NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 33
“Wo Atuvwa vo Usambiza” Azamutaskika
“Nyengu zosi uphweriyengi ndi vo uchita ndipuso vo usambiza. Ulutirizgi kuchita venivi, pakuti asani uchita viyo, ujitaskengi wamweni ndipuso utaskengi wo atuvwa vo usambiza.”—1 TIMO. 4:16.
SUMU 67 “Pharazga Mazu”
VO TISAMBIRENGI MU NKHANI IYI *
1. Kumbi tosi tikhumbanji?
MZICHI Pauline * wangukamba kuti: “Kutuliya po ndikusambiriya uneneska ndikhumba kuti abali ŵangu wosi ndizije nawu mu Paradayisu. Ndakhumbanga kuti nawu ayambi kuteŵete Yehova, ukongwa mulumu wangu Wayne ndi mwana wangu.” Kumbi mwe ndi abali ŵinu wo atimuziŵa cha Yehova? Panyaki namwi mutuvwa nge mo wangukambiya Pauline vakukwaskana ndi abali ŵaki.
2. Kumbi tikambiskanengi mafumbu nanga mu nkhani iyi?
2 Tingaŵachichizga cha abali ŵidu kuti avwisiyi uthenga wamampha kweni tingaŵachiska kuti aŵanaŵaniyepu ndi kuchitapu kanthu. (2 Timo. 3:14, 15) Ntchifukwa wuli tikhumbika kupharazgiya abali ŵidu? Ntchifukwa wuli tikhumbika kuŵavwisa? Kumbi tingachita wuli kuti tiwovyi abali ŵidu kuti ayanjengi Yehova nge mo isi tichitiya? Kumbi abali ndi azichi mu mpingu angatiwovya wuli? Mu nkhani iyi tikambiskanengi mafumbu ngenanga.
NTCHIFUKWA WULI TITENERE KUPHARAZGIYA ABALI ŴIDU?
3. Mwakukoliyana ndi 2 Peturo 3:9, ntchifukwa wuli tikhumbika kupharazgiya abali ŵidu?
3 Yehova wanangengi charu ichi pambula kuswera yapa. Ŵija wo ŵe ndi “maŵanaŵanu ngamampha ngakuŵawovya kuti azisaniyi umoyu wamuyaya” ndiwu azamupona. (Machi. 13:48) Timaliya nyengu yidu yinandi kweniso nthazi kuti tipharazgiyi ŵanthu aŵaka wo aja mu chigaŵa chidu. Mwaviyo, mphakuvwika kuti tikhumba so kuti abali ŵidu ayambi kuteŵete Chiuta. Yehova, Ada ŵidu a chanju, ‘akhumba cha kuti weyosi waku [isi] wanangiki, kweni akhumba kuti weyosi walapi.’—Ŵerengani 2 Peturo 3:9.
4. Kumbi tinganangisanji asani tipharazgiya abali ŵidu?
4 Nyengu zosi tikumbukengi kuti pe nthowa yamampha ndipuso yiheni yakupharazgiya uthenga wakutaska ŵanthu. Mwakuyeruzgiyapu, tingalongoro mwaulemu asani tipharazgiya ŵanthu wo tileka kuŵaziŵa kweni tingalongoro mwambula ulemu asani tipharazgiya abali ŵidu.
5. Kumbi tikhumbika kukumbukanji asani tikhumba kupharazgiya abali ŵidu?
5 Anandi aku isi tidandawula asani tikumbuka vo tinguchita pa nyengu yo tapharazgiyanga mubali widu. Wakutumika Paulo wangukambiya Akhristu kuti: “Mazu nginu ngaŵi ngakunozga nyengu zosi, nge kuti mwadaku mche, kuti muziŵi mo mungamukiya munthu weyosi.” (Ako. 4:5, 6) Tingachita umampha kukumbuka ulongozgi wenuwu asani tipharazgiya abali ŵidu. Asani tingaleka kuchita viyo, tingaŵakwiyiska mumalu mwakuŵawovya kuti avwisiyi.
KUMBI TINGACHITA WULI KUTI TIWOVYI ABALI ŴIDU?
Abali ŵinu angaziŵa kuti uneneska ungaŵawovya asani mutiŵavwisa kweniso asani mwe ndi nkharu yamampha (Wonani ndimi 6-8) *
6-7. Kambani chakuyeruzgiyapu cho chilongo kuti Akhristu akhumbika kuŵavwisa ŵanthu wo akutorana nawu asani Mbakaboni cha.
