ALLEN * wangukamba kuti, “Ndawopanga kusamiya kunu. Ndaziŵanga cha kuti ndingazisaniya abali ndi azichi wo angaziyanja kucheza nani.” Mpingu wasonu wo Allen waliku, we pa mtunda wa makilomita ngakujumpha 1,400 kutuwa kumuzi kwawu.

Namwiso asani mwasamiya ku mpingu wasonu, mungachita mantha. Kumbi ntchinthu wuli cho chingakuwovyani? Kumbi mungachita wuli asani muwona kuti musuzgika kuziŵiliya nge mo mwaŵanaŵaniyanga pakwamba? Asani mumpingu winu mwasamiya ŵanthu, kumbi mungaŵawovya wuli kuti aje akufwatuka?

Ŵanaŵaniyani chakuyeruzgiyapu ichi: Asani chimiti achituzga po angupanda ndi kuchipanda panyaki, chisuzgika kume. Pa nyengu yo atichituzgiyapu, misisi yaki yinandi yidumuka vo vichitisa kuti kuje kwambula kusuzga kuchipinga. Asani chimiti cho chapandika so, chiswera cha kume misisi yasonu. Mwakuyanana ŵaka, panyaki mungusuzgika maŵanaŵanu po mwasamiyanga ku mpingu unyaki. Mumpingu winu wakali, mungume “misisi” chifukwa chakuti mwenga ndi mabwezi kweniso mwateŵetiyanga Yehova mwakujalikiskika. Sonu mukhumbika kume misisi yasonu kuti muziŵiliyi malu ngasonu. Ntchinthu wuli chingakuwovyani kuchita venivi? Mugwiriskiyengi ntchitu fundu za m’Malemba. Tiyeni tikambisani zinyaki mwa fundu zenizi.

Munthu yo waŵerenga mazu ngaku Chiuta nyengu zosi waja “nge chimiti cho chapandika mumphepeti mwa timisinji cho chipasa vipasu pa nyengu yaki, ndipu mani ngaki ngafota cha. Vosi vo wachita vitimuyende umampha.”—Sumu 1:1-3.

Nge mo chimiti chikhumbikiya maji kaŵikaŵi kuti chilutirizgi kuja ndi nthazi, Mkhristu nayu watenere kuŵerenga mazu ngaku Chiuta nyengu zosi kuti waje pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Mwaviyo, lutirizgani kuŵerenga Bayibolu zuŵa lelosi ndipuso kuwungana ndi mpingu nyengu zosi. Lutirizgani kuchita kusopa kwa pabanja ndi kusambira pakumwija. Vosi vo mwachitanga mwe ku mpingu winu wakali kuti ubwezi winu uje wakukho ndi Yehova, mukhumbika kulutirizga kuchita venivo.

“Mweniyo wasisipuwa anyaki nayu wazamusisipulika.”—Nthanthi 11:25.

Asani mupharazga nyengu zosi, mujengi ndi nthazi ndipuso muziŵiliyengi mwaliŵi. Mura munyaki zina laki Kevin wanguti: “Kuchita upayiniya wakovya, kunguwovya ini ndi muwolu wangu tati tafika ŵaka mumpingu wasonu. Tinguswera cha kuziŵa abali, apayiniya ndipuso chigaŵa chakupharazgaku.” Roger yo wangusamiya kuchigaŵa cho che pa mtunda wa makilomita ngakujumpha 1,600 kutuliya ko wajanga, wangukamba kuti: “Kuluta mu upharazgi kaŵikaŵi kungakuwovyani kuti muziŵiliyi mpingu wasonu. Mungakambiya so ŵara mumpingu asani mungafiska kuwovya pa ntchitu yinyaki, nge kukolopa munyumba ya Ufumu, kukamba nkhani asani munyaki waja pamwenga kupingaku munthu munyaki asani muta ku mawunganu. Asani abali ndi azichi awona kuti munthu yo waza ŵaka we ndi mtima wakujipereka, aswera cha kumuyanja.”

“Musanuzgi mitima yinu.”—2 Akori. 6:13.

