Julani

Lutani pa vo ve mukati

Moni Ngwakukhumbika Ukongwa

Moni Ngwakukhumbika Ukongwa

“TIMONENI! Mweuli?”

Tikayika cha kuti kanandi asani mutawuzga anyinu mutiŵafumba viyo. Panyaki mutiŵatawuzga mumanja pamwenga mutiŵakumbatiya. Mazu ngo mungagwiriskiya ntchitu ngangapambana malinga ndi ko muja, kweni chifukwa chakutawuzgiyana chija chimoza. Ndichu chifukwa chaki kuleka kutawuzga anyidu pamwenga kuŵamuka, kungalongo kuti tilivi chanju pamwenga tilivi nkharu.

Kweni mbanthu wosi cha wo akhumba kutawuzga anyawu. Anyaki atondeka kuchita viyo chifukwa cha soni pamwenga atijiwona kuti mbambula kukhumbika. Kweni pe anyaki wo atondeka kutawuzga anyawu chifukwa chakupambana nawu mtundu, udindu, vyaka pamwenga chifukwa chakuti mbanthulumi pamwenga mbanthukazi anyawu cha. Chinanga kuti ve viyo, moni ngwakovya ukongwa.

Jifumbeni kuti: ‘Kumbi moni ungamuwovya wuli munthu? Kumbi Mazu ngaku Chiuta ngangandiwovya wuli pa nkhani ya kutawuzga ŵanthu?’

MUTAWUZGENGI “ŴANTHU AMITUNDU YOSI”

Wakutumika Peturo wati wawona kuti Koneliyasi yo wenga wambula kudumulika ngwakwenere kuja Mkhristu, wangukamba kuti: “Chiuta walivi sankhu.” (Machi. 10:34) Pavuli paki, Peturo wangulemba kuti Chiuta “wakhumba kuti weyosi walapi.” (2 Petu. 3:9) Pakwamba, tingawona nge kuti mazu yanga ngakamba za munthu yo wasambira uneneska pe. Kweni Peturo wanguchiska Akhristu kuti: “Mutumbikengi ŵanthu amitundu yosi, muyanjengi gulu losi la abali.” (1 Petu. 2:17) Mwaviyo, nkhwakukhumbika kutawuzga anyidu, kwali ŵanthu wo angaŵa amtundu wuli pamwenga atuliya pani. Asani mutiŵatawuzga ndikuti mutiŵatumbika kweniso mutiŵayanja.

Wakutumika Paulo wangukambiya Akhristu kuti: “Londiyanani nge mo Khristu nayu wakulonde yimwi.” (Aro. 15:7) Paulo wanguchita kuŵazumbuwa mazina abali wo ‘amuchiskanga.’ Mazuŵa nganu ngakumaliya, ŵanthu aku Chiuta akhumbika kuchiskika chifukwa Satana walimbana nawu ukongwa.—Ako. 4:11; Chivu. 12:12, 17.

Malemba ngalongo kuti kutawuzga anyidu kungaŵawovya ukongwa.

MUNTHU WACHISKIKA KWENISO WATIJIVWA KUTI WATANJIKA

Pa nyengu yo Yehova wasamusiyanga umoyu wa Mwana waki mu nthumbu yaku Mariya, wangutuma mungelu kuti wakamuchiski. Mungelu uyu wati wafika wangwamba ndi kukamba kuti: “Timoneni yiwi wakutumbikika ukongwa. Yehova we nawi.” Kweni Mariya “wangutimbanyizgika maŵanaŵanu” chifukwa wanguzizwa kuti mungelu wakambiskananga nayu. Mungelu uyu wangumukambiya kuti: “Ungawopanga cha Mariya pakuti Chiuta wakutumbika.” Iyu wangumukambiya kuti ndi khumbu laku Chiuta kuti wabali Mesiya. Mumalu mwakulutirizga kutimbanyizgika maŵanaŵanu, Mariya wangukamba kuti: “Awonani! Nde kapolu munthukazi waku Yehova! Vichitiki kwaku ini mwakukoliyana ndi mazu nginu.”—Luka 1:26-38.

Mungelu uyu wanguwona kuti ndi mwaŵi kuja Muthenga waku Yehova. Chinanga kuti wangukambiskana ndi munthu wambula kufikapu, kweni wanguwudelera cha mwaŵi uwu. Wangwamba ndi kumutawuzga Mariya. Kumbi tingasambiranji kwa Mungelu uyu? Tikhumbika kutawuzga anyidu ndi kuŵachiska. Mazu ngamanavi ngo tingakamba, ngangaŵawovya kuti aleki kukayika kuti nawu mbakukhumbika mugulu laku Yehova.

