เป็น​การ​สุขุม​ไหม​ที่​จะ​ลง​ทุน​ใน​ตลาด​หุ้น?

“ปัจจุบัน​มี​ผู้​เล่น​หุ้น​มาก​เป็น​ประวัติการณ์.”—วารสาร​นิวส์วีก ฉบับ 5 กรกฎาคม 1999.

ห้อง​ค้า​หุ้น​ใน​ตลาด​หลักทรัพย์​ที่​เห็น​กัน​ทั่ว​ไป​ดู​ราว​กับ​ตลาด​สด​ที่​ชุลมุน​วุ่นวาย. มี​การ​ใช้​มือ​ทำ​สัญญาณ​ลับ (ลับ​สำหรับ​คน​ภาย​นอก), ข้อ​ความ​ที่​เป็น​รหัส​บน​แผง​อักษร​ไฟฟ้า​ปรากฏ​ขึ้น​มา​แล้ว​ก็​เปลี่ยน​อย่าง​รวด​เร็ว, และ​พวก​นาย​หน้า​ซื้อ​ขาย​หุ้น​ก็​แข่ง​กัน​ตะโกน​เสียง​โหวกเหวก​ท่ามกลาง​บรรยากาศ​ที่​รีบ​เร่ง.

อย่าง​ไร​ก็​ตาม ปัจจุบัน​หลาย​คน​ซึ่ง​เคย​งุนงง​สับสน​เนื่อง​ด้วย​ตลาด​หุ้น กำลัง​ลง​ทุน​ซื้อ​หุ้น. เพราะ​เหตุ​ใด? ประการ​หนึ่ง​คือ อินเทอร์เน็ต​ทำ​ให้​นัก​ลง​ทุน​สามารถ​เข้า​ถึง​ข้อมูล​ข่าวสาร​ได้​ใน​ชั่ว​พริบ​ตา​ไม่​ว่า​จะ​เป็น​ข่าว​ทาง​การ​เงิน, คำ​แนะ​นำ​เรื่อง​การ​ลง​ทุน, หรือ​นาย​หน้า​ซื้อ​ขาย​หุ้น. พอล ฟาร์เรล หัวหน้า​กอง​บรรณาธิการ​วอลล์ สตรีต นิวส์ เขียน​ว่า “สำหรับ [นัก​ลง​ทุน​ราย​บุคคล] การ​ลง​ทุน​ทาง​อินเทอร์เน็ต​เป็น อาณาจักร​ใหม่, แหล่ง​ขุด​ทอง​แห่ง​ใหม่, มี​อิสระ​ที่​จะ​เป็น​ตัว​ของ​ตัว​เอง พร้อม​ด้วย​โอกาส​ที่​จะ​ได้​เงิน​โดย​ไม่​ต้อง​พึ่ง​ใคร​ขณะ​ทำ​งาน​อยู่​ที่​บ้าน.”

ใน​อีก​ด้าน​หนึ่ง ผู้​ให้​คำ​แนะ​นำ​ด้าน​การ​เงิน​บาง​คน​รู้สึก​ตกใจ​ที่​หลาย​คน​กระหาย​จะ​ลง​ทุน​ใน​ตลาด​หุ้น​ซึ่ง​พวก​เขา​อาจ​รู้​อะไร ๆ น้อย​มาก. นาย​หน้า​ซื้อ​ขาย​หุ้น​คน​หนึ่ง​ซึ่ง​มี​ประสบการณ์​มาก​กว่า 38 ปี ใน​ธุรกิจ​หลักทรัพย์ บอก​กับ​ตื่นเถิด! ว่า “ผู้​คน​มาก​ขึ้น​กำลัง​ซื้อ​หุ้น​ใน​ตลาด​หลักทรัพย์​ฐานะ​ผู้​เก็ง​กำไร ไม่​ใช่​นัก​ลง​ทุน. บาง​คน​อาจ​เรียก​ว่า​การ​ลง​ทุน แต่​พวก​เขา​ไม่​รู้​อะไร​เลย​เกี่ยว​กับ​บริษัท [ที่​มี​หุ้น] ซึ่ง​ตน​กำลัง​ซื้อ​ขาย​อยู่.”

