1. Ino ty fitahiagne azontika noho itika agnisa ty fandamina i Jehovah?

 FITAHIAGNE ho antika tihoe agnisa ty fandamina i Jehovah amy ze fotoan-tsarotse zao. Mihasarotse avao ty fiaignagne amy ty tontolo toy eto faie mea i Jehovah rahalahy naho rahavave hagnampe antikagne tika. (Sal. 133:1) Magnampe antika hanagne keleiagne sambatse ka reke. (Efes. 5:33–6:1) Magnomey fahendreagne antika reke mba hahavy antika tsy hinekoneko naho ho fale avao.

2. Ino ty toko’e hataontika sady nagnino?

² Ndra tie eo aza zay, le mila mikezake mafe tika mba tsy hivalike amy i Jehovah. Ino ty anto’e? Satria misy fotoagne le va’e hanafintohigne antikagne ty raha atao ndra rehafe ty hafa. Va’e ho kivy ka tika naho fa manao fahadisoagne lohotsie naho miherenkeregne zay. Mila miaretse amy ty fanompoagne i Jehovah tika 1) naho fa misy mpiara-manompo manao raha manafintohigne antika, 2) naho fa nandiso tamà antika ty valintika, 3) naho mahatsapa ho kivy tika noho ty fahadisoagne nataontika. Amy ty lahatsoratse toy, le handineke o raha tsikiraidraike reo tika. Hodinehentika ka ty raha azontika ianaragne boake amy ty ndaty tsy nivalike rehafe ty Baiboly.

MIARETA NDRA TIE NANAFINTOHIGNE AZO AZA TY HAFA

3. Ino ty raha sarotse atrehe o vahoa i Jehovah-o?

³ Raha sarotse. Va’e hisy amo o mpiara-manompò hanagne toetse hejentika. Va’e hanao raha mandiso tamà antika ty hafa. Va’e hanao fahadisoagne ka o androanavi-pagnahio. Noho ze olagne zay ty mahavy ty ila’e misalasala tie tena fandaminan’Agnahare vata’e vao ty misy antika toy. Va’e tsy hifandrambe amy ze ndaty nanafintohigne aze ndra tsy hivory sasa iareo ndra tie toko’e hanompo an’Agnahare “am-piraisan-tsaigne” miarake amo o rahalahy naho rahavaveo aza. (Zef. 3:9) Mete vao zay? Andao tika handineke ty raha azontika ianaragne boake  amy ty ndaty niatreke olagne mitovy amy izay amy Baiboly ao.

4. Ino ty raha sarotse natrehe i apostoly Paoly?

⁴ Ohatse amy Baiboly ao. Nifanta i apostoly Paoly fa tsy voririke o rahalahy naho o rahavave’eo. Nisalasala ohatse iareo naho toe nanjare mpianatse vata’e ty Paoly naho fa nifankatrea tamy iareo. (Asa. 9:26) Tafara izay, le nirehake raha raty miomba aze ka ty ila’e mba hanimbagne ty laza’e. (2 Kor. 10:10) Nitrea i Paoly ka fa nandrambe fanapahan-kevetse va’e hanafintohigne ty hafa ze androanavi-pagnahy raike zay. (Gal. 2:11, 12) Nandiso tamà aze ka ty Marka agnisa ty nama’e maifitse aze. (Asa. 15:37, 38) Azo i Paoly natao ty nagnenga o raha niseho reo hikalagne aze tsy hifandrambe amy ze ndaty nanafintohigne aze. Faie mbe nitea’e avao o rahalahy naho rahavave’e reo sady mbe nanohy nanompo i Jehovah avao reke. Ino ty nagnampe i Paoly hiaretse?

5. Ino ty nagnampe i Paoly tsy ho kivy tamo o rahalahy naho rahavave’eo? (Kolosianina 3:13, 14) (Henteo i sarey.)

⁵ Tena teà i Paoly o rahalahi’e naho rahavave’eo. Ty hatea’e iareo ty nagnampe aze tsy hifantoke amy ty tsy havoririha iareo fa hifantoke avao amy ty toetse soa iareo. O hatea iohoe avao ka ty nagnampe aze hampihatse i raha nisorate’e amy Kolosianina 3:13, 14 aoy. (Vakio.) Nanao izay tamy i Marka reke. Ndra tie nienga aze aza ty Marka tamy i lia misionera voaloha’e natao’ey, le tsy nitagne am-po tama’e reke. Tafara tatoy, naho fa nanoratse taratasy hoahy ty fiangona i Kolosia reke, le nidera i Marka. Nirehafe’e fa mpiara-miasa tena sarobily tama’e ty Marka sady “tena nagnampe naho nampahery aze.” (Kol. 4:10, 11) Tamy ireke nigadra ta Roma tagney, le nangatake i Marka manokagne reke mba hoavy hagnampe aze. (2 Tim. 4:11) Mazava areke fa namela naho nifandrambe tamo o rahalahi’e naho rahavave’eo avao ty Paoly. Ino ty ianarantika boake ama’e?

