Magnova Ndaty ty Baiboly

NAGNINO i ampela 60 taogne maherỳ ro tsy nanompo sampy sasa? Ino ty nahavy ty pretra raike hiala amy ty asa’e tamy toeragne masy i Shintoista aoy, le hanjare mpitory? Ino ty nagnampe ty ampela raike, natsangagne nanomboke ty niterahagne aze, tsy hahatsiaro ho nafoe sasa? Oriho ty tantara iareo.

“Tsy mpanompo sampy sasa raho.”​—ABA DANSOU

TERAKE TAMY: 1938

FIRENENA NIAVIA’E: BÉNIN

FIAIGNA’E TALOHA: MPANOMPO SAMPY

TY FIAIGNAKO TALOHA: Nibey ta So-Tchahoué agne raho. Tanàgne raike mateteke legne naho mamotake agnila ty antara io. Mpamitagne ty ndaty agne, miteza agnombe, ose, agnondry, lambo, naho vorogne. Tsy misy lalagne ty agne, fa sambo naho lakagne ty ivezevezea o ndatio. Hatae naho hazo boka ty mateteke angamboara iareo tragno, faie misy avao ty mampiasa birike. Mahantra ty ankamaroa o ndatio. Ndra tie eo zay, le tsy le misy aly manahake ty an-drova agne ty agne.

Nalefa i babako nipetrake tamy ty foibey ty fivavahagne amy ty sampy zahay amy i zokeko ampelay, tamy iraho mbe nikede. Nanjare nivavake tamy i Dudua (Oduduwa), andrianagnahare ty foko yorobà raho naho fa nibey. Namboatse tragno ho aze raho sady nanolotse fagnatetse tsy tapake, ohatse bageda, menake palmie, sifotse, akoho, voromahilala naho biby sambe hafa. Tena lafo zay, le fa ho ty fiaignako iaby ty lasa.

TY NAGNOVÀTY BAIBOLY TY FIAIGNAKO: Naho fa nianatse Baiboly raho, le fantako fa i Jehovah raike avao ty tena Andrianagnahare. Fantako fa tsy tea’e ty mampiasa sampy mba hivavahagne. (Eksodosy 20:4, 5; 1 Korintianina 10:14) Takako areke tie, ino ty toko’e hataoko, le nariako iaby i sampiko rey. Nafahako boake an-tragnoko ao ka ze raha mifandrambe amy ty fanompoan-tsampy. Tsy nandeha tamo o mpisikilio agne sasa raho, sady tsy nandrambe anjara amy ty fombafomba an-tanàgne eo naho ty fombafomba naho fa mandevegne.

Fa 60 taogne mahery raho, le sarotse amako ty nanao izay. Nanohetse naho nitsikike ahy o namakò naho o longokò vaho ty mpiharo tanàgne amako. Faie nivavake tamy i Jehovah raho mba ho mea’e hery hanoagne ty soa. Nampahery ahy ty Ohabolana 18:10 manao tihoe: “Hoe manda abo bey sady tena mafe ty tahina i Jehovah, le voaro ty ndaty maregne naho lomay mbeo.”

Nagnampe ahy ka ty niarake nivory tamo o Vavolombelo i Jehovah-o. Tsapako fa tena bey hatea iareo. Nampieke ahy ty nahatrea iareo nikezake nampihatse ty fitsipy ty Baiboly miomba ty findesam-batagne. Izay ro nandrese lahatse ahy fa ty fivavaha iareo ro tena maregne.

TY SOA NIRAMBESEKO: Nihasoa ty fifandrambesako tamy i anakoy naho fa nampihatse ty toro lala ty Baiboly raho. Hoe nisy enta-mavesatse nafahagne ty tan-tsoroko eo. Zatse nandany ty fanagnako tamo o sampio raho tie taloha, ie amy izao tsy mba nahasoa ahy zay. Manompo i Jehovah raho zao. Ireke ro tena afake mamaha ze olagne manjò antikagne. (Apokalypsy 21:3, 4) Fale raho satria tsy mpanompo sampy sasa fa mpanompo i Jehovah. Tena milamin-tsaigne naho voaro raho.

