Chiuta wakutilenga munthowa yakuti liŵavu lidu lijichizgengi lija. Asani munthu wajicheka pamwenga kujipweteka liŵavu laki “litamba kutuzga maselu ngo ngachitiska kuti chilonda kaya chiŵi chikulu pamwenga chimana chiyambi kupo.” (Johns Hopkins Medicine) Asani munthu wajipweteka ŵaka, liŵavu laki liswera cha kwamba kujichizga. Lichita ivi kuti ndopa zileki kutuwa, chilonda chiyambi kupo, kweniso kuti bamba liyambi kumira.

ŴANAŴANIYANI FUNDU IYI: Asani Mulengi wakutilenga munthowa yakuti liŵavu lidu lijichizgengi lija, kumbi tingaleka kumugomezga kuti wazamufiska layizgu laki lakuti watiwovyengi asani tisuzgika maŵanaŵanu? Yo wakulembaku buku la sumu wangukamba kuti: “Yehova wachizga ŵanthu akusweka mitima. Ndipu wamanga mabamba ngawu.” (Sumu 147:3) Asani musuzgika maŵanaŵanu chifukwa cha vinthu vo vitikuchitikiyani pamwenga vo vingukuchitikiyani nyengu yinyaki, kumbi mungasimikiza wuli kuti Yehova wangamanga mabamba nginu sonu ndipuso kunthazi?

Chiuta wakutilayizga kuti: “Ungachitanga mantha cha, chifukwa nde nawi. Ungafipanga mtima cha pakuti ndini Chiuta waku. Ndikukhwimisengi, hinya, ndikuwovyengi.” (Yesaya 41:10) Munthu yo waziŵa kuti Yehova watimuŵanaŵaniya, waja ndi chimangu cha mumtima ndipu waziŵa vo wangachita kuti wamalani ndi masuzgu ngakupambanapambana ngo wangakumana nangu. Wakutumika Paulo wangukamba kuti chimangu cha mumtima ‘ntchimangu chaku Chiuta cho chiluska kuziŵa vinthu kosi.’ Iyu wangulutirizga kuti: “Mu vinthu vosi ndija ndi nthazi kuporote mwaku yo watindipaska nthazi.”​—Afilipi 4:4-7, 9, 13.

Malemba ngatitiwovya kuti tigomezgengi vinthu vo Yehova wakulayizga kuti wazamuchitiya ŵanthu kunthazi. Mwakuyeruzgiyapu, lemba la Chivumbuzi 21:4, 5 (lalembeka papeji 15) lititikonkhoske vinthu vo iyu wazamuchita kweniso chifukwa cho tingagomezge kuti wazamuchita nadi:

• “Ndipu waleskengi masozi ngosi” mumasu nga ŵanthu. Yehova wazamutuzgapu masuzgu ngidu ngosi kweniso vinthu vo vititifipiska mtima, kusazgapu vinthu vo ŵanthu anyaki ativiwona kuti vingamala cha.

• Yo “waja pampandu waufumu” wa unkhankhu kuchanya, wamiya Fumu ya chilengedu chosi. Iyu wazamulongo nthazi zaki kweniso ulamuliru waki kuti taŵanthu tileki kukumana ndi masuzgu ndipuso kuti watipaski vinthu vo tikhumbikiya.

• Yehova watitisimikiziya kuti malayizgu ngaki “ngakugomezgeka ndipuso ngauneneska.” Ivi ving’anamuwa kuti iyu ndi Chiuta wauneneska yo wafiska malayizgu ngaki.

“‘Waleskengi masozi ngosi mumasu mwawu, nyifwa yiŵengepu so cha, chinanga nkhuliya pamwenga kukuta pamwenga urwirwi viŵengepu so cha. Vinthu vakali vajumphapu.’ Ndipu Mweniyo waja pampandu waufumu wangukamba kuti: ‘Awonani! Ndipanga vinthu vosi kuja vifya.’ Wangukamba so kuti: ‘Lemba, pakuti mazu yanga ngakugomezgeka ndipuso ngauneneska.’”—Chivumbuzi 21:4, 5.

