NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 31
Kumbi Mulindizga “Tawuni Yakuŵa ndi Mafawundeshoni Chayingu”?
“Walindizganga tawuni yakuŵa ndi mafawundeshoni chayingu, yeniyo Chiuta ndiyu wakuyipanga kweniso kuyizenga.”—AHE. 11:10.
SUMU 22 Ufumu wo Uwusa Kuchanya Uzi!
VO TISAMBIRENGI MU NKHANI IYI *
1. Kumbi ateŵeti anandi aku Chiuta asankha kuchitanji, ndipu ntchifukwa wuli achita viyo?
MAZUŴA nganu ateŵeti aku Chiuta anandi asankha kuleka kuchita vinthu vinyaki pa umoyu wawu. Anyaki asankha kuleka kuto pamwenga kuyirwa. Akhristu anyaki akutorana asankha kuleka kubala ŵana. Mabanja nganyaki ngaja umoyu wambula kukhumba vinandi. Abali ndi azichi wosi ŵenaŵa, asankha viyo kuti achiti vinandi pakuteŵete Yehova. Yiwu akhorwa ndi vo ŵenavu ndipu agomezga kuti Yehova waŵawovyengi kusaniya vinthu vakukhumbika ukongwa pa umoyu. Kumbi yiwu asuzgika paŵaka? Awa! Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Chifukwa chakuti Yehova wangutumbika Abrahamu, “wusewu wa ŵanthu wosi . . . wo ŵe ndi chivwanu.”—Aro. 4:11.
2. (a) Mwakukoliyana ndi Aheberi 11:8-10, 16, ntchifukwa wuli Abrahamu wangutuwaku ku Uri? (b) Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?
2 Abrahamu wanguleka umoyu wapachanya mutawuni ya Uri. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti walindizganga “tawuni yakuŵa ndi mafawundeshoni chayingu.” (Ŵerengani Aheberi 11:8-10, 16.) Kumbi “tawuni” yeniyi ndi vinthu wuli? Kumbi ndi masuzgu wuli ngo Abrahamu wangukumana nangu po walindizganga kuti tawuni iyi yizengeki? Kumbi tingamuyezga wuli Abrahamu kweniso Akhristu anyaki a mazuŵa nganu wo anguchita vinthu nge iyu? Mu nkhani iyi tikambiskanengi mafumbu ngenanga.
KUMBI “TAWUNI YAKUŴA NDI MAFAWUNDESHONI CHAYINGU” NDI VINTHU WULI?
3. Kumbi tawuni yo Abrahamu walindizganga ndi vinthu wuli?
3 Ufumu waku Chiuta ndiyu tawuni yo Abrahamu walindizganga. Ufumu wenuwu akulamuliya ŵaki ndi Yesu Khristu kweniso a 144,000. Paulo wangukamba kuti Ufumu wenuwu ndi “tawuni yaku Chiuta wamoyu, Yerusalemu wakuchanya.” (Ahe. 12:22; Chivu. 5:8-10; 14:1) Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti apempherengi kuti Ufumu wenuwu uzi ndi chilatu chakuti khumbu laku Chiuta lichitiki panu pasi, nge kuchanya.—Mate. 6:10.
4. Nge mo pakambiya pa Chiyambo 17:1, 2, 6, kumbi Abrahamu waziŵanganji vakukwaskana ndi tawuni pamwenga Ufumu wo Chiuta wangulayizga?
4 Kumbi Abrahamu waziŵanga mo Ufumu waku Chiuta wazamuŵiya? Awa. Kwa nyengu yitali nkhani yeniyi yenga “chisisi chakupaturika.” (Aefe. 1:8-10; Ako. 1:26, 27) Kweni Abrahamu waziŵanga kuti ŵana ŵaki anyaki azamuja mafumu. Yehova wangumukambiya venivi. (Ŵerengani Chiyambo 17:1, 2, 6.) Abrahamu wagomezganga ukongwa vo Chiuta wangumulayizga ndipu venga nge kuti wawona Wakusankhika pamwenga Mesiya, Fumu ya Ufumu waku Chiuta. Ndichu chifukwa chaki Yesu wangukambiya Ayuda a mu nyengu yaki kuti: “Awusemwi a Abrahamu angukondwa ukongwa achilindizga kuwona zuŵa langu. Yiwu anguliwona ndipuso angukondwa.” (Yoha. 8:56) Ivi vilongore limu kuti Abrahamu waziŵanga kuti ŵana ŵaki anyaki azamupanga Ufumu wo Yehova wangujalikiska ndipu iyu walindizganga kuti Yehova wafiski venivi.
