NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 6
SUMU 18 Tiwonga Chifukwa Cha Sembi yo Yikutiwombo
Tiwonga Ukongwa Kuti Yehova Watitigowoke
“Chiuta wakuchiyanja ukongwa charu, mwakuti wakupereka Mwana waki wapade.”—YOHA. 3:16.
FUNDU YIKULU
Tikhumba kuti tiwongengi ukongwa chifukwa chakuti Yehova watitigowoke. Kuti tichiti venivi, tisambirengi vo Yehova wakuchita kuti watigowoke maubudi ngidu.
1-2. Kumbi ŵanthu wosi ayanana wuli ndi mnyamata yo wazumbulika mu ndimi yakwamba?
YERUZGIYANI kuti mnyamata munyaki walereka ndi apapi ŵaki wo mbakukhupuka ukongwa. Zuŵa linyaki kwachitika ngozi ndipu apapi ŵaki wosi ŵaŵi afwa. Venivi vakupweteka ukongwa kwaku iyu. Kweni mnyamata uyu watuvwa so nkhani yinyaki yakupweteka. Watuvwa kuti apapi ŵaki akusakaza ndalama zosi mwakuti ŵe ndi ngongoli yakasaza cha. Mwaviyo, iyu waharengi chuma chechosi cha kweni wakhumbikengi kuweza ngongoli yo apapi ŵaki aleka. Ndipu ŵeneku a ndalama zo atizikhumba penipo ndi penipo. Ndalama zenizi zinandi ukongwa mwakuti wangafiska cha kuziweza.
2 Isi nasi tiyananaku ndi mnyamata mwenuyu. Apapi ŵidu akwamba Adamu ndi Heva ŵenga ŵanthu akufikapu ndipu ajanga mucharu chakutowa cha paradayisu. (Gene. 1:27; 2:7-9) Yiwu ŵenga ndi mwaŵi wakuja ndi umoyu wakukondwesa kwamuyaya. Kweni vinthu vingusinthiya limu pa umoyu wawu. Yiwu angutaya mwaŵi wakuja mu Paradayisu kweniso kuja ndi umoyu kwamuyaya. Kumbi ŵana ŵawu anguharanji kutuliya kwaku yiwu? Bayibolu lititikambiya kuti: “Ubudi [ukusere] mucharu kuziya mwa munthu yumoza [Adamu], ndi nyifwa chifukwa cha ubudi, nyifwa nayu yikusapaliya ku ŵanthu wosi chifukwa wosi akubuda.” (Aro. 5:12) Isi tikuhara ubudi kutuliya kwaku Adamu wo uchitiska kuti tifwengi. Ubudi wenuwu wo tikuchita kuhara we nge ngongoli yikulu ukongwa mwakuti palivi munthu weyosi yo wangafiska kuyiweza.—Salimo 49:8.
3. Ntchifukwa wuli maubudi ngidu tingangayeruzgiya ndi “ngongoli”?
3 Yesu wanguyeruzgiya ubudi ndi “ngongoli.” (Mate. 6:12, mazu ngamumphata; Luka 11:4) Asani tachita ubudi, vija nge kuti te ndi ngongoli kwaku Yehova. Mwaviyo, tikhumbika kulipira chifukwa cha ubudi widu. Asani ngongoli yeniyi yingulipirika cha, malipiru ngaki yatingi yiŵengi nyifwa yamuyaya.—Aro. 6:7, 23.
4. (a) Kumbi ntchinthu wuli cho chingachitikiya ŵanthu wosi akubuda asani angaleka kuwovyeka? (Salimo 49:7-9) (b) Kumbi mazu ngakuti “ubudi” ngang’anamuwanji mu Bayibolu? (Wonani bokosi lakuti “ Ubudi.”)
4 Kumbi tingafiska kuti tiweziyepu so vinthu vosi vo Adamu ndi Heva akutaya? Tingafiska cha pakutija. (Ŵerengani Salimo 49:7-9.) Kwambula kuwovyeka, pangaŵavi chilindizga cha umoyu wakunthazi pamwenga kuziyuskika. Asani tafwa mbwenu tafwiya limu nge mo nyama zichitiya.—Waku. 3:19; 2 Petu. 2:12.
