NAHO izay ty raha misy, le fa sarake zane ty toko’e ho fihevera iareo i lahilahỳ amy i vali’e talohay naho fa nanambaly indraike reke, sady toko’e ho hevere iareo ho azo ekégne ka i fanambalia’e vaovaoy. Mba hahazoantikagne soa ty anto’e mahavy ze raha rezay, le andao hodinehentikagne ty raha nirehafe i Jesosy miomba ty fisarahagne naho tihoe manambaly ndaty hafa indraike.

Nihazavae i Jesosy amy Matio 19:9 ao fa raike avao ty anto’e arake ty Soratse Masigne ahafaha ty mpivaly misarake. Hoe reke ao: ‘Magnitsakitsa-baly ze lahilahy misarake amy ty vali’e, vaho manambaly ndaty hafa, naho tsy hoe noho ty fijangajangagne avao ty anto’e isaraha’e ama’e.’ Izao ty raha ianaragne boake amo o reha i Jesosy rehoe: 1) Ty fijangajangagne avao ty anto’e arake ty Soratse Masigne azo ty mpivaly isarahagne. 2) Magnitsakitsa-baly ty lahilahy misarake amy ty vali’e noho ty anto’e tsy arake ty Soratse Masigne sady manambaly ndaty hafa. a

Faie midika vao o reha i Jesosy rehoe tie mahazo manambaly ampela hafa i lahilahỳ naho ohatse reke nila ndaty hafa sady nisarake amy i vali’e? Tsy voatere. Ty anto’e, naho mila ndaty hafa ankoatse ty vali’e ty lahilahy raike, le i ampelay ndra i vali’e tsy disoy ro manapa-kevetse tie hamela i vali’e vao reke, sa tsy hamela aze. Naho ohatse i ampelay tsy mamela i vali’e sady nisarake ara-dalàna ka i lahilahỳ, le sambe mahazo manambaly ndaty hafa iareo naho fa vita tanterake i taratasy fisaraha iareoy.

Faie izao ka ty raha va’e hisy: Va’e te hiaro i tokantragno iareoy i ampela tsy disoy, le tsy te hisarake amy i vali’e, sady mirehake amy i lahilahỳ tie vognogne hamela aze. Le akore naho tsy mete i lahilahỳ sady tsy mahazo fisaraham-panambaliagne ara-dalàna? Satria i ampelay vognogne hamela aze sady tsy te hisarake ama’e, le tsy mahazo manambaly ndaty hafa reke naho arake ty Soratse Masigne. Naho ohatse tsy voaroake i lahilahỳ faie mbe manohy avao i sata rati’ey sady manambaly ndaty hafa ndra tie tsy magnenga aze hanao izay aza ty Soratse Masigne, le magnitsakitsa-baly indraike zane reke, sady mila ananganagne komity mpitsara.​—1 Kor. 5:1, 2; 6:9, 10.

Naho ohatse manambaly ndaty hafa ty lahilahy raike rehafe ty Soratse Masigne tie tsy mahazo manambaly, akore ty toko’e ho fihevera o fiangonagneo i fanambalia’e talohay naho i vaovaoy? Mbe mpivaly avao vao iareo amy i vali’e talohay naho ty Soratse Masigne ro henteagne? Mbe afake manapa-kevetse ty hamela heloke aze vao i ampelay sa tsy afake? Mijangajanga vao ty toko’e ho fihevera o fiangonagneo i lahilahỳ naho i vali’e vaovaoy?

Naho ty fahazoantikagne aze taloha, le nihevere o fiangonagneo ho mijangajanga iareo amy i vali’e vaovaoy naho ohatse mbe velogne i vali’e tsy disoy, ndra tsy manambaly ndaty hafa, ndra tsy mila ndaty hafa. Faie izao, tsy nirehake miomba i valy tsy disoy ty Jesosy naho fa nagnazava miomba ty fisarahagne  naho ty fanambaliagne ndaty hafa indraike. Ty nirehafe’e le tihoe, magnitsakitsa-baly ze ndaty misarake amy ty vali’e noho ty anto’e tsy arake ty Soratse Masigne sady manambaly ndaty hafa. Naho izay ty raha misy, le mitovy amy tihoe fa sarake amy i vali’e talohay i lahilahỳ, satria nampitovie i Jesosy tihoe magnitsakitsa-baly naho tihoe misarake sady manambaly ndaty hafa.