มี​ปัจจัย​อะไร​บ้าง​ที่​ควร​พิจารณา​ก่อน​จะ​เอา​เงิน​ของ​คุณ​ไป​ลง​ทุน? การ​ค้า​หุ้น​ถือ​เป็น​การ​พนัน​ไหม​เพราะ​มี​ความ​เสี่ยง​เข้า​มา​เกี่ยว​ข้อง​ใน​ระดับ​หนึ่ง? ก่อน​อื่น ให้​เรา​มา​พิจารณา​ว่า​ตลาด​หุ้น​ดำเนิน​การ​กัน​อย่าง​ไร.

การ​ซื้อ ‘ชิ้น​ขนม​พาย’

บริษัท​ต่าง ๆ จำเป็น​ต้อง​มี​เงิน​ทุน​เพื่อ​ดำเนิน​กิจการ​อย่าง​สำเร็จ​ผล. เมื่อ​บริษัท​หนึ่ง​มี​กิจการ​ใหญ่​โต​ขึ้น​และ​ต้องการ​เงิน​ทุน​จำนวน​มาก บริษัท​ดัง​กล่าว​อาจ​ตัดสิน​ใจ​ที่​จะ​แบ่ง​เงิน​ทุน​เป็น​หุ้น​ย่อย ๆ แล้ว​ขาย​ให้​สาธารณชน. คู่มือ​เกี่ยว​กับ​ตลาด​หุ้น​เล่ม​หนึ่ง​ยก​ตัว​อย่าง​ให้​เห็น​ภาพ​ดัง​นี้: “หุ้น​ต่าง ๆ เปรียบ​เหมือน​ชิ้น​ขนม​พาย​ของ​บริษัท. เมื่อ​คุณ​ซื้อ​หุ้น คุณ​ก็​เป็น​เจ้าของ​ส่วน​หนึ่ง​ของ​บริษัท.”

ที่​ตลาด ผู้​ซื้อ​และ​ผู้​ขาย​จะ​พบ​กัน​และ​ทำ​การ​ตก​ลง​ซื้อ​ขาย. คล้าย​กัน ตลาด​หลักทรัพย์​คือ​ตลาด​สำหรับ​ผู้​ซื้อ​ขาย​หุ้น. ก่อน​จะ​มี​การ​พัฒนา​ด้าน​การ​ซื้อ​ขาย มี​การ​ค้า​หุ้น​ผ่าน​นาย​หน้า​ตาม​ร้าน​กาแฟ​และ​ตาม​ข้าง​ถนน. การ​ค้า​หุ้น​ใต้​ต้น​บัตตันวูด ณ บ้าน​เลข​ที่ 68 ถนน​วอลล์ สตรีต นำ​ไป​สู่​การ​ก่อ​ตั้ง​ตลาด​หลักทรัพย์​แห่ง​นิวยอร์ก. * ปัจจุบัน มี​ตลาด​หลักทรัพย์​ใน​หลาย​ประเทศ. ณ วัน​ทำ​งาน​ไม่​ว่า​วัน​ใด เวลา​ใด จะ​มี​ตลาด​หุ้น​เปิด​ทำ​การ​ที่​ใด​ที่​หนึ่ง​ใน​โลก.