5. Kumbi Awusefwi achanju atiwovya wuli kuti tilipiri ngongoli ya ubudi wo tikuhara? (Wonani chithuzi.)
5 Asani tingaŵanaŵaniya so mnyamata yuwa tamuzumbuwa kukwamba kwa nkhani iyi, kumbi iyu wangavwa wuli asani munthu munyaki wakukhupuka wangajipereka kuti wawezi ngongoli yaki? Mnyamata mwenuyu wangawonga ukongwa mphasu yeniyi. Mwakuyanana ŵaka, Awusefwi achanju, a Yehova atipaska mphasu yo yiweza ngongoli yaubudi wo tikuhara kwaku Adamu. Ndichu chifukwa chaki Yesu wangukamba kuti: “Chiuta wakuchiyanja ukongwa charu, mwakuti wakupereka Mwana waki wapade, kuti weyosi yo wavwana mwaku iyu waleki kunangika, kweni waje ndi umoyu wamuyaya.” (Yoha. 3:16) Chinyaki ntchakuti mphasu yeniyi yitovya kuti tije pa ubwezi wamampha ndi Yehova.
Yesu wapharazganga uthenga wamampha wakuti Yehova wagowoke ŵanthu kuziya mu sembi yakuwombole. (Yoha. 3:16) Pavuli paki iyu wangupereka umoyu waki nge sembi yeniyi (Wonani ndimi 5)
6. Kumbi ndi mazu nanga nga mu Bayibolu ngo tikambiskanengi, nanga ntchifukwa wuli?
6 Kumbi isi tingayanduwa wuli ndi mphasu yakukondwesa yeniyi kuti “ngongoli” pamwenga maubudi ngidu ngagowokereki? Kumuka kwa fumbu lenili kuziŵika ndi mazu ngo Bayibolu likugwiriskiya ntchitu nge kuyanjanisa, kubenekere maubudi, kupepesa maubudi, sembi yakuwombole, kuwomboleka kweniso kudanika kuti arunji. Mu nkhani iyi, tikambiskanengi vo mazu ngenanga ngang’anamuwa. Tichiŵanaŵaniya mazu ngenanga vitiwovyengi kuti tiwongengi ukongwa kuti Yehova wakutigowoke ubudi.
CHILATU: KUYANJANISA
7. (a) Kumbi ntchinthu wuli so chinyaki cho Adamu ndi Heva akutaya? (b) Nge ŵana aku Adamu ndi Heva, kumbi ndi vinthu wuli vo tikhumbika ukongwa? (Aroma 5:10, 11)
7 Kusazgiyapu pa kutaya mwaŵi wakuja ndi umoyu wamuyaya, Adamu ndi Heva angunanga so ubwezi wawu wapade ndi Awusewu a Yehova. Pakwamba, ŵenga mu banja laku Chiuta. (Luka 3:38) Kweni ŵati aleka kuvwiya Yehova, wanguŵatuzgamu mu banja laki ndipu venivi vinguchitika ŵechendayambi kubala ŵana. (Gene. 3:23, 24; 4:1) Mwaviyo, nge ŵana ŵawu, tikhumbika kuyanjanisika ndi Yehova. (Ŵerengani Aroma 5:10, 11.) Mu nthowa yinyaki tingakamba kuti tikhumbika kuja pa ubwezi wamampha ndi Yehova. Buku linyaki likamba kuti mazu nga Chigiriki ngo akungagwiriskiya ntchitu yapa ngakuti “kuyanjanisika” ngangang’anamuwa “kuja pa ubwezi ndi munthu yo wenga murwani waku.” Vakukondwesa kuti Yehova ndiyu wakwamba kuchitapu kanthu kuti venivi vichitiki. Mu nthowa wuli?
VO YEHOVA WAKUCHITA: WAKUBENEKERE UBUDI
8. (a) Kumbi kubenekere maubudi kung’anamuwanji? (b) Kumbi kupepesa maubudi kung’anamuwanji?
