1. Kulingana na 1 Watesalonike 5:11, ni kazi gani ingine ya kujenga yenye inamutukuza Yehova?

 KUKO siku kutaniko yako ilishakajenga ao kurekebisha Jumba ya Ufalme? Kama ni vile, bila shaka unakumbuka wakati mulikusanyika kwa mara ya kwanza mu jumba yenu ya mupya. Ulikuwa mwenye shukrani sana kwa Yehova. Pengine ulikuwa na furaha sana mupaka ukalia, na ukashindwa kuimba wimbo wa kwanza. Majumba yetu ya Ufalme yenye kujengwa muzuri inamutukuza Yehova. Lakini, kuko kazi ingine ya kujenga yenye inamutukuza Yehova hata zaidi. Haiko kazi ya kujenga majengo ya kawaida. Ni kazi ya kujenga watu wenye wanafikaka ku Majumba yetu ya Ufalme. Mutume Paulo alikuwa nafikiria ile kazi ya ujenzi wa mufano wakati aliandika maneno yenye inapatikana mu 1 Watesalonike 5:11, yenye njo andiko ya musingi ya hii habari.​—Soma.

2. Tutazungumuzia nini mu hii habari?

² Mutume Paulo alikuwa najua muzuri namna ya kujenga waamini wenzake. Alikuwa najitia pa nafasi yao. Mu hii habari, tutazungumuzia namna Paulo alisaidia ndugu na dada zake (1) kuvumilia magumu, (2) kuishi kwa amani na wengine, na (3) kumutumainia kabisa Yehova. Tutaona pia namna tunaweza kumuiga na kujenga ndugu na dada zetu leo.​—1 Ko. 11:1.

3. Nini njo inaonyesha kama Paulo alikuwa na usawaziko?

³ Paulo alipenda sana ndugu na dada zake. Magumu haikukuwa mambo ya mupya kwake. Kwa hiyo, ilikuwa mwepesi kwake kusikilia ndugu na dada zake huruma na kujitia pa nafasi yao wakati walikuwa mu magumu. Wakati fulani, Paulo hakukuwa na makuta na alipaswa kutafuta kazi ya kumusaidia  kupata mahitaji yake na ya wale wenye walikuwa naye. (Mdo. 20:34) Paulo alikuwa nafanya kazi ya kutengeneza mahema. Wakati alifika Korinto, alitumika kwanza na Akila na Prisila, wenye pia walikuwa nafanya kazi ya kutengeneza mahema. Lakini “kila sabato,” alikuwa nahubiria Wayahudi na Wagiriki. Kisha, wakati Sila na Timoteo walifika, “Paulo akaanza kuhangaikia sana lile neno.” (Mdo. 18:2-5) Paulo hakusahau hata kidogo kusudi yake kubwa mu maisha, ni kusema, kumutumikia Yehova. Juu Paulo alikuwa mufano muzuri mu kuhubiri kwa bidii na kuhangaikia mahitaji yake, aliweza kutia moyo ndugu na dada zake. Aliwakumbusha kama hawapaswe kuacha mahangaiko ya maisha na daraka yao ya kutimizia watu wa familia yao mahitaji yao iwafanye wasihangaikie “mambo ya maana zaidi,” ni kusema, mambo yote yenye inahusu ibada ya Yehova.​—Flp. 1:10.

