Fiaignagne amy ty Tobe Filaisagne

INO ty avy an-tsai’o ao naho fa maharey ty rehake tihoe “tobe filaisagne”? Fa nitilike ty raike amy irey vao rehe? Manao akore ty nifahatreava’o aze?

Nisy tobe filaisagne 13 ty tahandrefa i Tanzania agne, tamy ty fotoagne nanoratagne ty lahatsoratse toy. Afrikana 500 000 eo ho eo ty niala tamy ty tane’e noho ty fisia ty aly an-tragno. Nikarakara iareo ty fitondram-panjakagne Tanzania naho ty Vaomieran’ny Firenena Mikambana Mikarakara ny Mpitsoa-ponenana (HCR). Manao akore ty fiaignagne amy ty tobe filaisagne agne?

Avy An-tobe Ao

Niavy an-tobe ao ty somondrara raike atao tihoe Kandida naho ty keleia’e, taogne tsiampeampe lasa zay. Hoe reke: “Nimea iareo karatse fangalagne hanegne zahay, le nisia iareo nimerò. Napetrake tamy ty tobe Nyarugusu zahay. Nimeagne tane naho adiresy zahay naho fa niavy eo. Natoro anay ty toeragne famatsihagne hatae naho hangalagne akata hagnamboaragne tragno kedekede ho anay. Namboatse birìke tane zahay, le nimea i HCR sasé hatao ambone tafo ey. Ie aloha mafe i asay faie fale zahay naho fa vita i tragno’ay kedekedey.”

Ampiasaegne i karatse fangalagne hanegney naho larobia isake tapa-bolagne. Hoe ty Kandida: “Milahatse amy ty tragno fizarà i HCR hanegne zahay mba hahazoa’ay ty anjara’ay.”

Manao akore ty anjara hane ty ndaty raike isan’andro?

“Mahazo bon-tsako telo kope eo ho eo ty tsikiraidraike ama’ay, petipoa kope raike, sozà 20 grama, menake roe sotro, le sira sotro raike. Kindraike ka zahay mahazo baran-tsavony sady tsy maintsy atao maharetse vola’e raike zay.”

A misy rano malio ty agne? “Ie misy”, hoe ty ampela raike atao tihoe Riziki. “Misy tiò minday rano boake amy ty renerano magnodidigne eo mbamy i barikay mbeo. Asiagne klôro io aloha ty hizaragne aze amy i toeragne fangalagne rano isake tobe rey. Ampandeveze’ay avao i ranoy aloha ty hinomagne aze ke ndra hamparare. Mateteke zahay ro milahatse amy i maraindraigney, hatrake hariva mba hamoriagne rano hanasagne lamba. Faie rano sihoa raike naho tapa’e avao ty azo isan’andro.”

Va’e hahatrea lakilasin’ajaja naho EPP rehe naho fa mandalo amo o tobe reo agne. Va’e hisy fampianaragne ndaty bey ka ty agne. Ty birò polisy naho ty biròm-panjakagne ivela i tobey ro miandraikitse ty filaminagne. Va’e hahatrea tsena misy fivarotagne maromaro ka rehe. Agne ty ahatreava o mpitsoam-ponenagneo legima, voan-katae, fiagne, akoho amam-borogne naho hanegne hafa. Mambole legima amy ty teteke kedekede ty ila’e amy iareo, le avaro’e an-tsena ey naho fa vokatse. Mamarotse amo o tsena io ka ty tompon-tane ila’e. Aia ty ahatreava o mpitsoam-ponenagneo vola hivilianagne raha? Mambole legima amy ty teteke kedekede ty ila’e, le avaro’e an-tsena ey naho fa vokatse. Ndra va’e havily ty hafa ka ty am-paha’e amy ty bon-tsako’e ndra petipoa azo’e mba hivilianagne hena naho voan-katae. Manahake o rovao avao o tobeo. Trea ey ty ndaty homehe naho finaritse naho fa manao bezara, le hoe an-tanendraza’e agne avao reke.

