Muyanduwengi ndi Vinthu vo Yehova Watitipasa
“Ini Yehova, ndini Chiuta waku, yo watikusambiza kuti uyanduwi.”—YES. 48:17.
SUMU: 20, 37
1, 2. (a) Kumbi Akaboni aku Yehova atiliwona wuli Bayibolu? (b) Kumbi imwi mutanja chigaŵa nichi m’Bayibolu?
AKABONI AKU YEHOVA atanja Bayibolu. Bayibolu lititipasa ulongozi, lititipembuza ndipuso lititiwovya kulindiza vinthu vamunthazi. (Ŵar. 15:4) Tiwona Bayibolu nge mazu nga ŵanthu cha, kweni “nge mo ngaliri nadi, nge mazu ngaku Chiuta.”—1 Ŵat. 2:13.
2 Tikayika cha kuti weyosi we ndi vigaŵa vo watanja m’Bayibolu. Anyaki atanja Mateyu, Marko, Luka ndi Yohane. Mabuku yanga ngakonkhosa mijalidu yaku Yehova yo Mwana waki wenga nayu pacharu chapasi. (Yoh. 14:9) Ndipu anyaki atanja mabuku ngo ngakamba za uchimi nge buku la Chivumbuzi. Buku ili likonkhosa “vinthu vo vitenere kuchitika pambula kuswera.” (Chiv. 1:1) Kweniso tosi tiyanduwa ndi buku la Sumu ndi la Nthanthi. Kukamba unenesa, Bayibolu ndi buku laku weyosi.
3, 4. (a) Kumbi mabuku ngidu titingawona wuli? (b) Kumbi ndi mabuku nanga ngo ngalembeke achinyamata, apapi kweniso ŵanthu wo mbakaboni cha?
3 Chifukwa chakuti titanja Bayibolu, titanja so mabuku ngidu. Tito 2:2.
Mwakuyeruziyapu, tiwonga chakurya chauzimu cho tilonde nge mabuku, timabuku, magazini ndi vinthu vinyaki. Tiziŵa kuti Yehova ndiyu watitipasa vinthu ivi kuti tije masu, tiryengi mwakukwana kweniso kuti tije “akukho mu chivwanu.”—4 Kusaziyapu mabuku ngo ngalembeke Akaboni aku Yehova wosi, tilonde so mabuku ngo ngalembeke achinyamata ndipuso ngo ngalembeke apapi pe. Ndipu vinthu vinyaki vo visanirika pa webusayiti yidu vilembeke ŵanthu wo mbakaboni cha. Vinthu ivi vititikumbusa kuti Yehova wafiska layizgu laki lakuti “wazamunoze ŵanthu wosi phwandu la vakurya vamafuta.”—Yes. 25:6.
5. Kumbi Yehova wawonganji?
5 Tikayika cha kuti tanandi tikhumbisisa kuŵa ndi nyengu yinandi yakuŵerenge Bayibolu ndi mabuku ngo ngakonkhosa Bayibolu. Titenere kuziŵa kuti Yehova wawonga vo tichita asani ‘tigwirisiya ntchitu umampha nyengu yidu’ mwa kuŵerenga Bayibolu ndi kusambira pakutija nyengu zosi. (Ŵaef. 5:15, 16) Vingachitika cha kugaŵa nyengu yakuyanana yakuŵerenge mabuku ngosi ngo tenangu. Kweni tikhumbika kuchenje ndi chinthu chinyaki. Chinthu wuli?
6. Kumbi ndi vinthu wuli vo vingatitondekesa kuyanduwa ndi vinthu vinyaki vo Yehova watitipasa?
6 Tingatondeka kuyanduwa ndi mabuku nganyaki chifukwa chakuwona kuti ngakulembeke isi cha. Mwakuyeruziyapu, wuli asani tiwona kuti chigaŵa chinyaki cha m’Bayibolu chititikwasa cha? Pamwenga wuli asani tiwona kuti buku linyaki likulembeke isi cha? Kumbi titiliŵerenga patalipatali pamwenga tileke limu kuliŵenga? Asani ndimu tingachitiya, mbwenu tipambanengi ndi uthenga wo ungatiwovya. Kumbi tingachita wuli kuti tileki kuchita viyo? Titenere kukumbuka kuti vinthu ivi vituwa kwaku Chiuta. Kuziya mwa mchimi Yesaya, Chiuta wangukamba kuti: “Ini Yehova, ndini Chiuta waku, yo watikusambiza kuti upinduwi.” (Yes. 48:17) Tiyeni tikambisani masachizu ngatatu ngo ngangatiwovya kuti tiyanduwengi ndi vigaŵa vosi va m’Bayibolu kweniso vinthu vosi vo Chiuta watitipasa.