“Fa nanomboke ty nahakede ahy raho ty fa nipay an’Andrianagnahare.”​—SHINJI SATO

TERAKE TAMY: 1951

FIRENENA NIAVIA’E: JAPON

FIAIGNA’E TALOHA: PRETRA SHINTOISTA

TY FIAIGNAKO TALOHA: Nibey tam-banevolo ty faritse Fukuoka agne raho. Mpivavake bey ty rae aman-dreneko. Tineza’e mba hivavake amo o andrianagnahare Shintoistao ka raho. Nieretseretse avao raho tamy raho niajalahy tie, akore ty toko’e hataoko mba hahavoavonje ahy. Tena te hagnampe o ndaty sahiragneo ka raho. Nagnontane anay i mpampianatse amy ty lakilasy fampianaragne fototse aoy tie indraike tie ino ty hatao’ay naho fa bey zahay. Sambe nirehake raha voafaritse soa i lakilasy raikey, ohatse hanjare mpahay siansa. Izaho ka nirehake fa te hanompo an’Andrianagnahare. Nihehea iareo iaby raho.

Nianatse tamy ty lakilasy mampiofagne ho mpitondra fivavahagne raho tafara ty fianarako tamy i lisé ey. Nahatrea pretra shintoista raho tie tagne. Namaky boke mainte ty fogno’e zay avao reke isake tie andro tsy fiasagne. Hoe reke indraike andro zay: “Fanta’o vao Sato ty boke toy io?” Treako ty fogno i bokey le hoe raho: “Baiboly.” Hoe reke: “Tsy maintsy mamaky ty boke toy ze te hanjare pretra shintoista.”

Le avy le nivily Baiboly raho naho fa niavy eo. Napetrako tamy ty toeragne mora trea tamy etazeray teo reke sady nambineko soa. Faie tsy mba nanokagne fotoagne hamakiagne aze raho satria maro raha atao amy i fianarakoy. Nanao ty asa ty pretra tamy ty toeragne masigne o Shintoistao raho naho fa nivita ty fianarako. Tanterake avao i nofinofiko tamy tie mbe nikedey.

Faie treako tafara izay fa tsy arake ty niheverako aze o pretra shintoistao. Zara’e naho naneho hatea naho mba midare ty hafa ty ankamaroa’e. Maro ka ty tsy manam-pinoagne. Nirehake hoe izao aza ty raike amy lahibeiko rey: “Miomba o filozofiao avao ty azo’o rehafegne naho te haharetse amy ty asa’o rehe. Tsy azo atao ty mirehake miomba ty finoagne.”

Nanjare nidiso tamà tamy ty fivavahagne shintoista raho. Nanomboke nandineke fivavahagne hafa areke raho, ndra tie mbe niasa tamy i toeragne masigney tao aza. Faie tsy mba nisy nampianatse raha soa ndra raike aza. Vao mainke kivy raho arakarake ty nandinehako fivavahagne maromaro. Tsapako fa tsy nisy fivavahagne nampianatse ty maregne.

TY NAGNOVÀ TY BAIBOLY TY FIAIGNAKO: Nifankatrea tamy ty Bodista raike raho tamy 1988. Nirisihe’e hamaky Baiboly raho. Tsiaroko i pretra shintoista, nandrisike ahy hanao hoe izay kagney taogne tsiampeampe lasa zay. Tapa-kevetse ty hagnorike i torohevetsey raho. Le avy le nahatrea tsiro’e tamy ze nivakieko raho naho vaho namaky aze. Kindraike aza raho namaky tagnate ty halegne raike, amparake ty anjiriha i androy.

Nandrisike ahy hivavake tamy i Andrianagnahare rehafegne agnate Baiboly aoy ze raha nivakieko. I vavake modely amy Matio 6:9-13 ao ty nataoko. Naherenkereko isake tie roe lera io, ndra tie agnate ty manao i asakoy amy i toeragne masigney ao aza raho.

Nanagne fagnonteneagne maro miomba ze raha nivakieko agnate Baiboly ao raho. Fantako fa mampianatse Baiboly o Vavolombelo i Jehovah-o satria fa nitilike i valiko iareo tie taloha. Nipay Vavolombelogne raho, le nahatrea ampela raike, sady nametrahako fagnonteneagne maro reke. Kiragne raho satria vinale’e boake agnate Baiboly ao iaby i fagnonteneako rey. Natao’e areke ty hahavy ahy hifankatrea amy ty Vavolombelogne afake nampianatse ahy.

Nagnatreke ty fivoria iareo raho tsy ela tafara izay. Nasiake tamy ty Vavolombelogne ila’e raho tie taloha. Nagnatreke tao ka iareo faie tsy mba nitsikariko. Faie nanalama naho nandrambe ahy soa iareo.

