Pa nyengu yo Yesu wenga ku Pereya, kuvuma kwa Msinji wa Yorodani, wangukamba ntharika ya mbereri kweniso ya dirakima yo yingusoŵa. Ntharika zosi ziŵi zititisambiza kuti titenere kukondwa asani munthu yo wangubuda walapa ndi kuwere kwaku Chiuta. Kweni alembi ndi Afarisi angususka Yesu chifukwa iyu wachitanga vinthu limoza ndi ŵanthu wo yiwu aŵawonanga kuti mbakubuda. Kweni kumbi ŵanthu ŵenaŵa angusambirapu chechosi pa ntharika zo Yesu wangukamba? Kumbi yiwu anguziŵa mo Ada ŵidu akuchanya awone munthu yo walapa? Sonu, Yesu wangukamba ntharika yo yingulongo so mo isi tikhumbikiya kuwone munthu yo walapa.

Ntharika yeniyi, yikonkhoska za da yo wenga ndi ŵana ŵaki ŵaŵi anthulumi. Ndipu mwana waki mumana ndiyu wakonkhoskeka ukongwa mu ntharika yeniyi. Afarisi ndi alembi kweniso ŵanthu anyaki wo avwisiyanga Yesu wachikamba ntharika iyi, akhumbikanga kusambirapu kanthu pa vo Yesu wangukamba vakukwaskana ndi mwana mwenuyu. Yiwu akhumbikanga so kusambirapu kanthu pa vo mwana mura ndipuso ada anguchita, mwana mumana wati wawe. Mwaviyo, ŵanaŵaniyani za ŵanthu wosi atatu wo akonkhoskeka mu ntharika yo Yesu wangukamba.

Yesu wangwamba kukonkhoska kuti: “Munthu munyaki wenga ndi ŵana ŵaŵi anthulumi. Ndipu mumana wangukambiya awisi kuti, ‘Ada, mundigaŵiyeku chigaŵa changu pa chuma chinu.’ Sonu awisewu anguŵagaŵiya chuma cho.” (Luka 15:11, 12) Wonani kuti mwana mwenuyu wakhumbanga chuma chaki chifukwa chakuti awisi angufwa cha. Tikamba viyo chifukwa panyengu iyi, awisi ŵenga ŵeche amoyu. Kweni iyu wakhumbanga kuti awisi amugaŵiyi chigaŵa chaki pa nyengu yeniyi kuti wajimiyi pakuyija kweniso wagwiriskiyi ntchitu chuma chaki po mweneku wakhumbiya. Kumbi wanguchigwiriskiya ntchitu wuli?

Yesu wangukamba kuti: “Pati pajumpha mazuŵa ngamanavi, mwana mumana wangupanganya katundu waki yosi ndipu wanguluta kucharu chakutali. Ndipu we kweniko, wangusakaza chuma chaki chosi mwakuchita vinthu viheni.” (Luka 15:13) M’malu mwakuti waje pa nyumba ndi awisi wo ayanjanga ŵana ŵawu ndipuso kuŵapaska chechosi chakukhumbikiya, iyu wanguluta kucharu chinyaki. We kweniko, wangusakaza chuma chaki chosi kuti wafiski makhumbiru ngaheni ngo wenga nangu. Pati pajumpha nyengu, mwana mwenuyu wangukumana ndi masuzgu. Yesu wangulutirizga kukonkhoska kuti:

 “Wati wasakaza chuma chaki chosi, mucharu cho munguwa nja ndipu wangwamba kusuzgika ukongwa. Ndipu wanguluta ndi kuchijipereka ku munthu munyaki yo wenga zika ya charu cho, ndipu munthu yo wangumutuma kumasala ngaki kuti wakamuryisiyengi nkhumba. Iyu wakhumbiranga vakurya vo nkhumba zaryanga, kweni pengavi munthu yo wangumupaska kanthu.”—Luka 15:14-16.

