1, 2. (a) Ntchifukwa wuli tichiskika ndi abali akugomezgeka wo apharazga muvigaŵa vo ŵanthu akana kuvwisiya? (Wonani chithuzi cho che pachanya.) (b) Kumbi Yesu wangukambanji pa nkhani ya kupharazga “kumuzi kwaki”? (Wonani mazu ngamumphata.)

SERGIO ndi muwolu waki Olinda mbapayiniya mucharu cha United States. Yiwu ŵe ndi vyaka va m’ma 80. Mazuŵa nganu asuzgika kwenda chifukwa chakuti malundi ngatiŵasuzga. Kweni nge mo ajaliya achichitiya kwa vyaka vinandi, yiwu aluta kuchipharazga pa malu nganyaki po pasanirika ŵanthu anandi. Yiwu afika pa malu yanga 7 koloku zuŵa lelosi. Atuma pafupi ndi siteji ya basi ndipu agaŵiya mabuku ku ŵanthu wo ajumpha. Ŵanthu anandi atiŵazerezga ŵaka kweni atuwapu cha ndipu amwemwete asani munthu watiŵalereska. Asani nyengu yakwana 12 koloku atenda kamanakamana kuwere kunyumba. Mawa laki, pa nyengu ya 7 koloku, atuŵa kuti afika so pa malu ngenanga. Yiwu apharazga mwaphamphu uthenga wa Ufumu mazuŵa 6 pa sabata, kwa chaka chosi.

² Nge Sergio ndi Olinda, pe abali ndi azichi anandi akugomezgeka  pacharu chosi wo apharazga mu vigaŵa vo ŵanthu akana kuvwisiya. Yiwu aja achichita viyo kwa vyaka vinandi. Asani ndimu viliri ndi imwi, titikuwongani ukongwa chifukwa cha kukunthiyapu kwinu. * Vo muchita pakuteŵete Chiuta vichiska anyinu, chinanga ndi wo akwamba kali kumuteŵete. Vwani vo akuwonere madera anyaki angukamba: “Asani nditeŵete ndi abali ndi azichi akugomezgeka ŵenaŵa ndichiskika ukongwa.” “Kugomezgeka kwawu kutindichiska kuti ndikunthiyengepu ndipuso kuti ndilekengi kuchita mantha mu uteŵeti.” “Vo achita vitindikondwesa ukongwa.”

3. Kumbi tikambiskanengi mafumbu nanga? Ntchifukwa wuli tikambiskanengi mafumbu yanga?

³ Nkhani iyi yimukengi mafumbu ngatatu: Ntchifukwa wuli nyengu zinyaki vititiŵaŵa mumtima? Kumbi kupasa vipasu kung’anamuwanji? Ntchinthu wuli cho chingatiwovya kupasa vipasu chinanga kuti ŵanthu angakana kuŵapharazgiya? Kuziŵa kwamuka kwa mafumbu yanga kutichiskengi kuti tilutirizgi kugwira ntchitu yakupharazga yo Yesu wakutipaska.

4. (a) Kumbi vo Ayuda anandi anguchita vingumukwaska wuli Paulo? (b) Ntchifukwa wuli Paulo wanguvwa viyo?

⁴ Asani vitikuŵaŵani mumtima kupharazga muchigaŵa cho ŵanthu akana kuvwisiya, mbwenu mungavwisa mo Paulo wanguvwiya. Iyu wanguchita ntchitu yakupharazga kwa vyaka pafupifupi 30. Pa nyengu iyi wanguwovya ŵanthu anandi kuti aje akusambira. (Machi. 14:21; 2 Akori. 3:2, 3) Kweni wangufiska cha kuwovya Ayuda anandi kuti aje Akhristu. Yiwu akananga uthenga waki ndipu anyaki amutombozganga. (Machi. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Kumbi venivi vingumukwaska wuli Paulo? Iyu wanguti: “Ndikamba uneneska mwaku Khristu . . . kuti nde ndi chitima chikulu ndipuso urwirwi wambula kumala mumtima.” (Aro. 9:1-3) Ntchifukwa wuli Paulo wanguvwa viyo? Chifukwa ntchakuti wayanjanga kupharazga. Iyu wapharazgiyanga Ayuda chifukwa waŵafipiyanga mtima. Mwaviyo, vamuŵaŵanga asani akana lisungu laku Chiuta.

5. (a) Kumbi ntchifukwa wuli tipharazgiya ŵanthu? (b) Ntchifukwa wuli nyengu zinyaki vititiŵaŵa mumtima?

