Buku Lakwamba la Mafumu 20:1-43
20 Sonu Beni-hadadi+ fumu ya Siriya+ wanguwunganisa asilikali ŵaki wosi limoza ndi mafumu nganyaki 32 kweniso mahachi ngawu ndi magaleta ngawu. Iyu wangukwere ku Samariya+ ndi kuzingiliza tawuni yo,+ kuti wachiti nayu nkhondu.
2 Pavuli paki, Beni-hadadi wangutuma ŵanthu ku tawuni yo kuti akakambiyi Fumu Ahabu+ ya ku Isirayeli kuti: “Beni-hadadi wakamba kuti,
3 ‘Siliva waku kweniso golidi waku, vangu. Awolu ŵaku akutowa kweniso ŵana ŵaku anthulumi akuwoneka umampha, nawu so mbangu.’”
4 Iyu wati wakamba venivi, fumu ya ku Isirayeli yingukamba kuti: “Vije nge mo mwakambiya ambuya fumu yangu. Ini nde winu limoza ndi vosi vo nde navu.”+
5 Pavuli paki, ŵanthu wo angupinga uthenga anguza so ndi kuzikambiya fumu ya ku Isirayeli kuti: “Beni-hadadi wakamba kuti, ‘Ndingukutumiya uthenga wakuti: “Undipaski siliva waku, golidi waku, awolu ŵaku kweniso ŵana ŵaku anthulumi.”
6 Kweni mawa pa nyengu nge yeniyi, ndazamutuma ateŵeti ŵangu, ndipu azamupenjapenja munyumba yaku kweniso munyumba za ateŵeti ŵaku. Yiwu azamuphanga vinthu vaku vosi vakuzirwa ndipu azamuluta navu.’”
7 Sonu fumu ya ku Isirayeli yingudanisa ŵara wosi a mucharu cho ndipu yinguŵakambiya kuti: “Awonani, munthu uyu wasimikiza kuti wandiwisiyi soka, pakuti iyu wapenja awolu ŵangu, ŵana ŵangu anthulumi, siliva wangu ndipuso golidi wangu, kweni ini ndamukaniza cha.”
8 Ŵara wosi ndipuso ŵanthu wosi angumukambiya kuti: “Ungavwiyanga cha, kweniso ungakoliyananga navu cha.”
9 Sonu fumu ya ku Isirayeli yingukambiya ŵanthu wo angupinga uthenga wo Beni-hadadi wangutuma kuti: “Ambuya fumu yangu mukaŵakambiyi kuti, ‘Vosi vo mungundikambiya pakwamba ini ndamteŵeti winu ndichitengi, kweni ichi pe ndichitengi cha.’” Wati wakamba venivi, ŵanthu wo angupinga uthenga anguwere kwaku Beni-hadadi kuchimukambiya.
10 Sonu Beni-hadadi wangumutumiziya uthenga wakuti: “Mbwenu achiuta andilangi ndipuso asazgiyeku* asani ku Samariya kusanirikengi fuvu lakukwana kuti munthu weyosi yo wandilondongi wapaskiki kujanja.
11 Fumu ya ku Isirayeli yingumuka kuti: “Mukamukambiyi kuti, ‘Mungajitumbwanga cha nkhondu yechendayambi nge kuti mwaphara kali.’”*+
12 Beni-hadadi wati wavwa ŵaka vo fumu yingumuka, pa nyengu yo iyu ndi mafumu nganyaki amwanga mumahema ngawu,* wangukambiya ateŵeti ŵaki kuti: “Nozgekiyani nkhondu!” Mwaviyo, yiwu angunozgeke kuti akachiti nkhondu ndi tawuni yo.
13 Kweni mchimi munyaki wanguza kwa Fumu Ahabu+ ya ku Isirayeli ndipu wanguyikambiya kuti: “Yehova wakamba kuti, ‘Kumbi wachiwona chigulu chosi ichi? Msanawale ini ndichiperekengi mu manja mwaku, ndipu yiwi uziŵengi kuti ini ndini Yehova.’”+
14 Ahabu wangufumba kuti: “Mwakugwiriskiya ntchitu yani?” Mchimi yo wangumuka kuti: “Yehova wakamba kuti, ‘Mwakugwiriskiya ntchitu ateŵeti ŵa alongozgi a vigaŵa.’” Sonu iyu wangufumba kuti: “Ndiyani yo wayambisengi nkhondu?” Mchimi yo wangumuka kuti: “Ndiwi!”
15 Sonu Ahabu wanguŵerenga ateŵeti ŵa alongozgi a vigaŵa, ndipu ŵengapu 232. Pavuli paki, wanguŵerenga so anthulumi a ku Isirayeli, ndipu angukwana 7,000.
