1-2. Ino ty fagnezegnezegnagne agn’ohatse nirehafe i Hagay mialoha fa hiseho amo o androntikagne zao?

“TAGNATE ty minitra tsiampeampe le nirotsake i labodike naho i tragno abo bey fa ela rey. Natahotse iaby o ndatio ... Maro ty ndaty nirehake tie naharetse roe minitra avao i rahay. Faie naho amako, le hoe niela bey zay.” Io ty raha rineha ty ndaty tsy nimate tamy i horohoron-tane tamy 2015 ta Népal agney. Naho i rehe ty nitratse ty raha hoe izay, le azo antoke fa tena tsy ho haligno’o.

² Misy horohoron-tane karaza’e hafa ka amo o androntikagne zao, faie tsy amy ty tane raike avao fa magneran-tane. Fa tagnate ty taogne maro ty Jehovah ro nagnezegnezegne o firenenao. Izao ty nirehafe i Hagay mpaminany miomba izay: “Izao ty nisaontsie i Jehovah Tompo ty tafike: ‘Mbe hoezegnezegneko indraike i lagnitsey naho i taney vaho i riakey naho ty tane maike.’”​—Hag. 2:6

3. Nagnino ro tsy mitovy amy ty horohoron-tane ara-bakiteny i fagnezegnezegnagne rehafegne amy i Hagay aoy?

³ Tsy mitovy amo o horohoron-tane ara-bakiteny manimba raha marò i fagnezegnezegnagne nirehafe i Hagaỳ. Mahasoa o ndatio aza ty fisia’e. Ty vata tegna i Jehovah ro misaontsy amantika tie: “Hoezegnezegneko ty firenena iaby, le hizilike amy ty tragno toy ato ty raha sarobily o firenenao, sady ho fenoeko voninahitse ty ato.” (Hag. 2:7) Midika ino hoahy ty ndaty tamy ty andro i Hagay o faminaniagne iohoe? Midika ino amantika ka io tie amy izao? Hodinehentikagne ato ty vale ireo, le hianarantika ka tie akore ty azontikagne andrambesagne anjara amy i fagnezegnezegnagne atao amy izaoy.

4. Nagnino ty Jehovah ro nagnirake i Hagay mpaminany ho amo o vahoa’eo agne?

⁴ Nisy asa lahibey nampanoe i Jehovah i Hagay mpaminany. Fa ino heike ty raha niseho taloha izay? Niheregne ta Jerosalema agne ty ila’e amo o Jiosy natao sese-tane ta Babylona agneo tamy ty taogne 537 T.K. Va’e niarake tamo o ndaty rehoe ty Hagay. Naho fa niavy ta Jerosalema o Jiosy nanam-pinoagne rehoe, le nagnoregne ty foto i anjomba i Jehovah-y ndra i tempolỳ. (Ezra 3:8, 10) Faie nisy raha nampalahelo tsy ela tafara izay. Nisy ndaty nanohetse iareo, le hafara’e najano iareo i asay satria nikivy iareo. (Ezra 4:4; Hag. 1:1, 2) Nagnirake i Hagay areke ty Jehovah tamy ty taogne 520 T.K. mba hagnampeagne o vahoa’eo hafana fo indraike, le hamita hatrake ampara’e ty famboaragne i tempolỳ. *​—Ezra 6:14, 15.

5. Nagnino ty hafatse nambara i Hagay ro tsy maintsy ho nampahery o vahoa i Jehovah-o?

⁵ Natao hagnatanjahagne ty finoa o Jiosio i Jehovah ty hafatse nambara i Hagay. Bey herim-po reke naho fa nirehake tamo o Jiosy nikivy rehoe tie: “‘Mahereza iaby nareo mponegne etoa’, le miasà, hoe ty Jehovah. ‘Fa manohagne anareo raho’, hoe ty Jehovah tompo ty tafike.” (Hag. 2:4) Tsy maintsy ho nampahery iareo ty rehake tihoe “Jehovah tompo ty tafike.” Trea amy io fa managne tafike anjely lako ambane fifehea’e ty Jehovah. Nila natoky aze areke o Jiosio naho te hahavita i asay.