เพื่อ​ซื้อ​ขาย​หุ้น นัก​ลง​ทุน​มัก​จะ​เปิด​บัญชี​กับ​นาย​หน้า​และ​ทำ​การ​สั่ง​ซื้อ​หรือ​ขาย. ปัจจุบัน สามารถ​สั่ง​ซื้อ​ขาย​ หุ้น​ผ่าน​ทาง​โทรศัพท์, อินเทอร์เน็ต, หรือ​ไป​ด้วย​ตน​เอง. จาก​นั้น นาย​หน้า​จำเป็น​ต้อง​ดำเนิน​การ​ตาม​คำ​สั่ง​เพื่อ​ผล​ประโยชน์​ของ​นัก​ลง​ทุน​คน​นั้น. หาก​ทำ​การ​ซื้อ​ขาย​หุ้น​ใน​ห้อง​ค้า​หุ้น​แบบ​เก่า สำนักงาน​นาย​หน้า​จะ​ชี้​นำ​นาย​หน้า​ที่​อยู่​ประจำ​ห้อง​ค้า​หุ้น​ให้​ทำ​การ​ซื้อ​หรือ​ขาย​หุ้น​แทน​นัก​ลง​ทุน. ไม่​กี่​ปี​มา​นี้ ตลาด​หุ้น​บาง​แห่ง​ได้​นำ​ระบบ​ซื้อ​ขาย​ทาง​อิเล็กทรอนิก​เข้า​มา​ใช้​เต็ม​รูป​แบบ ซึ่ง​สามารถ​ซื้อ​ขาย​ทาง​หุ้น​ได้​ใน​เวลา​ไม่​กี่​วินาที​หลัง​จาก​มี​การ​สั่ง​กับ​นาย​หน้า. แล้ว​การ​ซื้อ​ขาย​นั้น​จะ​ถูก​บันทึก​ลง​ใน​กระดาน​แสดง​ราคา​หุ้น—แผง​อักษร​ไฟฟ้า​ที่​แสดง​ราคา​และ​ราย​ละเอียด​การ​ซื้อ​ขาย​ปัจจุบัน.

โดย​ปกติ​แล้ว ราคา​ซื้อ​ขาย​หุ้น​จะ​เป็น​ไป​ตาม​การ​ประมูล เหมือน​การ​ประมูล​สินค้า. ข่าว​ธุรกิจ, ราย​ได้​ของ​บริษัท, และ​ความ​คาด​หวัง​ใน​อนาคต​ของ​บริษัท​นั้น ๆ อาจ​มี​ผล​ต่อ​ราคา​หุ้น. นัก​ลง​ทุน​หวัง​จะ​ซื้อ​หุ้น​ใน​ราคา​ต่ำ และ​ขาย​เอา​กำไร​หลัง​จาก​ค่า​ของ​มัน​สูง​ขึ้น. กำไร​บาง​ส่วน​ของ​บริษัท​อาจ​นำ​มา​แบ่ง​ให้​ผู้​ถือ​หุ้น​เช่น​กัน​ใน​ฐานะ​เงิน​ปัน​ผล. บาง​คน​ซื้อ​หุ้น​เก็บ​ไว้​เป็น​การ​ลง​ทุน​ระยะ​ยาว บาง​คน​ก็​ซื้อ​มา​แล้ว​ขาย​ไป​โดย​หวัง​ผล​กำไร​จาก​ราคา​หุ้น​ที่​พุ่ง​พรวด​ใน​ระยะ​เวลา​สั้น ๆ.

แม้​การ​ซื้อ​ขาย​หุ้น​โดย​ทั่ว​ไป​ทำ​กัน​ทาง​โทรศัพท์ แต่​การ​ซื้อ​ขาย​แบบ​ออนไลน์ (การ​ซื้อ​และ​ขาย​หุ้น​ผ่าน​ทาง​อินเทอร์เน็ต) ก็​เป็น​ที่​นิยม​เพิ่ม​ขึ้น​เรื่อย ๆ. หนังสือ​พิมพ์​เดอะ ไฟแนนเชียล โพสต์ รายงาน​ว่า จำนวน​ผู้​ค้า​หุ้น​ออนไลน์​ใน​สหรัฐ “เพิ่ม​ขึ้น​จาก​ราว ๆ 100,000 คน​ต่อ​วัน​ใน​ปี 1996 เป็น​เกือบ 500,000 คน​เมื่อ​ถึง​สิ้น​เดือน​มิถุนายน [1999] โดย​มี​เกือบ 16 เปอร์เซ็นต์​ของ​การ​ค้า​ทั้ง​หมด​ใน​สหรัฐ​ที่​อาศัย​วิธี​ทาง​อิเล็กทรอนิก.” ใน​สวีเดน​ราว ๆ 20 เปอร์เซ็นต์​ของ​การ​ค้า​หุ้น​ทั้ง​หมด​ใน​ปี 1999 ทำ​ผ่าน​ทาง​อินเทอร์เน็ต.