16 Yiwu angusoka ndi msana pa nyengu yo Beni-hadadi limoza ndi mafumu nganyaki 32 ngo ngamuwovyanga amwanga ndi kuloŵe mumahema.*
17 Ateŵeti ŵa alongozgi a vigaŵa ndiwu angwamba kutuwa, ndipu nyengu yeniyo Beni-hadadi wangutuma ŵanthu kuti akapereki uthenga. Yiwu angumukambiya kuti: “Kwaza ŵanthu kutuwa ku Samariya.”
18 Beni-hadadi wangumuka kuti: “Asani aziya chimangu, muŵako amoyu; ndipu asani aziya nkhondu, napu so muŵako amoyu.”
19 Kweni ateŵeti ŵa alongozgi a vigaŵa ndipuso asilikali wo aŵalondonga achituwa,
20 weyosi wangubaya murwani waki. Sonu ŵanthu a ku Siriya anguthaŵa+ ndipu Ayisirayeli anguŵalondo, kweni Beni-hadadi fumu ya ku Siriya wangukwera pahachi ndi kuthaŵa limoza ndi gulu linyaki la asilikali a pamahachi.
21 Kweni fumu ya ku Isirayeli yingutuwa ndipu yingulutirizga kubaya asilikali a pamahachi ndi a pamagaleta, ndipu yinguthereska* ŵanthu anandi a ku Siriya.
22 Pavuli paki, mchimi munyaki+ wanguza kwa fumu ya ku Isirayeli ndipu wanguyikambiya kuti: “Luta, ukawovyi asilikali ŵaku kuti aje akukho, ndipu ukawoni vo ungachita+ pakuti kukwamba kwa chaka chamawa, fumu ya ku Siriya yizengi kuti yizichiti nawi nkhondu.”+
23 Sonu ateŵeti a fumu ya ku Siriya angukambiya Beni-hadadi kuti: “Chiuta wawu ndi Chiuta wa mapiri. Ndichu chifukwa chaki atithereska. Kweni asani tingachichita nawu nkhondu pamalu ngachinyeti,* tiŵathereskengi.
24 Muchiti so ivi: Mafumu ngosi mungatuzgepu+ pa maudindu ngawu ndipu muŵikepu nduna.
25 Sonu muwunganisi* gulu la asilikali ndipu chiŵerengeru chawu chiyanani ndi cha asilikali wo akubayika, ŵanthu akukwera pamahachi ayanani ndi akukwera pamahachi wo akubayika kweniso ŵanthu akukwera pamagaleta ayanani ndi akukwera pamagaleta wo akubayika. Tiyeni tikachiti nawu nkhondu pamalu ngachinyeti* ndipu takuŵathereska. Sonu iyu wanguvwiya ulongozgi wawu ndipu wanguchita nge mo angumukambiya.
26 Kukwamba kwa chaka,* Beni-hadadi wanguwunganisa ŵanthu a ku Siriya ndipu anguluta ku Afeki+ kuti akachiti nkhondu ndi Ayisirayeli.
27 Ŵanthu a ku Isirayeli nawu so anguwungana ndipu ŵenga ndi vidya vakukwana. Yiwu anguluta kuchikumana nawu. Ŵanthu a ku Isirayeli ŵati ajintha msasa kunthazi kwa ŵanthu a ku Siriya, awonekanga nge timiskambu tiŵi ta mbuzi, penipo ŵanthu a ku Siriya anguzaza charu chosi.+
28 Pavuli paki, munthu waku Chiuta wauneneska wanguza kwa fumu ya ku Isirayeli ndi kukamba kuti: “Yehova wakamba kuti, ‘Chifukwa chakuti ŵanthu a ku Siriya akamba kuti: “Yehova ndi Chiuta wa mapiri, iyu ndi Chiuta wa vidika cha,” ini ndiperekengi chigulu chosi chenichi mu manja mwaku,+ ndipu yiwi uziŵengi kuti ini ndini Yehova.’”+
29 Kwa mazuŵa 7, yiwu angulutirizga kuja mumisasa yo anguzenga mwakulereskana ndipu pa zuŵa la 7 nkhondu yingwamba. Ŵanthu a ku Isirayeli angubaya asilikali a ku Siriya 100,000 pa zuŵa limoza.
30 Ndipu anyaki wosi anguthaŵiya mutawuni ku Afeki.+ Kweni mpanda unguwiya anthulumi 27,000 wo angujaku. Beni-hadadi nayu so wanguthaŵiya mutawuni ndipu wangubisama muchipinda chamukati.
31 Sonu ateŵeti ŵaki angumukambiya kuti: “Awonani, tikuvwa kuti mafumu nga munyumba yaku Isirayeli, ndi mafumu nga lisungu.* Sonu tiyeni tivwali vigudulu muviwunu vidu kweniso vingwi mumitu yidu ndipu tiluti kwa fumu ya ku Isirayeli. Panyaki yingachikusiyani amoyu.”+
32 Mwaviyo, yiwu anguvwala vigudulu muviwunu vawu kweniso vingwi mumitu yawu ndipu anguza kwa fumu ya ku Isirayeli ndi kukamba kuti: “Mteŵeti winu Beni-hadadi wakamba kuti, ‘Chondi ndisiyeni wamoyu.’” Fumu ya ku Isirayeli yingumuka kuti: “Kumbi ngwamoyu? Ndi mubali wangu.”