6. Ino ty ho voka i fagnezegnezegnagne rehafegne amy i Hagay aoy?

⁶ Nagnirake i Hagay ty Jehovah mba hirehake amo o Jiosio tie hoezegnezegne’e o firenenao iaby. Tsy maintsy ho nampahery i Jiosy nikivy naho nijanogne tsy namboatse i tempolỳ rey zay. Ty anto’e, trea amy io fa hoezegnezegne i Jehovah ty Persa, i firenena natanjake tamy izaỳ. Ino ty ho voka izay? Voaloha’e, ho vita i vahoa i Jehovah rey ty famboaragne i tempolỳ. Faharoe, hisy ndaty tsy Jiosy hagnampe iareo hamboatse i tempolỳ indraike. Azo antoke areke fa tena nampahery o vahoa i Jehovah rehoe i hafatse nambara i Hagaỳ.​—Zak. 8:9.

7. Ino ty asa fagnezegnezegnagne azontikagne andrambesagne anjara amy izao? Hazavao.

⁷ Ino ty dika o faminania i Hagay iohoe ho antika? Mbe magnezegnezegne o firenenao iaby ty Jehovah tie amy izao, faie mandrambe anjara amy izay ka tikagne. Saintsaigno heike zao: Tinendre i Jehovah ho mpanjaka i Fanjakà’e an-dagnitse agney ty Jesosy tamy 1914. (Sal. 2:6) Vaovao raty hoahy o mpitondrao ty fioregna o Fanjakàn’Andrianagnahare iohoe, satria midika zay tie ‘tapetse ty fotoagne fa tinondro hoahy o hafa firenenao’ tamy izay, ndra ty fotoagne tsy nampisy mpanjaka tinendre i Jehovah hisolo tegna aze tan-tane etoy sasa. (Lioka 21:24) Izay ty nahavy ty vahoa i Jehovah hagnambara tamo o ndatio, lohotsie fa nanomboke tamy 1919, tie ty Fanjakàn’Andrianagnahare avao ro fanantenagne hoahy o ndatio. Nagnezegnezegne ty tane toy iaby ‘ty fitoriagne ty talily soa miomba o Fanjakagne’ iohoe.​—Mat. 24:14.

8. Nanao akore ty fihetse ty ankamaroa o firenenao naho fa naharey i hafatsey, arake ty Salamo 2:1-3?

⁸ Nanao akore ty fihetse o ndatio naho fa naharey i hafatsey? Tsy nagneke ty ankamaroa iareo. (Vakio ty Salamo 2:1-3.) Nanjare nikorontagne o firenenao. Tsy neké iareo i Mpitondra tinendre i Jehovah-y. Tsy rambese iareo ho “talily soa” ka i hafatse torientikagne amy iareoy. Ty fanjakagne ila’e aza mandrara ty asa fitoriagne ataontikagne. Mirehake ty vata’e ho  manompo an’Andrianagnahare ty ankamaroa o mpitondrao tie amy izao. Faie naho ty maregne, le tsy magneke i Jesosy ho mpitondra iareo. Nanohetse i Jesosy, i Voahoso i Jehovah-y, ty mpitondra tamy ty andro’e. Mbe manao hoe izay ka ty mpitondra amy izao, satria magnenjeke o mpanonjohy ty lia i Jesosio.​—Asa. 4:25-28.

9. Ino ty raha mbe enga i Jehovah hatao o firenena tsy magneke i hafatse miomba i Fanjakagney reo?

⁹ Akore hoe ty Jehovah naho fa izay ty natao ty ankamaroa o firenenao? Hoe ty Salamo 2:10-12: “Izao areke ry mpanjaka, mahirata nareo. Magnekea fagnitsiagne ze mpitsara ambone tane eto. Manompoa i Jehovah amy ty tahotse, sady mifalea faie mihondrahondrà ka. Orofo i anakey, mba tsy ho vignetse ty Andrianagnahare, sady mba tsy ho ringagne nareo, satria mora mirehetse ty havignera’e. Sambatse ze mitsoloke ama’e.” Soa fagnahy ty Jehovah, le nagnomey fotoagne o mpanohetse azeo mba handrambesa iareo fanapaha-kevetse soa. Mbe afake miova hevetse naho manapa-kevetse ty hanohagne i Fanjakà’ey iareo. Faie fa kedekede ty sisa o fotoagne iohoe, satria fa miaigne amy ty andro fara’e tika hinane zao. (2 Timoty 3:1; Isaia 61:2) Mila agnambaragne i hamarenagney areke o ndatio sady mila mandrambe fanapaha-kevetse tsy misy hatake andro.