ลง​ทุน​อย่าง​สุขุม

การ​ค้า​หุ้น​แบบ​ออนไลน์​ที่​ดู​เหมือน​สะดวก​สบาย และ​การ​มี​โอกาส​เข้า​ถึง​ข้อมูล​ซึ่ง​แต่​ก่อน​ทำ​ได้​เฉพาะ​นาย​หน้า​และ​นัก​ค้า​อาชีพ​เท่า​นั้น ได้​กระตุ้น​นัก​ลง​ทุน​หลาย​คน​ให้​เข้า​มา​ซื้อ​ขาย​หุ้น​ทั้ง​วัน โดย​ทำ​เป็น​งาน​เต็ม​เวลา. บาง​คน​ออก​จาก​งาน​อาชีพ​ที่​มี​ราย​ได้​งาม​เพื่อ​มา​เป็น​นัก​ค้า​หุ้น​เต็ม​วัน. เพราะ​เหตุ​ใด? นิตยสาร​มันนี อธิบาย​ว่า “เห็น​ได้​ชัด​ว่า​มี​แรง​จูง​ใจ. ไม่​มี​นาย​จ้าง, สามารถ​ควบคุม​ได้​เต็ม​ที่​ว่า​จะ​ซื้อ​ขาย​อย่าง​ไร​และ​เมื่อ​ไร, อีก​ทั้ง​มี​โอกาส—หรือ​อย่าง​น้อย​ก็​อาจ​เป็น​ไป​ได้—ที่​จะ​ทำ​เงิน​ได้​มาก ๆ.” ชาย​คน​หนึ่ง​อายุ 35 ปี​ซึ่ง​ออก​จาก​งาน​ที่​มี​ราย​ได้​ปี​ละ 200,000 ดอลลาร์​สหรัฐ​เพื่อ​มา​ซื้อ​ขาย​หุ้น​อยู่​ที่​บ้าน พูด​ว่า “มี​วิธี​อื่น​ใด​ไหม​ที่​คุณ​ไม่​ต้อง​มี​สินค้า​ใน​สต๊อก ไม่​ต้อง​มี​ลูกจ้าง ไม่​ต้อง​จ่าย​ค่า​เช่า​สำนักงาน แค่​เคาะ​คีย์บอร์ด​ก็​หา​เงิน​ได้?”