6 Tiŵavwisengi. Pauline yo tamuzumbuwa kukwamba wangukamba kuti: “Pakwamba ndakhumbanga ŵaka kuti ndikambiskanengi ndi mulumu wangu vakukwaskana ndi Chiuta ndipuso Bayibolu. Takambiskananga cha nkhani zinyaki.” Kweni Wayne mulumu waku Pauline waziŵanga vinandi cha vakukwaskana ndi Bayibolu. Mwaviyo, wavwisanga cha vo muwolu waki wakambanga. Wayne wawonanga kuti muwolu waki waŵanaŵananga va chisopa chaki pe. Iyu wamufipiyanga mtima kuti wasere kagulu kakofya ndipuso walandizgikanga.
7 Pauline wangukamba kuti kanandi ndi mazulu walutanga kuchicheza kwa abali ndi azichi. Ndipu pa Chisulu ndi pa Sabata walutanga ku maunganu ndi muuteŵeti. Pauline wanguti: “Nyengu zinyaki Wayne wasaniyangapu munthu cha pa nyumba ndipu wachitanga phukwa.” Mphakuvwika kuti Wayne wamusowanga ukongwa muwolu waki ndi mwana waki. Iyu waŵaziŵanga cha ŵanthu wo muwolu waki wachezanga nawu ndipu waŵanaŵananga kuti wo wacheza nawu ndiwu ŵenga akuzirwa ukongwa kwaku Pauline kuphara iyu. Wayne wangumuwofya kuti wamupatengi. Namwi mungawona vo Pauline wakhumbikanga kusintha kuti walongo kuti watimuvwisa mulumu waki.
8. Mwakukoliyana ndi 1 Peturo 3:1, 2, kumbi kanandi abali ŵidu awonanji?
8 Tijengi ndi nkharu yamampha. Kanandi abali ŵidu awona vo tichita mumalu mwa vo tilongoro. (Ŵerengani 1 Peturo 3:1, 2.) Pauline wanguwamu fundu yeniyi. Iyu wangukamba kuti: “Ndaziŵanga kuti Wayne watitiyanja ndipu wakambanga ŵaka kuti wandipatengi. Kweni wati wandiwofya kuti wandipatengi ndinguziŵa kuti ndikhumbika kugwiriskiya ntchitu ulongozgi waku Yehova pa nkhani ya nthengwa. Mumalu mwakumupharazgiya, ndakhumbikanga kuchita vinthu vamampha.” Pauline wanguleka kuchichizga Wayne kuti akambiskanengi nkhani zakukwaskana ndi Bayibolu ndipu wangwamba kukambiskana nayu nkhani zinyaki. Wayne wanguwona kuti muwolu waki wachita vinthu mwachimangu ndipu mwana wawu wangwamba kuvwiya kweniso kuchita vinthu mwaulemu. (Nthanthi 31:18, 27, 28) Iyu wati wawona mo uthenga wa mu Bayibolu ungusinthiya muwolu waki ndi mwana waki, wangwamba kuŵanaŵaniyapu ndi kuchitapu kanthu.—1 Akori. 7:12-14, 16.
9. Ntchifukwa wuli tikhumbika cha kufwa daka pakovya abali ŵidu?
9 Tingafwanga daka cha pakuwovya abali ŵidu. Yehova wachita daka cha pakuwovya ŵanthu ndipu nasi tikhumbika kuchita viyo. “Mwakuwerezawereza,” iyu watiŵapaska mpata ŵanthu wakuti avwisiyi uthenga wamampha kuti azilonde umoyu wamuyaya. (Yere. 44:4) Ndipu wakutumika Paulo nayu wangukambiya Timote kuti wangafwanga daka cha pakuwovya ŵanthu. Chifukwa wuli? Chifukwa watingi wajitaskengi mweneku ndipuso wo avwanga vo wasambizanga. (1 Timo. 4:16) Titiŵayanja ukongwa abali ŵidu ndipu tikhumba kuti aziŵi uneneska. Pati pajumpha nyengu, vo Pauline walongoronga ndi kuchita vinguwovya mulumu waki. Sonu wateŵete Yehova limoza ndi mulumu waki. Wosi ŵaŵi mbapayiniya anyengu zosi ndipu Wayne ndi mura mu mpingu.
10. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuzikira?
10 Tizikirengi. Asani tasintha umoyu widu kuti ukoliyanengi ndi fundu zaku Chiuta, vituŵa vakusuzga kuti abali ŵidu azomerezi. Chinthu chakwamba cho kanandi yiwu awona ntchakuti tichitaku cha midawuku yakukwaskana ndi tchalitchi kweniso va ndali. Pakwamba abali ŵidu anyaki angatikwiyiya. (Mate. 10:35, 36) Kweni tikhumbika cha kuŵanaŵana kuti angasintha cha. Asani tingaleka kuŵapharazgiya ndikuti titiŵayeruzga kuti mbakwenere cha kuzilonde umoyu wamuyaya. Yehova wakutipaska ntchitu yakuyeruzga cha. Iyu wakupereka ntchitu iyi kwaku Yesu. (Yoha. 5:22) Asani tizikira, mukuluta kwa nyengu abali ŵidu angayamba kuvwisiya uthenga widu.—Wonani bokosi la mutu wakuti “ Mugwiriskiyengi Ntchitu Webusayiti Yidu Pakusambiza.”