10. Ino ty vokatsoa i fagnezegnezegnagne rehafegne amy Hagay 2:7-9 aoy?

¹⁰ Nisy voka’e soa tamy ty ndaty ila’e i fagnezegnezegnagne nirehafe i Hagay mialohay. Nirehafe i Hagay tie noho o fagnezegnezegnagne iohoe, le nanjare nanompo i Jehovah ty “raha sarobily o firenenao iaby” [ty ndaty managne fo soa]. * (Vakio ty Hagay 2:7-9.) Ndra Isaia naho i Mika aza, le sambe nirehake mialoha fa izay ty raha hisy ‘amy ty andro fara’e.’​—Isaia 2:2-4; Mika 4:1, 2.

11. Ino ty natao i Ken naho vaho naharey i hafatse miomba i Fanjakagney?

¹¹ Ino ty voka’e naho fa naharey i hafatse miomba i Fanjakagney ty Ken? Hoe reke: ‘Mbe tsiaroko soa ty fotoagne nahareizako i hamarenagney  voaloha’e. Efapolo taogne lasa eo ho eo zay. Tena nifale raho naho fa nahay tie miaigne amy ty andro fara’e tika. Nanjare nihaiko ka tie naho te hahazo sitrake amy i Jehovah sady te hahazo havelogne nainai’e raho, le mila ataoko azo antoke fa tsy agnisa ty tontolo toy raho fa manohagne i Jehovah. Nandrambe fanapaha-kevetse malaky areke raho, le nivavake miomba izay. Tsy nanohagne ty tontolo toy sasa raho, le nagneke malaky ty fiarova i Fanjakàn’Andrianagnahare tsy hoezegnezegnegney.’ Manompo amy i foibey agne ty Ken tie amy izao.

12. Akore ty namenoa i Jehovah voninahitse i tempoly ara-pagnahỳ amo ze andro fara’e zao?

¹² Trea mibaribary tie tahie i Jehovah ty vahoa’e. Mihamaromihamaro avao ohatse ty isa ty ndaty manjare manompo i Jehovah amo o andro fara’e zao. Nidime arivo eo ho eo tika tamy 1914. Faie fa valo tapetrisa mahery ty isantikagne amy izao, sady an-tapetrisa’e ka ty isa ty ndaty manao Fahatsiarovagne miarake amantika isan-taogne. Amy ty alala io ty amenoa i Jehovah “raha sarobily o firenenao iaby” ty kiririsa i tempoly ara-pagnahỳ. O tempoly ara-pagnahy iohoe, le ty fandaharagne natao i Jehovah mba hanompoagne aze. Manjare mahazo voninahitse ka i tahina i Jehovah-y naho fa manao fiovagne i ndaty rey, le miakanjo i toetse vaovao rey.​—Efes. 4:22-24.

13. Ino ka ty faminaniagne hafa tanterake noho ty fitomboa o vahoa i Jehovah-o? (Henteo ty sare amy ty fogno ty gazete toy.)

¹³ Magnatanterake faminaniagne hafa o fitomboagne iohoe. Agnisa izay ty faminaniagne amy Isaia toko faha-​60 ao. Rehafe ty andine’e 22 ohatse tie: “Ty tsiampe hitombo agnarivo’e, le ty kede hanjare firenena mahery. Izaho Jehovah ro hampalaky izay amy ty fotoa’e.” Manjare misy raha soa miseho noho ty fitomboa o ndaty manompo i Jehovah-o. Sambe managne ty fahaiza’e i “raha sarobily” ndra i ndaty rey sady vognogne hampiasa i fahaiza iareo rey amy ty fitoriagne i “talily soa miomba i Fanjakagney” iareo. Ty voka’e, afake mampiasa i fahaiza iareo rey o vahoa i Jehovah-o. ‘Minono amo o firenenao’, arake i nirehafe Isaiay iareo amy ze lafi’e zay. (Isaia 60:5, 16) Noho ty fagnampea i lahilahy naho i ampela rey, le manjare toriegne amy ty tane losotse ty 240 i  talily soay, sady misy amy ty firehake 1 000 mahery ty ampiboahagne i boke aman-gazetentikagne rey.