8 Kubenekere maubudi, kung’anamuwa vo Yehova wakuchita kuti waweziyepu so ubwezi wo wengapu pakati paku iyu ndi ŵanthu akubuda. Venivi visazgapu kusinthisana vinthu va mtengu wakuyanana. Mwaviyo, chinthu cho chikutayika pamwenga kunangika chingawezekiyapu so. Malemba nga Chigiriki Ngachikhristu ngagwiriskiya ntchitu mazu ngakuti kupepesa maubudi ngo ngayanana ndi “kubenekere maubudi.” (Aro. 3:25) Mazu nga Chigiriki ngenanga ngakuti kupepesa maubudi nangu ngang’anamuwa nthowa yo Yehova wakunozga yo yitovya kuti ŵanthu aje pachimangu ndi Chiuta kweniso kuti aje pa ubwezi wamampha ndi Chiuta.
9. Kumbi ndi nthowa niyi ya kanyengu kamanavi yo Yehova wangunozga kuti Ayisirayeli agowokerekengi maubudi ngawu?
9 Kuti Ayisirayeli aje pa ubwezi wamampha ndi Chiuta, Yehova wangunozga nthowa ya kanyengu kamanavi kuti maubudi ngawu ngagowokerekengi. Mu nyengu ya Ayisirayeli, Zuŵa Lakubenekere Maubudi lachitikanga chaka chechosi. Pa zuŵa lenili, wasembi mura waperekanga sembi za nyama mumalu mwa ŵanthu wosi. Mbuneneska kuti sembi za nyama zabenekeriyanga limu cha ubudi wa munthu weyosi chifukwa nyama zakusika ukongwa pakuziyeruzgiya ndi ŵanthu. Kweni asani Ayisirayeli wo alapa apereka sembi zo Yehova wakhumbanga, iyu wenga wakunozgeka kuŵagowoke maubudi ngawu. (Ahe. 10:1-4) Sembi zo Ayisirayeli aperekanga pa Zuŵa Lakubenekere Maubudi kweniso sembi zo aperekanga nyengu zinyaki, zaŵawovyanga kuziŵa kuti ŵenga akubuda kweniso kuti akhumbikanga chinthu chinyaki kuti maubudi ngawu ngabenekereke limu.
10. Kumbi ndi nthowa niyi yo Yehova wangunozga kuti maubudi nga ŵanthu ngagowokereke limu?
10 Yehova wangunozga nthowa yinyaki kuti maubudi nga ŵanthu ngagowokereke limu. Iyu wangunozga kuti Mwana waki wakwanjiwa waperekeki “kamoza pe mbwenu mpaka muyaya kuti wapingi maubudi nga ŵanthu anandi.” (Ahe. 9:28) Yesu wakupereka “umoyu waki sembi yakuwombole ŵanthu anandi.” (Mate. 20:28) Kumbi sembi yakuwombole ntchinthu wuli?
MTENGU: SEMBI YAKUWOMBOLE
11. (a) Mwakukoliyana ndi vo Bayibolu likamba, kumbi sembi yakuwombole ntchinthu wuli? (b) Kumbi pakhumbikanganji kuti sembi yakuwombole yeniyi yiperekeki?
11 Mwakukoliyana ndi Bayibolu, sembi yakuwombole ndi mtengu wo ukuperekeka kuti maubudi ngabenekereki kweniso kuti tiyanjanisiki ndi Chiuta. a Kwaku Yehova venivi vitovya kuti waweziyepu so vo vikutayika. Mu nthowa wuli? Kumbukani kuti Adamu ndi Heva angutaya mwaŵi wakuja ndi umoyu wakufikapu kweniso wamuyaya. Mwaviyo, pakhumbikanga sembi yakuwombole ya mtengu wakuyanana ndi vo vikutayika. (1 Timo. 2:6) Sembi yeniyi yakhumbikanga kuperekeka ndi munthulumi mura pe yo (1) wenga wakufikapu; (2) wakuti wangafiska kuja ndi umoyu kwamuyaya pacharu chapasi; kweniso (3) yo wakhumbisiskanga kufwa pamwenga kupereka sembi umoyu waki wakufikapu chifukwa chaku isi. Venivi pe ndivu vatingi viwovyengi kubenekere pamwenga kuweziyapu so umoyu wo ungutayika.