Tisambira mo Ada ŵidu akuchanya achitiya vinthu ndipuso mijalidu yawu kuziya mu Bayibolu kweniso mu vinthu vo yiwu akulenga. Chinanga kuti chilengedu chingatiwovya kuziŵa kuti Chiuta wakhumba kuti tije nayu pa ubwezi, kweni Bayibolu lititikonkhoske mwakuvwika umampha fundu yeniyi chifukwa likamba kuti: “Ndereni kufupi ndi Chiuta, ndipu nayu wanderengi kufupi ndi yimwi.” (Yakobe 4:8) Ndipu lemba la Machitidu 17:27 likamba kuti: Iyu “we kutali cha ndi weyosi waku isi.”

Asani muŵikiyapu mtima pa kusambira vakukwaskana ndi Chiuta vikuwovyeningi kusimikiza nadi kuti “iyu watikuphweriyani.” (1 Peturo 5:7) Kumbi ndi vitumbiku wuli vo mungasaniya chifukwa chakugomezga Yehova?

Ŵanaŵaniyani vo vinguchitikiya munthu munyaki wa ku Japan zina laki Toru. Iyu wangulereka ndi anyina wo ŵenga Akhristu, kweni nyengu yinyaki wangusere kagulu kavigaŵenga ka ku Japan ko kaziŵika kuti yakuza. Toru wangukamba kuti, “Ndawonanga kuti Chiuta wanditinkhanga ukongwa, ndipuso kuti nyifwa ya ŵanthu wo ndaŵayanjanga ukongwa chenga chilangu chakutuliya kwaku iyu.” Toru wangukamba kuti mu charu chiheni ichi ŵanthu aswera cha kusintha maŵanaŵanu. Venivi vingumuchitiska kuti nayu wayambi kuja ndi “mtima uheni ndipuso wambula kuvwiya chitima anyaki.” Chifukwa cha mtima waki wakukhumba kutchuka iyu wangukamba kuti, “Ndakhumbanga kufwa ndeche wachinyamata pavuli pakuti ndabaya munthu munyaki wakutchuka ukongwa kuphara ini ndipu venivi vatingi vichitiskengi kuti nditchuki ukongwa.”

 Kweni Toru ndi muwolu waki Hannah ŵati ayamba kusambira Bayibolu, Toru wangusintha ukongwa umoyu waki kweniso mo wawoniyanga vinthu. Hannah wangukamba kuti: “Ndingukondwa ukongwa kuwona ndi masu ngangu alumu ŵangu achisintha.” Sonu Toru wakamba ndi mtima wosi kuti: “Kwe nadi Chiuta yo waŵanaŵaniya munthu weyosi pakuyija. Iyu wakhumba cha kuti munthu weyosi wafwi ndipu wakhumbisiska kugowoke wosi wo alapa ndi mtima wosi ku vinthu viheni vo achitanga. Iyu wavwisiya chechosi chinanga ndi vinthu vo tingakhumba cha kukambiya ŵanthu anyaki kweniso wavwisa vinthu vo ŵanthu anyaki angaleka kuvivwisa. Pambula kuswera yapa, Yehova watuzgengepu masuzgu ngosi kweniso maurwirwi ngosi ngo ŵanthu akumana nangu. Chinanga ndi sonu panu, Yehova watitiwovya munthowa yo isi tileka kuŵanaŵaniya. Iyu watitiŵanaŵaniya kweniso watitivikiliya asani takumana ndi masuzgu.”​—Sumu 136:23.

Nge mo tawone mu nkhani yaku Toru, kuziŵa kuti pambula kuswera yapa Chiuta watuzgengepu masuzgu ngosi, kweniso kuti wapuputengi masozi ngosi, vititiwovya kuti tigomezgengi ukongwa vinthu vo tilindizga kunthazi kweniso kuti tijengi ndi umoyu wamampha sonu. Chinanga kuti mucharu ichi muchitika masuzgu nganandi, mungapinduwa mbwenu ndi chanju chaku Chiuta.