Dangu laku Chiuta lakambanga kuti nkhumba zenga zakufipiskika. Kweni mwana mwenuyu wagwiranga ntchitu yakuryisa nkhumba zenizi. Zuŵa linyaki nja yingumupweteka ukongwa ndipu wakhumbiranga vakurya vo nkhumba zaryanga. Iyu wati wawona masuzgu ngo wangumana nangu kweniso kusoŵa chakuchita, wangwamba “so kuŵanaŵana umampha.” Kumbi iyu wanguchita wuli? Mumtima wangukamba kuti: “Ada ŵe ndi aganyu anandi wo apaskika chakurya chinandi, kweni ini nditufwa ŵaka ndi nja kunu! Ndisokengi ndi kuluta kwa ada, ndipu ndakuŵakambiya kuti: ‘Ada, ndanangiya kuchanya kweniso yimwi. Nditenere kudanika mwana winu so cha. Ndije waganyu winu.’” Pavuli paki wangusoka ndi kuluta kwa awisi.—Luka 15:17-20.

Kumbi awisi atingi achitengi wuli? Kumbi yiwu atingi amukwiyiyengi ndipuso kumunyoza chifukwa chakuti wangutuwapu panyumba? Kumbi atingi alekengi kumulondere umampha? Asani yimwi ndimwi mwenga da yo wazumbulika mu ntharika iyi, mwatingi muchitengi wuli? Kumbi mwatingi muchitengi wuli asani mwana yo wazumbulika mu ntharika iyi wenga mwana winu munthulumi pamwenga munthukazi?

Yesu wangukonkhoska mo da yo wazumbulika muntharika yeniyi wanguchitiya wati wawona mwana waki. Yesu wanguti: “[Mwana yo] we chapataliku, awisi angumuwona ndipu anguchita chitima, angumutchimbiriya, angumuvumbatiya ndi kumufyofyontha.” (Luka 15:20) Chinanga kuti awisi a mwana mwenuyu anguvwa vinthu viheni vo iyu wachitanga, kweni angumulondere umampha. Kumbi Ayuda wo akambanga kuti aziŵa Yehova kweniso atimusopa anguwona mo Ada ŵidu akuchanya awone munthu yo walapa? Kumbi yiwu anguziŵa kuti Yesu walondere ŵanthu wo alapa nge mo Yehova wachitiya?

Panyaki da wazeru mwenuyu, wanguziŵa kuti mwana waki walapa chifukwa wenga wakuguŵa, kweniso wajivwiyanga lisungu chifukwa cha vo wanguchita. Chifukwa chakuti da mwenuyu wangutchimbiriya mwana waki, wangulongo kuti wamuyanjanga ukongwa. Ndipu venivi vinguwovya mwana yo kuti wakambi vinthu viheni vo wachitanga. Yesu wangukamba kuti: “Pavuli paki, mwana yo wanguŵakambiya kuti, ‘Ada, ndanangiya kuchanya ndipuso yimwi. Nditenere kudanika mwana winu so cha.’”—Luka 15:21.

Awisi a mwana uyu angukambiya akapolu ŵawu kuti: “Zani liŵi ndi mukhanju wamampha ukongwa, mumuvwaliki, mumuvwaliki so mpheti ndi sapatu. Katoni so mwana wa ng’ombi wakututuŵa ndi kubaya kuti tosi tiryi ndi kusekere. Chifukwa mwana wangu uyu wenga wakufwa, kweni sonu ngwamoyu; wangusoŵa kweni sonu wasanirika.” Pavuli paki, ŵanthu wosi “angwamba kukondwa.”—Luka 15:22-24.