Kumbi Abrahamu wangulongo wuli kuti wagomezganga malayizgu ngaku Yehova? (Wonani ndimi 5)
5. Kumbi tiziŵa wuli kuti Abrahamu walindizganga tawuni yo yingupangika ndi Chiuta?
5 Kumbi Abrahamu wangulongo wuli kuti walindizganga tawuni pamwenga Ufumu wakupangika ndi Chiuta? Chakwamba, Abrahamu wangukwaskika cha ndi ufumu wapacharu chapasi. Iyu wasamangasamanga, wajanga mu mahema ndipu wenga pasi pa fumu yeyosi cha. Ndipuso Abrahamu wangwambisa ufumu waki cha. Kweni wangulutirizga kuvwiya Yehova ndipuso wangulindizga kuti wafiski malayizgu Ngaki. Venivi vilongo kuti Abrahamu wamugomezganga ukongwa Yehova. Tiyeni tikambiskani masuzgu ngo wangukumana nangu kuti tiwoni vo tingasambirapu.
KUMBI ABRAHAMU WANGUKUMANA NDI MASUZGU WULI?
6. Kumbi tawuni ya Uri yawonekanga wuli?
6 Abrahamu wanguleka tawuni ya Uri yo yenga yakuvikilirika kweniso yamampha ndipu ŵanthu a mutawuni yeniyi ŵenga akusambira ndipuso akukhupuka. Yenga yakuvikilirika ndi mpanda ukulu ndipuso vigaŵa vitatu va tawuni yo, venga ndi migelu ya maji. Ŵanthu a mutawuni ya Uri alembanga umampha kweniso aziŵanga masamu. Viwoneka kuti ŵanthu anandi a mutawuni yeniyi achitanga bizinesi chifukwa akaswiri akufukuwa vinthu akusaniya vikalata vinandi vo avigwiriskiyanga ntchitu pa nkhani za bizinesi. Nyumba zawu zenga za vidina, za pulasitala kweniso zakupakika wayitiwochi. Nyumba zinyaki zenga ndi vipinda 13 pamwenga 14 ndipu pabwalu paki atowesangapu ndi mya.
7. Ntchifukwa wuli Abrahamu wathembanga Yehova kuti wamuvikiliyengi pamoza ndi banja laki?
7 Abrahamu wathembanga Yehova kuti wamuvikiliyengi pamoza ndi banja laki. Chifukwa wuli? Kumbukani kuti Abrahamu ndi Sara anguleka nyumba yawu yamampha kweniso yakuvikilirika mutawuni ya Uri. Yiwu angwamba kuchija mu mahema ku Kanani ndipu mahema ngenanga angajinthanga pamtandasanya. Iyu ndi banja laki anguleka kuvikilirika ndi mipanda yakukho kweniso migelu yikuluyikulu ya maji. Ivi vilongo kuti penga pambula kusuzga kuti arwani aŵayukiyi.
8. Kumbi Abrahamu wangukumana ndi masuzgu wuli?
8 Abrahamu wachitanga khumbu laku Chiuta kweni nyengu yinyaki wengavi chakurya chakukwana chakuti waryisi banja laki. Wangusuzgika ndi nja mucharu cha Kanani cho Yehova wangumukambiya kuti waluti. Nja yeniyi yingufika paheni mwakuti Abrahamu ndi banja laki angusamiya ku Ijipiti. We kwenuku, Farawo fumu ya charu cha Ijipiti wanguto Sara kuti waje muwolu waki. Abrahamu watenere kuti wangusuzgika ukongwa maŵanaŵanu mpaka po Yehova wangulangiya Farawo ndipu Farawo wangumuweze Abrahamu muwolu waki.—Chiya. 12:10-19.
9. Kumbi Abrahamu wangukumana ndi masuzgu wuli mubanja laki?
9 Abrahamu ndi banja laki angukumana ndi masuzgu ngakulu. Muwolu waki Sara wenga chumba. Angukunthiyapu suzgu yeniyi kwa vyaka vinandi. Pavuli paki Sara wangupereka mteŵeti waki Hagara kwaku Abrahamu kuti wabaliyepu ŵana. Kweni Hagara wati wame nthumbu yaku Ishimayeli, wangwamba kuyuyuwa Sara. Vinthu vingusuzga kasaza cha mwakuti Sara wangumudikisa Hagara.—Chiya. 16:1-6.
10. Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitikiya Ishimayeli kweniso Isaki?
10 Pakumaliya paki, Sara wangume nthumbu ndipu wangubala mwana munthulumi zina laki Isaki. Abrahamu wayanjanga ŵana ŵaki wosi ŵaŵi, Ishimayeli ndi Isaki. Kweni chifukwa chakuti Ishimayeli wachitiyanga nkhaza Isaki, Abrahamu wangudikisa Ishimayeli kweniso Hagara. (Chiya. 21:9-14) Pati pajumpha vyaka vinandiku, Yehova wangukambiya Abrahamu kuti wapereki sembi Isaki. (Chiya. 22:1, 2; Ahe. 11:17-19) Pa nkhani zosi ziŵi zenizi, Abrahamu wanguthemba Yehova kuti wawovyengi ŵana ŵaki wosi ŵaŵi kuti vinthu viŵayende umampha.
11. Ntchifukwa wuli Abrahamu wangulindizga Yehova mwakuzikira?
11 Pa nyengu yosi yeniyi Abrahamu walindizganga Yehova mwakuzikira. Iyu watenere kuti wenga ndi vyaka vakujumpha 70 pa nyengu yo iyu ndi banja laki angutuliya ku Uri. (Chiya. 11:31–12:4) Kwa vyaka 100 wanguja mu mahema ndipu wasamangasamanga mucharu cha Kanani. Abrahamu wangufwa ndi vyaka 175. (Chiya. 25:7) Kweni wanguwona cha kufiskika kwa layizgu laku Yehova lakuti waperekengi charu cha Kanani ku mphapu yaki. Iyu wanguja nyengu yitali cha kuti wawoni kujalikiskika kwa tawuni pamwenga kuti Ufumu waku Chiuta. Chinanga kuti ve viyo, Bayibolu likamba kuti Abrahamu “wanguja umoyu utali kweniso wakukhorwesa.” (Chiya. 25:8) Vilivi kanthu kuti Abrahamu wangukumana ndi masuzgu nganandi, kweni wangulutirizga kuja ndi chivwanu chakukho ndipuso wakondwanga kulindizga Yehova. Ntchifukwa wuli wangukunthiyapu? Chifukwa chakuti Yehova wamuvikiliyanga kweniso wamuwonanga nge kuti ndi mubwezi waki.—Chiya. 15:1; Yesa. 41:8; Yako. 2:22, 23.
Kumbi ateŵeti aku Chiuta alongo wuli kuti ŵe ndi chivwanu kweniso kuti alindizga mwakuzikira nge mo Abrahamu ndi Sara achitiyanga? (Wonani ndimi 12) *
12. Kumbi tilindizganji, nanga tikambiskanengenji?
12 Nge Abrahamu, nasi tilindizga tawuni yakuŵa ndi mafawundeshoni chayingu. Kweni tilindizga kuti yizengeki cha. Ufumu waku Chiuta ukujalikiskika mu 1914 ndipu ulamuliya kuchanya. (Chivu. 12:7-10) Kweni tilindizga kuti uyambi kulamuliya pacharu chapasi. Tichilindizga Ufumu wenuwu, tikumanengi ndi masuzgu nganandi nge ngo Abrahamu ndi Sara angukumana nangu. Ateŵeti aku Yehova a mazuŵa nganu ayesesa kuyezga Abrahamu. Nkhani za mutu wakuti, “Mbiri ya Umoyu Wangu” zo zisanirika mu Chigongwi cha Alinda zilongo kuti anandi mazuŵa nganu ŵe ndi chivwanu kweniso alindizga mwakuzikira nge mo Abrahamu ndi Sara achitiyanga. Tiyeni tikambiskanepu nkhani zimanavi ŵaka kuti tiwoni vo tingasambirapu.
