1, 2. Kumbi ndi nchitu yikulu niyi yo Yesu wangukambiya limu, nanga ndi fumbu lakukhumbika nili lo tingafumba?

 KANANDI alongozgi andali alayizga vinthu ndipu ativifiska cha. Chinanga mbanthu wo ŵe ndi vilatu vamampha nawu atondeka kufiska malayizgu ngawu. Mwakupambana ndi ŵanthu yaŵa, Yesu Khristu yo ndi Fumu Mesiya, wazamufiska vosi vo wakulayizga.

² Yesu wati waja Fumu mu 1914, wenga wakunozgeka kufiska uchimi wo wangukambiya limu kweche vyaka pafufupi 1,900. Wati waja kamanavi kufwa, Yesu wangukambiya limu kuti: “Evangeli wenuwu wa ufumu umemezekengi mucharu chosi chapasi.” (Mat. 24:14) Kufiskika kwa uchimi uwu nchisimikizgu cha kuŵapu kwaki nge Fumu. Kweni fumbu lakukhumbika ukongwa ndakuti: Kumbi Fumu yatingi yisaniyengi wuli gulu la apharazgi akujipereka m’mazuŵa ngakumaliya chifukwa ŵanthu anandi mbakujanja, alivi chanju ndipuso mbambula kopa Chiuta? (Mat. 24:12; 2 Tim. 3:1-5) Tikhumbika kuziŵa kwamuka kwa fumbu ili chifukwa kukwaska Akhristu auneneska wosi.

3. Kumbi Yesu wenga ndi chigomezgu wuli, nanga nchinthu wuli cho chingumuwovya kuti waje ndi chigomezgu chenichi?

³ Ŵanaŵaniyani so mazu ngo Yesu wangukamba. Kumbi mazu ngakuti ‘umemezekengi’ ngalongo kuti Yesu wenga ndi chigomezgu? Hinya! Yesu wenga ndi chigomezgu kuti wazamuja ndi ŵanthu akujipereka m’mazuŵa ngakumaliya. Kumbi nchinthu wuli cho chingumuwovya kuti waje ndi chigomezgu chenichi? Wangusambira kwa Awiski. (Yoh. 12:45; 14:9) Yesu wechendazi pacharu chapasi, wawonanga mo Yehova wagomezgiyanga ŵanthu Ŵaki akujipereka. Tiyeni tiwoni mo Yehova wangulongore chigomezgu chenichi.

4. Kumbi Yehova wangukambiya Ayisraele kuti awovyi pa nchitu wuli, nanga yiwu anguchitanji?

⁴ Kumbukani vo vinguchitika Yehova wati wakambiya Mosese kuti wapangi Chihema, cho chenga malu ngo Ayisraele asopiyangapu. Yehova wangutuma Mosese kuti wakambiyi ŵanthu wosi kuti awovyi pa nchitu iyi. Mosese wanguŵakambiya kuti: “Weyosi wakuŵa ndi mtima wakupaska, wazi ndi chaulera [chawanangwa] cha Ambuya.” Kumbi nchinthu wuli cho chinguchitika?  Ŵanthu angulutirizga kuza ndi mipasku yawu zuŵa ndi zuŵa. Yiwu angupereka vinthu vinandi ukongwa mwakuti “ŵangukanizgika kuza” ndi vinyaki. (Chit. 35:5; 36:3, 6) Ayisraele angulongo kuti Yehova wangunangiska cha kuŵagomezga.

5, 6. Mwakukoliyana ndi lemba la Sumu 110:1-3, kumbi Yehova ndi Yesu wenga ndi chigomezgu chakuti ŵanthu akugomezgeka a m’nyengu yakumaliya aŵengi ndi mtima wuli?

⁵ Kumbi Yehova wakhazganga kuti ŵanthu ŵaki azakujipereka m’mazuŵa ngakumaliya nge mo anguchitiya Ayisraele? Hinya! Kweche vyaka vakujumpha 1,000 kuti Yesu wazi pacharu, Yehova wangukambiya Davidi kuti walembi vakukwaskana ndi nyengu yo Mesiya wazamuyambiya kuwusa. (Ŵerengani Sumu 110:1-3.) Lemba ili lilongo kuti Yesu yo wazijanga Fumu yasonu watingi wazijengi ndi arwani wo atingi azimususkengi, kweniso wazijanga ndi gulu la ŵanthu akumuwovya. Yiwu atingi azimuteŵetiyengi mwakuchichizgika cha. Chinanga mbana anamana pakati pawu atingi azijiperekengi ndi mtima wosi, ndipu venivi vatingi vizichitiskengi kuti paje gulu likulu lange dungwi lo lizaza pacharu ndimulenji. a

