1, 2. (a) Sababu gani vijana Wakristo wanaendelea kupata ushindi katika vita yenye wanapigana na Shetani na mashetani wake? (Ona picha kwenye mwanzo wa habari hii.) (b) Tutazungumuzia nini katika habari hii?

MUTUME PAULO alilinganisha Wakristo na maaskari. Tunapigana vita, na maadui wetu hawako watu wa kuwazia tu! Hatupigane vita na wanadamu, tunapigana vita na Shetani na mashetani wake. Wamepigana vita kwa maelfu ya miaka na wanajua muzuri kupigana vita. Kwa hiyo, inaweza kuonekana kama hatuwezi kupata ushindi katika vita hiyo, zaidi sana ikiwa tuko vijana. Vijana wanaweza kupata ushindi katika vita hiyo yenye wanapigana na maadui hao wenye nguvu nyingi? Ndiyo wanaweza, na wanaendelea kupata ushindi! Sababu gani? Kwa sababu wanapata nguvu kutoka kwa Yehova. Pia, kama maaskari wenye wamezoezwa muzuri, ‘wanavaa mavazi kamili ya silaha kutoka kwa Mungu’ ili wakuwe tayari kwa ajili ya vita.​—Soma Waefeso 6:10-12.

² Wakati mutume Paulo alitumia mufano huo, pengine alikuwa anafikiria silaha zenye maaskari wa Roma walikuwa wanavaa. (Mdo. 28:16) Katika habari hii, tutachunguza mufano huo muzuri sana.  Tutazungumuzia pia mambo yenye vijana fulani wanasema juu ya magumu na faida za kuvaa kila silaha ya kiroho.

3, 4. Namna gani kweli kutoka katika Biblia iko kama mukaba wa askari wa Roma?

³ Soma Waefeso 6:14. Askari wa Roma alikuwa anavaa kwenye kiuno mukaba wenye kuwa na vipande vidogo-vidogo vya chuma ili kulinda kiuno chake na kusaidia bamba lake nzito la kifuani libakie pa nafasi yake. Mikaba fulani ilikuwa pia na vibanio vya nguvu vya kusaidia kubeba upanga ao kisu cha murefu. Akiwa na mukaba wake wenye kufungwa nguvu, askari hangeogopa wakati angeenda kupigana vita.

⁴ Kama mukaba, kweli yenye tunajifunza katika neno la Mungu inatulinda juu ya mafundisho ya uongo. (Yoh. 8: 31, 32; 1 Yoh. 4:1) Na kadiri tunaendelea kujifunza kupenda kweli zenye kuwa katika Neno la Mungu, itakuwa mwepesi zaidi kwetu kuishi kulingana na kanuni za Mungu, ao kuvaa “bamba [letu] la kifuani.” (Zab. 111:7, 8; 1 Yoh. 5:3) Pia, ikiwa tunaelewa muzuri zaidi kweli hizo, itakuwa mwepesi zaidi kuzitetea mbele za maadui wetu.​—1 Pet. 3:15.

5. Sababu gani tunapaswa kusema kweli sikuzote?

⁵ Kwa sababu kweli yenye kuwa katika Neno la Mungu ni ya maana kwetu, tunatii mambo yenye Biblia inasema na tunasema kweli sikuzote. Kwa sababu uongo ni kati ya silaha zenye Shetani anatumia ili kudanganya watu wengi. Uongo unaumiza mutu mwenye kuusema na mutu mwenye kuamini uongo huo. (Yoh. 8:44) Kwa hiyo, hata kama hatukamilike, tunajikaza sana kuepuka kusema uongo. (Efe. 4:25) Inaweza kuwa vigumu kufanya hivyo. Abigail, mwenye kuwa na miaka 18, anasema hivi: “Kusema kweli hakuwezi kuonekana sikuzote kuwa jambo lenye kufaa, zaidi sana wakati kusema uongo kunaweza kufanya uepuke hali ngumu fulani.” Kwa hiyo, sababu gani anajikaza kusema kweli sikuzote? Anasema hivi: “Wakati ninasema kweli, ninakuwa na zamiri safi mbele za Yehova. Na wazazi wangu na marafiki wangu wanajua kama wanaweza kunitumainia.” Victoria, mwenye kuwa na miaka 23, anasema hivi: “Wakati unasema kweli na kutetea mambo yenye unaamini, unaweza kuchekwa. Lakini sikuzote unapata faida za muzuri: Unajiaminia, unajisikia kuwa uko karibu na Yehova, na unafikia kuheshimiwa na wale wenye wanakupenda.” Unaelewa sababu gani ni jambo la maana kuvaa mukaba wa “ile kweli” kila wakati?

