NJUCHI yingabota peposi po yakhumba kwambula suzgu lelosi. Kumbi yifiska wuli kuchita venivi?

Ŵanaŵaniyani ivi: Kuti njuchi yileki kufika mwanthazi pamalu ngo yibotengi, yikhumbika kuphululuka kamanakamana mpaka po yabote. Kuti yifiski kuchita venivi, yikhumbika kuziŵa utali wa mtunda kutuwa po yili ndi po yamubota ndipuso mo yiphululukiya. Pavuli paki, yitamba kuwezaku sipidi. Tividononu tinyaki tingapanga cha venivi chifukwa chakuti masu ngaki ngawona patali cha ndipu ngangapima cha utali wa mtunda.

Masu nga njuchi ngakupangika mwakupambana ndi masu ngidu. Njuchi yiwona nge kuti chinthu chikuwa asani yindere kufupi ndi chinthu cho. Mwaviyo, asani yandere liŵiliŵi kufupi ndi chinthu, kawonekeru ka chinthu cho naku kakuwa mwaliŵiliŵi. Kafukufuku yo wakuchitika pa Yunivesite yinyaki ku Australia, walongo kuti njuchi yiwezaku sipidi yaki kamanakamana asani yikhumba kubota. Yichita ivi kuti kawonekeru ka chinthu pamwenga malu ngo yibotengepu kakuwengi kamanakamana. Mwaviyo, panyengu yo njuchi yifikiya pachinthu cho yikhumba kubotapu, yija kuti yiphululuka kamanakamana ndipu ivi vichitisa kuti yiboti umampha.

Magazini inyaki yingukamba kuti: “Kusambira mo njuchi yibote . . . kungawovya ŵanthu kupanga tivipangizu tamampha ukongwa to tiphululuka.”—Proceedings of the National Academy of Sciences.

Kumbi imwi muwona wuli? Kumbi vikuchitika ŵaka vija kuti njuchi yichitengi venivi pakubota? Pamwenga walipu yo wakuyilenga ndi lusu lenili?