MASACHIZU NGO NGANGAKUWOVYANI KUTI MUYANDUWENGI
7. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuŵerenga Bayibolu ndi maŵanaŵanu ngakwenere?
7 Muŵerengengi ndi maŵanaŵanu ngakwenere. Bayibolu likamba kuti “Malemba ngosi ngakulembeka mwakulongozgeka ndi Chiuta, ndipu ngakuyandulisa.” (2 Tim. 3:16) Vigaŵa vinyaki va m’Bayibolu vingulembeke munthu yumoza pamwenga gulu linyaki la ŵanthu. Ndichu chifukwa chaki tikhumbika kuŵerenga Malemba ndi maŵanaŵanu ngakwenere. M’bali munyaki wangukamba kuti: “Asani ndiŵerenga Bayibolu, nditesesa kukumbuka kuti pangaŵa vinthu vinandi vo ndingasambira pa nkhani yo ndaŵerenga.” Iyu wangukamba so kuti: “Kukumbuka fundu iyi kutindichiska kuti ndiŵanaŵaniyengi vinthu vinyaki vo ndingasambirapu.” Techendayambi kuŵerenga Mazu Ngaku Chiuta, tingachita umampha kuromba kuti tije ndi maŵanaŵanu ngakwenere. Kweniso kuti Yehova watipasi zeru alinga kuti tiziŵi vo wakhumba kuti tisambiri.—Ezra 7:10; ŵerengani Yakobe 1:5.
8, 9. (a) Kumbi titenere kujifumba mafumbu nanga asani tiŵerenga Bayibolu? (b) Kumbi viyeneresu va m’Malemba vo munthu watenere kufiska kuti waje mura, vititiwovya kuziŵanji vaku Yehova?
8 Mujifumbengi mafumbu. Asani muŵerenga Bayibolu, mujifumbengi mafumbu yanga: ‘Kumbi nkhani iyi yitindisambizanji vakukwasana Yehova? Kumbi ndingayigwirisiya wuli 1 Timote 3:2-7.) Pakuti tanandi te ŵara cha, pakwamba tingawona kuti mavesi yanga ngatitikwasa cha. Kweni asani tingamuka mafumbu ngo nge pasi yapa, tiwonengi kuti tosi tingayanduwa munthowa zinandi ndi vinthu vo vikambika pa mavesi ngenanga.
ntchitu fundu iyi pa umoyu wangu? Kumbi ndingawovya wuli anyangu ndi fundu yeniyi?’ Asani mulunguruka mafumbu nge yanga, muyanduwengi ukongwa pakuŵerenga Bayibolu. Mwakuyeruziyapu, ŵanaŵaniyani viyeneresu va m’Malemba vo munthu watenere kufiska kuti waje mura. (Ŵerengani9 Kumbi nkhani iyi yitindisambizanji vaku Yehova? Yehova ndiyu wakupereka viyeneresu vo munthu watenere kufiska kuti waje mura. Pakupereka viyeneresu ivi, iyu walongo kuti wakhumba kuti ŵara ajengi chakuwoniyapu chamampha. Kweniso azamumuka kwaku iyu mo achitiya vinthu ndi mpingu, wo ‘wakugula ndi ndopa za Mwana waki.’ (Mac. 20:28) Yehova wakhumba kuti ŵara atiphweriyengi ndipu tijivwengi kuti te akuvikilirika. (Yes. 32:1, 2) Mwaviyo, viyeneresu va m’Malemba vo munthu watenere kufiska kuti waje mura vititiwovya kuziŵa kuti Yehova watitiphwere ukongwa.
10, 11. (a) Asani tiŵerenga vo Malemba ngakamba kuti munthu waje mura, kumbi tingavigwirisiya wuli ntchitu pa umoyu widu? (b) Kumbi ndingawovya wuli anyangu ndi fundu yeniyi?
10 Kumbi ndingayigwirisiya wuli ntchitu fundu iyi pa umoyu wangu? Mura watenere kujisanda kaŵikaŵi kuti wawoni asani wafiska viyeneresu va m’Malemba ndi kuwona vo watenere kusintha. M’bali yo wakhumba kuja mura watenere kuŵerenga vo Malemba ngakamba kuti munthu waje mura, chifukwa wakhumbika kufwiyapu kuvifiska. (1 Tim. 3:1) Mkhristu weyosi wangayanduwa ndi vinthu vo vikambika mu mavesi yanga chifukwa vinandi mwa vinthu venivi ndivu Yehova wapempha Akhristu wosi kuti achitengi. Mwakuyeruziyapu, tosi titenere kuŵanaŵana umampha. (Ŵaf. 4:5; 1 Pet. 4:7) Asani ŵara atesesa kuja chakuwoniyapu chamampha ku mbereri, tingasambira kwaku yiwu ndipuso ‘tingayeza chivwanu chawu.’—1 Pet. 5:3; Ŵah. 13:7.