Tsy afake manapa-kevetse ty hamela ndra tsy hamela i lahilahỳ sasa areke i valy tsy disoy naho ohatse nisarake ama’e sady manambaly ndaty hafa i lahilahỳ. Ty anto’e, fa tapake i fanambalia iareoy. Tsy toko’e hiasa loha sasa areke i ampelay tie hamela i vali’e vao sa tsy hamela. Ankoatse izay ka, ndra mbe velogne i ampelay, ndra tsy manambaly ndaty hafa, ndra tsy mila ndaty hafa, le tsy miankigne amy izay ty toko’e ho fihevera o fiangonagneo i lahilahỳ naho i vali’e vaovaoy. b

Trea amo o ohatse ambone eo rehoe, fa nagnikatsakitsa-baly i lahilahỳ le nisarake amy i vali’e naho fa avy eo. Faie akore naho tsy nila ampela hafa reke faie nisarake amy i vali’e avao sady nanambaly ampela hafa? Ndra akore naho ohatse tsy nila ampela hafa reke taloha ty nisaraha’e tamy i vali’e fa tafara izay reke vaho nanao izay sady nanambaly ampela hafa, ie amy izao i vali’e tsy disoy vognogne ty hamela heloke aze? Amo o ohatse rehoe, le manapake i fanambaliagne talohay, ty fisarahagne naho ty fanambaliagne ndaty hafa, satria heveregne tihoe fagnitsakitsaham-baly reo. Azo heveregne tihoe ara-dalàna arake i fanambaliagne vaovaoy. Izao ty rehafe ty Fitalakesan-davitse 15 Novambra 1979 (angilé), amy peje 32 ao: ‘Fa i vali’e vaovaoy ty tena vali’e sady tsy afake misarake amy io mora avao reke, le hiheregne amy i vali’e talohay. Fa nitapahe i fisarahagney, i fagnitsakitsaham-balỳ naho i fanambaliagne ndaty hafay i fanambalia’e talohay.’

O fagnazavagne vaovao iohoe le tsy midika tie tsy masigne sasa o fanambaliagneo ndra tsy fahotagne lahibey ty fagnitsakitsaham-baly. Ty lahilahy misarake amy ty vali’e noho ty anto’e tsy arake ty Soratse Masigne sady manambaly ampela hafa, le toko’e hananganagne komity mpitsara satria magnitsakitsa-baly. (Naho ohatse Kristiana i vali’e vaovaoy, le toko’e hananganagne komity mpitsara satria mijangajanga ka reke.) Faie ndra tie tsy toko’e ho heveregne ho mijangajanga aza i lahilahỳ naho i vali’e vaovaoy, le tsy toko’e homeigne tombotsoam-panompoagne i lahilahỳ naho tsy taogne maro afara agne sady hajae o ndatio ka reke ndra tsy soregne ama’e sasa o ndatio noho i raha raty natao’ey. Faie aloha ty hagnomeagne aze tombotsoam-panompoagne ka, le toko’e hodinehegne tie manao akore ty fiaigna i valy i lahilahỳ talohay naho i ana’e mbe kedekede rey. Finita i lahilahỳ manko reke, le i ana’e rey nengà’e.​—Mal. 2:14-16.

Naho misy ndaty areke misarake amy ty vali’e noho ty anto’e tsy arake ty Soratse Masigne sady manambaly ndaty hafa, le ty Kristiana hendre mikezake hanahake ty fivazohoa i Jehovah o fanambaliagneo, sady hihevetse o fandaharagne iohoe ho masigne.​—Mpito. 5:4, 5; Heb. 13:4.