4. Paulo na Timoteo walifanya nini juu ya kusaidia waamini wenzao kupambana na upinzani?

⁴ Kisha tu kutaniko ya Tesalonike kuanzishwa, waamini wapya walipambana na upinzani mukali. Wakati kikundi fulani ya wapinzani wakali hawakumupata Paulo na Sila, walikokota “wamoja kati ya ndugu mupaka kwa watawala wa muji,” wakisema kwa sauti kubwa: “Watu hao wote wanatenda kinyume na maagizo ya Kaisari.” (Mdo. 17:6, 7) Unaweza kuwazia namna wale waamini wapya waliogopa sana wakati walitambua kama wanaume wa muji wamewageukia. Pengine ile ilifanya wapunguze bidii yao mu kazi ya Yehova. Lakini, Paulo hakupenda ile jambo itokee. Hata kama Paulo na Sila walipaswa kuondoka, walifanya mipango juu ile kutaniko ya mupya ihangaikiwe muzuri. Paulo alikumbusha Watesalonike hivi: ‘Tulimutuma Timoteo, ndugu yetu . . . , ili awafanye ninyi kuwa imara na kuwafariji kwa ajili ya imani yenu, ili mutu yeyote asitikiswe na taabu hizo.’ (1 Te. 3:2, 3) Inawezekana Timoteo alikuwaka alishapambana na upinzani kwenye alizaliwa mu muji wa Listra. Alikuwa amejionea namna Paulo alitia nguvu ndugu na dada kule. Juu alikuwa amejionea namna Yehova aliongoza mambo, Timoteo aliweza kuhakikishia ndugu na dada Watesalonike kama mambo yote ingewaendea muzuri pia.​—Mdo. 14:8, 19-22; Ebr. 12:2.

5. Musaada wenye muzee fulani alimutolea ndugu mwenye kuitwa Bryant ulimusaidia namna gani?

⁵ Paulo alifanya nini ingine ili kutia nguvu ndugu na dada zake? Wakati walirudia tena ili kutembelea Listra, Ikoniamu, na Antiokia, Paulo na Barnaba ‘waliweka wazee kwa ajili yao [ndugu na dada] katika kila kutaniko.’ (Mdo. 14:21-23) Bila shaka, wale wazee wenye waliwekwa walitia nguvu makutaniko, sawa vile wazee wanafanya leo. Ona maelezo ya ndugu mwenye kuitwa Bryant. Alisema hivi: “Wakati nilikuwa na miaka 15, baba yangu alituacha, na mama yangu alitengwa na kutaniko. Nilijisikia peke yangu na nilivunjika moyo.” Nini njo ilimusaidia Bryant kuvumilia ile magumu? Anasema hivi: “Muzee fulani wa kutaniko mwenye kuitwa Tony alikuwa nazungumuza na miye ku mikutano na wakati ingine. Alikuwa nanielezea habari ya wale wenye walipambana na magumu lakini walikuwa na furaha. Alisoma na miye Zaburi 27:10 na mara mingi alikuwa naniambia habari ya Hezekia, mwenye alimutumikia Yehova kwa uaminifu hata kama baba yake hakukuwa mufano muzuri.” Ile ilimusaidia Bryant namna gani? Bryant anasema hivi: “Vitia-moyo vya Tony vilinisaidia nianze kazi ya muzuri ya utumishi wa wakati yote.” Wazee, mukuwe wepesi kusaidia wale wenye, sawa vile Bryant, wanaweza kuwa na lazima ya maneno ya muzuri yenye kutia moyo.​—Mez. 12:25.

6. Juu ya kutia moyo ndugu na dada zake, Paulo alitumia namna gani habari za watumishi wa Yehova wa zamani?

 ⁶ Paulo alikumbusha ndugu na dada zake kama “wingu . . . la mashahidi” walivumilia magumu juu Yehova aliwapatia nguvu. (Ebr. 12:1) Paulo alielewa kama habari za watumishi wa Yehova wenye zamani waliweza kuvumilia kila namna ya magumu zinaweza kutia moyo ndugu na dada na kuwasaidia waendelee kukaza akili yao juu ya “muji wa Mungu mwenye kuishi.” (Ebr. 12:22) Ni vile pia leo. Nani njo hawezi kutiwa moyo wakati anasoma namna Yehova alisaidia Gideoni, Baraka, Daudi, Samweli, na wengine wengi? (Ebr. 11:32-35) Tuseme nini juu ya watumishi waaminifu wa Yehova wa leo? Ku makao makubwa, mara mingi tunapataka barua za ndugu na dada wenye imani ilitiwa nguvu wakati walisoma habari ya mutumishi fulani muaminfu wa Yehova wa leo.

