BAYIBOLU LISINTHA ŴANTHU
“Ndajanga Mumisewu”
Ndikuwa mu: 1955
Charu cho Ndikuwiya: Spain
Mbiri Yangu: Ndenga Chigeŵenga, Ndamwanga Ukongwa Moŵa Kweniso Munkhwala Wakutimbanyizga Wongu
UMOYU WANGU WAKALI
Ŵanthu anyaki vitiŵatore nyengu yitali kuti asambirepu kanthu pa vinthu viheni vo anguchita. Ndimu so venge ndi ini. Ndikuwiya kweniso kukuliya mutawuni ya Barcelona, yo ndi tawuni yachiŵi pa matawuni ngakulungakulu ku Spain. Tajanga muchigaŵa chinyaki cho chidanika kuti Somorrostro cho che mumphepeti mwa nyanja. Chigaŵa cha Somorrostro chatchukanga ukongwa pa nkhani ya vachiwawa kweniso kugwiriskiya ntchitu munkhwala wakutimbanyiza wongu.
Mu banja lidu tengamu ŵana 9, ndipu ini ndini nde mura paku wosi. Pakuti tenga akavu ukongwa mu banja lidu, ada angundituma kuti nkhagwirengi ntchitu yakutondo bola pamalu nganyaki ngo atchayiyangapu tenesi. Pa nyengu iyi ndenga ndi vyaka 10 ndipu zuŵa lelosi ndagwiranga ntchitu kwa maora 10. Chifukwa cha ntchitu yeniyi, ndinguleka kuluta ku sukulu. Pa nyengu yo ndenga ndi vyaka 14, ndingwamba kugwira ntchitu pa kampani yinyaki yakupanga visulu.
Mu 1975, ndingudanika kuti nkhasere usilikali. Ku Spain munthu weyosi wachichizgikanga kusere usilikali. Pa umoyu wangu ndakhumbisiskanga kwenda malu ngakupambanapambana. Mwaviyo ndingujipereka kuchigwira ntchitu ndi gulu la asilikali lo laziŵikanga kuti Spanish Foreign Legion, lo lajanga muchigaŵa cha Melilla ku North Africa. Pa nyengu iyi ndingwamba kugwiriskiya ntchitu munkhwala wakutimbanyiza wongu ndipuso kumwa ukongwa moŵa.
Ndati ndaleka usilikali, ndinguwere ku Barcelona ndipu ndinguchiyambisa kagulu ka vigeŵenga. Tabanga chechosi cho tasaniya. Tagulisanga vinthu vo taba kuti tisaniyi ndalama zakuguliya munkhwala wakutimbanyiza wongu. Pavuli paki ndingwamba kugwiriskiya ntchitu munkhwala unyaki wo udanika kuti LSD ndipuso wa amphetamines. Ndingwamba so jalidu la ureŵi, kuloŵe kweniso kutchova juga. Mijalidu yeniyi yingundichitiska kuti ndije mukali ukongwa. Peposi po ndayendanga, ndayendanga ndi chimayi, mbavi pamwenga chipula ndipu ndachitanga mantha cha kuvigwiriskiya ntchitu vidya venivi po ndawona kuti mphakwenere.
Zuŵa linyaki, ini ndi kagulu kangu tinguba galimotu ndipu apolisi angwamba kutiskera. Vo vachitikanga pa zuŵa ili venga nge va mufilimu. Tati tayendapu mtunda wa makilomita pafufupi 30, apolisi angwamba kutilasa ndi futi. Pakumaliya paki, dilayiva wanguphwanyisa galimotu ndipu tosi tinguthaŵa. Ada ŵati ŵavwa venivi, angundidikisa panyumba.
Ndinguja mumisewu kwa vyaka vinkhondi. Ndagonanga pamakhondi nga nyumba za ŵanthu, mumagalimotu, pamabenchi kweniso kumasanu. Ndipu nyengu yinyaki ndingujaku kumphaku kwa nyengu yitali. Ndingwamba kuwona kuti umoyu wangu ulivi phindu ndipu ndengavi navu ntchitu vakuti kwali ndifwengi pamwenga cha. Ndikumbuka kuti nyengu yinyaki munkhwala wakutimbanyiza wongu ungundichitiska kuti ndijicheki pajanja. Mabamba ngaki ndechenangu mpaka sonu.
MO BAYIBOLU LINGUSINTHIYA UMOYU WANGU
Ndati ndafika vyaka 28, ama angwamba kundipenjapenja ndipu anguza kuzindito kuti ndiwere kunyumba. Ndinguzomera ndipu ndinguŵalayiza kuti ndamusintha nkharu yangu, kweni vingunditore nyengu kuti ndisinthi.
Zuŵa linyaki ndi msana, kunyumba kwidu kunguza Akaboni aku Yehova ŵaŵi. Ndichivwisiya vo ŵanthu yaŵa akambanga, ada angudaniriza kuti ndijali chisasa. Kweni chifukwa chakuti ndenga muvwa zaki, ndinguchita cha vo ada angundikambiya. Ŵanthu yaŵa angundipasa timabuku titatu ndipu ndingulonde. Ndinguŵafumba ko achitiya maunganu ngawu, ndipu pati pajumpha waka mazuŵa ngamanavi ndinguluta ku Nyumba ya Ufumu.