11-13. Kumbi musambiranji kwaku Alice chifukwa cha mo wanguchitiya vinthu ndi apapi ŵaki?
11 Tingasinthanga cha vo tikusankha kweni tichitengi vinthu mwaulemu. (Nthanthi 15:2) Wonani vo Alice wanguchita. Iyu wangusambira vakukwaskana ndi Yehova pa nyengu yo wajanga kutali ndi apapi ŵaki. Apapi ŵaki agomezganga cha kuti kwe Chiuta ndipuso ŵenga andali. Iyu wanguziŵa kuti wakhumbikanga cha kuswera kuŵakambiya uthenga wamampha wo wasambiranga. Alice wangukamba kuti: “Asani uswera kukambiya abali ŵaku vo wayamba kugomezga, yiwu akwiya ukongwa.” Alice waŵalembiyanga makalata apapi ŵaki. Waŵafumbanga maŵanaŵanu ngawu pa nkhani za mu Bayibolu zo iyu wawonanga kuti zingaŵakondwesa, nge chanju. (1 Akori. 13:1-13) Alice waŵawonganga apapi ŵaki chifukwa chakumulera ndi kumuphwere ndipu waŵatumiziyanga mphasu. Asani waluta kuchiwona apapi ŵaki, waŵawovyanga anyina ntchitu zapanyumba. Pakwamba, apapi ŵaki angukondwa cha wati waŵakambiya vinthu vo wangwamba kugomezga.
12 Asani Alice waza kwa apapi ŵaki, walekanga cha kuŵerenga Bayibolu. Iyu wangukamba kuti: “Ivi vinguwovya ama kuziŵa kuti ndawonanga kuti Bayibolu ndakuzirwa ukongwa.” Pa nyengu yeniyi awisi aku Alice angwamba kusambira Bayibolu kuti aziŵi cho chinguchitiska kuti mwana wawu wasinthi. Akhumbanga so kuti asaniyemu fundu zo angasuska. Alice wanguti: “Ndinguŵapaska Bayibolu ndipu ndinguŵalembe fundu yinyaki pa kapepala ndi kukaŵika mukati.” Kumbi ntchinthu wuli cho chinguchitika? Mumalu mwakusaniyamu fundu zakuti asuski, awisi aku Alice angukwaskika ukongwa ndi vo anguŵerenga mu Bayibolu.
13 Chinanga kuti tingakumana ndi mayeseru, tingasinthanga cha vo tikusankha. Kweni tikhumbika kuchita vinthu mwaulemu. (1 Akori. 4:12b) Venivi ndivu Alice wanguchita pa nyengu yo anyina amususkanga. Alice wangukamba kuti: “Ndati ndabatizika, ama angukamba kuti nde ‘mwana wambula kuvwa.’” Kumbi Alice wanguchita wuli? Iyu wanguti: “Mumalu mwakuŵazelezga ŵaka, ndinguŵakambiya mwaulemu kuti ndikusankha kuja Kaboni waku Yehova ndipu ndisinthengi cha. Ndinguyesesa kuŵasimikiziya kuti nditiŵayanja ukongwa. Tosi tinguliya ndipu ndinguŵabikiya chakurya chakunowa ukongwa. Kutuliya pa zuŵa ili, ama anguziŵa kuti Bayibolu landiwovyanga kuja munthu wamampha.”
14. Ntchifukwa wuli titenere cha kuthera asani abali ŵidu akhumba kuti tileki vo tikusankha pakuteŵete Yehova?
14 Pangajumpha nyengu yitali kuti abali ŵidu avwisi chifukwa cho tiwone kuti kuteŵete Yehova nkhwakukhumbika ukongwa. Mwakuyeruzgiyapu, Alice wati wasankha kuchita upayiniya mumalu mwakusambira ukongwa nge mo apapi ŵaki akhumbiyanga, anyina anguliya so. Kweni Alice wangusintha cha. Iyu wangukamba kuti: “Asani ungathera pa chinthu chimoza, abali ŵaku angakuthereska so pa vinthu vinyaki. Kweni asani uleka kusintha vo ukusankha ndi kuchita vinthu mwaulemu ndi abali ŵaku, anyaki angavwisiya.” Venivi ndivu vinguchitikiya Alice. Sonu apapi ŵaki wosi ŵaŵi achita upayiniya wa nyengu zosi ndipu awisi mbara ku mpingu.
KUMBI TOSI TINGAWOVYA WULI MU MPINGU?