6, 7. Sababu gani uadilifu unalinganishwa na bamba la kifuani?

⁶ Mara nyingi bamba la kifuani la askari wa Roma lilikuwa linafanywa kwa vipande virefu vya chuma vyenye vilitoka kushoto kuelekea kuume na vyenye vilikuwa vinakunjwa ili viweze kuzunguka kifua chake. Vipande hivyo vya chuma vilikuwa vinaunganishwa na kamba za ngozi kwa kutumia vitu fulani vya kufungia vya chuma vyenye vilibanishwa kwenye vipande hivyo vya chuma na vifungo. Mabega yake ilikuwa inafunikwa na vyuma vingi vyembamba vyenye viliunganishwa na ngozi. Bamba hilo lilifanya ikuwe vigumu kwake kufanya mambo fulani, na alipaswa kulichunguza mara kwa mara ili kuona ikiwa vyuma hivyo vilikuwa pa nafasi yake. Lakini bamba hilo lililinda moyo wake na sehemu zingine za mwili wake ili asiumizwe na upanga ao mushale!

⁷ Kanuni za uadilifu ao za haki za Yehova zenye kulinda “moyo” wetu, ao mutu wetu wa ndani, zinaweza kulinganishwa na bamba hilo la kifuani. (Met. 4:23) Askari hangebadilisha hata kidogo bamba lake la kifuani na bamba lenye kufanywa na vyuma vyenye haviko nguvu. Vilevile, hatuwezi hata kidogo kubadilisha kanuni za Yehova za mambo yenye kuwa sawa na mawazo yetu wenyewe juu ya mambo yenye kuwa sawa. Hatuna hekima ya kutosha ili kulinda moyo wetu wenyewe.  (Met. 3:5, 6) Ndiyo sababu tunapaswa kuchunguza mara kwa mara “bamba [letu] la kifuani” ili kuona ikiwa linaendelea kulinda moyo wetu.

8. Sababu gani tunapaswa kutii kanuni za Yehova?

⁸ Wakati fulani unajisikia kama kanuni za Yehova zinakunyima uhuru ao zinakuzuia kufanya mambo yenye unapenda kufanya? Daniel, mwenye kuwa na miaka 21, anasema hivi: “Walimu na wanafunzi wenzangu wananicheka kwa sababu ninaishi kulingana na kanuni za Biblia. Wakati fulani niliogopa na kuvunjika moyo.” Lakini anajisikia namna gani sasa? Anasema hivi: “Mwishowe, niliona faida ya kuishi kulingana na kanuni za Yehova. Wamoja kati ya ‘marafiki’ wangu walianza kutumia dawa za kulewesha; wengine waliacha masomo. Ilihuzunisha kuona namna maisha yao yalifikia kuwa. Yehova anatulinda kabisa.” Madison, mwenye kuwa na miaka 15, anasema hivi: “Ni vigumu kwangu kushikamana na kanuni za Yehova na kuepuka mambo yenye vijana wenzangu wanafikiri kuwa ni yenye kufurahisha.” Kwa hiyo, anafanya nini? Anasema hivi: “Ninajikumbusha kama ninabeba jina la Yehova na kama majaribu ni njia yenye Shetani anatumia ili kunishambulia. Wakati ninapata ushindi katika pigano moja, ninajisikia kuwa mwenye furaha zaidi.”

9-11. (a) Wakristo wanavaa viatu gani vya mufano? (b) Ni nini inaweza kutusaidia tujisikie huru zaidi wakati tunahubiri?

⁹ Soma Waefeso 6:15. Askari wa Roma hangeenda kupigana vita bila kuvaa viatu. Sehemu ya kukanyangia ya viatu hivyo ilifanyizwa na sehemu tatu za ngozi, kwa hiyo viatu hivyo vilikuwa nguvu kabisa. Lakini viatu hivyo vilikuwa pia mwepesi, kwa hiyo askari angeweza kutembea muzuri kabisa na bila kutereza.

¹⁰ Viatu vya askari wa Roma vilimusaidia kupigana vita muzuri, viatu vya mufano vyenye tunavaa vinatusaidia kutangaza “habari njema ya amani.” (Isa. 52:7; Rom. 10:15) Lakini, wakati fulani inaomba kuwa na ujasiri mwingi ili kuhubiri. Bo, mwenye kuwa na miaka 20, anasema hivi: “Niliogopa kuhubiria wanafunzi wenzangu. Ninawaza kama nilikuwa ninasikia haya. Wakati ninakumbuka, sijue ni sababu gani nilikuwa ninasikia haya. Sasa ninafurahia kuhubiria vijana wenzangu.”