พวก​ผู้​เชี่ยวชาญ​เตือน​ว่า การ​ซื้อ​ขาย​หุ้น​ไม่​ง่าย​อย่าง​ที่​นัก​ลง​ทุน​หน้า​ใหม่​คิด. จิตแพทย์​คน​หนึ่ง​ซึ่ง​เชี่ยวชาญ​เป็น​พิเศษ​ใน​เรื่อง​ความ​เครียด​จาก​การ​ค้า​หุ้น ให้​ข้อ​สังเกต​ว่า “การ​ซื้อ​ขาย​หุ้น​ดู​เหมือน​เป็น​เรื่อง​ง่าย​ดาย แต่​ผม​อยาก​จะ​บอก​ว่า เป็น​เรื่อง​ยาก​ที่​สุด​ที่​จะ​ได้​เงิน​มา​ด้วย​วิธี​ง่าย ๆ.” ข่าว​และ​คำ​แนะ​นำ​ทาง​การ​เงิน​ที่​หลั่งไหล​ออก​มา​ไม่​ขาด​สาย​ใช่​ว่า​จะ​ปราศจาก​ผล​ข้าง​เคียง. พอล ฟาร์เรล ซึ่ง​อ้าง​ถึง​ใน​ตอน​ต้น​ให้​ข้อ​สังเกต​ว่า “การ​โหม​กระหน่ำ​อย่าง​ไม่​หยุด​ยั้ง​ของ​ข้อมูล​ข่าวสาร​ซึ่ง​หลั่งไหล​ออก​มา​ยัง​นัก​เล่น​หุ้น​แต่​ละ​คน​ด้วย​ความ​เร็ว​ดุจ​สาย​ฟ้า​แลบ—ทั้ง​นัก​ลง​ทุน​ราย​บุคคล​และ ผู้​ค้า​หุ้น​ที่​เป็น​สถาบัน—มี​ผล​กระทบ​ทาง​จิตใจ​อย่าง​มาก เช่น ทำ​ให้​ประสาท​เสีย, ข้องขัดใจ, และ​ความ​เครียด.”

ความ​มั่น​ใจ​มาก​เกิน​ไป​ก็​อาจ​เป็น​บ่วง​แร้ว​เช่น​กัน. เจน ไบรอันต์ ควินน์ นัก​เขียน​คอลัมน์​ประจำ​ด้าน​การ​เงิน เตือน​เกี่ยว​กับ​ท่าที​ที่​เป็น​อันตราย​ใน​หมู่​นัก​ค้า​หุ้น​ดัง​นี้: “คุณ​คิด​ว่า​ถ้า​คุณ​เป็น​ผู้​ถือ​หาง​เสือ—หรือ​จับ​เมาส์—สิ่ง​เลว​ร้าย​จะ​ไม่​มี​ทาง​เกิด​ขึ้น. คุณ​สามารถ​เข้า​ไป​แทรกแซง​ได้​ทัน​เวลา​เสมอ.” เธอ​พูด​ต่อ​ไป​ว่า “เนื่อง​จาก​เรา​ สามารถ​เข้า​ถึง​ข้อมูล​ที่​พวก​มือ​อาชีพ​ใช้​กัน เรา​จึง​เริ่ม​คิด​ว่า​เรา​เป็น​มือ​อาชีพ​ไป​ด้วย.” ถึง​แม้​ว่า​เรื่อง​ราว​ของ​นัก​ลง​ทุน​ซึ่ง​กลาย​เป็น​เศรษฐี​เพียง​ชั่ว​ข้าม​คืน​จาก​การ​ค้า​หุ้น​จะ​เป็น​ที่​รู้​กัน​อย่าง​กว้างขวาง แต่​การ​ค้า​หุ้น​ก็​มี​ความ​เสี่ยง​แฝง​อยู่. นัก​ลง​ทุน​บาง​คน​ประสบ​ความ​สำเร็จ​อย่าง​สูง. แต่​คน​อื่น ๆ ก็​สูญ​เสีย​ไม่​น้อย.