Kumbi mpingu ungaŵawovya wuli abali ŵidu wo Mbakaboni cha? (Wonani ndimi 15-16) *
15. Mwakukoliyana ndi Mateyu 5:14-16 ndi 1 Peturo 2:12, kumbi “ntchitu zamampha” za Akhristu anyidu zingaŵawovya wuli abali ŵidu?
15 “Ntchitu zamampha” za mpingu Wachikhristu ndizu Yehova wagwiriskiya ntchitu kuti waguzi ŵanthu. (Ŵerengani Mateyu 5:14-16; 1 Peturo 2:12.) Asani munthu yo mukutorana nayu ndi Kaboni waku Yehova cha, kumbi wakukumanapu ndi abali ndi azichi a mu mpingu winu? Pauline yo tamuzumbuwa kukwamba, wangudaniya abali ndi azichi kunyumba kwaki kuti mulumu waki Wayne waŵaziŵi. Wayne wakumbuka mo mubali munyaki wangumuwovye kuti wayambi kuŵaziŵa umampha Akaboni aku Yehova. Iyu wangukamba kuti: “Wanguchita kuto holidi ku ntchitu kuti tiziwonere masaza pa TV. Ndipu tichiwonere ndingukamba chamumtima kuti, ‘Nayu watanja so vinthu vinyaki kumbi!’”
16. Ntchifukwa wuli titenere kudaniya abali ŵidu ku maunganu?
16 Nthowa yimoza yo tingawovye abali ŵidu nkhuŵadaniya ku maunganu. (1 Akori. 14:24, 25) Unganu wakwamba wo Wayne wangulutaku chenga Chikumbusu. Iyu wanguchita viyo chifukwa chakuti ndipu waŵeruka ku ntchitu kweniso Chikumbusu chito nyengu yitali cha. Wayne wanguti: “Nkhani yo yakambikanga ndinguyivwisa cha. Kweni vo ŵanthu anguchita ndivu ndikumbuka. Yiwu anguza po ndinguja ndipu angundipaska moni wapajanja. Awonekiyanga limu kuti vo achitanga vatuliyanga pasi pa mtima.” Banja linyaki lamuwovyanga ukongwa Pauline ndi mwana waki pa maunganu ndi muuteŵeti. Wayne wati waŵanaŵana kuti waziŵi vinandi va chisopa cha muwolu waki, wangupempha munthulumi wa mu banja lo lawovyanga muwolu waki kuti wasambirengi nayu Bayibolu.
17. Ntchifukwa wuli tikhumbika cha kujimba mulandu, kweni ntchifukwa wuli titenere cha kuleka kovya abali ŵidu?
17 Tigomezga kuti abali ŵidu wosi ayambengi kuteŵete Yehova. Kweni chinanga tingayesesa wuli kuti tiŵawovyi kwamba kuteŵete Chiuta, anyaki angakana. Asani ndimu vingaŵiya, tingajimbanga mulandu cha. Uneneska ngwakuti tingamuchichizga cha munthu kuti wagomezgengi vo isi tigomezga. Chinanga kuti ve viyo, abali ŵidu angakwaskika ukongwa asani awona kuti tikondwa chifukwa chakuti titeŵete Yehova. Muŵaŵapempheriyengi ndipuso muchitengi vinthu mwaulemu asani mukambiskana nawu. Ndipu mungalekanga cha kuŵawovya! (Machi. 20:20) Mungakayikanga cha kuti Yehova watumbikengi vo muchita. Ndipu asani abali ŵinu avwisiya azamutaskika!
SUMU 57 Tipharazgiya Ŵanthu a Mitundu Yosi
^ ndimi 5 Tosi tikhumba kuti abali ŵidu aziŵi Yehova. Kweni yiwu atenere kusankha ŵija asani akhumba kumuteŵete pamwenga cha. Nkhani iyi, yikonkhoskengi vo tingachita kuti abali ŵidu avwisiyengi uthenga wo titiŵapharazgiya.
^ ndimi 1 Mazina nganyaki ngasinthika. Mu nkhani iyi, mazu ngakuti “abali” ŵidu, ngakamba za ŵanthu a mu banja lidu wo ateŵete Yehova cha.
^ ndimi 53 CHITHUZI: Mubali watovya awisi wo Mbakaboni cha kunoza galimotu ndipu pa nyengu yakwenere watiŵalongo vidiyo pa webusayiti ya jw.org®.
^ ndimi 55 VITHUZI: Mzichi wavwisiya penipo mulumu waki yo ndi Kaboni cha watimukambiya mo wangutangwanikiya. Pavuli paki, watchaya gemu ndi mulumu waki kweniso mwana waki.
^ ndimi 57 VITHUZI: Mzichi uyu wadaniya abali ndi azichi a mu mpingu ku nyumba kwaki. Abali yaŵa acheza ndi mulumu waki kuti amuziŵi umampha. Pavuli paki, mulumu waki waluta ku Chikumbusu.