Naho fa mitilike an-dopitaly agne rehe, le va’e hirehake i dokoteray fa misy toeram-pitsaboagne tsiampeampe ty amy i tobey ao. Mitsabo ty aretegne madinedineke reo. Faie alefa’e an-dapotaly agne ze managne aretem-bey. Ilaegne ka ty efetse fiterahagne naho ty sampan-draharaha miandraikitse izay, satria va’e hahatratse 250 eo ho eo ty ajaja aterake isam-bolagne, amy ty tobe misy mpitsoam-ponenagne 48 000.

Tohagnagne Ara-pagnahy

Tea o Vavolombelo i Jehovah magneran-taneo ho fantatse ty raha manjò ty rahalahi’e ara-pagnahy amy ty tobe a Tanzania ao. Misy 1 200 eo ho eo iareo, sady mitsinjara ho fiangonagne 14 naho antoko-mpitory 3. Manao akore iareo?

Nangatake tane hagnoregnagne Anjomba i Fanjakagney, o Kristiana bey zotom-po rehoe naho vaho niavy an-tobe ao. Amy izay ho fanta o mpitsoam-ponenagneo ty toeragne hahatreavagne Vavolombelo i Jehovah naho hagnatrehagne fivoriagne isan-keregnandro. Misy fiangonagne 7 ty amy ty tobe i Lugufu, sady misy Kristiana mavitrike 659. Mateteke mahatratse 1 700 eo ho eo ty fitambara ty mpagnatreke fivoriagne amo o fiangonagne fito rehoe naho fa lahady.

Magnatreke havoriambey kristiana ka ze Vavolombelogne amo o tobeo agne. Nisy 2 363 ty mpagnatreke havoriambey vondrom-paritse voaloha’e tamy tobe i Lugufu ao. Nagnamboatse lavake kedekede ta ivela i toeragne nanoagne havoriambeỳ i Vavolombelogne rey mba hanoagne badisa. Nihaliegne i taney, le nasiagne sasè mba hamoriagne rano. Nantsaka rano tamy ty biskileta o rahalahy reo, sady 2 kilometatse mahery miala i tobey ty misy ty renerano nangalagne aze. Niherenkeregne iareo satria rano 20 litatse avao ty zaka’e. Nanao akanjo magneva o ndaty 56 natao badisa reo, sady nilahatse naho fa haroboke. Nirehake ty mpanompo marain-tsy hariva raike nadikadignegne tamo o havoriambey iohoe fa nitarike fampianaragne Baiboly 40 reke sady natao badisa tamo o havoriambey iohoe ty 4 amy iareo.

Nanendre mpiandraikitse faritse hitilike tsy tapake i tobe rey ty birò ty sampa ty Vavolombelo i Jehovah. Hoe ty raike tamy iareo: “Bey zotom-po amy ty fanompoagne i rahalahintikagne rey. Mivelatse ty faritane iareo, sady 24 lera isam-bolagne eo ho eo ty lera nanompoa ty Vavolombelo i Jehovah tsikiraidraike amy ty fiangonagne raike. Maro ty mitarike fampianaragne Baiboly dime ndra mihoatse. Mirehake ty mpisava lalagne [mpitory marain-tsy hariva] raike fa tsy hahatrea faritane soa mandikoatse io reke. Tena tea o mpitsoam-ponenagneo ty boke naho ty gazetentikagne.”

Akore ty iavia o boke naho gazete ara-baibolio an-tobe agne? Masìna ty andefasa i sampagne aze hatrake a Kigoma agne, tanàgne amoro’e an-tsisi’e antignana ty antara i Tanganyika. Agne ty andrambesa o rahalahio boke naho gazete, le iareo ka ty mandamigne ty hindesagne aze hatrake amy ty toeragne hangalà o fiangonagneo aze. Magnofa tobile iareo kindraike sady mizara i boke naho gazete rey amo o tobeo agne. Maharetse telo ndra efatse andro eo ho eo ty anoagne izay satria tena raty i lalagney.