11 Kumbi ndingawovya wuli anyangu ndi 1 Ŵat. 5:12) Asani titiŵatumbika vitovya kuti akondwengi.—Ŵah. 13:17.
fundu yeniyi? Tingagwirisiya ntchitu vo Malemba ngakamba kuti munthu waje mura kuti tiwovyi ŵanthu akunweka pamwenga wo tisambira nawu Bayibolu kuti awoni mo ŵara a mumpingu wa Akaboni aku Yehova apambaniyana ndi alongozi a visopa. Kweniso, asani tiŵerenga vinthu ivi, tingakumbuka vo ŵara mumpingu widu achita kuti atiphwere. Kuŵanaŵaniya vo abali yaŵa achita kungatiwovya kuti ‘titumbikengi ukongwa wo agwira ntchitu mwaphamphu’ pakati pidu. (12, 13. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vo tingafufuza? (b) Kambani chakuwoniyapu cho chilongo mo kufufuza kungatiwovye kuziŵa vinthu vinandi.
12 Mufufuzengi. Tingagwirisiya ntchitu vidya vo tenavu kuti tiziŵi vinthu ivi:
-
Kumbi ndiyani yo wakulemba chigaŵa ichi cha Bayibolu?
-
Kumbi chingulembeke nunkhu, nanga chingulembeka zukwanji?
-
Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitika pa nyengu yo alembiyanga buku ili?
Kuchita viyo kungatiwovya kuziŵa vinthu vinandi.
13 Tiyeruziyi kuti mwaŵerenga lemba la Ezekiele 14:13, 14. Lemba ili likamba kuti: “Asani charu chandinangiya mwakuchita vinthu kwambula kugomezeka, ndichitambasuliyengi janja langu ndi kunanga ko kutuwa vakurya vaki, ndipu ndichitumiyengi nja ndipuso ndazamubaya munthu ndi nyama vo ve mwenimo. ‘Chinanga kuti ŵanthu atatu yaŵa, Nowa, Danyele ndi Jobu ŵenga mwenimo atingi ataskengi umoyu wawu pe chifukwa cha urunji wawu,’ watiti Yehova, Ambuya Ŵara Ukongwa.” Asani tingafufuza, tisaniyengi kuti lemba ili lingulembeka cha m’ma 612 B.C.E. Pa nyengu iyi, Nowa ndi Jobu ndipu afwa kali, ndipu Chiuta wakumbukanga kugomezeka kwawu. Kweni Danyele wenga weche wamoyu. Akhumba wenga ndi vyaka 18 pamwenga 22 pa nyengu yo Yehova wangukamba kuti wenga murunji nge Nowa ndi Jobu. Kumbi tisambiranjipu? Yehova wawona kugomezeka kwa ateŵeti ŵaki wosi, chinanga angaŵa ŵana.—Sumu 148:12-14.
MUYANDUWENGI NDI MABUKU NGAKUPAMBANAPAMBANA
14. Kumbi mabuku ngo ngakulembeke achinyamata ngatiŵawovya wuli, ndipu ŵanthu anyaki angayanduwa nangu wuli? (Wonani chithuzi cho che papeji 23.)
14 Nge mo tiyanduliya asani tiŵerenga Bayibolu losi lamphumphu, tingayanduwa so ndi vinthu vosi vauzimu vo tenavu. Tiyeni tiwonepu waka vimanavi. Vinthu vo vilembeke achinyamata. Mabuku ngidu nganandi ngalembeka kuti ngawovyi achinyamata. [1] Nganyaki mwa mabuku yanga ngalembeka kuti ngaŵawovyi kumalana ndi masuzu ngo akumana nangu kusukulu kweniso pa unyamata wawu. Kumbi tosi tingayanduwa wuli asani tiŵerenga mabuku yanga? Kuŵerenga mabuku yanga kutiwovyengi kuziŵa vo achinyamata akugomezeka akumana navu. Pavuli paki, tiŵawovyengi ndi kuŵachiska.
15. Ntchifukwa wuli Akhristu arara akhumbika kuŵerenga mabuku ngo ngalembeke achinyamata?
15 Masuzu ngo achinyamata akumana nangu ngo ngalembeka mu mabuku ngawu, arara nawu akumana nangu. Tosi tikhumbika kuvikiliya chivwanu chidu, kujiko, kukana mijalidu yiheni, kuleka kucheza ndi ŵanthu aheni ndipuso vakusangaluska viheni. Nkhani izi kweniso zinyaki zikulembeke achinyamata. Kweni kumbi Akhristu arara atenere kujiwona kuti mbakusika asani angaŵerenga mabuku
ngo ngalembeke achinyamata? Awa. Chinanga kuti mabuku yanga ngalembeke achinyamata, kweni uthenga wo ulimu utuliya m’Malemba ndipu tosi tingayanduwa nawu.16. Kumbi mabuku ngidu ngatovya so achinyamata kuti achitengenji?