12. Ntchifukwa wuli Yesu wangufiska kupereka mtengu wo wakhumbikanga wa sembi yakuwombole?
12 Tiyeni tikambiskani vifukwa vitatu vo vingulongo kuti Yesu wenga wakwenere kupereka sembi yakuwombole. (1) Iyu wenga wakufikapu kung’anamuwa kuti “wanguchitapu ubudi wewosi cha.” (1 Petu. 2:22) (2) Chifukwa cha venivi, iyu wenga wakuti wangafiska kuja ndi umoyu wamuyaya pacharu chapasi. (3) Iyu wenga wakunozgeka kufwa kweniso kupereka umoyu waki wakufikapu chifukwa chaku isi. (Ahe. 10:9, 10) Chifukwa chakuti wenga wakufikapu, Yesu wayanananga ndi munthu wakwamba Adamu wechendabudi. (1 Akori. 15:45) Mwaviyo kuziya mu nyifwa yaki, Yesu wangufiska kubenekere ubudi waku Adamu kung’anamuwa kuweziyapu so vo Adamu wangutaya. (Aro. 5:19) Chifukwa cha venivi Yesu wanguja “Adamu wakumaliya.” Pakhumbika so munthu munyaki cha wakufikapu kuti wazi kuzilipira vo Adamu wakutaya. Yesu wakufwa “kamoza pe mbwenu mpaka muyaya.”—Ahe. 7:27; 10:12.
13. Kumbi kubenekere maubudi ndi sembi yakuwombole vipambana wuli?
13 Kumbi kubenekere maubudi ndi sembi yakuwombole vipambana wuli? Kubenekere maubudi kung’anamuwa vo Chiuta wachita kuti ŵanthu awere pa ubwezi wamampha ndi iyu. Sembi yakuwombole ndi mtengu wo ukuperekeka kuti maubudi nga ŵanthu ngabenekereki. Mtengu wenuwu ukuperekeka ndi ndopa zakuzirwa zaku Yesu zo zingudika chifukwa chaku isi.—Aefe. 1:7; Ahe. 9:14.
MO TIYANDULIYA: KUWOMBOLEKA NDIPUSO KUDANIKA KUTI TE ARUNJI
14. Kumbi tikambiskanengenji, nanga ntchifukwa wuli?
14 Kumbi ndi vinthu wuli vo vichitika chifukwa cha kubenekere maubudi? Bayibolu ligwiriskiya ntchitu mazu ngakupambanapambana kuti lilongo mo tiyanduliya. Chinanga kuti mazu ngenanga ngayananaku, kweni mazu ngengosi ngadidimizga chigaŵa chinyaki cha kubenekere maubudi, cho chijula nthowa yakuti Yehova wagowoke maubudi. Tichikambiskana mazu ngenanga, tiwonengi so mo weyosi waku isi wakwaskikiya.
15-16. (a) Mu Bayibolu, kumbi mazu ngakuti ‘kuwombo’ ngang’anamuwanji? (b) Kumbi venivi vititikwaska wuli?
15 Mu Bayibolu, mazu ngakuti kuwombo ngang’anamuwa kufwatulika chifukwa chakuti munthu wapereka malipiru ngakuwombole. Ndichu chifukwa chaki wakutumika Peturo wangukamba kuti: “Muziŵa kuti vo vikukufwatuwani [mazu ngaki chayingu, “vo vikukuwomboni”] ku umoyu winu wabwekabweka wo mukupaskika ndi apapi ŵinu akali, ndi siliva cha pamwenga golidi vo vinangika. Kweni mukufwatulika ndi ndopa zakuzirwa nge za mwana wa mbereri wambula kalema ndipuso donthu, ndopa zaku Khristu.”—1 Petu. 1:18, 19; mazu ngamumphata.
16 Chifukwa cha sembi yakuwombole tingafwatulika ku ubudi ndi nyifwa, ndipu vinthu venivi vichitiska kuti tisuzgikengi ukongwa. (Aro. 5:21) Kukamba uneneska, titimuwonga ukongwa Yehova ndi Yesu kuti tikuwomboleka chifukwa cha ndopa zakuzirwa pamwenga umoyu waku Yesu.—1 Akori. 15:22.
17-18. (a) Kumbi kudanika kuti arunji kung’anamuwanji? (b) Kumbi venivi vititikwaska wuli?