33 Sonu anthulumi wo anguziŵiya limu kuti viŵengi umampha, mwaviyo angumuka fumu yo mwakugwiriskiya ntchitu mazu ngo iyu yingukamba. Yiwu angukamba kuti: “Beni-hadadi ndi mubali winu.” Fumu ya ku Isirayeli yati yavwa ivi, yingukamba kuti: “Lutani mukamuto.” Sonu Beni-hadadi wanguluta kwa fumu ya ku Isirayeli ndipu yingumukweza mugaleta.
34 Beni-hadadi wanguyikambiya kuti: “Matawuni ngo ada anguphanga awusu ndikuweziyengi, ndipuso ungajula misika* ku Damasiko nge mo ada anguchitiya ku Samariya.”
Ahabu wangumuka kuti: “Chifukwa cha phanganu lenili, ndikuzomerezengi kuti ukengi.”
Wati wakamba venivi, wanguchita nayu phanganu ndipu wangumuleka kuti wakengi.
35 Mwakukoliyana ndi vo Yehova wangumulamula, yumoza mwa ŵana ŵa achimi*+ wangukambiya munyaki kuti: “Ndipumi chondi.” Kweni munthu yo wangukana kumupuma.
36 Sonu iyu wangumukambiya kuti: “Chifukwa chakuti wakana kuvwiya mazu ngaku Yehova, asani walekana ŵaka ndi ini, nkharamu yikubayengi.”* Ŵati alekana ŵaka, munthu yo wangukumana ndi nkharamu ndipu yingumubaya.
37 Yumoza mwa ŵana ŵa achimi mwenuyu, wangukumana so ndi munthu munyaki ndipu wangumukambiya kuti: “Ndipumi chondi.” Munthu yo wangumupuma mpaka kumupweteka.
38 Pavuli paki, mchimi yo wanguluta pamsewu kuchilindizga fumu. Iyu wangumanga bandeji kumasu kuti waleki kuziŵika.
39 Fumu yichijumpha, mchimi yo wanguyidaniriziya kuti: “Ini ndamteŵeti winu ndingusere pakati pa nkhondu, ndipu kunguza munthu yo wanguza ndi munthu munyaki ndipu wangundikambiya kuti, ‘Umuwonengi munthu uyu. Asani wasoŵa, umoyu waku ndiwu wazamuwezekiyapu mumalu mwa umoyu waki.+ Asani po cha, wazamulipira siliva wakukwana talenti* yimoza.’
40 Munthu yo wandithaŵa chifukwa ndamteŵeti winu ndingutangwanika ndi vakuchitika vinyaki.” Fumu ya ku Isirayeli yingumukambiya kuti: “Cheruzgu chaku chiŵengi chenicho; wasankha wija.”
41 Sonu mwaliŵiliŵi wangufwatuwa bandeji kumasu ndipu fumu ya ku Isirayeli yingumuŵanika kuti njumoza mwa achimi.+
42 Iyu wangukambiya Ahabu kuti: “Yehova wakamba kuti, ‘Chifukwa chakuti wazomereza kuti munthu yo ndingukamba kuti wabayiki wathaŵi mu manja mwaku,+ umoyu waku userengi mumalu mwa umoyu waki,+ ndipu ŵanthu ŵaku aserengi mumalu mwa ŵanthu ŵaki.’”+
43 Fumu ya ku Isirayeli yati yavwa ivi, yinguluta kwawu ku Samariya+ ye ndi kandundu kweniso yaguŵa ukongwa.
Mazu Ngam'mphata
^ Mu Chiheberi, “achiuta andichitiyi viyo ndipuso asazgiyeku.”
^ Mazu ngaki chayingu, “Yo wavwala ŵaka sonu vakuvwala vankhondu, wangajitumbwanga cha nge munthu yo wazuwa vakuvwala vankhondu.”
^ Pamwenga kuti, “mumisasa yawu.”
^ Pamwenga kuti, “mumisasa.”
^ Pamwenga kuti, “yingubaya.”
^ Pamwenga kuti, “ngafulati.”
^ Mazu ngaki chayingu, “uŵerengi.”
^ Pamwenga kuti, “ngafulati.”
^ Kung’anamuwa kukwamba kwa chihanya.
^ Pamwenga kuti, “ndi mafumu ngo nge ndi chanju chambula kumala.”
^ Pamwenga kuti, “misewu.”
^ Mazu ngakuti “ŵana ŵa achimi” ngawoneka kuti ngang’anamuwa sukulu yo achimi alondiyangaku ulongozgi pamwenga ngang’anamuwa gulu la achimi.
^ Pamwenga kuti, “yikupwetekengi.”
^ Talenti yimoza yayanananga ndi makilogilamu 34.2. Wonani Fundu Zakukumaliya B14.