14. Ino ty fanapaha-kevetse tsy maintsy rambese o ndatio tie amy izao?

¹⁴ Amo ze o andro fara’e zao, le misy safidy tsy maintsy atao o ndatio noho i fagnezegnezegnagne o firenenao iabỳ. Ndra iareo hanohagne i Fanjakàn’Andrianagnaharey ndra iareo hatoky o mpitondra amy ty tontolo toy etò. Tsy maintsy mijobogne ty raike amy ireo ty ndaty tsikiraidraike. Maregne fa mankatò ty lalàna aboa ty fanjakagne amy ty toeragne misy aze o vahoa i Jehovah-o. Faie ndra tie eo zay, le tena tsy manohagne antoko politike ndra ia ndra ia iareo. (Rom. 13:1-7) Hay iareo fa ty Fanjakàn’Andrianagnahare avao ro hamaha ze olagne mahazo o ndatio. Tsy agnisa ty tontolo toy o Fanjakagne iohoe.​—Jaona 18:36, 37.

15. Nagnino ty Apokalypsy ro mampiseho tie ho tsapaegne ty tsy fivaliha o vahoa i Jehovah-o?

¹⁵ Mirehake ty boke Apokalypsy tie ho tsapaegne ty tsy fivaliha o vahoa i Jehovah amo o andro fara’e zao. Agnisa ty raha mitsapa ty tsy fivalihantika o fanoheragne naho o fagnenjehagneo. Mbe ho mafemafe noho izao aza ty hanjò antika amy ty hoavy. Handrisike antika ‘hivavake’ amy iareo ty mpitondra amy ty tontolo toy eto sady henjehe iareo ze tsy mete hanohagne iareo. (Apok. 13:12, 15) ‘Seré iareo iaby o ndatio, ndra bey ndra kede, ndra mpagnarivo ndra mahantra, ndra ndaty afake ndra mpanompo mba hisiagne mareke tamy ty tagna’e havana ndra tamy ty handri’e.’ (Apok. 13:16) Nisiagne mareke tsy mete fafagne o ndevò tie taloha amy izay fantatse tie ia ty tompo iareo. Takegne amy ty ndaty iaby ka ty hampisehoa’e tie ia ty tohagna iareo. Hoe misy mareke areke ty tagna iareo ndra ty handry iareo. Ty fomba fiheve iareo naho ty raha atao iareo ro ahatreavagne tie an’ia iareo sady ty fitondra ia ro tohagna iareo.

16. Nagnino tika ro mila magnamafe ty fahatapaha-keventika tsy hivalike amy i Jehovah amy izao?

¹⁶ Ho mete hisiagne o mareke agn’ohatse iohoe vao tika, le hanohagne o fanjakagneo? Hiatreke raha sarotse ze ndaty tsy mete asiagne o mareke iohoe. Ty anto’e, izao ty rehafe ty boke Apokalypsy: “Tsy hisy hahazo hivily ndra hivarotse naho tsy nanagne i marekey.” (Apok. 13:17) Hay o vahoa i Jehovah-o tie ino ty hatao i Jehovah amy ze ndaty misy mareke. (Apok. 14:9, 10) Tsy mete isiagne mareke o vahoa’eo, satria hoe fa nisia iareo mareke ty an-tagna iareo ey tie: ‘Ahy i Jehovah.’ (Isaia 44:5) Amy izao areke tika ro tena mila magnamafe ty fahatapaha-keventikagne tsy hivalike amy i Jehovah. Ho fale reke amy izay hisaontsy amantika tie aze tikagne.