17 Bayibolu likamba kuti ateŵeti aku Yehova adanika kuti mbarunji. Venivi ving’anamuwa kuti Yehova wakhumba so cha kuti tilipiri chifukwa cha maubudi ngo tikuchita. Kuchita venivi kung’anamuwapu cha kuti Yehova waleka kuyende fundu zaki za urunji. Paku isi tija te akwenere cha kuti Yehova watidani kuti te arunji. Kweniso venivi ving’anamuwapu cha kuti Yehova wazomereza maubudi ngidu. Kweni chifukwa chakuti sembi yakuwombole yikuperekeka kweniso chifukwa chakuti tigomezga nthowa yo Yehova wakunozga yakuti wabenekere maubudi, Yehova we ndi chifukwa chakuvwika chakugowoke maubudi ngidu.—Aro. 3:24; Aga. 2:16.
18 Kumbi tiyanduwa wuli chifukwa chakuti Yehova watitidana kuti te arunji? Ŵanthu wo akusankhika kuti akalamuliyengi limoza ndi Yesu kuchanya akudanika kali kuti mbarunji ndipu aja ŵana aku Chiuta. (Tito 3:7; 1 Yoha. 3:1) Iyu watiŵagowoke maubudi ngawu. Vija nge kuti yiwu akuchitapu cha maubudi ngo. Mwaviyo yiwu aja akwenere kusere Ufumu waku Chiuta. (Aro. 8:1, 2, 30) Ŵanthu wo ŵe ndi chilindizga chakuzija pacharu chapasi adanika kuti arunji kweniso mabwezi ngaku Chiuta ndipu maubudi ngawu ngagowokereka. (Yako. 2:21-23) A mzinda ukulu wo azamupona pa Aramagedoni, azamukufwa cha. (Yoha. 11:26) “Ŵanthu arunji ndi ambula urunji” wo akufwa azamuyuskika. (Machi. 24:15; Yoha. 5:28, 29) Pakumaliya, ateŵeti aku Yehova wosi akuvwiya pacharu chapasi azamuja ndi “wanangwa waunkhankhu wa ŵana aku Chiuta.” (Aro. 8:21) Tikhaza ndi mtima wosi pa nyengu yo tazamuja so ŵana akufikapu a Awusefwi, a Yehova!
19. Kumbi vinthu vasintha wuli pa umoyu widu? (Wonani so bokosi lakuti “ Kumbi Isi Tiyanduwa Wuli?”)
19 Kukamba uneneska, kali tenga nge mnyamata yo tamuzumbuwa kukwamba yo wangutaya chechosi kweniso wanguhara ngongoli yikulu ukongwa yakuti wangafiska cha kuweza. Kweni Yehova wakutiwovya. Vinthu vikusintha chifukwa chakuti Yehova wakupereka nthowa yakuti maubudi ngidu ngagowokereki kweniso Yesu wakupereka sembi yakuwombole. Kugomezga Yesu Khristu kutovya kuti tiwomboleki pamwenga kufwatulika ku ubudi ndi nyifwa. Asani Yehova watigowoke maubudi ngidu vija nge kuti tingubudapu ndi kubudapu so cha. Kweni chakuzirwa ukongwa ntchakuti sonu tingaja pa ubwezi wamampha ndi Awusefwi akuchanya a Yehova wo atitiyanja ukongwa.
20. Kumbi tazamukambiskananji mu nkhani yakulondopu?
20 Asani tiŵanaŵaniya vo Yehova kweniso Yesu atichitiya, tiwonga ukongwa. (2 Akori. 5:15) Asani yiwu anguleka kutiwovya, tatingi tijengi ndi chilindizga chechosi cha. Kumbi weyosi waku isi wayanduwa wuli pakuyija chifukwa chakuti Yehova wakumugowoke? Venivi ndivu tikambiskanengi mu nkhani yakulondopu.
SUMU 10 Thamikani Yehova Chiuta Widu!
a Mu vineneru vinyaki, mazu ngakuti “sembi yakuwombole” asani angafwatuliya mu mazu ngaki chayingu, ngang’anamuwa “mtengu wa umoyu” pamwenga “mtengu wo uperekeka.”