Muchezengi ndi abali ndipuso azichi anandi. Melissa ndi banja laki ŵati aluta ku mpingu wasonu, aŵanaŵaniyanga za mo angasaniliya mabwezi. Iyu wangukamba kuti, “Tayanjanga kucheza ndi abali techendayambi maunganu ndipuso asani ngamala. Venivi vatiwovyanga  kucheza nyengu yitali ndi abali m’malu mwakuŵatawuzga ŵaka.” Ivi vinguŵawovya so kuziŵa mazina nga abali ndi azichi mwaliŵi. Kusazgiyapu yapa, adaniyanga so abali kunyumba kwawu vo vinguwovya kuti aje nawu pa ubwezi wakukho. Melissa wangukamba so kuti: “Tingupasana manambala nga foni kuti kuje kwambula kusuzga kutisaniya asani atitipenja kweniso asani akhumba kuti tichitiyengi nawu vinthu limoza pampingu ndi vakuchitika vinyaki.”

Asani mutondeka kukambisana ndi ŵanthu a mpingu wasonu, mungayamba kuchita dankha tinthu timanatimana. Mwakuyeruzgiyapu, mungayamba kumwemwete chinanga kuti mwakhumbanga cha kuchita viyo. Kumwemwete kungachitisa kuti ŵanthu ayambi kucheza namwi. Bayibolu likamba kuti, “ukweru wa jisu ukondweresa mtima.” (Nthanthi 15:30) Rachel yo wangusamiya kutali ndi kwawu wangukamba kuti: “Ndikuwa ndi soni. Nyengu zinyaki ndichita kujichichizga kuti ndilongoro ndi abali kweniso azichi mumpingu wo ndilimu sonu. Nditanja kukambisana ndi munthu yo ndawona kuti waja pasi munyumba ya Ufumu ndipu wakambisana ndi munthu cha. Nditachiwona kuti panyaki nayu ngwasoni nge ini.” Namwiso yesesani kuja ndi chilatu kuti mukambisanengi ndi munthu maunganu ngechendayambi pamwenga asani ngamala.

Vingachitika kuti masabata ngakwambiriya mungakondwa kukumana ndi ŵanthu wo nkhakwamba kukumana nawu. Asani pajumpha kanyengu ŵanthu ŵenaŵa angaleka kucheza namwi. Pa nyengu iyi, mukhumbikengi kuyesesa kuti mulutirizgi kusaniya mabwezi ngasonu.

Vimiti vinyaki vito nyengu kuti viziŵiliyi dongu la sonu. Mwakuyanana ŵaka, ndi wosi cha wo angawuziŵiliya liŵi mpingu wasonu. Asani mwe mumpingu wasonu kweni mweche kusuzgika kuti muwuziŵiliyi, gwiriskiyani ntchitu fundu izi za m’Bayibolu zo zingakuwovyani:

“Tingavukanga cha kuchita vamampha, pakuti pa nyengu yaki tazamuvuna asani taleka kuvuka.”—Aga. 6:9.

Mukhumbikengi nyengu yitali kuti muziŵiliyi kuluska mo mwaŵanaŵaniyanga. Mwakuyeruzgiyapu, amishonale anandi wo akuluta kusukulu ya Giliyadi aja dankha vyaka vinandi muvyaru vo ateŵete, ŵechendaluti kwawu kuti akawoni abali ŵawu. Ivi vitiŵawovya kuti ayanjanengi ndi abali kweniso azichi a mipingu yo alimu ndipuso kuti aziŵiliyi mijalidu ya kumalu ko.

Alejandro yo wasamiyapu mumipingu yakupambanapambana wawona kuti pakhumbika nyengu kuti munthu waziŵiliyi. Iyu wanguti: “Tati tasamiya ku mpingu unyaki muwolu wangu wangukamba kuti, ‘Anyangu wosi ŵe ku mpingu ko tenga kali!’” Alejandro wangumukumbuska muwolu waki kuti wangukamba so mazu ngenanga vyaka viŵi vajumpha pa nyengu yo asamanga. Kweni pa vyaka viŵi venivi, wangwamba kuziŵana so ndi abali kweniso azichi wo walekanga kuŵaziŵa ndipu anguja anyaki.