17. Ino ty raha mila tadidientika miomba ty fahareta i Jehovah?

¹⁷ Nampiseho faharetagne ty Jehovah amo ze o andro fara’e zao. Tsy tea’e hisy ho ringagne o ndatio ndra raike aza. (2 Pet. 3:9) Mea’e fotoagne hahafaha’e mibebake naho hijobogne ty hanompo aze o ndatio. Faie misy fetra’e ze fahareta’e zay. Ze ndaty tsy mete manohagne i Fanjakàn’Andrianagnaharey, le hitovy amy ty niafarà i Farao tamy ty andro i Mosesỳ ty hiafarà iareo. Hoe ty Jehovah tamy i Farao: “Azoko natao ty nandranga ty tagnako mba hamonovonoagne azo naho o vahoa’ò tamy ty arete-manjamagne, naho mba hampibaibaiagne azo tsy ho ambone tane ey. Faie naho ty maregne, izao ty mbe nagnengako azo ho velogne: mba hanoroako ama’o ty heriko naho hagnambaragne ty agnarako magneran-tane.” (Eks. 9:15, 16) Ho fanta o firenenao iaby amy izay tie i Jehovah ro Andrianagnahare maregne. (Ezek. 38:23) Akore ty hanoa’e izay?

18. a) Karazagne fagnezegnezegnagne manao akore ty rehafegne amy Hagay 2:6, 20-22 ao? b) Akore ty ahafantarantika fa mbe amy ty hoavy vaho ho tanterake o rehake amy Hagay ao iohoe?

 ¹⁸ Taogne maro tafara ty nimateza i Hagay, le nanoratse hoahy o Kristiana hebreò ty apostoly Paoly. Naseho’e fa hisy fahatanteraha’e amy ty hoavy ty raha rehafegne amy Hagay 2:6, 20-22 ao. (Vakio.) Hoe ty Paoly: “Amy hinane zao reke nampitamà tie: ‘Mbe hoezegnezegneko indraike, fa tsy ty tane toy avao fa i lagnitsey ka.’ Ty firehafagne tihoe “indraike”, le midika tie hafahagne i raha hoezegnezegnegney, ndra i raha namboaregney, mba hampitobohagne i raha tsy hoezegnezegnegney.” (Heb. 12:26, 27) Tsy mitovy amy i fagnezegnezegnagne amy Hagay 2:7 aoy o fagnezegnezegnagne iohoe. Te hirehake io tie horingane i Jehovah nainai’e ze ndaty tsy mete magneke ty zo’e hinday, manahake i Farao.

19. Ino i raha tsy hoezegnezegnegney, sady akore ty ahafantarantikagne izay?

¹⁹ Ino i raha tsy hoezegnezegnegne ndra tsy hafahagney? Hoe indraike ty Paoly: “Satria areke hahazo fanjakagne tsy azo hoezegnezegnegne tika, le andao ho tanantikagne i hasoa fagnahy tsy misy hoe’e, i indesentika manao fanompoagne masigne ho an’Andrianagnahare amy ty fomba ankasitraha’e naho amy ty tahotse vaho am-pagnajagney.” (Heb. 12:28) Ho eo avao i Fanjakàn’Andrianagnaharey naho fa hatao i fagnezegnezegnagne fara’ey. Tsy ho voaezengezegne io!​—Sal. 110:5, 6; Dan. 2:44.

20. Ino ty safidy tsy maintsy atao o ndatio, le akore ty azontika agnampeagne iareo?

²⁰ Tsy fotoagne fihisahisagne sasa tie amy izao! Tsy maintsy mijobogne ty raike amy itoa o ndatio: Ndra iareo hanohagne ty tontolo toy, le ho ringagne, ndra iareo hanompo i Jehovah, sady hanao ze fagnovàgne ilaegne mba hanoagne ty zoton’arofo’e, le hahazo havelogne nainai’e. (Heb. 12:25) Ty asa fitoriagne ro ahafahantikagne magnampe o ndatio mba hahay hijobogne ze tena toko’e hatao’e. Lonike areke tika hagnampe ndaty fara izay ty maro mba hijobogne ty hanohagne i Fanjakàn’Andrianagnaharey. Lonike ka tika hanao an-tsaigne avao ty reha i Jesosy Tompontikagney toy: “Hotoriegne magneran-tane ty talily soa i Fanjakagney toy, ho vavolombelogne amy ty firenena iaby, vaho izay ho avy ty fara’e.”​—Mat. 24:14