Paulo waziŵanga abali anandi mu mipingu ya ku Asia ndi Europe. Mu makalata ngaki nganandi watawuzganga abali ndi azichi. Tiwona venivi mu buku la Aroma chaputala 16. Mu chaputala ichi, Paulo wangutawuzga Akhristu anandi. Iyu wangudana Febi kuti “mzichi widu.” Wanguchiska so abali kuti: “Mumulondere mwa Ambuya nge mo muchitiya ndi akupaturika ndipuso mumupaski chovyu chechosi cho wangakhumbika.” Paulo wangutawuzga so Purisika ndi Akula, ‘ŵeniwo iyu limoza ndi mipingu yosi ya ŵanthu amitundu yinyaki aŵawonganga.’ Iyu wangutawuzga so ŵanthu anyaki wo aziŵika ukongwa cha mazuŵa nganu, nge ‘Epineto yo wenga wakwanjiwa waki’ ndipuso ‘Turufena ndi Turufosa, anthukazi wo agwiranga ntchitu mwaphamphu mwa Ambuya.’ Kukamba uneneska, Paulo wayanjanga kutawuzga abali ndi azichi.—Aro. 16:1-16.

Ŵanthu yaŵa atenere kuti angukondwa ukongwa chifukwa chakuti Paulo waŵakumbukanga. Ivi vinguchitiska kuti Akhristu ayanjanengi kweniso amuyanjengi ukongwa Paulo. Chifukwa chakuti wanguŵatawuzga mwachanju, vinguwachiska kuti aje ndi chivwanu chakukho. Asani titawuzga anyidu chifukwa chakuti titiŵaŵanaŵaniya, tija nawu pa ubwezi wakukho. Vitovya so kuti ateŵeti aku Chiuta aje akukoliyana.

Paulo wati wafika pa jiti la Puteyoli, wanguluta ku Roma ndipu Akhristu akwenuku anguza kuzikumana nayu. Paulo wati waŵawona, “wanguwonga Chiuta ndipu wanguchiskika.” (Machi. 28:13-15) Nyengu zinyaki tingamwemwete ŵaka pamwenga kuŵabayibisa. Ivi vingachiska anyidu chinanga ndi wo asuzgika maŵanaŵanu pamwenga wo ŵe ndi chitima.

KUSANIYA PAKWAMBIYA

Wakutumika Yakobe wakhumbikanga kupereka ulongozgi wanthazi. Akhristu anyaki achitanga chigololu chauzimu chifukwa ŵenga pa ubwezi ndi charu. (Yako. 4:4) Kweni wonani mo Yakobe wangwambiya kalata yaki:

“Ini Yakobe, kapolu waku Chiuta ndipuso wa Ambuya Yesu Khristu, ndilembe mafuku 12 ngo ngakumbininika kuti: Timoneni!” (Yako. 1:1) Tikayika cha kuti ŵanthu wo anguŵerenga kalata iyi, anguwona kuti kwenga kwambula kusuzga kuvwiya ulongozgi waki. Tikamba viyo chifukwa moni wo wanguŵapaska ungulongo kuti ŵenga ndi chigomezgu chimoza. Kukamba uneneska, kutawuzga anyidu kungawovya chinanga mphanyengu yo tikambiskana nkhani zakusuzga.

Chinanga kuti tingatawuzga munthu mwakudumuwa, kweni titenere kuchita viyo kutuliya pasi pa mtima kweniso mwachanju. Titenere kutawuzga ŵanthu chinanga tingawona nge kuti munthu yo tamutawuzga walivi navu ntchitu. (Mate. 22:39) Mzichi munyaki wa ku Ireland wangufika pa Nyumba ya Ufumu kwati kwaja kamanavi kuti mawunganu ngayambi. Wachisere, mubali munyaki wangumumwemwete ndi kukamba kuti: “Timoneni. Takondwa ukongwa kuti mwaza.” Pavuli paki mzichi uyu wanguja pasi kwambula kukamba chechosi.

Pati pajumpha masabata ngamanavi, mzichi uyu wangukambiya mubali yo wangumutawuzga kuti waja wachisuzgika maŵanaŵanu kwakanyengu. Iyu wangukamba kuti, “Pa zuŵa leniliya ndinguguŵa ukongwa ndipu kunguja ŵaka kamanavi kuti ndije kumawunganu. Ndikumbuka vinandi cha vo ndingusambira pamawunganu kweni moni winu pe nditiwuluwa cha. Ndingujivwa kuti ndalondeleka. Yewu ukongwa.”

Mubali uyu wanguziŵa cha kuti moni waki ungumuwovya mzichi uyu. Iyu wanguti, “Wati wandikambiya kuti moni wangu ungumuwovya, ndingukondwa kuti ndingumutawuzga. Ndinguvwa umampha ukongwa.”

Solomoni wangukamba kuti: “Ponya chakurya chaku pa maji, pakuti wazakuchisaniya so asani pajumpha mazuŵa nganandi.” (Waku. 11:1) Asani tiziŵa kukhumbika kwa kutawuzga anyidu, ukongwa abali ndi azichi, tosi tiyanduwa. Mwaviyo, moni ngwakukhumbika ukongwa, tingawudeleranga cha.