⁶ Yesu wanguziŵa kuti uchimi wo ukulembeka pa Sumu 110 ukamba vaku iyu. (Mat. 22:42-45) Ivi vinguchitiska kuti iyu waje ndi chigomezgu chosi kuti wazamuja ndi ŵanthu wo azakujipereka kupharazga uthenga wamampha pacharu chosi. Kumbi vo vachitikapu vilongo kuti Fumu ye ndi ŵanthu akujipereka wo apharazga m’mazuŵa nganu ngakumaliya?

7. Kumbi Yesu wati wasankhika nge Fumu, wanguchitanji kuti wawovyi ŵanthu ŵaki kunozgeke nchitu yo yakhumbikanga kugwirika?

⁷ Wati wasankhika ŵaka kuja Fumu, Yesu wangwamba kuwovya ŵanthu ŵaki kuti anozgeke nchitu yikulu yo yakhumbikanga kuchitika. Nge mo tinguwone m’Mutu 2, kutuliya mu 1914 mpaka kukwamba kwa 1919, Yesu wangugwira nchitu yakuyendere ndi kutowesa. (Mal. 3:1-4) Mu 1919, iyu  wangusankha muŵanda wakugomezgeka kuti walongozgengi ŵanthu ŵaki. (Mat. 24:45) Kutuliya pa nyengu yeniyi, muŵanda mwenuyu wangwamba kugaŵa chakurya chauzimu mwakugwiriskiya nchitu mawunganu ngakulungakulu kweniso mabuku ngo ngakambanga mwakuwerezgawerezga kuti Mkhristu weyosi watenere kupharazga.

8-10. Kumbi maunganu ngakulungakulu nganguwovya wuli kuti nchitu yakupharazga yiluti panthazi? Konkhoskani. (Wonani so bokosi lakuti, “ Maunganu Ngakulungakulu ngo Nganguwovya Kuti Nchitu Yakupharazga Yiluti Panthazi.”)

⁸ Mawunganu ngakulungakulu. Akusambira Bayibolo wo akhumbisiskanga kusambira, anguluta ku Cedar Point, Ohio, U.S.A., ku unganu ukulu wo ungwamba pa 1 mpaka pa 8 September, 1919. Uwu wenga unganu wakwamba kutuliya po Nkhondu Yakwamba ya Pacharu Chosi yinguchitikiya. Pa zuŵa lachiŵi la unganu, M’bali Rutherford wangukambiya ŵanthu wo ŵengapu kuti: “Nchitu ya Akhristu pacharu . . . nkhupharazga uthenga wa Ufumu wa Ambuya.”

⁹ Unganu uwu ungunozga ukongwa pa zuŵa lachitatu po M’bali Rutherford wangukamba nkhani yamutu wakuti: “Mazu kwa Anchitu Anyidu.” Nkhani iyi yingupharazgika mu Chigongwi cha Alinda ndipu yenga ndi mutu wakuti, “Kupharazga Ufumu.” Iyu wangukamba kuti: “Mkhristu wangajifumba kuti, Nchifukwa wuli nde pacharu? Kwamuka nkhwakuti, Ambuya andisankha kuti ndije kazembi wa uthenga wawu wo utovya ŵanthu kuti aje nawu so pa ubwezi. Ndi mwaŵi ndipuso udindu wangu kupharazga uthenga wenuwu.”

¹⁰ Wachikamba nkhani yambula kuluwika yeniyi, M’bali Rutherford wangupharazga kuti kuyambengi kutuwa magazini yasonu ya The Golden Age (yo sonu yidanika kuti Awake! kweni mu Chichewa yiziŵika kuti Galamukani!) ndipu yigwiriskikiyengi nchitu pakovya ŵanthu kuti agomezgengi ukongwa Ufumu. Iyu wangufumba ŵanthu wo ŵenga pa unganu wenuwu kuti waziŵi kuti mbalinga wo akhumbanga kugwira nchitu yakugaŵiya magazini yeniyi. Lipoti la unganu lingukamba kuti: “Vo vinguchitika venga vakuchiska ukongwa. Ŵanthu wosi 6,000 wo wengapu angusoka.” b Ndipu ivi vingulongo nadi kuti Fumu ye ndi ŵanthu wo mbakujipereka kupharazga Ufumu waki!