7. Shauri ya Paulo yenye kuwa mu Waroma 14:19-21 inakufundisha nini?

⁷ Tunajenga ndugu na dada zetu wakati tunafanya yetu yote ili kuendeleza amani mu kutaniko. Hatupaswe kuacha migawanyiko ikuwe kati yetu juu ya mawazo yenye kutofautiana. Na hatupaswe kutetea sana haki zetu wakati hakuna kanuni fulani ya Biblia yenye inavunjwa. Fikiria mufano moya. Mu kutaniko ya Roma mulikuwa Wakristo Wayahudi na wenye hawako Wayahudi. Wakati Sheria ya Musa iliondolewa, Wakristo hawakupaswa tena kutii sheria zenye zilikataza kula chakula fulani. (Mk. 7:19) Tangu ile wakati, Wakristo fulani Wayahudi walijisikia huru kula aina yote ya chakula. Lakini, Wakristo wengine Wayahudi hawakujisikia kama inafaa kula aina yote ya chakula. Kutaniko iligawanyika juu ya ile jambo. Paulo alionyesha kama ni jambo ya lazima kuendelea kulinda amani. Alisema hivi: “Ni muzuri zaidi kuacha kula nyama ao kunywa divai ao kufanya jambo lolote lenye linamukwaza ndugu yako.” (Soma Waroma 14:19-21.) Kwa kufanya vile, Paulo alisaidia ndugu na dada zake waone kama ile migawanyiko ilikuwa hatari kwao na kwa kutaniko yote. Pia, alikuwa tayari kubadilisha mwenendo wake juu asikwaze wengine. (1 Ko. 9:19-22) Na siye tunaweza kujenga wengine na kuendeleza amani kama tunaepuka kubishana-bishana juu ya mambo yenye kila mutu anapaswa kujiamulia.

8. Paulo alifanya nini wakati jambo fulani ya maana ilitafuta kuvuruga amani ya kutaniko?

⁸ Paulo alikuwa mufano muzuri juu aliendelea kuishi kwa amani na wale wenye walikuwa na mawazo tofauti na yake. Kwa mufano, Wakristo fulani wa karne ya kwanza walisema watu wa mataifa wenye waligeuka na kuwa Wakristo walipaswa kutahiriwa, pengine juu Wayahudi wasiwaseme mubaya. (Gal. 6:12) Paulo hakukubaliana kabisa na ile wazo. Lakini, kuliko kukaza wengine wafuate mawazo yake, kwa unyekekevu alipeleka ile jambo kwa mitume na wazee katika Yerusalemu. (Mdo. 15:1, 2) Kwa kufanya vile, alisaidia Wakristo waendelee kuwa na furaha na amani mu kutaniko.​—Mdo. 15:30, 31.

9. Namna gani tunaweza kufuata mufano wa Paulo?

⁹ Kama jambo fulani inatokeza mabishano, tunaweza kulinda amani kwa kutafuta muongozo wa wale wenye Yehova ameweka juu ya kuhangaikia kutaniko. Mara mingi, tunaweza kupata muongozo wenye kutegemea Biblia mu vichapo vyetu ao mu maagizo yenye kutolewa na tengenezo. Kama tunajikaza kufuata ile maagizo kuliko kushikamana na mawazo yetu, tutaendeleza amani ya kutaniko.

10. Ni jambo gani ingine yenye Paulo alifanya ili kuendeleza amani mu kutaniko?

 ¹⁰ Paulo aliendeleza amani kwa kukaza akili yake juu ya sifa za muzuri za ndugu na dada zake, hapana uzaifu wao. Kwa mufano, ku mwisho wa barua yenye aliandikia Waroma, Paulo alitaya watu wengi kwa jina, na kila mara aliongeza maelezo ao habari fulani ya muzuri kuhusu kila mutu mwenye alitaya. Tunaweza kumuiga Paulo kwa kutojizuia kutaya sifa za muzuri za ndugu na dada zetu. Kama tunafanya vile, ile itasaidia ndugu na dada wakaribiane, itajenga kutaniko, na itasaidia ndugu na dada waendelee kupendana.