6-7. Akore ty hampisehoantika hatea amo o rahalahy naho rahavaveo ndra tie eo aza ty tsy havoririha iareo? (1 Jaona 4:7)

⁶ Lesogne. Tea i Jehovah naho mampiseho hatea o mpiara-manompo amantikagneo avao tika. (Vakio ty 1 Jaona 4:7.) Naho misy ndaty tsy soa fagnahy amantika, le afake matoky tika tie tsy te hanao raha mampalahelo antika iareo sady te hanao ty soa agnatreha i Jehovah eo. (Ohab. 12:18) Teà i Jehovah o vahoa’e tsy mivalikeo ndra tie tsy voririke aza. Tsy mienga iareo reke ndra tie nanao hadisoagne aza iareo sady tsy mitagne agn’arofo amy iareo. (Sal. 103:9) Tena fale tika satria namela  antika ty Jehovah sady toko’e hanahake aze ka tika le hamela ty hafa!​—Efes. 4:32–5:1.

⁷ Ko haligno fa tena fa marine ty fara’e, le vao mainke tika mila mifandrambe amo o rahalahy naho rahavaveo. Haintika fa vao mainke hihamafe ty fagnenjehagne antikagne. Va’e hogadraegne noho ty finoantika ka tika. Naho miseho ze raha zay, le vao mainke tika mila o rahalahy naho rahavaveo. (Ohab. 17:17) Dineho ty raha niseho tamy Josep, a androanavi-pagnahy raike a Espaigne agne. Nigadra noho ty finoa’e reke naho ty rahalahy hafa satria tsy nimete hanao maramila. Hoe reke: “Nisy fotoagne zahay tsy nifankahazo satria niharo raike tam-pirizò ao. Faie nikezake nifandefetse naho nifamela heloke zahay. Nagnampe anay hiharo saigne naho ho voaro zay. Ndaty tsy mpanompo i Jehovah ty nagnodidigne anay, le nifampiaro zahay tsikiraidraike. Indraike andro zay, le naratse ty tagnako le nisiagne bandy sady tsy afake nanao raha raho. Faie nanasa ty lambako naho nikarakara ahy ty raike tamy i rahalahy rey. Nahatsapa ho teagne raho satria nahazo ze fikarakaragne nilaeko.” Izay ty anto’e mahavy antika toko’e handamigne ty olagne misy amantika amy izao!

MIARETA NDRA TIE NANDISO TAMÀ AZO AZA TY VALI’O

8. Ino ty olagne atrehe o mpivalio?

⁸ Raha sarotse. Sambe miatreke raha sarotse iaby ty mpivaly. Rehafe ty Baiboly mazava soa fa “hanam-pahoreagne amy ty nofo’e” ze manambaly. (1 Kor. 7:28) Ino ty anto’e? Satria ndaty roe sambe tsy voririke ty miharo amo o fanambaliagneo, le tsy mitovy ty maha ie iareo, ty raha tea’e naho ty raha heje’e. Va’e sambe hafa ohatse ty fomba nitezagne naho ty kolontsaigne niavia iareo. Va’e hampiseho toetse mbe tsy nitrea ty raike taloha i mariazey areke ty raike amy iareo, le hiterake fifamaleagne ze raha zay. Mete ho tondregne hifagnomey tsiny iareo fa tsy hamantatse ze toko’e hatao ty tsikiraidraike mba handaminagne i olagney. Va’e hieretseretse aza iareo tie ty lia lefa ndra ty fisarahagne ro vahaolagne. Faie ho sambatse vao iareo naho fa manao izay? b Andao tika handineke ampela raike amy Baiboly ao niaretse avao ndra tie nijale am-panambaliagne aza noho ty raha natao i vali’e.

9. Ino ty olagne natrehe i Abigaila?

⁹ Ohatse amy Baiboly ao. I Nabala, i ndaty rehafe ty Baiboly tihoe masiake sady raty fagnahỳ ty nivaly i Abigaila. (1 Sam. 25:3) Tsy nimora tamy i Abigaila ty niara-niaigne tamo o lahilahy iohoe. Nanagne fahafahagne mba hialàgne amy ze olagne zay vao reke? Ie, nanagne ze fahafahagne zay reke naho fa niavy mba hamono i vali’e ty Davida, i ho mpanjaka o Israelioy, noho ty rehake raty natao i Nabala tamy i Davida naho i nama’e rey. (1 Sam. 25:9-13) Afake nilay ty Abigaila le nenga’e mba hamono i Nabala ty Davida. Faie tsy nanao izay reke fa nandrese lahatse i Davida mba tsy hamono i Nabala. (1 Sam. 25:23-27) Nagnino reke ro nanao izay?