16 Kupatuwaku pakuwovya achinyamata kumalana ndi masuzu, mabuku ngidu ngangaŵawovya so kuti akuwi mwauzimu ndipuso kuti aje pa ubwezi wakukho ndi Yehova. (Ŵerengani Wakutaula 12:1, 13.) Yapa napu arara angayanduwa nangu. Mwakuyeruziyapu, Galamukani! ya April 2009, yenga ndi nkhani yakuti “Zimene Achinyamata Amadzifunsa . . . Kodi Ndingatani Kuti Kuwerenga Baibulo Kuzindisangalatsa?” Nkhani iyi ye ndi masachizu nganandi ndipuso kabokosi ko munthu wangacheketa ndi kusunga m’Bayibolu kuti wagwirisiyengi ntchitu. Kumbi arara nawu ayanduwa ndi nkhani iyi? Munthukazi wa vyaka 24 yo we ndi ŵana wangulemba kuti: “Ndasuzikanga kuŵerenga Bayibolu. Ndinguvwisisa masachizu ngo nge mu nkhani iyi ndipu ndigwirisiya ntchitu kabokosi ko ke mu nkhani iyi. Sonu nditanja kuŵerenga Bayibolu. Ndiwona kukoliyana kwa mabuku nga m’Bayibolu. Ndeche ndakondwepu viyo pakuŵerenga Bayibolu.”
17, 18. Kumbi tingayanduwa wuli asani tiŵerenga nkhani zo zilembeke ŵanthu wo mbakaboni cha? Kambani chakuyeruziyapu.
17 Vinthu vo vilembeke ŵanthu wo mbakaboni cha. Kwambiya mu 2008, Chigongwi cha Alinda chakusambira chilembeke Akaboni aku Yehova. Nanga magazini ngo ngalembeke ŵanthu wo mbakaboni cha? Kumbi tingayanduwa kuŵerenga magazini ngenanga? Tiyeni tikambisani chakuyeruziyapu. Tiyeruziyi kuti mwadana munthu kuti wazi ku mawunganu. Mbwenu zuŵa linyaki nkhani yachisanisani yechendayambi muwona kuti munthu yo mungudana waza ku Nyumba ya Ufumu. Tikayika cha kuti mungakondwa ukongwa. Po m’bali wakamba nkhani, mutenere kuti muŵanaŵaniya munthu mwenuyu. Akhumba muŵanaŵaniya mo wavwiya mumtima ndi nkhani yo yikambika kweniso mo yingasinthiya umoyu waki. Mwaviyo, muwonga ukongwa nkhani yo m’bali wakamba.
18 Ndivu so vingatichitikiya asani tiŵerenga nkhani mu magazini ngakugaŵiya. Mwakuyeruziyapu, Chigongwi cha Alinda chakugaŵiya chikonkhosa nkhani munthowa yakuti munthu yo ndi Kaboni cha wangavwisa. Ndimu so viliri ndi nkhani zo ziŵikika pa jw.org, nge nkhani zo zisanirika pa chigaŵa chakuti “Mafumbu ngo Ŵanthu Afumba Kaŵikaŵi Ngakukwaskana ndi Akaboni aku Yehova.” Asani tiŵerenga nkhani izi, fundu zo taziziŵanga kali titizivwisisa ukongwa. Kweniso tingasambira nthowa zinyaki za mo tingakonkhose vo tigomeza mu uteŵeti. Mwakuyanana waka, Galamukani! yititiwovya kusimikiza kuti Chiuta waliku nadi, kweniso mo tingavikiliya vo tigomeza.—Ŵerengani 1 Petro 3:15.
19. Kumbi tingalongo wuli kuti tiwonga Yehova chifukwa cha vo watitipasa?
19 Vo tasambira mu nkhani iyi vilongole limu kuti Yehova watipasa vinthu vinandi kuti timuziŵi. (Mat. 5:3) Tiyeni tilutirizi kugwirisiya ntchitu vinthu vosi vauzimu vo Chiuta watitipasa. Asani tichitengi viyo, tilongongi kuti tiwonga Yehova yo watitisambiza kuti tiyanduwi.—Yes. 48:17.
^ [1] (ndimi 14) Vinthu ivi visazapu Mayankho a Zimene Achinyamata Amafunsa, Buku Loyamba ndi Lachiwiri, kweniso nkhani zo ze pa mutu wakuti “Zimene Achinyamata Amafunsa” zo sonu zisanirika pa Intaneti pe.