11. Tunaweza kufanya nini ili kuendeleza amani wakati hali ya kukosa kuelewana inatokea?

¹¹ Wakati fulani, hata Wakristo wakomavu wanaweza kukosa kuelewana. Ile ilifikia Paulo na rafiki yake Barnaba. Mbele waende mu safari yao ya umisionere, wale wanaume wawili walikosana sana. Mumoja alipenda waende na Marko, na mwingine hakupenda. Kulitokea “mulipuko mukali wa kasirani” kati yao, na kila mutu akaenda mu njia yake. (Mdo. 15:37-39) Lakini Paulo, Barnaba, na Marko walirudisha amani kati yao, na ile ilionyesha kama waliona amani na umoja wa kutaniko kuwa wa maana sana. Kisha pale, Paulo alisema mambo ya muzuri kuhusu Barnaba na Marko. (1 Ko. 9:6; Kol. 4:10) Na siye tunapaswa kujikaza kumaliza hali yoyote ya kukosa kuelewana yenye inaweza kuwa kati yetu na ndugu ao dada mu kutaniko, na kuendelea kukaza akili yetu juu ya sifa zake za muzuri. Tukifanya vile, tutaendeleza amani na umoja.​—Flp. 4:3

12. Ni hali gani zenye ndugu na dada zetu wako nakutana nazo leo?

¹² Tunajenga ndugu na dada zetu wakati tunawasaidia wamutumainie kabisa Yehova. Wakristo fulani wanachekwa na watu wa familia yao wenye hawako Mashahidi, ao na wafanyakazi wenzao ao wanafunzi wenzao. Wengine wanapambana na magonjwa ya nguvu ao wanapiganisha mawazo fulani yenye kuumiza. Na wengine wamebatizwa tangu zamani na wamengojea mwisho wa hii dunia kwa miaka mingi sana. Zile hali zote zinaweza kuwa jaribu kwa Wakristo leo. Wakristo wa karne ya kwanza walikutanaka na hali za vile. Paulo alifanya nini ili kutia nguvu ndugu na dada zake?

13. Paulo alifanya nini ili kusaidia wale wenye walichekwa juu ya mambo yenye waliamini?

¹³ Paulo alitumia Maandiko ili kujenga imani ya ndugu na dada zake. Kwa mufano, pengine Wakristo Wayahudi hawakujua waseme nini wakati watu wa familia yao wenye hawakukuwa waamini walisema kama dini ya Kiyahudi njo ilikuwa ya muzuri kuliko dini ya Kikristo. Bila shaka, barua yenye Paulo aliandikia Waebrania ilitia nguvu kabisa imani ya wale Wakristo. (Ebr. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Mawazo yenye nguvu yenye ilikuwa mu barua ya Paulo ingewasaidia kujua namna ya kujibia wapinzani wao. Leo pia, tunaweza kuonyesha waamini wenzetu wenye wanachekwa namna ya kutumia vichapo vyenye kutegemea Biblia ili kufasiria mambo yenye wanaamini. Na kama vijana wetu wanachekwa juu ya kuamini uumbaji, tunaweza kuwaonyesha namna ya kupata habari mu broshua zetu Uhai​—Ulitokana na Muumba? na Vitu Vyenye Uzima Vilianza Namna Gani?​—Maulizo 5 ya Kujiuliza. Habari zenye kuwa mu zile broshua mbili zitawasaidia kufasiria wengine juu ya nini wanaamini uumbaji.

14. Hata kama Paulo alikuwa na mambo mingi ya kufanya mu kazi ya kuhubiri na kufundisha, alifanya nini?

¹⁴ Paulo alitia moyo ndugu na dada zake waonyeshe upendo kupitia “matendo ya muzuri.” (Ebr. 10:24) Paulo alisaidia ndugu na  dada zake kupitia mambo yenye alisema na pia kupitia mambo yenye alifanya. Kwa mufano, wakati waamini wenzake katika Yudea walipambana na njala kali, Paulo alisaidia mu kazi ya kuwagawia musaada. (Mdo. 11:27-30) Hata kama Paulo alikuwa na mambo mingi ya kufanya mu kazi ya kuhubiri na kufundisha, kila mara alikuwa natafuta namna ya kusaidia wale wenye walikuwa na lazima ya musaada wa kimwili. (Gal. 2:10) Kwa kufanya vile, Paulo alisaidia waamini wenzake wakuwe kabisa hakika kama Yehova atawahangaikia. Leo, wakati tunatoa wakati yetu, nguvu yetu na ufundi wetu juu ya kusaidia mu kazi ya kutolea wengine musaada, na siye pia tunajenga imani ya ndugu na dada zetu. Tunaweza pia kufanya vile kwa kutoa michango kwa ukawaida juu ya kazi ya mu dunia yote. Kwa kufanya vile na kwa kufanya mambo ingine, tunasaidia ndugu na dada zetu wakuwe kabisa hakika kama Yehova hawezi kuwaacha hata kidogo.