ŴANTHU ANYAKI WO ANGUYEZGA ABRAHAMU
Bill Walden wakhumbisiskanga kuleka vinthu vinyaki ndipu Yehova wangumutumbika
13. Kumbi mwasambiranji pa vo vinguchitikiya Mubali Walden?
13 Kusankha kuleka kuchita vinthu vinyaki kuti muteŵete Chiuta. Asani tikhumba kuŵika Ufumu pakwamba titenere kuyezga Abrahamu yo wangujipereka ndi mtima wosi kuteŵete Chiuta. (Mate. 6:33; Mariko 10:28-30) Tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya Bill Walden. * Mu 1942, Bill we pafupi kumaliza masambiru ngaki kweniso kuti walonde digiri ya ntchitu yakuzenga pa Yunivesite ku U.S., wangwamba kusambira Bayibolu ndi Akaboni aku Yehova. Yumoza mwa asambizi aku Bill wangumusaniriya limu ntchitu yakuti wakagwirengi kweni Bill wangukana. Iyu wangukamba kuti wasankha kuleka kugwira ntchitu yakulembeka kuti asani wazimaliza masambiru ngaki, wazichiti vinandi pakuteŵete Chiuta. Wati wamaliza ŵaka masambiru ngaki, boma lingumulamula kuti wakasere usilikali. Iyu wangukana mwaulemu ndipu angumulipilisa fayindi yakukwana madola 10,000 nga ku America. Kweniso angumulamula kuti wakaje mujeri. Wangutuzgika mujeri pati pajumpha myezi yitatu. Pavuli paki wangudanika ku Sukulu ya Giliyadi ndipu wanguchitapu umishonale kunu ku Africa. Bill wanguto Eva ndipu anguteŵete limoza kunu ku Africa. Venivi vingulongo kuti angujipereka ukongwa. Pati pajumpha vyaka vinandi, anguwere ku United States kuti akaphweriyengi anyina aku Bill. Kukumaliya kwa nkhani yakukonkhoska mbiri ya umoyu waki, Bill wangukamba kuti: “Ndiliya asani ndikumbuka mwaŵi wo ndaŵa nawu wakugwiriskikiya ntchitu ndi Yehova kwa vyaka vakujumpha 70 mu uteŵeti waki. Nditimuwonga kaŵikaŵi chifukwa chakundiwovya kuti ndisankhi kumuteŵete.” Kumbi namwi mukhumba kuchita uteŵeti wa nyengu zosi?
Eleni ndi Aristotelis Apostolidis anguwona kuti Yehova waŵapaskanga nthazi
14-15. Kumbi mwasambiranji ku Mubali ndi Mzichi Apostolidis?
14 Ziŵani kuti mukumanengi ndi masuzgu. Vo vinguchitikiya Abrahamu vititisambiza kuti wosi wo ateŵete Yehova akumanengi ndi masuzgu. (Yako. 1:2; 1 Petu. 5:9) Venivi vauneneska asani tiwona vo vinguchitikiya Aristotelis Apostolidis. * Iyu wangubatizika mu 1946 ku Greece. Mu 1952 wangukhumba mzichi Eleni ndipu wosi akhumbanga kuteŵete Yehova kwa umoyu wawu wosi. Kweni Eleni wangutama ndipu angumusaniya ndi chakutupa mu wongu. Eleni angumuchita opaleshoni ndipu pati pajumpha vyaka vimanavi kutuliya po angutoriyana chakutupa cha muwongu chingwamba so. Madokotala ngangumuchita so opaleshoni kweni Eleni wanguchira viŵi cha mwakuti watondekanga kulongoro vakuvwika. Iyu wangulutirizga kuja wakugomezgeka kwaku Yehova chinanga kuti watamanga kweniso kuti boma latombozganga Akaboni.
15 Mubali Aristotelis wanguphwere muwolu waki kwa vyaka 30. Pa nyengu yeniyi wateŵetiyanga nge mura, wateŵetiyanga mu makomiti nga unganu ndipuso wangugwiraku ntchitu yakuzenga Malu nga Unganu. Mu 1987, Eleni wanguchita ngozi wachipharazga. Iyu wanguja kayakaya kwa vyaka vitatu ndipu pavuli paki wangufwa. Kukumaliya kwa nkhani yakukonkhoska mbiri ya umoyu waki Aristotelis wangukamba kuti: “Kwa vyaka vinandi ndaja ndichikumana ndi masuzgu nganandi ndipu nganyaki ngandiwiyanga mwamabuchibuchi. Mwaviyo, ndakhumbikanga kusimikiza mtima kuti ndikunthiyepu kweniso kuleka kuzomereza kuti chinthu chechosi chindigongowesi. Kweni Yehova wangundiwovya kuti ndikunthiyepu masuzgu ngenanga.” (Sumu 94:18, 19) Yehova watiŵayanja ukongwa ateŵeti ŵaki wo afwiyapu kumuteŵete chinanga kuti akumana ndi masuzgu!