10. Ino ty nandrisike i Abigaila hiaretse tamy i fanambalia’ey?

¹⁰ Tea i Jehovah naho nagnaja ty fitsipi’e miomba ty fanambaliagne ty Abigaila. Azo antoke fa nifanta’e ty raha nisaontsien’Agnahare tamy i Adama naho i Eva naho fa namorogne o fanambaliagneo Reke. (Gen. 2:24) Hay i Abigaila fa amy i Jehovah, le masigne o  fanambaliagneo. Noho ireke te hampifale an’Agnahare ty nahavy aze nanao ze niazo’e natao mba hiarovagne ty fiay ze ndaty tamy iareo tao agnisa izay ty vali’e. Nanao raha malaky reke mba hikalagnagne i Davida tsy hamono i Nabala. Nivognogne ty hiala-tsiny avao ka reke ndra tie tsy ie ty nanao i hadisoagney. Mazava ho aze fa teà i Jehovah o ampela bey herim-po sady tsy tea tegna iohoe. Ino ty azo ty lahilahy naho ty ampela manambaly ianaragne boake amy i Abigaila?

11. a) Ino ty tamae i Jehovah fa hatao o ndaty manambalio? (Efesianina 5:33) b) Ino ty raha nianara’o boake amy ty raha natao i Carmen mba hiarovagne ty tokatragno’e? (Henteo i sarey.)

¹¹ Lesogne. Mandily ty ndaty manambaly ty Jehovah mba hagnaja ty lamigne miomba o fanambaliagneo ndra tie tsy manao izay aza ty raike amy iareo. Fale ty Jehovah naho fa mahavazoho mpivaly mikezake mafe mandamigne ty olagne misy amy iareo eo. Fale ka reke naho fa mahavazoho iareo mifankatea naho mifagnaja. (Vakio ty Efesianina 5:33.) Dineho ty ohatse miomba i Carmen. Enen-taogne tafara ty nanambalia’e, le nianatse Baiboly reke sady natao badisa. Hoe ty Carmen: “Tsy niteà i valiko zay. Nanjare nialogne i Jehovah reke. Nampijale ahy reke sady nihorohoroe’e raho tie henga’e.” Ndra tie teo aza zay le niaretse tamy i fanambalia’ey tao avao ty Carmen. Tagnate ty 50 taogne, le nikezake mafe hotea naho nagnaja i vali’e avao reke. Hoe reke: “Naho fa nandeha ty fotoagne, le nanjare nifantako soa ty raha tsapa i valiko sady nirehake aman-kasoa fagnahy tama’e raho. Nanao ze fara ty heriko raho mba hiarovagne i tokatragno’aỳ satria fantako fa masigne agnatreha i Jehovah eo zay. Tsy nipay fomba hialàgne i valiko raho satria teako ty Jehovah.” c Naho misy olagne ty tokatragno’o, le afake matoky rehe fa hanohagne naho hagnampe azo hiaretse ty Jehovah.

MIARETA NDRA TIE NANDISO TAMÀ AZO AZA TY VATA’O

12. Ino ty raha sarotse va’e hatrehentika naho itika nanao fahotagne lahibey?

¹² Raha sarotse. Va’e ho kivy amy ty tegnantika tika naho nanao fahotagne lahibey. Rehafe ty Baiboly fa mahavy antika ho “torotoro fo naho ho kivy” ty fahotantika. (Sal. 51:17) Nikezake mafe tagnate ty taogne maro ty rahalahy raike atao tihoe Robert mba ho mpagnampe amy ty fiangonagne. Faie nanao fahotagne lahibey reke le nahatsapa ho nandiso tamà i Jehovah. Hoe reke: “Nagnenjeke ahike ty eretsereko noho ty raha nataoko. Tafara  izay le tena nihejeko ty tegnako. Sady nitagny areke raho ro nivavake tamy i Jehovah. Nisy fotoagne raho nieretseretse fa tsy nijanjigne ahy ty Andrianagnahare satria nandiso tamà aze raho.” Naho nanao fahotagne lahibey tika, le va’e ho kivy amy ty tegnantika satria hieretseretse tie diso tamà amantika ty Jehovah, le tsy misy anto’e mbe toko’e hanompoantikagne Aze sasa. (Sal. 38:4) Naho mahatsapa hoe izay rehe, le dineho ty ohatse amy Baiboly ao miomba ty ndaty niatreke raha hoe izay faie niaretse le tsy nivalike.

