Awa. Ivi ndivu vesi ili ling’anamuwa cha. Mumalu mwaki, likamba za munthu yo watuwa, kung’anamuwa kuti wakumana ndi masuzgu kaŵikaŵi ndipu wayuka so, kung’anamuwa kuti wakunthiyapu.

Tiyeni tikambiskani mavesi nganyaki nga pa lemba ili: “Ungakhazanga pafupi ndi nyumba ya munthu murunji cha; Ndipu malu ngaki ngakupumuliyapu, ungangananganga cha. Pakuti munthu murunji wangawa maulendu 7, kweni wayuka so, Kweni munthu muheni waguŵa chifukwa cha soka. Asani murwani waku wawa, ungasekeriyanga cha, Ndipu asani waguŵa, mtima waku ungakondwanga cha.”—Nthanthi 24:15-17.

Ŵanthu anyaki aŵanaŵana kuti vesi 16, likamba va munthu yo wachita ubudi kweni walapa ndipu Chiuta wamugowoke. Aliska ŵaŵi a ku England angulemba kuti, “ŵanthu wo apharazganga mu nyengu yakali kweniso wo apharazga mazuŵa nganu, atingagwiriskiya ntchitu ukongwa mazu ngenanga mu nthowa yeniyi.” Yiwu angukamba so kuti, maŵanaŵanu ngenanga ngang’anamuwa kuti “munthu wamampha wangawa pamwenga kuti wangachita . . . maubudi ngakulungakulu, kweni ubwezi waki umala cha ndi Chiuta ndipu iyu wayuka so asani walapa nyengu yeyosi yo wachitiya ubudi.” Munthu yo wachita maubudi wangakondwa kuvwa mazu ngenanga. Iyu wangaŵanaŵana kuti chinanga wangachita maubudi mwakuwerezawereza, kweni Chiuta wamugowokiyengi nyengu zosi.

Kweni ivi ndivu vesi 16, ling’anamuwa cha.

Mazu nga Chiheberi ngo akungafwatuliya kuti, “wangawa” kweniso “wawa” mu vesi 16 ndi 17, ngangagwiriskikiya ntchitu mu nthowa zinandi. Mazu yanga ngangang’anamuwa kuwa chayiku. Mwakuyeruzgiyapu, bulu wawa pa msewu, munthu wawa pasi kutuliya pachanya pa nyumba pamwenga ka mwa kamoza kawa pasi. (Doto. 22:4, 8; Amosi 9:9) Mazu yanga, ngangang’anamuwa so vinthu vinyaki nge mo lemba ili likambiya kuti: “Yehova walongozga maphazi nga munthu asani Iyu wakondwa ndi nthowa yaki. Chinanga wangawa, wawisikiyengi limu cha, pakuti Yehova wamuwovyengi ndi janja Laki.”—Sali. 37:23, 24; Nthanthi 11:5; 13:17; 17:20.

Chinanga kuti ve viyo, wonani vo wangukamba Pulofesa munyaki zina laki Edward H. Plumptre. Iyu wangukamba kuti: “Mazu nga Chiheberi ngakuti, [“wangawa”] ngang’anamuwa kuchita ubudi cha.” Ndipu kaswiri munyaki wangukonkhoska mazu nga pa vesi 16 kuti: “Palivi phindu lelosi kuŵachitiya vinthu viheni ŵanthu aku Chiuta, chifukwa yiwu nyengu zosi vinthu vitiŵayende umampha kweni ŵanthu aheni vitiŵayende cha!”

Venivi vauneneska. Mumalu mwakukamba kuti mazu ngakuti “kuwa” ngang’anamuwa kuchita ubudi, lemba la Nthanthi 24:16, ling’anamuwa kukumana ndi masuzgu mwakuwerezawereza. Mucharu chiheni ichi, munthu murunji wangatama pamwenga wangakumana ndi masuzgu nganyaki. Nyengu zinyaki wangatombozgeka ndi boma chifukwa cha vo wagomezga. Kweni wagomezga kuti Chiuta ndiyu watimuwovya ndipu wamuwovyengi kuti wakunthiyepu kweniso kuti vinthu vimuyende umampha. Aŵanaŵaniyani ŵaka, ‘kanandi isi ateŵeti aku Chiuta vinthu vititiyende umampha.’ Chifukwa wuli? Chifukwa tigomezga kuti, “Yehova watovya wosi wo apenja kuwa ndipu wasoska wosi wo asindama.”—Sali. 41:1-3; 145:14-19.

Mwaviyo, “munthu murunji” wakondwa cha chifukwa chakuti anyaki akumana ndi masuzgu. Mumalu mwaki, wapembuzgika kuziŵa kuti, “ŵanthu wo atopa Chiuta wauneneska vinthu viŵayendiyengi umampha, chifukwa atimuwopa.”—Waku. 8:11-13; Yobu 31:3-6; Sali. 27:5, 6.