Pa nyengu iyi, mwana wawu mura wenga kumunda. Yesu wangukamba vakukwaskana ndi mwana mwenuyu kuti: “Wachiweku wangufika pafupi ndi nyumba ndipu wanguvwa sumu ndi kuvina. Iyu wangudana yumoza wa ateŵeti ndi kumufumba vo vachitikanga. Mteŵeti yo wangumukambiya kuti, ‘Mvurwa winu waza, ndipu awusemwi abaya mwana wa ng’ombi wakututuŵa chifukwa waweku we umampha.’ Kweni iyu wangukwiya ndipu wangukana kusere munyumba yo. Pavuli paki awisi anguza ndi kwamba kumuŵeyere. Iyu wangumuka awisi kuti, ‘Awonani! Vyaka vosi ivi ndaja ndichikugwiriyani ntchitu nge kapolu, ndipu ndikulekapu cha kuvwiya marangu nginu chinanga nkhamoza, kweni mukundipaskapu cha chinanga nkhamwana ka mbuzi kuti ndikondwi ndi abwezi  ŵangu. Kweni po waziya ŵaka mwana winu yo wakusakaza chuma chinu ndi mahuli, mwamubayiya mwana wa ng’ombi wakututuŵa.’”—Luka 15:25-30.

Kumbi mbayani wo ayanana ndi mwana mura yo wazumbulika mu ntharika iyi, wo asuskanga Yesu chifukwa chakuti wachitanga vinthu mwalisungu ndi ŵanthu akubuda kweniso wo aŵawonanga kuti mbambula kuzirwa? Ŵenga alembi ndi Afarisi. Ntharika iyi yingulongore limu kuti yiwu asuskanga Yesu chifukwa chakuti walonderiyanga ŵanthu akubuda. Ndipu weyosi yo wasuska Chiuta chifukwa chakulongo lisungu ŵanthu wo alapa watenere kusambirapu kanthu pa nkhani iyi.

Pakumaliza kukonkhoska ntharika yeniyi, Yesu wangukamba vo da wangukambiya mwana waki mura. Iyu wanguti: “Wamwana wangu, waja nani kwa nyengu yosi iyi, ndipu vinthu vangu vosi, vaku. Kweni titenere kukondwa ndi kusekere, chifukwa mvurwa waku uyu wenga wakufwa, kweni sonu ngwamoyu; wangusoŵa kweni sonu wasanirika.”—Luka 15:31, 32.

Yesu wangukamba cha vo mwana mura wanguchita awisi ŵati amukambiya venivi. Chinanga kuti venga viyo, Yesu wati wafwa ndi kuyuskika, “gulu likulu la asembi lingwamba kuja ndi chivwanu.” (Machitidu 6:7) Pa gulu lenili patenere so kuti penga asembi anyaki wo anguvwa Yesu wachikamba ntharika ya mwana yo wangusoŵa. Mwaviyo, chinanga mbanthu ŵenaŵa, nawu ŵenga ndi mwaŵi wakuti ayambi kuŵanaŵana umampha, kulapa ndipuso kuwere kwaku Chiuta.

Kwambiya pa nyengu yeniyi, akusambira wosi aku Yesu angasambirapu kanthu pa vo iyu wangukamba mu ntharika yeniyi kweniso atenere kuyesesa kuvigwiriskiya ntchitu. Chakwamba, tikhumbika kulutirizga kuja m’gulu lakuvikilirika la ŵanthu aku Chiuta chifukwa Awusefwi atitiyanja ukongwa kweniso atitipaska chechosi cho tikhumbikiya. Titenere cha kupenjanga vinthu va m’charu ichi vo viyanana ndi kuluta “kucharu chakutali.”

Chachiŵi, asani weyosi waku isi watuwa m’gulu laku Chiuta, wakhumbika kujiyuyuwa ndi kuwere kwa Awusefwi kuti yiwu ayambi so kumuyanja.

Chakumaliya, vo da wanguchita pakugowoke mwana waki, vingupambana ukongwa ndi vo mwana waki mura wanguchita. Mwana waki mura, wangukwiya ndipu wangumulonde cha muvurwa waki. Venivi vilongo kuti ateŵeti aku Chiuta akhumbika kugowoka kweniso kulonde munthu yo wangulanda asani walapa kutuliya pasi pa mtima ndi kuwere m’gulu laku Yehova, lo tingalikamba kuti ndi ‘nyumba ya Ada.’ Mwaviyo, tosi tikhumbika kukondwa kuti mubali widu yo ‘wenga wakufwa, sonu ngwamoyu’ kweniso kuti iyu “wangusoŵa kweni sonu wasanirika.”