MARO ty mino fa mete iaby ze kila vavake, ndra ia ndra ia ivavahagne. Mino izay ty ndaty tea fikambanam-pinoagne, naho ty ndaty mihevetse fa ankasitrahan’Andrianagnahare iaby o fivavahagneo ndra tie sambe hafa aza. Faie tena maregne vao zay?

Ampianare ty Baiboly fa diso lalagne ty ankamaroa ty vavake atao o ndatio. Maro ty nivavake tamy ty sare vongagne, tamy ty fotoagne nanoratagne ty Baiboly. Rehafe ty Salamo 115:4-6 ohatse, fa “manan-tsofigne” i sare vongagne rey, “fa tsy maharey.” Mazava ty tea’e ho rehafegne: Tsy hisy dika’e ty vavake atao amy ty andrianagnahare tsy maharey.

Magnaporofo izay ty tantara raike amy Baiboly ao toy: Nirehake tamy ty mpaminany i Bala ty Elia mpaminany i Jehovah tie toko’e sambe hivavake amy ty andrianagnahare’e reke naho i mpaminany i Bala rey, le ze Andrianagnahare mamale vavake ro tena Andrianagnahare, sady ze tsy mamale vavake ro andrianagnahare diso. Nagneke i mpaminany i Bala rey, le nivavake mafe naho naharetse tamy ty andrianagnahare’e ro nitoka mafe. Faie “tsy nisy namale ndra nitsanogne” reo. (1 Mpanjaka 18:29) Ino ty raha niseho naho fa nivavake ty Elia?

Le avy le namale i Andrianagnahare’ey, le nandefa afo boake an-dagnitse agne mba hagnoroagne i fagnatetse natao’ey. Fa nagnino reke ro nahazo valem-bavake? Dineho ty 1 Mpanjaka 18:36, 37. Tena fohe i vavake natao’ey. Rehake hebreo 30 eo ho eo avao ty nirehafe’e faie in-telo nampiasa i tahinan’Andrianagnaharey reke, le tihoe Jehovah.

Midika tihoe “tompo”, tihoe Bala, sady nisy karaza’e maro ty Bala nivavaha o Kananitao, arakarake ty faritse nisy aze. Faie raike avao ty atao tihoe Jehovah Andrianagnahare magneragne ze kila raha. Hoe reke tamo o vahoa’eo: “Izaho o Jehovah-o. Izay ty agnarako, le ty voninahiko tsy homeiko ty hafa.”—Isaia 42:8.

Ke ndra maregne avao i tihoey raike avao ty andrianagnahare, le nivantagne amy io iaby ndra ty vavake natao i Elia zay ndra ty vavake natao i mpaminany i Bala rey? Dineho zao: Nampanoegne makorely ze nivavake tamy i Bala sady nanao sorogne ndaty aza. Faie nagnambane iareo zay. Tsy hoe izay o Israelita nivavake tamy i Jehovah-o fa votsotse tamy ty fanao magnambane, le nanjare ndaty misy hasi’e. Sambe hafa areke ty Jehovah naho i Bala. Eretsereto areke zao: Naho mandefa taratasy amy ty ndaty manan-kaja raike rehe ndra amy ty nama’o rehe, sady atao’o mazava soa ty adiresy andefasa’o aze, le hieretseretse vao rehe fa handeha amy ty ndaty raty toetse agne i taratasi’oy? Mazava ho aze fa tsy ho izay! Hoe izay ka o vavakeo.

Mivavake amy i Mpamorogney, Rae ze kila ndatỳ rehe naho mivavake amy i Jehovah. * Hoe ty Isaia mpaminany naho fa nivavake: “Irehe ty Rae’ay Jehovah.” (Isaia 63:16) O Rae iohoe ty tea i Jesosy horehafegne naho fa nirehake tamy ze mpanonjohy ty lia’e reke tie: “Hiakatse aman-dRaeko naho Rae’areoy agne raho, ho amy i Andrianagnahareko naho Andrianagnahare’areoy agne.” (Jaona 20:17) I Jehovah ty Rae i Jesosy, sady ireke ro Andrianagnahare nivavaha’e. Nampivavahe’e tamo o Rae’e iohoe ka i mpiana’e rey.—Matio 6:9.

Rehafe ty Baiboly vao fa toko’e hivavake amy i Jesosy ndra amy i Maria ndra amy ty ndaty masigne ndra amy ty anjely tikagne? Aha’a. I Jehovah raike avao ro toko’e hivavahantikagne. Intoagne misy anto’e roe: Voaloha’e, agnisa ty fanompoam-pivavahagne o vavakeo sady rehafe ty Baiboly fa i Jehovah raike avao ro toko’e hotompoegne. (Eksodosy 20:5) Faharoe, atao ty Baiboly tihoe “Mpijanjigne vavake” ty Jehovah. (Salamo 65:2) Tsy nampanoe’e ndaty hafa ty andraikitse hitsanogne vavake, ndra tie mizara andraikitse aza reke. Mampitamà reke fa ireke avao ro hijanjigne ty vavake ataontikagne.

Naho tea’o ho janjignen’Andrianagnahare areke ty vavake atao’o, le tadidio ty raha rehafe ty Soratse Masigne toy: “Ze mikanjy ty tahina i Jehovah ro hovonjegne.” (Asan’ny Apostoly 2:21) Faie janjigne i Jehovah iaby vao ze vavake atao o ndatio? Sa misy raha ila’e ka toko’e ho fantantikagne?