11, 12. Kumbi Chigongwi cha Alinda cha July 1, 1920, chingukamba kuti nchitu yo Yesu wangukambiya limu yigwirikengi zukwanji?

¹¹ Mabuku. Chigongwi cha Alinda chingulutirizga kukonkhoska mwakuvwika umampha kukhumbika kwa nchitu yakupharazga uthenga wamampha wa Ufumu yo Yesu wangukamba. Wonani vinyaki vo vingulembeka m’magazini yeniyi kutuliya mu 1920.

¹² Kumbi ndi uthenga wuli wo watingi upharazgikengi mwakukoliyana ndi lemba la Mateyu 24:14? Nanga nchitu yeniyi yatingi yigwirikengi zukwanji? Mu Chigongwi cha Alinda cha July 1, 1920, mwenga nkhani yamutu wakuti, “Uthenga wa Ufumu” yo yingukonkhoska kuti: “Uthenga wamampha wo tikamba ngwakukwaskana ndi kumala kwa vinthu vakali ndipuso kujalikiskika kwa ufumu waku Mesiya.” Nkhani iyi yingulongo  so nyengu yo nchitu iyi yatingi yigwirikiyengi. Yingukamba kuti: “Uthenga uwu ukhumbika kuti upharazgiki pakati pa nyengu ya nkhondu yikulu [Nkhondu Yakwamba ya Pacharu Chosi] ndi nyengu ya ‘chisuzgu chikulu.’” Mwaviyo, nkhani iyi yingukamba so kuti: “Sonu ndiyu nyengu yakuti . . . tipharazgiyi uthenga wamampha wenuwu muvisopa vosi vaboza.”

13. Kumbi Chigongwi cha Alinda cha March 15, 1921 chinguŵachiska wuli Akhristu akusankhika kuti aje ndi mtima wakujipereka?

¹³ Kumbi ŵanthu aku Chiuta atingi achitengi kuchichizgika kuti agwiri nchitu yo Yesu wangukambiya limu? Awa. Nkhani yamutu wakuti, “Jani Achiganga,” ya mu Chigongwi cha Alinda cha March 15, 1921, yingupempha Akhristu kuti aje ndi mtima wakujipereka. Weyosi wangupempheka kuti wajifumbi kuti: “Kumbi ndiwona kuti ndi mwaŵi kweniso udindu wangu kugwiraku nchitu yeniyi?” Nkhani iyi yingulutirizga kukamba kuti: “Tigomezga kuti asani muwona kuti [ndi mwaŵi winu kugwiraku nchitu yeniyi,] mujengi nge Yeremiya yo m’mtima mwaki wawonanga Mazu ngaku Chiuta nge ‘motu wakukole wo wajarikiya muviwanga’ vaki, ndipu venivi vingumuchiska kuti wayambi so kupharazga.” (Yer. 20:9) Mazu ngakuchiska ngenanga ngalongo kuti Yehova kweniso Yesu agomezga ŵanthu wo apharazga Ufumu.

14, 15. Kumbi Chigongwi cha Alinda cha August 15, 1922, chinguchiska Akhristu akusankhika kuti apharazgiyengi ŵanthu anyaki m’nthowa wuli?

¹⁴ Kumbi Akhristu auneneska angachita wuli kuti akambiyi ŵanthu anyaki uthenga wa Ufumu? Chigongwi cha Alinda cha August 15, 1922, chenga ndi nkhani yifupi kweni ya fundu yanthazi yamutu wakuti, “Kukhumbika kwa Uteŵeti.” Nkhani iyi yinguchiska Akhristu akusankhika kuti agwirengi “mwaphamphu nchitu yakugaŵiya ŵanthu mabuku kweniso kukambiskana nawu kunyumba zawu ndi kupereka ukaboni wakuti Ufumu waku Chiuta wepafupi.”

¹⁵ Kutuliya mu 1919, Khristu wangugwiriskiya nchitu muŵanda wakugomezgeka kuti walongo mwakuwerezgawerezga kuti nchitu kweniso udindu wa Mkhristu pacharu chapasi nkhupharazga uthenga wa Ufumu. Kumbi Akusambira Bayibolo a m’nyengu yakali anguchita wuli ŵati achiskika kuti agwirengi nchitu yakupharazga Ufumu?

