Weyosi wakondwa asani walonde uthenga wamampha. Ndipu pe uthenga unyaki wamampha wo ngwakukhumbika ukongwa kwaku yimwi kweniso ŵanthu anyaki wo mutiŵayanja.

Uthenga wamampha wenuwu, usanirika m’Bayibolu. Yehova Chiuta yo wakulenga kuchanya ndi charu chapasi, ndiyu wakuchitiska kuti buku lenili lilembeki, vyaka vinandi vo vajumpha. Mu buku linu, tikambiskanengi ukongwa vakukwaskana ndi uthenga wamampha wo usanirika mu mabuku nganayi nga m’Bayibolu. Uthenga wenuwu, ngwakovya ukongwa kwaku weyosi. Chiuta wangugwiriskiya ntchitu Mateyu, Mariko, Luka ndi Yohane kulemba mabuku ngo nge ndi uthenga wamampha. Mabuku ngenanga ngaziŵika ndi mazina nga ŵanthu ŵenaŵa.

Ŵanthu anandi akamba mabuku nganayi nga m’Bayibolu ngenanga kuti Mauthenga Ngamampha. Mabuku ngosi ngenanga ngakonkhoska uthenga wamampha wakukwaskana ndi Yesu kuti ndiyu nthowa yo Chiuta wangugwiriskiya ntchitu kuti ŵanthu ataskiki. Ngakonkhoska so kuti Yesu yo ndi Fumu ya Ufumu waku Chiuta wo we kuchanya, wazisengi vitumbiku vambula kumala ku ŵanthu wosi wo avwana mwaku iyu.—Mariko 10:17, 30; 13:13.

Panyaki mungajifumba kuti: Ntchifukwa wuli Chiuta wangugwiriskiya ntchitu ŵanthu anayi kuti alembi nkhani yakukwaskana ndi umoyu waku Yesu ndipuso vo wasambizanga?

Kuja ndi mabuku nganayi ngo ngakonkhoska vo Yesu wakambanga ndi kuchita nkhwakovya ukongwa. Kuti tivwisi fundu yeniyi, tiyeruzgiyi kuti pe msambizi munyaki wakuziŵika ukongwa, ndipu ŵanthu anayi aja pafupi ndi msambizi mwenuyu. Munthu yo waja kunthazi kwa msambizi mwenuyu wagwira ntchitu mu ofesi yakusonkhese msonkhu. Yo waja kumaryi kwaki ndi dokotala. Kumazge kwaki kwaja munthu yo wagwira ntchitu ya ulovi ndipu mpha ubwezi ukongwa ndi msambizi mwenuyu. Munthu wachinayi yo waja kuvuli kwaki wakondwa limu ndi vo msambizi mwenuyu wachita kweniso ndiyu munamana ukongwa kuphara anyaki wosi. Ŵanthu wosi anayi ŵenaŵa achita vinthu mwachinyengu cha kweniso weyosi we ndi vinthu vo vitimukondwesa. Asani ŵanthu ŵenaŵa angalemba vo msambizi mwenuyu wakamba ndi kuchita, weyosi wangakonkhoska nkhani yeniyi mwakukoliyana ndi mo wayiwone kweniso mwakukoliyana ndi lusu lo we nalu. Mwaviyo, asani tingaŵerenga nkhani zinayi zo ŵanthu ŵenaŵa akulemba, tingavwisa umampha vo msambizi mwenuyu wangukamba ndi kuchita. Chakuyeruzgiyapu chenichi chititiwovya kuwona kuti mabuku nganayi ngenanga ngo ngakonkhoska umoyu waku Yesu, yo wenga Msambizi Mura, ngakovya ukongwa.

Asani tingawere so ku chakuyeruzgiyapu cho che pachanya, munthu yo wagwira ntchitu yakusonkhesa msonkhu wakhumba  kovya Ayuda. Mwaviyo, asani walemba nkhani zaki, watizikonkhoska munthowa yakuti Ayuda alekengi kusuzgika kuvwa. Po dokotala wakonkhoska ukongwa vakukwaskana ndi kuchizga ŵanthu wo atama pamwenga akupunduka ndipu asani wakonkhoska vinthu vo wakusonkhesa msonkhu walemba kali, wasankha kuleka vinthu vinyaki pamwenga kuvikonkhoska munthowa yinyaki. Kweni munthu yo ndi mubwezi waki ukongwa yuwa, wakonkhoska ukongwa vakukwaskana ndi mijalidu kweniso mo msambizi wawone vinthu. Mumana ukongwa paku wosi walemba vinthu mwakudumuwa kweni vakuvwika umampha. Chinanga kuti ŵanthu yaŵa mbakupambana, kweni wosi alemba nkhani zakukoliyana ndipuso mo zinguchitikiya nadi. Chakuyeruzgiyapu chenichi, chilongo kuti kuja ndi mabuku nganayi ngo ngakonkhoska vo vinguchitika pa umoyu waku Yesu, kutitiwovya kuvwisa mijalidu yaki, vo wanguchita ndi kusambiza.