⁵ Nge Paulo, nasi tipharazgiya ŵanthu chifukwa chakuti titiŵafipiya mtima. (Mate. 22:39; 1 Akori. 11:1) Ntchifukwa wuli titiŵafipiya mtima? Kutuliya pa vo takumana navu pa umoyu widu, tiziŵa kuti munthu wasaniya vitumbiku vinandi asani wasankha kuteŵete Yehova. Mwaviyo asani tiŵanaŵaniya ŵanthu a muchigaŵa chidu, tilongolo tija kuti, ‘Kwali ndingaŵawovya wuli kuti aziŵi vinthu vamampha vo apambana navu!’ Ndichu chifukwa chaki tileka cha kuŵachiska kuti asambiri uneneska wakukwaskana ndi Yehova kweniso vo wazamuchitiya ŵanthu kunthazi. Asani tipharazga, vituŵa nge tikambiya wo titiŵapharazgiya kuti: ‘Takupingiyani mphasu yamampha iyi. Chondi londani.’ Mwaviyo, asani ŵanthu akana kulonde mphasu iyi, tizizwa cha kuti tituvwa ‘urwirwi mumtima.’ Asani tituvwa viyo ving’anamuwa kuti tilivi chivwanu cha, kweni vilongo kuti titanja ŵanthu. Ndichu chifukwa chaki tizizipizga chinanga kuti tikumana ndi masuzgu. Elena wachita upayiniya kwa vyaka vakujumpha 25. Tanandi tingakoliyanaku ndi vo wangukamba. Iyu wanguti: “Kupharazga nkhwakusuzga. Kweni palivi ntchitu yinyaki yo yiphara ntchitu iyi.”

6. Kumbi tikambiskanengi fumbu nili?

⁶ Ntchifukwa wuli tisimikiza kuti tingapasa vipasu kwekosi ko tingapharazga? Kuti timuki  fumbu ili, tiyeni tikambiskani ntharika ziŵi zaku Yesu. Mu ntharika izi iyu wangukamba za kukhumbika kwa ‘kupasa vipasu.’ (Mate. 13:23) Ntharika yakwamba yo wangukamba yenga ya mphereska.

7. (a) Kumbi ‘mlimi,’ “mphereska” ndi “mphanda” vimiyanji? (b) Kumbi timukengi fumbu nili?

⁷ Ŵerengani Yohane 15:1-5, 8. Yesu wangukambiya akutumika kuti: “Ada akankhuskika asani mulutirizga kupasa vipasu vinandi ndipuso mutijilongo kuti mwe akusambira ŵangu.” Yesu wangukamba kuti ‘mlimi’ ndi Yehova, iyu (Yesu) ndi “mphereska chayiyu” ndipu akusambira ŵaki ndi “mphanda.” * Nanga vipasu vo akusambira aku Khristu apasa ndi vinthu wuli? Mu ntharika iyi, Yesu wangukamba cha kweni fundu zo wangukamba zingatiwovya kumuka fumbu ili.

8. (a) Ntchifukwa wuli mu ntharika iyi kupasa vipasu kung’anamuwa kuwovya ŵanthu kuti aje akusambira cha? (b) Kumbi uneneska ngwakuti wuli pa nkhani ya vo Chiuta wakhumba kwaku isi?

⁸ Pakukamba za Ada ŵaki, Yesu wanguti: “Yiwu atuzgamu mphanda yeyosi mwaku ini yo yileka kupasa vipasu.” Fundu iyi ying’anamuwa kuti Yehova watitiwona kuti te ateŵeti ŵaki pija asani tipasa vipasu. (Mate. 13:23; 21:43) Mu ntharika iyi, kupasa vipasu kung’anamuwa kuwovya ŵanthu kuti aje akusambira cha. (Mate. 28:19) Vikaŵengi viyo, Akaboni akugomezgeka wo ŵechendawovyepu munthu kuja wakusambira waku Yesu, atingi ayananengi ndi mphanda zambula kupasa. Kweni uwu ungaŵa uneneska cha. Chifukwa wuli? Pakuti tingaŵachichizga cha ŵanthu kuti aje akusambira aku Yesu. Yehova ngwachanju ndipu wangatipempha cha vinthu vo tingatondeka kufiska. Iyu watitipempha vinthu vo tingafiska pe.—Mara. 30:11-14.

9. (a) Kumbi tipasa wuli vipasu? (b) Kumbi sonu tikambiskanengi ntharika niyi, ndipu ntchifukwa wuli tikambiskanengi ntharika iyi?

⁹ Nanga ndi vipasu wuli vo titenere kupasa? Vipasu ivi vitenere kuti ving’anamuwa ntchitu yo Mkhristu weyosi wangafiska kuchita. Kumbi ndi ntchitu wuli yo Yehova wakupaska ateŵeti ŵaki wosi? Kupharazga uthenga wamampha wa Ufumu. * (Mate. 24:14) Ntharika ya wakumija mbewu yo Yesu wangukamba yisimikiziya fundu iyi. Sonu tiyeni tikambiskani ntharika yachiŵi yeniyi.