ผู้​ให้​คำ​แนะ​นำ​ด้าน​การ​ลง​ทุน​กระตุ้น​ผู้​ที่​คิด​จะ​เป็น​นัก​ค้า​หุ้น​ให้​พิจารณา​ประวัติ​ใน​อดีต​และ​ความ​คาด​หวัง​ใน​อนาคต​ของ​บริษัท รวม​ทั้ง​อุปสงค์​ที่​มี​ต่อ​ผลิตภัณฑ์​ของ​บริษัท, การ​แข่งขัน​จาก​บริษัท​อื่น, และ​ปัจจัย​อื่น​อีก​หลาย​อย่าง​ก่อน​จะ​เลือก​ซื้อ​หุ้น​ของ​บริษัท​นั้น ๆ. ข้อมูล​นี้​มัก​จะ​หา​ได้​จาก​นาย​หน้า​ค้า​หุ้น​และ​สถาบัน​ทาง​การ​เงิน​อื่น ๆ. นัก​ค้า​หุ้น​หลาย​คน​ปรึกษา​ผู้​วาง​แผน​ทาง​การ​เงิน​ก่อน​จะ​ซื้อ​หุ้น. * การ​พิจารณา​ภูมิ​หลัง​ของ​บริษัท​อาจ​ทำ​ให้​นัก​ค้า​หุ้น​มั่น​ใจ​ได้​เช่น​กัน​ว่า​เงิน​ของ​ตน​จะ​ไม่​ถูก​ใช้​เพื่อ​จุน​เจือ​ธุรกิจ​ที่​ไม่​ถูก​ทำนอง​คลอง​ธรรม.—ดู​ตื่นเถิด! ฉบับ 8 กุมภาพันธ์ 1962 หน้า 21-23 (ภาษา​อังกฤษ).

ลอตเตอรี่​บริษัท​หรือ?

การ​ซื้อ​หุ้น​เหมือน​กับ​การ​เล่น​พนัน​ไหม เมื่อ​คำนึง​ถึง​ความ​เสี่ยง​ที่​มี​ใน​ตลาด​หุ้น? การ​ลง​ทุน​ทาง​การ​เงิน​แทบ​ทุก​อย่าง​มี​ความ​เสี่ยง​เข้า​มา​เกี่ยว​ข้อง​ไม่​มาก​ก็​น้อย. บาง​คน​ซื้อ​อสังหาริมทรัพย์​โดย​ไม่​รู้​ว่า​ค่า​ของ​มัน​จะ​เพิ่ม​ขึ้น​หรือ​ลด​ลง​เมื่อ​เวลา​ผ่าน​ไป. บาง​คน​ก็​ฝาก​เงิน​ใน​ธนาคาร โดย​วางใจ​ว่า​เงิน​ออม​ของ​ตน​จะ​ปลอด​ภัย. แม้​ตลาด​หุ้น​ซับซ้อน​มาก​กว่า แต่​ถ้า​จะ​พูด​ง่าย ๆ คน​ที่​ลง​ทุน​ใน​ตลาด​หุ้น​ซื้อ​หุ้น​ของ​บริษัท​หนึ่ง​โดย​หวัง​ว่า​บริษัท​นั้น​จะ​รุ่งเรือง​และ​หุ้น​จะ​มี​ค่า​สูง​ขึ้น.

การ​ลง​ทุน​แบบ​นี้​ต่าง​จาก​การ​เล่น​พนัน เพราะ​ผู้​ถือ​หุ้น​ได้​ซื้อ​ส่วน​หนึ่ง​ของ​บริษัท​ไว้​แล้ว. อาจ​ขาย​หุ้น​เหล่า​นี้​ให้​อีก​คน​หนึ่ง หรือ​เก็บ​ไว้​โดย​หวัง​ผล​กำไร​ใน​อนาคต​ก็​ได้. กรณี​นี้​ไม่​เหมือน​กับ​ผู้​ที่​ใช้​เงิน​เล่น​พนัน​ใน​บ่อน​หรือ​เล่น​เกม​เสี่ยง​โชค ซึ่ง​แม้​มี​โอกาส​น้อย​มาก แต่​นัก​พนัน​ก็​พยายาม​จะ​ทำนาย​ผล​ที่​ไม่​แน่นอน และ​หวัง​จะ​ชนะ​หรือ​ได้​เงิน​เดิม​พัน​ของ​ผู้​สูญ​เสีย.