Fagnampeagne Hafa

Tena nagnampe o mpitsoam-ponenagne amo o tobe reo ty Vavolombelo i Jehovah a Frantsa naho a Belzika vaho a Soisa agne. Nitilike i tobe ta Tanzania agne rey ty ila’e naho fa nahazo lalagne tamy ty Ministera Atitane naho ty HCR. Aman-toni’e ty ronono sozà, akanjo, kiraro, boke fianaragne naho savony navory o Vavolombelo i Jehovah ta Eoropa agneo. Natao hozaraegne amy ze mpitsoam-ponenagne iaby rey, arake ty toro lalagne amy Baiboly ao tihoe: “Naho mbe misy andro azontikagne anoagne soa, le andao hanao soa amy ze kila ndaty, somandrake fa amy ty mpiharo finoagne.”—Galatianina 6:10.

Tena nisy voka’e soa i fagnampeagne rey, satria mpitsoam-ponenagne maro ty nahazo fagnampeagne. Naneho ty fankasitraha’e ty Komity ty Mpitsoam-ponenagne amy ty tobe raike ao. Hoe i komitỳ: “Voninahitse ho anay ty misolotegna ty ndaty eto, misaotse anareo noho ty asa soa in-telo misese natao ty fandamina’areo, ... Lahilahy naho ampela vaho ajaja 12 654 ro nahazo tamy i akanjo rey, le nahazo ka ty ajaja vaho naterake. ... Misy 37 000 zao ty mpitsoam-ponenagne amy ty tobe i Muyovozi. Ndaty 12 654 ty nahazo fagnampeagne, ty dika izay 34,2 isan-jato ty ndaty ao.”

Sambe nimeagne akanjo telo iaby ty mpitsoam-ponenagne 12 382 tamy ty tobe raike hafa, sady nisy tobe nahazo boke fianaragne agnarivo’e mba hampiasaegne amy ty lakilasin’ajaja naho EPP. Hoe ty tompon’andraikitse ty HCR amy ty faritse raike: “Tena ankasitraha’ay i fagnomezagne rey, satria raha tena nilae o mpitsoam-ponenagne an-tobe agneo reo. Boke fianaragne dime kotenera ty niavy fara’e, le nizara irey tamo o mpitsoam-ponenagneo ty tompon’andraikitse tao. ... Misaotse.”

Nirehake miomba i fagnomezagne rey ka ty gazete agne. Izao ty lohan-drehake lahibey tamy ty gazete Vaovao Lahady (anglisy) tamy 20 Mey 2001: “Avy i Akanjo Hoahy ty Mpitsoam-ponenagne a Tanzania eto Rey.” Nirehake hoe izao ka reke tamy 10 Fevrie 2002: “Tena mankasitrake i fagnomezagne rey o mpitsoam-ponenagneo. Taloha ty ajaja ila’e tsy nanagne akanjo, le tsy nianatse. Faie mianatse tsy tapake iareo amy izao.”

Tere Faie mbe Afake Mihetseke

Herentaogne eo ho eo ty ankamaroa ty mpitsoam-ponenagne vaho izay zatse ty fomba fiaignagne vaovao an-tobe ao. Tsotra ty fiaigna iareo. Mandany lera maro ty Vavolombelo i Jehovah amy i toeragne rey mba hizaràgne ty talily soa mampahery amy Baiboly ao. Rehafe iareo fa ze ndaty amy i tontolo vaovaoy ao, le ‘hanefe ty mesabei’e ho lasarỳ iareo, vaho ty lefo’e ho mesa fanapaham-boaloboke. Tsy hifanomboke amy ty mesabey naho le lia’e tsy hianats’aly sasa iareo.’ Amy izay le “sambe hitoboke ambane ty voalobo’e naho ty fihami’e iaby ka iareo, vaho tsy hisy raha hampihondrahondra aze, fa ty falie i Jehovah Tompo ty tafike ro fa nisaontsy.” Mazava ho aze fa tsy hisy sasa ty tobe ty mpitsoam-ponenagne amo o tontolo iohoe ao noho ty fitahian’Andrianagnahare.—Mika 4:3, 4; Salamo 46:9.

[Sare]

Tragno amy ty tobe i Nduta

[Sare]

Anjomba i Fanjakagney a Lukole (havana) Badisa ta Lugufu agne (ambane)

[Sare]

Havoriambey vondrom-paritse tamy ty tobe i Lugufu