Ŵanthu akamba buku la Mateyu pamwenga la Yohane kuti ‘Uthenga wamampha waku Mateyu’ kweniso ‘Uthenga wamampha waku Yohane.’ Kweni venivi vauneneska cha chifukwa buku lelosi le ndi “uthenga wamampha wakukamba vaku Yesu Khristu.” (Mariko 1:1) Mwaviyo, mwakudumuwa tingakamba kuti mumabuku ngosi ngenanga mwe uthenga wamampha umoza wo ukamba zaku Yesu.

Ŵanthu anandi wo asambira Mazu Ngaku Chiuta ayesapu kufufuza kuti awoni asani nkhani zo zikulembeka mubuku la Mateyu, Mariko, Luka ndi Yohane zikoliyana. Mwakuyeruzgiyapu, mu vyaka va m’ma 170 C.E., munthu munyaki wa ku Syria wanguyesapu kuchita venivi. Iyu walembanga mabuku ndipu zina laki wenga Tatian. Munthu mwenuyu wangusaniya kuti mabuku nganayi ngenanga ngakonkhoska vinthu mwakulondo kweniso kuti Chiuta ndiyu wakuchitiska kuti mabuku ngenanga ngalembeki. Vo wangusaniya vingumuchitiska kulemba buku lamutu wakuti Diatessaron, lo lilongo kuti mabuku ngo ngakonkhoska umoyu waku Yesu kweniso uteŵeti waki ngakukoliyana.

Buku ili, lo le ndi mutu wakuti Yesu Ndi Nthowa, Uneneska ndi Umoyu, nalu likonkhoska kuti fundu zo ze mumabuku ngo ngakonkhoska umoyu waku Yesu zikoliyana. Kweni buku ili likonkhoska fundu zenizi mwakuvwika umampha kweniso mwakulondo. Ivi ve viyo, chifukwa chakuti mazuŵa nganu, tivwisa umampha mauchimi kweniso ntharika zo Yesu wangukamba. Venivi vititiwovya kuvwisa so vo Yesu wangukamba, kuchita kweniso nyengu yo vinthu venivi vinguchitikiya. Vo ŵanthu wo afukuwa vinthu vakali asaniya, vatiwovya kuvwisa fundu zinyaki ndipuso mo Mateyu, Mariko, Luka ndi Yohane awoniyanga vinthu. Chinanga kuti ve viyo, palivi munthu yo wangakamba kuti maŵanaŵanu ngaki ndingu ngauneneska pa nkhani yeyosi yo yinguchitika. Buku lenili likonkhoska vo vinguchitika pa umoyu waku Yesu mwakuvwika umampha kweniso mwandondomeku.

Asani muŵerenga buku lenili, yesesani kusaniya fundu zo zingakuwovyani kweniso zo zingawovya ŵanthu wo mutiŵayanja. Nyengu yinyaki Yesu Khristu wangukambiya wakutumika Tomasi kuti: “Ini ndini nthowa, uneneska ndi umoyu. Palivi munthu yo watuza kwa Ada kwambula kuziya mwaku ini.”—Yohane 14:6.

Buku ili, likuwovyeningi kuvwisa chifukwa cho tikambiya kuti Yesu ndi “nthowa.” Taŵanthu tingapemphera kwaku Yehova Chiuta kuziya mwaku Yesu. Kweniso kuziya mwaku Yesu, tingayanjanisika so kwaku Chiuta. (Yohane 16:23; Aroma 5:8) Mwaviyo, kuziya mwaku Yesu tingaja pa ubwezi wamampha ndi Chiuta.

Yesu ‘mbuneneska.’ Iyu wakambanga ndi kuchita vinthu mwakukoliyana ndi uneneska. Ndipu venga nge kuti asani ŵanthu awona Yesu, awona uneneska. Iyu wangufiska mauchimi nganandi ngo nganguja “‘hinya’ chifukwa chaku iyu.” (2 Akorinto 1:20; Yohane 1:14) Mauchimi ngenanga, ngatitiwovya kuvwisa udindu ukulu wo Yesu we nawu pakuwovya kuti vo Chiuta wakhumba vifiskiki.—Chivumbuzi 19:10.

Kweniso Yesu Khristu ‘mbumoyu.’ Chifukwa chakuti iyu wakupereka umoyu waki wakufikapu kweniso ndopa zaki, taŵanthu tingazisaniya “umoyu weneku” wo ‘mbumoyu wamuyaya.’ (1 Timote 6:12, 19; Aefeso 1:7; 1 Yohane 1:7) Yesu wazamulongo so kuti ‘mbumoyu’ chifukwa wazamuyuska ŵanthu mamiliyoni nganandi wo akufwa, kuti aje ndi umoyu wamuyaya mu Paradayisu.—Yohane 5:28, 29.

Tosi tikhumbika kuvwisa umampha udindu ukulu wo Yesu wenawu pakufiska khumbu laku Chiuta. Tigomezga kuti musambirengi vinandi vakukwaskana ndi Yesu, yo ndi “nthowa, uneneska ndi umoyu.”