นัก​เล่น​หุ้น​ควร​จะ​เสี่ยง​ลง​ทุน​มาก​น้อย​เท่า​ไร? นั่น​ขึ้น​อยู่​กับ​การ​ตัดสิน​ใจ​ของ​แต่​ละ​คน. แน่​ละ นับ​ว่า​ไม่​สุขุม​ที่​จะ​เสี่ยง​ลง​ทุน​ด้วย​เงิน​จำนวน​มาก​กว่า​ที่​ตน​เต็ม​ใจ​จะ​สูญ​เสีย.

ทัศนะ​ที่​สมดุล​เกี่ยว​กับ​เงิน

ด้วย​ความ​ประสงค์​จะ​จัด​หา​สิ่ง​จำเป็น​สำหรับ​ตน​ทั้ง​ใน​ปัจจุบัน​และ​อนาคต บาง​คน​จึง​ตัดสิน​ใจ​ลง​ทุน​ใน​ตลาด​หุ้น. แรง​จูง​ใจ​ของ​คน​เรา​ต่อ​การ​ตัดสิน​ใจ​ทาง​การ​เงิน​เช่น​นี้​นับ​ว่า​สำคัญ. เจน ไบรอันต์ ควินน์ ซึ่ง​อ้าง​ถึง​ก่อน​หน้า​นี้ กล่าว​ว่า “การ​อิจฉา​คน​ที่​ร่ำรวย​แบบ​ไม่​น่า​จะ​ได้ อาจ​เป็น​แรง​จูง​ใจ​ที่​ไม่​ดี​ต่อ​การ​ลง​ทุน.” คำ​พูด​นี้​ดู​เหมือน​สะท้อน​คำ​แนะ​นำ​ที่​อยู่​ใน​จดหมาย​ซึ่ง​มี​การ​เขียน​ไป​ถึง​ชาย​หนุ่ม​คน​หนึ่ง​เมื่อ​เกือบ 2,000 ปี​มา​แล้ว ดัง​นี้: “คน​เหล่า​นั้น​ที่​มุ่ง​จะ​ร่ำรวย​ก็​ตก​เข้า​สู่​การ​ล่อ​ใจ​และ​บ่วง​แร้ว​และ​ความ​ปรารถนา​หลาย​อย่าง​แบบ​ไร้​สติ​และ​ที่​ก่อ​ความ​เสียหาย ซึ่ง​ทำ​ให้​คน​ตก​เข้า​สู่​ความ​พินาศ​และ​ความ​หายนะ. เพราะ​การ​รัก​เงิน​เป็น​ราก​แห่ง​สิ่ง​ที่​ก่อ​ความ​เสียหาย​ทุก​ชนิด และ​โดย​การ​มุ่ง​แสวง​หา​ความ​รัก​แบบ​นี้​บาง​คน​ถูก​ชัก​นำ​ให้​หลง​จาก​ความ​เชื่อ​และ​ได้​ทิ่ม​แทง​ตัว​เอง​ทั่ว​ทั้ง​ตัว​ด้วย​ความ​เจ็บ​ปวด​มาก​หลาย.”—1 ติโมเธียว 6:9, 10, ล.ม.

เรา​จะ​เลือก​ลง​ทุน​ใน​ตลาด​หุ้น​อย่าง​ไร​นั้น​ถือ​เป็น​การ​ตัดสิน​ใจ​ส่วน​ตัว. ด้วย​การ​ดำเนิน​ชีวิต​แบบ​มี​สุขภาพ​จิต​ดี​และ​อิ่ม​ใจ​พอ​ใจ​กับ​สิ่ง​จำเป็น​ต่าง ๆ ของ​ชีวิต ผู้​ลง​ทุน​ควร​คอย​ดู​ให้​เรื่อง​ทาง​การ​เงิน​อยู่​ใน​ตำแหน่ง​แหล่ง​ที่​อัน​เหมาะ​สม โดย​ไม่​ละเลย​หน้า​ที่​รับผิดชอบ​ต่อ​ครอบครัว​และ​ความ​จำเป็น​ฝ่าย​วิญญาณ​ของ​ตน.

[เชิงอรรถ]