Nianarako tamy i fivoriagne rey fa tean’Andrianagnahare ho tea naho hagnaja ty keleia’e o lahilahy manambalio. Nitondregne tamy ty asako raho taloha izay, le tsy nidare i valiko naho i ana-dahiko rey. Takako ka fa tsy mba nitsanogne i valiko raho, ie amy izao nitsanogneko soa ze niavy nivavake tamy i toeragne masigney tao.

Nahafantatse raha maro miomba i Jehovah raho naho fa nandeha ty fianarako Baiboly, le izay ty nanintogne ahy hiharine aze. Nisy andine’e maro nanohigne ty foko, ohatse ty Romanina 10:13 manao tihoe: “Ze mitoka ty tahina i Jehovah ro hovonjegne.” Fa tamy iraho mbe nikede ty fa nipay an’Andrianagnahare, le nahatrea aze avao tamy ty fara’e.

Nanjare tsapako fa tsy toko’e hiasa amy i toeragne masigney ao sasa raho. Natahotse raho tamy ty voaloha’e tie akore ty ho fihevera o ndatio ahy naho miala amy ty fivavahagne shintoista raho. Faie nirehake ampoko ao avao raho tie hiala raho naho fa mahatrea i tena Andrianagnaharey. Tapa-kevetse ty hanao izay tan-tsaiko tao raho tamy 1989. Niala raho le nitoky amy i Jehovah.

Tsy mora ty niala tao. Nagnorohoro ahy i sefoko rey sady namoresé ahy hijanogne. Faie mbe mafe ambone izay ty nirehake amy i rae aman-dreneko rey. Nidobodoboke avao ty foko tan-dalagne ey tamy iraho ho mbeoy, le navesatse ty tamy i aragnakoy eo sady naleme aby ty ongoko. Nijanogne mateteke raho le nivavake mba homea i Jehovah hery.

Natahotse ty hampilitse i rehakey raho tamy ty voaloha’e, naho fa niavy tagne. Nandeha avao i fotoagney. Nivavake avao raho, le nihazavaeko tamy i babako tamy ty fara’e ze kila raha. Nirehake tama’e raho fa niala amy ty fivavahagne shintoista, satria nahafantatse i tena Andrianagnaharey le hanompo aze. Nivignetse reke sady nalahelo. Niavy tao ka ty longo’ay ila’e sady nikezake hampiova hevetse ahy. Tsy te hampalahelo o keleiakò raho faie fantako fa toko’e hanompo i Jehovah. Nagnaja ahy avao iareo naho fa tafara tatoy le nagneke i fanapahan-kevekoy.

Fa nanahiragne ty niala tamy i toeragne masigney tao, faie tena sarotse ka ty nagnavao ty fomba fiaignako. Fa nizatse ty fiaignagne tagne raho. Nikezake mafe areke raho mba hagnaligno izay, faie hoe nisy raha naniahy i rahay avao tamy ze toeragne nandenàko.

Raha roe ty nagnampe ahy hagnaligno izay. Nipaliaveko iaby heike ze raha mifandrambe amy i fivavahako talohay. Noroako iaby rey, ndra boke ndra sare, ndra o fahatsiarovagne lafo vilio aza. Nikezake ka raho mba hifagnosehose tamo o Vavolombelo i Jehovah-o arake ze azoko atao. Tena nagnampe ahy ty hatea naho ty fanohagna iareo. Nanjare nihalignoko tsikede ty raha taloha.

TY SOA NIRAMBESEKO: Tsy nidare i valy aman’anako rey raho tie taloha, le nahatsapa ho mangike iareo. Faie nanokagne fotoagne hiarahagne amy iareo raho, arake ty risihe ty Baiboly hatao ty lahilahy manambaly, le nanjare nifankatea zahay. Nanompo i Jehovah ka ty valiko naho fa tafara tatoy. Sambe amy ty fivavahagne maregne iaby zahay mirovaly naho i ana-dahi’ay rey vaho i anak’ampela’aỳ naho ty vali’e.

Ty hanompo an’Andrianagnahare naho ty hagnampe ty hafa ty mba ninofinofiseko tamy iraho mbe nikede. Naho fa mieretseretse izay raho, le tsapako fa nitreako ze raha nipaliaeko, sady mandikoatse izay aza. Tsy misy rehake maharehake ty fankasitrahako i Jehovah.