¹¹ Vijana wengi Wakristo wameona kama wanajisikia huru wakati wanahubiri ikiwa walijitayarisha mbele ya wakati. Namna gani unaweza kujitayarisha? Julia, mwenye kuwa na miaka 16, anasema hivi: “Ninatia vichapo katika sakoshi yangu ya masomo, na ninasikiliza wakati wanafunzi wenzangu wanasema mawazo yao na mambo yenye wanaamini. Kisha, ninafikiria mambo yenye yatawasaidia. Wakati ninajitayarisha, ninazungumuza nao juu ya mambo yenye yatawaletea faida kabisa.” Makenzie, mwenye kuwa na miaka 23, anasema hivi: “Ikiwa uko mupole na mwenye kuwa tayari kusikiliza, utaelewa mambo yenye vijana wenzako wanapambana nayo. Ninahakikisha kama nimesoma habari zote zenye zimetolewa kwa ajili ya vijana. Kwa kufanya hivyo, ninaweza kuambia vijana wenzangu kama wanaweza kupata katika Biblia ao kwenye site yetu ya Internete jambo fulani lenye litawasaidia.” Kujitayarisha muzuri ili kuhubiri ni kama vile kuvaa “viatu” vyenye kukuenea muzuri.

12, 13. Taja “mishale” fulani ya Shetani “inayowaka moto.”

¹² Soma Waefeso 6:16. Askari wa Roma alikuwa anabeba ngao kubwa ya murefu yenye kuwa na pembe ine. Ilikuwa inamufunika kuanzia kwenye mabega mupaka kwenye magoti na kumulinda ili asiumizwe na mipanga, mishale, na mikuki.

¹³ Ni “mishale” gani “inayowaka moto” yenye Shetani anaweza kukutupia? Pengine  anakushambulia kwa kusema mambo ya uongo juu ya Yehova. Shetani anapenda ujisikie kama Yehova hakupendi na kama hakuna mutu mwenye kukuhangaikia. Ida, mwenye kuwa na miaka 19, anasema hivi: “Mara nyingi nimejisikia kama Yehova haiko karibu na mimi na kama hapendi kuwa Rafiki yangu.” Ida anafanya nini wakati anajisikia hivyo? Anasema hivi: “Mikutano inasaidia sana imani yangu ikomae. Nilizoea tu kukaa kwenye mikutano bila hata kutoa maelezo, kwa sababu nilikuwa ninawaza kama hakuna mutu mwenye anapenda kusikia mambo yenye nitasema. Lakini sasa, ninatayarisha mikutano na kujikaza kujibia mara mbili ao mara tatu. Haiko mwepesi, lakini ninajisikia muzuri zaidi wakati ninafanya hivyo. Na ndugu na dada wananitia moyo sana. Sikuzote wakati ninatoka kwenye mikutano, ninajua kama Yehova ananipenda.”

14. Mufano wa Ida unatufundisha nini?

¹⁴ Mara nyingi ngao ya askari ilibakia na ukubwa uleule. Lakini kama vile mufano wa Ida unaonyesha, imani yetu haiko vile. Imani yetu inaweza kukomaa ao kupunguka, inaweza kuwa yenye nguvu ao zaifu. Ni uamuzi wetu. (Mt. 14:31; 2 Tes. 1:3) Ili “ngao [yetu] ya imani” itulinde, tunapaswa kuendelea kuifanya ikuwe kubwa na yenye nguvu zaidi!

15, 16. Namna gani tumaini letu liko kama kofia ya chuma?

¹⁵ Soma Waefeso 6:17. Askari wa Roma alikuwa anavaa kofia ya chuma ili kulinda kichwa chake, shingo, na sura yake. Wakati fulani, kofia hiyo ilikuwa na kitu cha kusaidia askari kuibeba katika mukono wake.

 ¹⁶ Kama vile kofia ya chuma inalinda ubongo wa askari, “tumaini [letu] la wokovu” linalinda mawazo yetu. (1 Tes. 5:8; Met. 3:21) Tumaini linatusaidia kukaza akili yetu juu ya ahadi za Mungu na kuepuka kuvunjika moyo kwa sababu ya magumu yetu. (Zab. 27:1, 14; Mdo. 24:15) Lakini, ikiwa tunapenda tumaini letu litulinde, tunapaswa kuona tumaini hilo kuwa la kweli kabisa. Tunapaswa kuvaa “kofia [yetu] ya chuma” kwenye kichwa chetu, hapana kuibeba katika mukono!

