo, tukiwa na upendo tutaepuka “mwenendo wa aibu,” au tabia yoyote ile ambayo itawashtua au kuwaudhi ndugu zetu Wakristo.—Waefeso 5:3, 4.

18. Kwa nini mtu mwenye upendo hasisitizi kila jambo lifanywe jinsi anavyopenda?

¹⁸ ‘Upendo hautafuti masilahi yao wenyewe.’ Tafsiri nyingine inasema hivi: “Upendo hausisitizi kufuata njia yake.” Mtu  mwenye upendo hasisitizi kila jambo lifanywe jinsi anavyopenda, kana kwamba maoni yake ni sawa sikuzote. Hawashawishi wengine ili kuwashurutisha wenye maoni tofauti wafuate maoni yake. Ukaidi wa aina hiyo unaonyesha kwamba ana kiasi fulani cha kiburi, na Biblia inasema: “Kiburi hutangulia uangamivu.” (Mithali 16:18) Ikiwa tunawapenda kikweli ndugu zetu, tutaheshimu maoni yao, na tutakuwa tayari kuyakubali inapowezekana. Maneno haya ya Paulo yanatutia moyo kuwa na roho hiyo: “Acheni kila mmoja afulize kutafuta sana, si faida yake mwenyewe, bali ya mtu yule mwingine.”—1 Wakorintho 10:24.

19. Upendo unatusaidia tutendeje tunapokosewa na wengine?

¹⁹ ‘Upendo hauchokozeki, hauweki hesabu ya ubaya.’ Upendo haukasirishwi ovyoovyo na mambo ambayo wengine wanasema au kufanya. Ni jambo la kawaida kukasirika tunapokosewa. Lakini hata tukiwa na sababu nzuri ya kukasirika, hatutaendelea kuchokozeka ikiwa tuna upendo. (Waefeso 4:26, 27) Hatutaweka hesabu ya maneno au matendo yenye kuumiza kana kwamba tunayaandika katika kitabu ili tusiyasahau. Badala yake, upendo unatuchochea kumwiga Mungu wetu mwenye upendo. Kama tulivyoona katika Sura ya 26, Yehova husamehe kunapokuwa na sababu nzuri ya kufanya hivyo. Yeye husamehe na kusahau, yaani, hatuadhibu baadaye kwa sababu ya dhambi hizo. Je, hatushukuru kwamba Yehova haweki hesabu ya ubaya?

20. Tunapaswa kuhisije mwamini mwenzetu anapotenda dhambi na kupata madhara?

²⁰ ‘Upendo haushangilii ukosefu wa uadilifu.’ Tafsiri nyingine inasema: “Upendo . . . haushangilii dhambi za wengine.” Tafsiri ya Moffat yasema: “Upendo haufurahii kamwe wengine wanapokosea.” Upendo haufurahii uovu, kwa hiyo tunakataa kabisa ukosefu wowote wa adili. Tunahisije mwamini mwenzetu anapotenda dhambi na kupata madhara? Tukiwa na upendo hatutashangilia kana kwamba tunasema, ‘Shauri yake! Asiyesikia la mkuu huvunjika guu!’  (Mithali 17:5) Hata hivyo, tunashangilia ndugu aliyetenda dhambi anapochukua hatua zifaazo za kujirekebisha na kufanya maendeleo ya kiroho.

21-23. (a) Paulo alimaanisha nini aliposema kwamba “upendo haushindwi kamwe”? (b) Tutazungumzia nini katika sura ya mwisho?

²¹ “Upendo haushindwi kamwe.” Paulo alimaanisha nini aliposema hivyo? Muktadha unaonyesha kwamba alikuwa anazungumzia zawadi za roho za Wakristo wa mapema. Zawadi hizo zilithibitisha kwamba Mungu aliunga mkono kutaniko hilo jipya. Lakini si Wakristo wote wangeweza kuponya, kutoa unabii, au kuzungumza kwa lugha mbalimbali. Hata hivyo, hilo halikuwa muhimu; mwishowe zawadi hizo zote  zingekoma. Lakini sifa fulani haingekoma, sifa ambayo kila Mkristo angeweza kukuza. Sifa yenye kutokeza sana, na yenye kudumu kuliko zawadi yoyote ya kimuujiza. Paulo aliiita sifa hiyo “njia izidiyo.” (1 Wakorintho 12:31) ‘Njia hiyo izidiyo’ ni gani? Ni njia ya upendo.

²² Upendo wa Kikristo ambao Paulo alizungumzia “haushindwi kamwe,” yaani, hautafikia kikomo. Hadi leo, upendo wa kidugu wa kujidhabihu unawatambulisha wafuasi wa kweli wa Kristo. Je, hatuoni upendo huo katika makutaniko ya waabudu wa Yehova duniani kote? Upendo huo utadumu milele, kwa sababu Yehova anawaahidi watumishi wake waaminifu uhai wa milele. (Zaburi 37:9-11, 29) Na tujitahidi tuwezavyo ‘kuendelea kutembea katika upendo.’ Tukifanya hivyo, tunaweza kupata furaha nyingi sana ya kutoa. Isitoshe, tunaweza kuendelea kuishi—naam, kuendelea kupenda—milele na milele kama Mungu wetu mwenye upendo, Yehova.

²³ Katika sura hii inayomalizia sehemu ya upendo, tumezungumzia jinsi tunavyoweza kupendana. Kwa kuwa tunafaidika kwa njia nyingi kutokana na upendo wa Yehova—na vilevile kutokana na nguvu, haki, na hekima yake—twapaswa kujiuliza hivi, ‘Nitamthibitishiaje Yehova kwamba kwa kweli nampenda?’ Swali hilo litazungumziwa katika sura ya mwisho.