13. Ino ty fahotagne lahibey natao i apostoly Petera sady ino ty nitarike aze hanao ze raha zay?

¹³ Ohatse amy Baiboly ao. Tamy ty halegne taloha ty namonoagne i Jesosy, le nanao fahadisoagne maromaro ty Petera, le ze raha rezay ro nitarike aze hanao fahotagne lahibey. Voaloha’e, nagnomey toky ty Petera tie ndra tie mienga i Jesosy aza o apostoly hafa reo, le tsy mba hienga aze zao reke. (Mar. 14:27-29) Avy eo naho fa tamy i tonda i Getsemaneỳ ao ty Petera, le mateteke reke ro tsy niambegne. (Mar. 14:32, 37-41) Tafara izay le nienga i Jesosy ty Petera naho fa niavy hitsepake aze i vahoake rey. (Mar. 14:50) Tamy ty fara’e, le nandietse in-telo ho tsy nahafantatse i Jesosy ty Petera sady nifanta iaby reke naho fa nanao ze vande zay. (Mar. 14:66-71) Ino ty natao’e naho fa nitsapa’e tie nanao fahotagne lahibey reke? Nalahelo reke le nitagny sady va’e tena nikivy. (Mar. 14:72) Mba eretsereto moa ty alahelo i Petera naho fa vinono ty Jesosy nama’e, lera maromaro tafara izay. Tena nahatsapa tegna ho tsisy dika’e ty Petera!

14. Ino ty nagnampe i Petera hiaretse amy ty fanompoagne i Jehovah? (Henteo ty sare ty gazete toy.)

¹⁴ Nanagne anto’e maro hiaretagne amy ty fanompoagne i Jehovah ty Petera. Tsy nivibìke reke fa niarake avao amo o keleia’e ara-pagnahio sady azo antoke fa nampionogne aze iareo. (Lioka 24:33) Fagnampe izay ka naho fa natsangagne tamy ty mate ty Jesosy le niseho tamy i Petera reke mba hampahery aze. (Lioka 24:34; 1 Kor. 15:5) Tafara izay le tsy nagnomey tsiny i Petera ty Jesosy fa ndra nagnomey aze andraikitse lahibey. (Jaona 21:15-17) Nifanta i Petera fa nanao fahotagne tena lahibey reke faie tsy nikivy tamy ty tegna’e reke. Nagnino? Satria nifanta’e fa tsy nikivy tama’e ty Jesosy Tompo’e. Nanohagne i Petera avao ka o rahalahi’e ara-pagnahy reo. Ino ty azontika ianaragne boake ama’e?

15. Tea i Jehovah ho rese lahatse amy ty ino tika? (Salamo 86:5; Romanina 8:38, 39) (Henteo i sarey.)

¹⁵ Lesogne. Tea i Jehovah ho rese lahatse ka tika tie tena tea naho vognogne hamela heloke  antika reke. (Vakio ty Salamo 86:5; Romanina 8:38, 39.) Kivy tika naho fa nanota. Tena ara-dalàna zay. Faie tsy toko’e hieretseretse tika tie tsy hotea ndra tsy hamela antika sasa ty Jehovah. Toko’e hipay ty fagnampea’e malaky tika. Hoe ty Robert, i nirehafegne taloha teoy: “Nanota raho satria niantehetse avao tamy ty heriko naho fa nisy tsapa hevetse.” Tsapa’e fa mila mirehake amo o androanavi-pagnahio reke. Hoe reke: “Naho fa nanao ze dingagne zay raho, le avy le nitsapako ty hatea i Jehovah ahike. Tsapako fa tea ahike ka o androanavi-pagnahio. Nampea iareo raho hino tie tsy hienga ahike zao ty Jehovah.” Afake matoky ka tika tie tena tea naho mamela antika ty Jehovah naho fa mibebake amy ty fahotantikagne tika sady mipay fagnampeagne, le mikezake tsy hagneregne i fahotantikay sasa. (1 Jaona 1:8, 9) Mikalagne antika tsy ho kivy zay naho itika nanota.

16. Nagnino rehe ro tapa-kevetse ty hiaretse amy ty fanompoagne i Jehovah?

¹⁶ Tena ankasitraha i Jehovah ty kezake mafe ataontika mba hanompoagne aze amo ze o andro fara’e tsy mora atrehegne zao. Noho ty fagnampea i Jehovah, le afake miaretse tika ndra tie diso fanantenagne aza. Afake mambole hatea o rahalahy naho rahavaveo ka tika sady mamela iareo naho fa nanafintohigne antika iareo. Afake mampiseho ty hateantika an’Agnahare naho ty fagnajantika ty lamigne natao’e miomba o fanambaliagneo tika naho manao ze azontika atao mba handaminagne ty olagne misy amy ty tokatragnontikagne. Afake mipay ty fagnampea i Jehovah tika naho nanota sady hagneke ty hatea’e naho ty famelà’e, le hanohy hanompo aze avao. Afake matoky tika fa hitahy antika ty Jehovah naho ohatse tika “tsy rokake manao ty soa.”​—Gal. 6:9.