17, 18. (a) Namna gani Shetani anaweza kutudanganya ili tutoshe kofia yetu ya chuma? (b) Namna gani tunaweza kuonyesha kama hatujadanganywa na Shetani?

¹⁷ Namna gani Shetani anaweza kutudanganya ili tutoshe kofia yetu ya chuma? Fikiria jambo lenye alijaribu kumufanyia Yesu. Shetani alijua kama Yesu angefikia kuwa mutawala wa wanadamu. Lakini, Yesu alipaswa kwanza kuteseka na kufa. Na kisha alipaswa kungojea wakati wenye Yehova aliweka ili akuwe Mufalme. Kwa hiyo, Shetani alimutolea nafasi ya kutawala bila kukawia. Shetani aliahidi Yesu kama ikiwa angemufanyia tendo moja tu la ibada, angekuwa mutawala wa ulimwengu palepale. (Lu. 4:5-7) Pia, Shetani anajua kama Yehova ametoa ahadi ya kutupatia vitu vya muzuri sana katika dunia mupya. Lakini tunapaswa kungojea ili ahadi hiyo itimie, na mbele wakati huo ufike tunaweza kuwa na magumu mengi. Kwa hiyo, Shetani anatupatia nafasi ya kuwa na maisha ya muzuri sasa. Anapenda tutafute kwanza vitu vya kimwili, na kuweka Ufalme wa Mungu pa nafasi ya pili.​—Mt. 6:31-33.

¹⁸ Vijana wengi Wakristo hawajadanganywa na Shetani. Kwa mufano, dada mumoja mwenye kuitwa Kiana, mwenye kuwa na miaka 20, anasema hivi: “Ninajua kama tumaini moja tu la kumaliza magumu yetu yote ni Ufalme wa Mungu.” Namna gani tumaini lake linachochea mawazo yake na maisha yake? Linamusaidia kukumbuka kama vitu vya ulimwengu huu ni vya muda. Kuliko kutumia nguvu zake zote ili kuwa na kazi ya muzuri katika ulimwengu huu, Kiana anatumia wakati wake na nguvu zake ili kumutumikia Yehova.

19, 20. Namna gani tunaweza kuwa na ufundi zaidi wa kutumia Neno la Mungu?

¹⁹ Maaskari wa Roma walikuwa wanatumia mipanga yenye kuwa na urefu wa santimetre 50 hivi. Maaskari hao walijua muzuri kutumia mipanga yao kwa sababu walifanya mazoezi kila siku juu ya namna ya kuitumia.

²⁰ Mutume Paulo alisema kama Neno la Mungu liko kama upanga. Yehova ametupatia Neno hilo. Lakini tunapaswa kujifunza kutumia Neno hilo kwa ufundi ili kutetea imani yetu ao ili kubadilisha namna yetu ya kuwaza. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) Namna gani unaweza kukomalisha ufundi wako? Sebastian, mwenye kuwa na miaka 21, anasema hivi: “Ninaandika andiko moja kutoka katika kila sura katika usomaji wangu wa Biblia. Ninajifanyia liste ya maandiko yenye ninapenda sana.” Hilo linanisaidia kuelewa muzuri zaidi mawazo ya Yehova. Daniel anaongezea hivi: “Katika usomaji wangu wa Biblia, ninaandika pembeni maandiko fulani yenye ninaona kama yanaweza kusaidia watu wenye ninakutana nao katika kazi ya kuhubiri. Nimetambua kama watu wanaitikia muzuri wakati wanaona kama unapenda sana Biblia na kama unajikaza sana ili kuwasaidia.”

21. Sababu gani hatupaswe kuogopa Shetani na mashetani wake?

²¹ Kama vile tumejifunza kupitia mifano ya vijana wenye kuzungumuziwa katika habari hii, hatupaswe kuogopa Shetani na mashetani wake. Ni kweli kwamba wako na nguvu, lakini hawana nguvu zaidi kuliko Yehova. Na hawataishi milele. Watafungwa na hawatakuwa na uwezo wa kuumiza mutu yeyote wakati wa Utawala wa Miaka Elfu Moja wa Kristo, na kisha hapo wataharibiwa. (Ufu. 20:1-3, 7-10) Tunajua adui yetu, ujanja wake, na muradi wake. Kwa musaada wa Yehova tunaweza kumupinga!