Ŵanaŵaniyani chakuchitika ichi: Brian wachita mantha chifukwa wawona kuti ŵana asukulu anyaki ŵawi atuza pafupi ndi iyu. Yapa ndipu amuchichizapu kaŵi kuti wakweŵi foja. Ndipu yaka kajengi kachitatu.

Mnyamata wakwamba wakamba kuti:

Wachikamba mazu ngakuti “munyangu” waphayiya jisu ndipu wato ndudu muthumba laki ndikupasa Brian.

Brian wawona kuti munyaki we ndi ndudu ya foja kujanja. Brian wachitiya limu mantha.

Asani imwi mwenga Brian, mwatingi muchitengi wuli?

Kumbi anyaki aku Brian aziŵanga kuti kukweŵa foja nkhuheni? Kumbi angusankha ŵija kuti ayambi kukweŵa foja? Awa. Achinyamata anandi atamba kuchita vinthu viheni chifukwa cha kuchichizika ndi anyawu. Yiwu azomela kuchita vinthu ivi chifukwa akhumba kuti ayanjikengi ndi anyawu.

Asani namwi vingakuchitikiyani vo vinguchitikiya Brian, kumbi mungakana wuli?

1. KUZIŴA VO MUKUMANENGI NAVU

   Bayibolu likamba kuti: “Munthu wakuchenje asani wawona soka wabisama, kweni wambula zeru walutiriya ndipu wakumana ndi masuzgu.”—Nthanthi 22:3.

   Nyengu zinyaki mungaziŵiya limu vinthu viheni vo mungakumana navu. Tiyeruziyi kuti mwawona gulu la ŵana asukulu lituwa kunthazi kwinu ndipu likweŵa foja. Asani mwaziŵiya limu suzu lo mukumanengi nalu, munganozeke mo mungachitiya.

2. ŴANAŴANIYANI

   Bayibolu likamba kuti: “Jani ndi njuŵi yamampha.”—1 Petro 3:16.

   Jifumbeni kuti, ‘Kumbi asani pajumpha nyengu ndazamukuvwa wuli chifukwa chakulondo vo anyangu achita?’ Mbunenesa kuti mungawopa kuguŵisa anyinu, kweni muŵanaŵaniyengi mo mungazivwiya asani pajumpha nyengu chifukwa cha vo munguchita. Kumbi mungakondwa kunanga mbiri yinu chifukwa cha kukhumba kukondwesa anyinu?—Chituwa 23:2.

3. SANKHANI CHAKUCHITA

   Bayibolu likamba kuti: “Munthu wazeru watcheŵa.”—Nthanthi 14:16.

   Nyengu zosi tikhumbika kusankha vakuchita pa umoyu widu. Vinthu vingatiyende umampha asani tasankha mwazeru kweni tingakumana ndi masuzu asani tasankha uheni. Bayibolu likamba kuti Yosefe, Jobu ndipuso Yesu angusankha mwazeru vakuchita. Kweni likambaso kuti Kaini, Esau, ndipuso Yudasi angusankha vakuchita mwambula zeru. Kumbi imwi muchitengi wuli?

Bayibolu likamba kuti: “Muchitengi vinthu mwakugomezeka.” (Sumu 37:3) Asani mwaŵanaŵaniyapu vo vingachitika chifukwa cha vo mungasankha kuchita, vingakuwovyani kuti musankhi vinthu mwazeru.

Mungafipanga mtima cha, ndipu mungaŵamukanga vinandi cha ŵanthu wo atikusuzani. Mungamuka ŵaka kuti NDAKANA. Pamwenga mungaŵakambiya waka mazu ngakuti:

• “Mungandiŵerengiyangaku cha vakuchita vinu!”

• “Ndichita cha vinthu va mtundu weniwo!”

• “Muziŵa umampha kuti ndingachita cha ini venivo!”

Cho chingakuwovyani nkhumuka liŵi kweniso mwakusimikiza. Asani muchita ivi anyinu angalutiriza cha kukusuzani

Kumbi mungachita wuli asani anyinu atikunyozani? Kumbi mungachita so wuli asani atikufumbani kuti “Wachitiyanji mantha?” Asani anyinu atikufumbani fumbu nge ili ziŵani kuti akhumba kuti muchiti vo yiwu akhumba. Kumbi mungachita wuli? Pe vinthu viŵi vo mungachita.

• Mungazomeleza vo akamba. (“Munenesa nadi ndachita mantha!” Pavuli paki akonkhosiyeni chifukwa cho mwachitiya mantha.)

• Mungaŵamuka mwaulemu. Akonkhosiyeni chifukwa cho mwakaniya ndipuso kuti mutiŵawona kuti mbazeru. (“Ndaziŵanga cha kuti mungakweŵa foja chifukwa muwoneka kuti mwe ndi zeru!”)

Mungachita umampha kutuwapu asani anyinu alutiliza kukunyozani. Ziŵani kuti asani mungaleka kutuwapu mwaliŵi anyinu angalutiliza kukunyozani. Kweni asani mwatuwapu mulongo kuti mukhumba cha kuti anyinu akusankhiyeningi vakuchita.

Kukamba unenesa, anyinu akusuzeningi nyengu zosi. Kweni mungasankha vo mukhumba kuchita, kuŵakonkhose maŵanaŵanu nginu, ndipuso kuchita vinthu vo vingakuwovyani kuti anyinu aleki kukusuzani. Ziŵani kuti ndi udindu winu kusankha chakuchita.—Yoswa 24:15.