16. Kumbi ŵara anyaki anguchita wuli ŵati ŵavwa fundu yakuti weyosi wapharazgengi?

¹⁶ M’vyaka va m’ma 1920 ndi m’ma 1930, ŵanthu anyaki akananga fundu yakuti Akhristu akusankhika wosi apharazgengi. Chigongwi cha Alinda cha November 1, 1927, chingukonkhoska vo vachitikanga kuti: “Mazuŵa nganu mutchalitchi [m’mpingu] mwe ŵanthu anyaki wo ŵe ndi maudindu nge ŵara . . . wo akana kuchiska abali ŵawu auzimu kuti apharazgengi ndipuso chinanga ndiwu ŵeneku akhumba cha kupharazga. . . . Yiwu anyoza nchitu yakupharazga khomu ndi khomu uthenga waku Chiuta, Ufumu waki kweniso Fumu.” Nkhani yo yingukambiya limu kuti: “Nyengu yakwana yakuti ŵanthu akugomezgeka atcheŵi ndi ŵanthu ŵenaŵa, kweniso aleki kucheza nawu, ndipu aŵakambiyi kuti aŵasankhengi so cha kuti aje ŵara.” c

17, 18. Kumbi ŵanthu anandi mumipingu anguchita wuli ŵati alonde ulongozgi kutuliya ku muŵanda wakugomezgeka, nanga m’vyaka 100 vo vajumpha ŵanthu mamiliyoni nganandi angujipereka kugwira nchitu wuli?

 ¹⁷ Chakukondweska ukongwa nchakuti, ŵanthu anandi mumipingu anguvwiya ulongozgi wo muŵanda wakugomezgeka wangupereka. Anguwona kuti ndi mwaŵi ukulu kugwiraku nchitu yakupharazga uthenga wa Ufumu. Chigongwi cha Alinda cha March 15, 1926, chingukamba kuti: “Ŵanthu Akugomezgeka azakujipereka, . . . kupharazgiya ŵanthu uthenga wenuwu.” Ŵanthu akugomezgeka ŵenaŵa angufiska mazu ngauchimi nga pa Sumu 110:3, ndipu angulongo kuti mbakujipereka kuwovya Ufumu waku Mesiya.

¹⁸ M’vyaka 100 vo vajumpha, ŵanthu mamiliyoni nganandi angujipereka kuti agwiri nchitu yakupharazga Ufumu. M’Mutu 7, 8 ndi 9, tikambiskanengi mo agwiriya nchitu yeniyi, nthowa ndi vidya vo agwiriskiyanga nchitu pakupharazga kweniso vo vachitika pa nchitu yeniyi. Chakwamba, tiyeni tiwoni chifukwa cho ŵanthu mamiliyoni ajipereke kuti agwireku nchitu yakupharazga Ufumu chinanga kuti aja m’charu cho ŵanthu anandi akhumba vawu pe. Tichikambiskana chifukwa chenichi, tingachita umampha kujifumba kuti, ‘Nchifukwa wuli ndikambiyaku ŵanthu anyaki uthenga wamampha?’

19. Nchifukwa wuli tivwiya ulongozgi waku Yesu wakuti lutirizgani kupenja “dankha Ufumu”?

¹⁹ Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti alutirizgi kupenja “dankha Ufumu.” (Mat. 6:33) Nchifukwa wuli tivwiya ulongozgi wenuwu? Nchifukwa chakuti tiziŵa kuti Ufumu waku Chiuta ngwakukhumbika ukongwa pakufiska chilatu chaki. Nge mo tingusambiriya m’Mutu 5, mzimu wakupaturika watiwovya kamanakamana kuziŵa uneneska wa Ufumu. Asani uneneska wa Ufumu watifika pamtima, tikhumbisiska kupenja dankha Ufumu wenuwu.

20. Kumbi ntharika yaku Yesu ya chuma chakubisika yilongo wuli kuti ŵanthu ŵaki azamuvwiya ulongozgi wakuti apenji dankha Ufumu?

