VO BAYIBOLU LIKAMBA
Mphinjika
Ŵanthu anandi awona kuti mphinjika yimiya Chikhristu. Chinanga kuti veviyo, ndi wosi cha wo awona kuti ŵanthu akhumbika kuvwala pamwenga kupayika mphinjika munyumba zawu kweniso mumatchalitchi.
Kumbi Yesu wangufwiya pa mphinjika?
VO ŴANTHU AKAMBA
Aroma angubaya Yesu mwakumupayika pa mphinjika yakupangika ndi vimiti viŵi.
VO BAYIBOLU LIKAMBA
Yesu wangubayika ‘mwakumupayika pa muti’ pamwenga kuti chimiti. (Machitidu 5:30, Bayibolu la Mazu Ghaku Chiuta) Ŵanthu wo akulemba Bayibolu akukonkhosa kuti Yesu wakufwiya pa mphinjika cha kweni pa chimiti. Mwakukoliyana ndi vo buku linyaki likamba, mazu nga Chigiriki ngakuti stau·rosʹ ngang’anamuwa kuti “ntchimiti ŵaka. Mazu ngenanga ngayanana cha ndi vo mazu ngakuti ‘mphinjika’ ngang’anamuwa.” (Crucifixion in Antiquity) Mazu ngakuti xyʹlon ngo ngasanirika pa lemba la Machitidu 5:30 ngang’anamuwa “chimiti chakunyoloka cho Aroma akhomangapu ŵanthu wo awonanga kuti mbakwenere kupayikika.” *
Bayibolu likonkhosa kuti kubayika kwaku Yesu kuyanana ŵaka ndi dangu lo Ayisraele akali agwirisiyanga ntchitu. Dangu ili lenga lakuti: “Asani munthu wachita ubudi wo ngwakwenere nyifwa ndipu wabayika kweniso mwamupayika pa chimiti, . . . yo wapayikika ngwakutembeka ndi Chiuta.” (Marangu 21:22, 23) Pakukonkhosa za dangu ili, wakutumika Paulo wangulemba kuti Yesu wanguja “thembu m’malu mwaku isi, chifukwa kukulembeka kuti: ‘Ngwakutembeka munthu weyosi yo wapayikiya pa chimiti [xyʹlon].’” (Ŵagalatia 3:13) Paulo wangulongo kuti Yesu wangufwiya pa chimiti.
“Angumubaya, pakumpayika pa muti.”—Machitidu 10:39, Bayibolu la Mazu Ghaku Chiuta.
Kumbi akusambira aku Yesu agwirisiyanga ntchitu mphinjika pakusopa Chiuta pamwenga kuti alongo kuti mbakhristu?
VO BAYIBOLU LIKAMBA
Bayibolu likambapu cha kuti Akhristu akwambiriya agwirisiyanga ntchitu mphinjika. M’malu mwaki, Aroma a munyengu yeniyi ndiwu agwirisiyanga ntchitu mphinjika ndipu akambanga kuti yimiya achiuta ŵawu. Pati pajumpha vyaka 300 kutuliya po Yesu wangufwiya, Constantine yo wenga Fumu ya Aroma wangusankha kuti mphinjika yije chizindikiru cha asilikali ŵaki ndipu pavuli paki matchalitchi “ngachikhristu” ngangwamba kuyigwirisiya ntchitu.
Ŵanthu wo ŵenga Akhristu cha agwirisiyanga ntchitu mphinjika pakusopa achiuta ŵawu. Kumbi akusambira aku Yesu nawu atingi agwirisiyengi ntchitu mphinjika pakusopa Chiuta wauneneska? Mwakupambana ndi vo ŵanthu yaŵa achitanga, akusambira aku Yesu aziŵanga kuti Chiuta wazomereza cha kusopa mwakugwirisiya ntchitu “chikozgu cha chinthu chechosi.” Yiwu aziŵanga so kuti Akhristu akhumbika cha ‘kusopa angoza.’ (Marangu 4:15-19; 1 Ŵakorinte 10:14) “Chiuta ndi mzimu,” ndipu ŵanthu angamuwona cha. Mwaviyo, Akhristu akwambiriya agwirisiyanga ntchitu vikozgu cha kuti viŵawovyi kuja pa ubwezi ndi Chiuta. M’malu mwaki, yiwu amusopanga “mu mzimu” mwakulongozgeka ndi mzimu waki wakupaturika. Kweniso amusopanga mu “uneneska” mwakukoliyana ndi khumbu laku Chiuta lo lisanirika m’Malemba.—Yohane 4:24.
“Wo asopa mwauneneska azamusopa Ada mu mzimu ndi mu uneneska.”—Yohane 4:23
Kumbi Akhristu angalongo wuli kuti atumbika Yesu Khristu?
VO ŴANTHU AKAMBA
“Ŵanthu atenere kutumbika mwapade chinthu cho chikuŵawovya kuti ataskiki. . . . Munthu yo watumbika chikozgu ndikuti watumbika so munthu yo chikozgu cho chimiya.”—New Catholic Encyclopedia.
VO BAYIBOLU LIKAMBA
Akhristu atenere kumuwonga ukongwa Yesu chifukwa nyifwa yaki yitovya kuti maubudi ngawu ngagowokereki, aje paubwezi ndi Chiuta kweniso kuti azilonde umoyu wamuyaya. (Yohane 3:16; Ŵahebere 10:19-22) Yiwu akukambirika cha kuti apangengi chikozgu chaku Yesu kuti alongongi kuti awonga mphasu yeniyi. Yiwu atenere so cha kukamba ŵaka kuti atimugomeza chifukwa Bayibolu likamba kuti “chivwanu pakuchija, kwambula ntchitu zaki ntchakufwa.” (Yakobe 2:17) Akhristu atenere kulongo kuti agomeza Yesu. Kumbi angalongo wuli venivi?
Bayibolu likamba kuti, “Chanju cho Khristu wenachu chititichiska, chifukwa tasimikiza kuti munthu yumoza wakufwiya ŵanthu wosi . . . kuti wo mbamoyu aleki kuja ndi umoyu wakujikondwesa ŵija, kweni aje ndi umoyu wakukondwesa yo wakuŵafwiya ndi kuyuskika.” (2 Ŵakorinte 5:14, 15) Akhristu achiskika ndi chanju cho Khristu wakulongo ndipu asintha umoyu wawu kuti achitengi vo iyu wachitanga. Asani achita viyo, yiwu alongo kuti atumbika nadi Yesu m’malu mwakugwirisiya ŵaka ntchitu chikozgu.
“Ili ndilu khumbu la Ada, kuti weyosi yo wawona mwana ndi kulongo kuti wavwana mwaku iyu wazisaniyi umoyu wamuyaya.”—Yohane 6:40.
^ ndimi 8 Fundu iyi yikulembeka m’buku la Nambala 11, la mutu wakuti A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament, papeji 818 mpaka 819. Buku lenili likulembeka ndi Ethelbert W. Bullinger.