“Mungakambanga cha kuti, ‘Ntchifukwa wuli mazuŵa ngakali ngenga ngamampha kuluska mazuŵa nganu?’ chifukwa ndi zeru cha kufumba viyo.”—Waku. 7:10.

Mpingu winu wasonu mungawuyeruzgiyanga cha ndi wakali. Mwakuyeruzgiyapu, vingachitika kuti abali a mumpingu winu atanja cha kulongoro pamwenga abisa mazu cha asani akhumba kukamba vinthu penipo imwi mukuliziŵiliya cha jalidu lenili. Mukhumbika kuwona mijalidu yawu yamampha nge mo imwi mungayanjiya kuti nawu awonengi yinu yamampha. Mo achitiya asani asamiya mipingu yinyaki, vichitisa Abali ndi  azichi anyaki kujifumba kuti, ‘Kumbi nditanja nadi “gulu losi la abali”?’—1 Petu. 2:17.

“Lutirizgani kupempha ndipu mupaskikengi.”—Luka 11:9.

Lutirizgani kupempha kuti Yehova wakuwovyeni. David yo ndi mura mumpingu wangukamba kuti: “Mungamalananga nalu mwija cha suzgu lenili. Vinthu vinandi tingavichita cha pakutija kwambula kuwovyeka ndi Yehova!” Rachel yo tamuzumbuwapu kali nayu wanguzomerezga fundu iyi. Iyu wangukamba kuti: “Asani ini ndi murumu wangu tiwona kuti anyidu mumpingu acheza nasi cha, tamukambiyanga Yehova suzgu lenili kuti, ‘Chondi tiwovyeni kuziŵa asani pe chinthu chinyaki cho tichita kuti abali alekengi kucheza nasi.’ Pavuli paki, tayesesanga kucheza ndi abali kweniso azichi kwa nyengu yitali.”

Apapi asani ŵana ŵinu asuzgika kuwuziŵiliya mpingu wasonu, mukhumbika kukambiya Yehova suzgu lenili asani muromba nawu limoza. Awovyeni kuti asaniyi akucheza nawu. Mungadaniya abali ndi azichi kunyumba kwinu.

Kumbi mungachita wuli kuti muwovyi ŵanthu wo ŵaza sonu mumpingu winu? Yesesani kuja bwezi lamampha kutuliya pakwamba. Kuti muchiti venivi, mutenere kuŵanaŵaniya vo imwi mwatingi mukhumbengi kuti anyinu akuchitiyeni asani mwenga mulendu ndipu pavuli paki chitani venivo. (Mate. 7:12) Mungaŵadaniya kunyumba kwinu wo asamiya mumpingu winu kuti ajepu pakusopa kwa pabanja pamwenga muziwonere nawu JW Broadcasting. Mungaŵapempha kuti mukapharazgiyi nawu limoza. Asani mungaŵadaniya kunyumba kwinu kuti mukaryi nawu chakurya, angaluwa cha vo mwachita. Kumbi ndi vinthu wuli vinyaki vo mungachita kuti muwovyi wo asamiya mumpingu winu?

Carlos wangukamba kuti: “Tati tafika ŵaka mumpingu wasonu, muzichi munyaki wangutikambiya mazina nga masitolu ngo agulisanga vinthu mwakutchipa. Ivi vingutiwovya ukongwa.” Ŵanthu wo atuwa kucharu cho chipambana ndi cho imwi muja, angawonga kuziŵa mo angavwaliya munyengu ya kufunda, yakuzizira ndipuso ya vuwa. Mungaŵawovya so kuti apharazgengi mwakuŵakambiya vo ŵanthu amudera lo atanja kuchita pamwenga agomezga.

Allen, yo tamuzumbuwa kukwambiriya waja mumpingu wasonu kujumpha chaka. Iyu wanguti: “Ndakhumbikanga kujichichizga kuti ndiziŵani ndi abali kweniso azichi. Sonu yiwu atindiwona kuti ndini wamubanja lawu ndipu ndikondwa.” Allen wanguziŵa kuti kusama kungumuchitisa kuti watayi mabwezi cha kweni kungumuwovya kuti wasaniyi anyaki anandi wo ajengi mabwezi ngaki kwa umoyu waki wosi.