“Tsapako fa nisy manke ty fiaignako.”​—LYNETTE HOUGHTING

TERAKE TAMY: 1958

FIRENENA NIVIA’E: AFRIKA ATIMO

FIAIGNA’E TALOHA: MAHATSIARO HO NARIAGNE

TY FIAIGNAKO TALOHA: Terake ta Germiston agne raho. Antognotogno’e ty fari-piaigna ty ndaty agne, sady tsy le misy hampiarotegne loatse. Nihevetse o rae aman-drenekò fa tsy ho vita iareo ty hamelogne ahy, le nimea’e hotezae o ndaty raho. Vaho 14 andro ty niterahagne ahy le fa natsanga ze mpivaly zay ho ana’e raho. Bey hatea iareo, le nihevereko ho tena babako naho reneko. Faie naho fa nifantako ty tantarako, le nahatsiaro ho nariagne raho. Nanjare nieretseretse raho tie tsy ana iareo, le tsy tena taka iareo soa ty fihetseham-poko.

Vaho 16 taogne teo ho eo raho, le nandeha tamo o barao agne niarake amy ty namako, le nandihy naho nitsanogne mozike namparesahe orkesitrao. Nanomboke nifoke sigara raho tamy raho ni-17 taogne. Te hahia manahake o ndaty treako amo o dokam-barotse miomba o sigarao raho. Niasa ta Johannesburg agne raho naho fa nifeno 19 taogne, le tsy niela le nifandrambe tamy ty ragnetse raty. Nanjare nirehake raty raho, nifoke sigara bey, niboboke toake naho fa sabotsy lahady.

Faie nampiasa vatagne avao raho ndra tie teo aza zay. Nanao sporo tsy tapake raho manahake o mihisa labolio. Nifantoke soa tamy i asakoy ka raho, le nalaza ho nahay tamy i orinasa miomba ty ordinatera niasakoy ao. Nanjare nanam-bola bey areke raho, le nihevere ty ndaty maro ho tafita. Faie tsy tena sambatse raho, satria tsy afa-po tamy ty fiaignagne, sady nahatsiaro ho nangìke. Tsapako tagnateko tato fa nisy manke ty fiaignako.

TY NAGNOVÀ TY BAIBOLY TY FIAIGNAKO: Naho fa nianatse Baiboly raho, le nanjare fantako fa Andrianagnahare bey hatea ty Jehovah, sady nagnomey ty Saontsi’e reke mba hanehoagne izay. Hoe taratasy sinora’e mba hitari-dalagne antikagne io. (Isaia 48:17, 18) Takako fa tsy maintsy manao fiovagne bey raho naho te handrambe soa boake amy ty tari-dala i Jehovah feno hatea.

Tsy maintsy niova namagne heike raho. Nieretseretse soa ty Ohabolana 13:20 raho, manao tihoe: “Ho hendre ze miarake amy ty hendre, faie hahatrea loza ze miragnetse amy ty tsisy saigne.” Nandrisike ahy tsy hiarake amy i namako taloha rey sasa o toro lalagne iohoe, fa hangalake namagne vaovao amo o Vavolombelo i Jehovah-o eo.

Ty niala tamo o sigarao ty tena nisarotse tamako satria fa nimpifoke sigara raho. Faie nisy olagne hafa niseho ka tamy i raho niala azey. Nanjare nitombo 13 kilò mahery raho. Tena nisy voka’e bey tamy ty fomba niheverako ty tegnako zay. Fa ho folo taogne zay vaho niheregne tamy ty taloha ty lanjako. Faie fantako fa tsy toko’e hifoke sigara sasa raho. Nivavake tamy i Jehovah avao areke raho, mba homea’e hery mba hahavitako izay.

TY SOA NIRAMBESEKO: Salama soa raho tie amy izao, sady afa-po amy ty fiaignagne satria tsy tondregne amy ty asa ndra amy ty fipaliavagne laza naho harena sasa. Toe tsy mahasambatse iaby reo. Tena sambatse raho mirehake amy ty hafa ty hamarenagne amy Baiboly ao. Telo amy ty mpiara-miasa amako taloha tie amy izao ro nanjare manompo i Jehovah miarake ama’ay mirovaly. Fa mate i rae aman-dreneko nanangagne ahy rey. Faie afake nirehake tamy iareo raho taloha izay fa mampitamà ty Baiboly tie hovelomegne ty mate naho fa hanjare paradisa ty tane toy.

Tsy nahatsapa ho nariagne sasa raho naho fa nifandrambe marine amy i Jehovah. Nimea’e keleiagne maro raho, le i mpiharo finoagne amako magneran-tane rey, sady manjare managne rene, baba, rahalahy ndra rahavave maro.​—Marka 10:29, 30.

[Sare]

Tsapako fa tena bey hatea o Vavolombelo i Jehovah-o

[Sare]

I toeragne masigne Shintoista nivavahako talohay