10. (a) Kumbi mbewu ndi dongu vimiyanji mu ntharika iyi? (b) Asani mbewu iyi yenga tiligu, kumbi yingupasa vipasu wuli?

¹⁰ Ŵerengani Luka 8:5-8, 11-15. Mu ntharika ya wakumija mbewu, mbewu ndi “mazu ngaku Chiuta,” pamwenga kuti uthenga wa Ufumu. Dongu, limiya mtima wa munthu. Mbewu yo yinguwa padongu lamampha, yingume ndi kukuwa. Pavuli paki, “yingupasa vipasu 100.” Asani mbewu iyi yenga tiligu, kumbi yingupasa vipasu wuli? Kumbi yingupasa tiligu mumanamumana? Awa, yingupasa mbewu zifya zo zingume so kuja tiligu. Mu ntharika iyi, nje yimoza yingupasa vipasu 100. Kumbi fundu iyi yikoliyana wuli ndi uteŵeti widu?

11. (a) Kumbi ntharika ya wakumija mbewu yikoliyana wuli ndi uteŵeti widu? (b) Kumbi tipasa wuli mbewu zifya za Ufumu?

¹¹ Pa nyengu yo Akaboni pamwenga apapi ŵidu angutikambiya kakwamba za Ufumu waku Chiuta, anguja nge apanda mbewu padongu lamampha. Yiwu angukondwa ukongwa kuti tinguvwisiya uthenga wa Ufumu wo angutikambiya. Mbewu iyi yingukuwa mpaka yingupasa vipasu. Ndipu nge mo takambiyapu kali, tiligu wa mu ntharika yaku Yesu wangupasa tiligu mumanamumana  cha, kweni wangupasa mbewu zifya. Nasi vipasu vo tipasa mbakusambira asonu cha kweni ndi mbewu zifya za Ufumu. * Kumbi tipasa wuli mbewu zifya za Ufumu? Asani tipharazga Ufumu waku Chiuta, tija nge timija mbewu zo zingupandika mu mitima yidu. (Luka 6:45; 8:1) Mwaviyo, ntharika iyi yititisambiza kuti asani tipharaza uthenga wa Ufumu, ndikuti ‘tipasa vipasu.’

12. (a) Kumbi ntharika ziŵi zo Yesu wangukamba, ya mphereska ndi ya wakumija mbewu, zititisambizanji? (b) Kumbi yimwi mutuvwa wuli chifukwa cha vo tisambira mu ntharika izi?

¹² Kumbi ntharika ziŵi zo Yesu wangukamba, ya mphereska ndi ya wakumija mbewu, zititisambizanji? Ntharika izi, zititiwovya kuziŵa kuti tipasa vipasu asani ŵanthu avwisiya cha, kweni asani tigomezgeka pa ntchitu yakupharazga. Mwakuyanana ŵaka, Paulo wangukamba kuti: “Munthu weyosi wazamulonde mphotu yaki mwakukoliyana ndi ntchitu yaki.” (1 Akori. 3:8) Yehova wazakutipaska mphotu chifukwa cha vo tayanduwa cha, kweni chifukwa cha ntchitu yo tichita. Matilda yo wachita upayiniya kwa vyaka vakujumpha 20 wangukamba kuti: “Ndikondwa kuti Yehova watitipaska mphotu chifukwa cha phamphu lidu.”

13, 14. Malinga ndi Aroma 10:1, 2, ntchifukwa wuli Paulo wanguleka cha kupharazgiya wo akananga kuvwisiya?

¹³ Kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tilutirizgi kukunthiyapu ndi kupasa vipasu? Nge po takambiyapu kali, Paulo vamuŵaŵanga mumtima chifukwa chakuti Ayuda akananga kuvwisiya uthenga wa Ufumu. Chinanga kuti venga viyo, wangufwa daka cha. Paulo wangukambiya Akhristu a ku Roma mo wavwiyanga chifukwa cha vo Ayuda achitanga, wanguti: “Ndikhumbisiska mumtima mwangu kweniso ndipemphera mwakuŵeyere kwaku Chiuta chifukwa chaku yiwu, kuti ataskiki. Pakuti nditiŵachitiya ukaboni kuti mbakujijilika pakuteŵete Chiuta, kweni mwakukoliyana ndi kuziŵa vinthu mwauneneska cha.” (Aro. 10:1, 2) Ntchifukwa wuli Paulo wanguleka cha kupharazga?