²⁰ Yesu wanguziŵa mo ŵanthu ŵaki azamuchitiya pakuvwiya ulongozgi waki wakuti alutirizgi kupenja dankha Ufumu. Wonani vo iyu wangukamba muntharika yaki ya chuma chakubisika. (Ŵerengani Mateyu 13:44.) Munthu wa m’ntharika iyi wachigwira nchitu zaki za zuŵa ndi zuŵa m’munda, wangusaniya chuma chakubisika ndipu wanguziŵa kuti nchakuzirwa ukongwa. Kumbi wanguchitanji? Chifukwa cha likondwa, wanguluta kuchiguliska ‘vosi vo wenga navu, ndipu wangugula munda wenuwu.’ Kumbi tisambiranjipu pa nkhani iyi? Asani tasaniya uneneska wa Ufumu ndipu taziŵa kuti ngwakuzirwa, tiyesesengi kusintha vinthu pa umoyu widu kuti tiŵikengi Ufumu pamalu ngakwamba. d

21, 22. Kumbi ŵanthu akugomezgeka alongo wuli kuti apenja dankha Ufumu? Konkhoskani chakuyeruzgiyapu.

²¹ Ŵanthu akugomezgeka ku Ufumu uwu, akamba ŵaka pamulomu cha kweni vakuchita vawu ndivu vilongo kuti apenja dankha Ufumu. Yiwu atijipereka ndipu agwiriskiya nchitu malusu ngawu ndi chuma chawu kuti awovyi nchitu yakupharazga. Ŵanthu anandi asintha vinthu pa umoyu wawu kuti achiti uteŵeti wa nyengu zosi. Apharazgi wosi wo atijipereka  awona kuti Yehova watumbika wo aŵika Ufumu panthazi. Wonani chakuyeruzgiyapu ichi.

²² Avery Bristow ndi muwolu ŵaki Lovenia ateŵetiyanga limoza nge akopotala (apayiniya) kumwera kwa United States kwambiya kukumaliya kwa vyaka va m’ma 1920. Pati pajumpha vyaka vinandi, Lovenia wangukamba kuti: “Kutuliya pa nyengu yeniyi ini ndi Avery takondwanga kuchita upayiniya. Kanandi taziŵanga cha kuti tiyisaniyengi wuli ndalama yakuguliya chakurya kweniso mafuta nga galimotu. Kweni nyengu zosi Yehova watiwovyanga ndipu tingulekapu cha kuchita upayiniya. Nyengu zosi vo takhumbikanga tavisaniyanga.” Lovenia wangukumbuka kuti nyengu yinyaki po ateŵetiyanga m’msumba wa Pensacola ku Florida, ndalama kweniso vakurya vinguŵamaliya. Achifika kunyumba angusaniya majumbu ngaŵi ngakulungakulu nga vakurya ndi kapepala ko kangulembaka kuti, “Mpingu wa Pensacola utikuyanjani.” Ŵati achita uteŵeti wa nyengu zosi kwa vyaka vinandi, Lovenia wangukamba kuti: “Yehova watitijowo cha. Ndipu watitikoleska mwa cha chifukwa chakumugomezga.”

23. Kumbi mutiwuwona wuli uneneska wa Ufumu wo mwasaniya, nanga mukhumbisiska kuchitanji?

²³ Tosi tingapharazga mwakuyanana cha, chifukwa vakuchitika pa umoyu vipambana. Kweni tosi tikhumbika kuwona kuti kupharazga uthenga wamampha ndi mtima wosi ndi mwaŵi ukulu ukongwa. (Ŵakol. 3:23) Chifukwa chakuti uneneska wa Ufumu wo tasaniya titiwuwona kuti ngwakukhumbika ukongwa, tiyesesa kusintha vinthu pa umoyu kuti tigwireku nchitu yakupharazga. Kumbi ndivu namwi muchitengi?

24. Kumbi ndi nchitu yikulu niyi yo Ufumu wafiska mu mazuŵa ngakumaliya?

²⁴ M’vyaka 100 vo vajumpha, Fumu yaja yichifiska mazu ngaki ngo ngakulembeka pa Mateyu 24:14. Ndipu yachita venivi kwambula kuchichizga ŵanthu. Akhristu atijipereka pa nchitu yakupharazga chinanga kuti atuliya m’charu cho ŵanthu anandi mbakujanja. Kupharazgika kwa uthenga wamampha pacharu chosi mbukaboni wakuŵapu kwaku Yesu nge Fumu ndipu nchinthu chikulu ukongwa cho Ufumu wafiska m’mazuŵa ngakumaliya.