EMA MAK ÚNIKU TEBES TANBA BELE HAKEREK, PINTA, INVENTA, NO HANOIN KONA-BA PERGUNTA SIRA, HANESAN: Tanbasá universu neʼe iha? Moris mai husi neʼebé? Tanbasá ita moris? Saida mak sei akontese iha futuru?

Ema balu dada an atu buka-hatene kona-ba pergunta sira-neʼe, sira hanoin katak neʼe mak susar ba sira atu komprende. Ema seluk hanoin katak neʼe mak saugati deʼit tanba moris mai husi evolusaun. Profesór neʼebé hanorin istória no biolojia, naran William Provine hatete: “Ita-nia moris la iha objetivu, maromak mós la iha. La iha buat ida mak bele hatudu dalan ba ema nia moris, loloos ita la iha razaun atu moris.”

Ema seluk fiar katak universu neʼe la mosu mesak deʼit, maibé iha ida mak kria ho matenek no kalkula ho didiʼak. Sira admira ho natureza no kriatura sira tanba halo iha dalan neʼebé matenek. Matenek-naʼin sira inventa sasán oioin hodi halo tuir modelu husi kriatura sira-neʼe. No bainhira sira halo nuneʼe, sira haree ho klaru katak kriatura sira-neʼe mak úniku no la mosu mesak deʼit.

Tan neʼe mak ema balu neʼebé fiar ba evolusaun troka sira-nia hanoin. Mai ita haree ezemplu rua tuirmai:

DOUTÓR BA KAKUTAK, NARAN DR. ALEXEI MARNOV. Nia hatete: “Uluk, mestre sira hanorin evolusaun no dehan katak Maromak la iha. Ba sira, ema neʼebé fiar ba Maromak mak la iha koñesimentu.” Ikusmai iha tinan 1990, ninia hanoin komesa troka.

Nia hatutan: “Haʼu sempre koko atu hanoin didiʼak tanbasá mak buat hotu iha, inklui ema nia kakutak. Kakutak mak orgaun neʼebé úniku no mós komplikadu tebes. Ita-nia kakutak bele aprende informasaun foun oioin, maibé informasaun hotu neʼe sei lakon kuandu ita mate. Tuir loloos, neʼe saugati deʼit. Tan neʼe, haʼu komesa hanoin: ‘Tanbasá mak ita moris? Ita-nia moris iha objetivu ka lae?’ Durante tempu barak haʼu hanoin kona-ba neʼe, ikusmai haʼu fiar katak Kriadór iha duni.”

Pergunta sira kona-ba moris book tebes Alexei atu buka resposta sira husi Bíblia. Lakleur, ninia feen neʼebé la fiar katak Maromak iha no serbisu nuʼudar doutora mós komesa estuda Bíblia. Nia estuda Bíblia tanba hakarak atu prova katak ninia laʼen sala. Maibé agora, sira naʼin-rua fiar metin ba Maromak no hatene tanbasá mak Maromak kria ema.

SIENTISTA, NARAN DR. HUABI YIN. Huabi Yin estuda kona-ba fízika, no ba tinan barak nia halaʼo estudu kona-ba loro-matan. Huabi hatete: “Bainhira ami estuda kona-ba akontesimentu naturál, ami sempre haree katak buat hotu neʼe laʼo ho didiʼak hanesan lei ruma mak kontrola sira. Haʼu hanoin: ‘Oinsá mak ida-neʼe bele akontese? Se ahi iha fogaun deʼit presiza ema atu kontrola ho didiʼak, sá tan ho loro-matan, sé mak kontrola ida-neʼe?’ Ikusmai, haʼu deside katak resposta husi Bíblia mak lójiku liu: ‘Horiuluk kedas Maromak kria lalehan no rai.’”​—Gênesis (Kejadian) 1:1.

Tuir loloos, siénsia bele hatán ba pergunta sira hanesan: Oinsá mak ita-nia kakutak serbisu? No oinsá mak loro-matan hasai manas no naroman? Maibé Alexei no Huabi deskobre katak Bíblia bele fó resposta ba pergunta importante sira hanesan: Tanbasá universu neʼe iha? Tanbasá iha lei oioin neʼebé kontrola kriatura hotu? No tanbasá mak ita moris?

Kona-ba mundu, Bíblia hatete: “[Maromak] la kria rai ho saugati deʼit, maibé nia kria rai atu ema bele hela bá.” (Isaías [Yesaya] 45:18) Sin, Maromak iha objetivu bainhira nia kria mundu. Informasaun tuirmai sei esplika liután kona-ba Maromak nia hakarak ba futuru.