15-16. Tunapaswa kutendea namna gani ndugu ao dada mwenye imani yake imekuwa zaifu?

¹⁵ Paulo hakuchoka kutia moyo wale wenye imani yao ilikuwa zaifu. Aliwaonyesha huruma na alizungumuza nao kwa uchangamufu na kwa njia yenye kutia moyo. (Ebr. 6:9; 10:39) Kwa mufano, mu barua yake yote kwa Waebrania, mara mingi alitumia neno “sisi” ao alizungumuza kwa kujitia ndani. Kwa kufanya vile, alionyesha kama naye alipaswa kutumikisha mashauri yenye alikuwa natoa. (Ebr. 2:1, 3) Sawa vile Paulo, hatupaswe kuchoka kutia nguvu wale wenye imani yao imekuwa zaifu. Lakini, tunapaswa kuwajenga kwa kuwaonyesha kama tunawahangaikia kabisa. Kwa kufanya vile, tunawahakikishia kama tunawapenda. Sauti yenye tutatumia ili kuzungumuza nao inaweza kufanya maneno yetu iwapendeze na iwajenge.

 ¹⁶ Paulo alihakikishia ndugu na dada zake kama Yehova alikuwa naona mambo ya muzuri yenye walikuwa nafanya. (Ebr. 10:32-34) Tunaweza pia kufanya vile wakati tunasaidia ndugu ao dada mwenye imani yake imekuwa zaifu. Tunaweza kumuomba atuelezee namna alifikia kujua kweli, ao kumutia moyo afikirie wakati mbalimbali yenye alijionea mukono wa Yehova. Tunaweza kutumia ile nafasi ili kumuhakikishia kama Yehova hayasahau matendo yake ya muzuri, na kama Yehova hatamuacha mu wakati yenye kuya. (Ebr. 6:10; 13:5, 6) Ile mazungumuzo inaweza kutia moyo ndugu ao dada yetu aendelee kumutumikia Yehova.

17. Tunaweza kuendelea kukomalisha ufundi gani?

¹⁷ Sawa vile tu mujenzi anaendeleaka kukomalisha ufundi wake kadiri siku zinapita, na siye tunaweza kuendelea kukomalisha ufundi wetu wa kujenga wengine. Tunaweza kusaidia wengine wapate nguvu ya kuvumilia magumu kwa kuwaelezea mifano ya wale wenye walivumilia zamani. Tunaweza kuendeleza amani kwa kutaya sifa za muzuri zenye wengine wako nazo, kwa kulinda amani ya kutaniko wakati iko mu hatari, na kwa kurudisha amani wakati hali ya kukosa kuelewana inatokea. Na tunaweza kuendelea kujenga imani ya ndugu na dada zetu kwa kuwaelezea kweli za maana za Biblia, kwa kufanya mambo fulani ili kuwasaidia, na kwa kutegemeza wale wenye imani yao imekuwa zaifu.

18. Tunapaswa kuazimia kufanya nini?

¹⁸ Wajenzi wetu wanakuwaka na furaha na kutosheka. Tunaweza kuwa na furaha na kutosheka wakati tunasaidia mu kazi ya kiroho ya kujenga ndugu na dada mu kutaniko. Mwisho na mwisho majengo ya kawaida inafikiaka tu kuharibika, lakini matokeo ya kazi yetu ya kujenga ndugu na dada ni ya milele! Tuazimie basi ‘kuendelea kutiana moyo na kujengana.’​—1 Te. 5:11.