Mzichi Audrey Hyde wanguŵika maŵanaŵanu pa malayizgu ngaku Yehova
16. Kumbi Mubali Knorr wangumupaska ulongozgi wuli muwolu waki?
16 Muŵikengi mtima pa vo Chiuta walayizga. Abrahamu wanguŵika maŵanaŵanu ngaki pa mphotu yo Yehova wangumulayizga ndipu venivi vingumuwovya kuti wakunthiyepu masuzgu ngo wakumananga nangu. Mzichi Audrey Hyde nayu wanguŵika maŵanaŵanu pa malayizgu ngaku Yehova chinanga kuti mulumu waki wakwamba, Nathan H. Knorr, wangutayika ndi nthenda ya kansa. Ndipu mulumu waki wachiŵi, Glenn Hyde wangutama ukongwa ndi nthenda ya muwongu. * Mzichi Audrey wangukamba kuti wanguwovyeka ndi vo Mubali Knorr wangumukambiya kwati kwaja masabata ngamanavi kuti wafwi. Mzichi uyu wangukamba kuti: “Knorr wangundikumbusa kuti: ‘Asani tafwa tazamuyuka, ndipu tazamusuzgika so cha ndi urwirwi.’ Pavuli paki wangundichiska kuti: ‘Ulereskengi kunthazi chifukwa ndiku kwe mphotu yaku.’ . . . Iyu wangulutirizga kukamba kuti: ‘Uyesesengi kuwovya ŵanthu. Venivi vikuwovyengi kuti ukondwengi.’” Ulongozgi wenuwu ngwakovya ukongwa kwaku isi kuti tichitiyengi vamampha ŵanthu wosi ndipuso kuti ‘tikondwengi ndi chilindizga’!—Aro. 12:12.
17. (a) Ntchifukwa wuli tikhumbika kuŵika maŵanaŵanu ngidu pa malayizgu ngaku Chiuta? (b) Kumbi lemba la Mika 7:7 lingatiwovya wuli kuti tizisaniyi vitumbiku kunthazi?
17 Mazuŵa nganu, te ndi vifukwa vinandi kuluska kali vo vingatiwovya kuŵika maŵanaŵanu pa malayizgu ngaku Chiuta. Vo vichitika pacharu chapasi mazuŵa nganu vilongore limu kuti te mu mazuŵa ngakumaliya. Pambula kuswera yapa, Ufumu waku Chiuta uyambengi kulamuliya pacharu chosi chapasi. Tazamukondwa ndi vitumbiku vinandi ukongwa ndipu tazamuwona akwanjiwa ŵidu achiyuskika. Pa nyengu yo, Yehova wazamupereka mphotu kwaku Abrahamu chifukwa cha chivwanu chaki kweniso kulindizga mwakuzikira. Ndipu iyu limoza ndi banja laki azamuja so ndi umoyu pacharu chapasi. Kumbi yimwi mwazamuŵaku kuti muziŵalondere? Mungaziŵaku asani mulekengi vinthu vinyaki chifukwa cha Ufumu waku Chiuta, asani mulutirizgengi kuja ndi chivwanu chinanga kuti mungakumana ndi masuzgu ndipuso asani mulindizgengi Yehova mwakuzikira nge mo Abrahamu wanguchitiya.—Ŵerengani Mika 7:7.
SUMU 74 Tiyeni Timbi Sumu ya Ufumu!
^ ndimi 5 Po tilindizga kuti Chiuta wafiski malayizgu ngaki tingataya mtima ndipu nyengu zinyaki chivwanu chidu chingadewezeka. Kumbi tingasambiranji kwaku Abrahamu vo vingatiwovya kuti tileki kutaya mtima tichilindizga kufiskika kwa malayizgu ngaku Yehova? Nanga tingasambiranji kwa ateŵeti aku Yehova a mazuŵa nganu?
^ ndimi 13 Mbiri ya umoyu wa Mubali Walden ye mu Chigongwi cha Alinda cha December 1, 2013, peji 28-30.
^ ndimi 14 Mbiri ya umoyu wa Mubali Apostolidis ye mu Chigongwi cha Alinda cha Chichewa cha February 1, 2002, peji 24-28.
^ ndimi 16 Mbiri ya umoyu wa Mzichi Hyde ye mu Chigongwi cha Alinda cha Chichewa cha July 1, 2004, peji 23-29.
^ ndimi 56 CHITHUZI: Akhristu akutorana wo mbakukota alutirizga kuteŵete Yehova mwakugomezgeka chinanga kuti akumana ndi masuzgu. Yiwu ŵe ndi chivwanu chakukho chifukwa chakuti aŵika maŵanaŵanu ngawu pa malayizgu ngaku Yehova.