Chinthu chakwamba cho ndinguwona ntchakuti weyosi wanguvwala umampha. Kweni ini ndenga ndi sisi litali, mwembi wangu wenga ŵaka chakaŵa, kweniso ndinguvwala umampha cha. Ndawonanga kuti ndenga wakwenere cha kusere mukati, mwakuti ndinguja ŵaka pabwalu. Kweni ndinguzizwa ukongwa ndati ndawona munyangu yo tachitiyanga limoza vauchigeŵenga zina laki Juan wavwala suti. Iyu wangundikambiya kuti pa nyengu iyi ndipu pajumpha chaka kutuliya po wangujaliya Kaboni waku Yehova. Ndati ndamuwona, kachiganga kanguzamu ndipu ndingusere mu Nyumba ya Ufumu kuti nkhavwisiyi maunganu. Yapa ndipu ndingwambiya kusintha.
Ndinguzomera kusambira Bayibolu ndipu ndinguziŵa kuti asani ndikhumba kuti Chiuta wandiyanji ndikhumbika kusintha jalidu lankhaza kweniso la ureŵi lo ndenga nalu. Kweni chenga chipusu cha kuti ndisinthi. Ndingusambira kuti asani ndikhumba kukondwesa Yehova Chiuta, ndikhumbika ‘kusambuka mwakusintha maŵanaŵanu ngangu.’ (Aroma 12:2) Ndingukwaskika ukongwa ndati ndaziŵa kuti Chiuta ngwalisungu. Chinanga kuti ndachitanga vinthu vinandi viheni, kweni Yehova wangundipasa mwaŵi wakuti ndisinthi. Vo ndasambiranga vakukwaskana ndi Yehova Chiuta vingundifika pa mtima ukongwa. Yapa ndinguziŵa kuti kwe Mlengi yo watindiŵanaŵaniya.—1 Peturo 5:6, 7.
Venivi vingundiwovya kuti ndiyambi kusintha. Mwakuyeruzgiyapu, pa nyengu yo ndasambiranga nkhani yakukwaskana ndi kukweŵa foja, mumtima mwangu ndakambanga kuti, ‘Asani Yehova Chiuta wakhumba kuti ndije wakutowa ndipuso wambula kufipiskika, ndikuti ndikhumbika kutaya ndudu zosi zo ndenazu!’ (2 Akorinto 7:1) Ndipu ndivu ndinguchita nadi, zosi ndinguzitaya mu nkhandu!
Ndakhumbikanga so kuleka kugulisa ndi kugwiriskiya ntchitu munkhwala wakutimbanyiza wongu. Venivi vingunditore nyengu ndipu ndakhumbikanga kuŵikiyapu mtima. Kuti ndifiski kuchita venivi, ndakhumbikanga kuleka kucheza ndi anyangu wo ndachezanga nawu kali chifukwa andiwovyanga cha kuluta panthazi mwauzimu. Mumalu mwaki ndingwamba kuthemba ukongwa Chiuta kweniso chovyu cho anyangu asonu mumpingu andipasanga. Chanju cho andilongonga ndenga ndechendachiwonepu. Pati pajumpha myezi yimanavi ndinguleke limu kugwiriskiya ntchitu munkhwala wakutimbanyiza wongu ndipu ‘ndinguvwala umunthu wufya’ wo ungundiwovya kuti Chiuta wayambi kundiyanja. (Aefeso 4:24) Mwaviyo, mu August 1985, ndingubatizika kuja Kaboni waku Yehova.
MO NDAYANDULIYA
Bayibolu landiwovya ukongwa kuja ndi umoyu wamampha. Landiwovya kuti ndileki mijalidu yiheni yo ndenga nayu yo yingwamba kunanga liŵavu langu kweniso mbiri yangu. Mwakuti anyangu wo ndachezanga nawu kali akujumpha 30 akufwa ŵeche anamana ndi matenda nga AIDS, pamwenga matenda ngo ngatamba chifukwa chakumwa munkhwala wakutimbanyiza wongu. Ndikondwa ukongwa chifukwa kugwiriskiya ntchitu fundu za mu Bayibolu kwandiwovya kuti ndileki kukumana ndi masuzgu yanga.
Ndikuleka kupinga vimayi ndipuso mbavi vo kali ndagwiriskiyanga ntchitu kuchitiya nkhaza ŵanthu. Ndaŵanaŵanangaku cha kuti zuŵa linyaki ndazamuleka kupinga vinthu ivi ndi kwamba kupinga Bayibolu kuti ndiwovyi ŵanthu. Sonu, ini ndi muwolu wangu tichita uteŵeti wa nyengu zosi.
Apapi ŵangu mbakaboni aku Yehova cha, kweni awonga ukongwa kuti vo ndikusambira mu Bayibolu vikundiwovya. Mwakuti zuŵa linyaki ada aŵaŵikiyanga kuvuli Akaboni aku Yehova anyawu achikamba vinthu viheni. Yiwu anguziŵa kuti chisopa cho ndilimu sonu chandiwovya kuti ndisinthi. Kanandi ama ayanjanga kundikambiya kuti ndasweranga ŵaka kusambira Bayibolu. Ndipu nani ndiwona kuti anenesanga nadi!
Vo vandichitikiya pa umoyu wangu, vandiwovya kuziŵa kuti nkhuŵavi zeru kugwiriskiya ntchitu munkhwala wakutimbanyiza wongu kweniso kuchita ureŵi kuti munthu ukondwengi. Sonu ndikondwa ndi ntchitu yakusambiza ŵanthu Mazu ngaku Chiuta ndipu visambizu venivi ndivu vikutaska umoyu wangu.