 ¹⁴ Chakwamba, Paulo wangukamba kuti wanguleka cha kupharazgiya Ayuda chifukwa ‘wakhumbisiskanga mumtima mwaki.’ Iyu wakhumbanga kuti azitaskiki. (Aro. 11:13, 14) Chachiŵi, Paulo wangukamba kuti ‘waŵeyeriyanga kwaku Chiuta chifukwa chaku yiwu.’ Iyu wapempheranga kwaku Chiuta kuti wawovyi Ayuda kuzomera uthenga wa Ufumu. Chachitatu, Paulo wangukamba kuti: “Mbakujijilika pakuteŵete Chiuta.” Iyu wanguwona kuti ŵanthu anyaki angasintha. Wanguziŵa kuti phamphu lo Ayuda ŵenga nalu latingi liŵawovyengi kuja akusambira aphamphu aku Khristu.

15. Kumbi tingachita wuli nge Paulo? Kambani vakuyeruzgiyapu.

¹⁵ Kumbi tingachita wuli nge Paulo? Chakwamba, tikhumbisiska kuti tisaniyi wosi wo ŵe ndi “maŵanaŵanu ngamampha ngakuŵawovya kuti azisaniyi umoyu wamuyaya.” Chachiŵi, tiŵeyere Yehova kuti wajuli mitima ya ŵanthu wo akhumba kuvwisiya. (Machi. 13:48; 16:14) Silvana yo wachita upayiniya kwa vyaka pafupifupi 30 wangukamba kuti, “Ndechendanyamuki kuchipharazga, ndipemphera kwaku Yehova kuti wandiwovyi kuwona ŵanthu mwakwenere.” Tipemphera so kwaku Chiuta kuti angelu atilongozgi kusaniya ŵanthu a maŵanaŵanu ngamampha. (Mate. 10:11-13; Chivu. 14:6) Robert yo wachita upayiniya kwa vyaka pafupifupi 30 wangukamba kuti, “Ntchakukondwesa ukongwa kuteŵete ndi angelu. Yiwu aziŵa vo ŵanthu wo titiŵapharazgiya akumana navu.” Chachitatu, tiziŵa kuti ŵanthu anyaki angasintha. Carl ndi mura mumpingu ndipu wangubatizika vyaka 50 vo vajumpha. Iyu wanguti, “Ndiwona vinthu vo vilongo kuti munthu we ndi mtima wamampha, nge kumwemwete, fumbu lo wafumba pamwenga mo watindilereske.” Nasi tingakunthiyapu ndi kupasa vipasu, nge mo Paulo wachitiyanga.

16, 17. (a) Kumbi tisambiranjipu pa ulongozgi wo we pa Wakutaula 11:6? (b) Kumbi ŵanthu wo atitiwona asani tipharazga akwaskika wuli?

¹⁶ Chinanga tingawona kuti ŵanthu akana uthenga wo titiŵapharazgiya, titenere kuziŵa kuti ntchitu yo tichita yiluta paŵaka cha. (Ŵerengani Wakutaula 11:6.) Mbuneneska kuti ŵanthu anandi akana uthenga widu, kweni atitiwona asani tipharazga. Yiwu awona mo tivwaliya umampha, nkharu yidu yamampha ndipuso mo tikondwe asani te mu uteŵeti. Asani pajumpha nyengu, nkharu yidu yamampha yingawovya ŵanthu anyaki kuziŵa kuti vinthu viheni vo atiŵanaŵaniyanga venga vaboza. Sergio ndi Olinda wo taŵazumbuwa kukwamba kwa nkhani iyi, nawu anguwona kuti fundu iyi njauneneska.

¹⁷ Sergio wangukamba kuti: “Kwa kanyengu tinguleka kuluta ko tayanjanga kupharazga chifukwa tatamanga. Tati tayamba so kuluta, ŵanthu atifumbanga kuti: ‘Chinguchitika ntchinthu wuli? Tinguwona ŵaka yii!’” Uku wamwemwete, Olinda wangukamba kuti: “Madilayiva nga basi ngatibayibisanga ndipu nganyaki ngadanirizanga kuti, ‘Muchita ntchitu yamampha ukongwa!’ Anyaki angutipempha magazini.” Sergio ndi Olinda anguzizwa ukongwa kuti munthu munyaki wanguza po angumika kashelufu kamatayala ndi kuŵapaska maluŵa. Munthu uyu wanguŵawonga chifukwa cha ntchitu yo achita.

18. Ntchifukwa wuli mukhumbisiska ‘kupasa vipasu’?

¹⁸ Asani muleka kupumuzga janja linu pantchitu yakupanda mbewu za Ufumu, mbwenu muchitiyengi “ukaboni ku ŵanthu amitundu yosi.” (Mate. 24:14) Chakuzirwa ukongwa ntchakuti mukondwesengi Yehova yo watanja ŵanthu wosi wo “apasa vipasu mwakukunthiyapu.”