1, 2. (a) Konkhoskani chakuchitika cho chilongo kuti tikhumbika kufumba mafumbu mwazeru ndipuso ngamampha. (Wonani chithuzi cho che pachanya yapa.) (b) Nchifukwa wuli tikhumbika cha kuchita mantha ndi nkhani zakusuzga?

 KWA vyaka vinandi vajumpha, mzichi munyaki wakambiskananga ndi murumu waki vakukwaskana ndi Bayibolo. Murumu waki mwenuyu wenga Kaboni cha ndipu kali wenga muchisopa chinyaki chachikhristu. Pa nyengu yo akambiskananga, murumu waki wangukamba kuti wagomezga kuti kwe achiuta atatu. Wati wawona kuti murumu waki waziŵa cha kuti chisambizu chakuti kwe achiuta atatu ching’anamuwanji, iyu wangumufumba mwazeru kuti, “Kumbi mugomezga kuti Chiuta ndi Chiuta, Yesu ndi Chiuta ndipuso mzimu wakupaturika ndi Chiuta ndipu kulivi achiuta atatu kweni kwe Chiuta yumoza pe?” Murumu waki wanguzizwa ndipu wangumuka kuti, “Ndigomezga vo cha!” Yiwu angwamba kukambiskana mo Chiuta walili.

² Chakuchitika chenichi chilongo kuti tikhumbika kufumba mafumbu mwazeru kweniso ngamampha. Chilongo so fundu yakukhumbika ukongwa yakuti: Tikhumbika cha kuchita mantha ndi nkhani zakusuzga nge zakuti, kwe achiuta atatu, motu wa helu pamwenga kulivi Mulengi. Asani tithemba Yehova ndipuso vo watitisambiza,  nyengu zosi tiŵamukengi vinthu vauneneska vo vingaŵafika pa mtima akuvwisiya. (Ŵakol. 4:6) Sonu tiyeni tiwoni vo apharazgi alusu achita asani akambiskana ndi ŵanthu nkhani za ngeti zenizi. Tikambiskanengi mo (1) tingafumbiya mafumbu ngo ngangawovya wakuvwisiya kuti wakambengi vo waŵanaŵana, (2) tingakonkhoske vo Malemba ngakamba ndipuso (3) tingagwiriskiya nchitu vakuyeruzgiyapu kuti tivwikisi fundu.

3, 4. Nchifukwa wuli tikhumbika kufumba mafumbu ngo ngangatiwovya kuti tiziŵi vo munthu wagomezga? Konkhoskani chakuyeruzgiyapu.

³ Mafumbu ngangawovya kuti tiziŵi vo munthu wagomezga. Nchifukwa wuli venivi vakukhumbika? Lemba la Nthanthi 18:13 likamba kuti: “Asani munthu watamuka wenga wandavwi, nkhupusa kwaki ndi soni.” Techendayambi kukambiskana ndi munthu nkhani yinyaki ya m’Bayibolo, tikhumbika kuziŵa dankha vo wagomezga. Asani titondeka kuchita viyo, tikhoza kususkana ndi munthu kwa nyengu yitali pa nkhani yo waleka kuyiziŵa!—1 Ŵakor. 9:26.

⁴ Tiyeruzgiyi kuti tikambiskana ndi munthu munyaki nkhani ya motu wa helu. Mbanthu wosi cha wo agomezga kuti helu ndi malu chayingu ko ŵanthu atachisuzgika ndi motu. Ŵanthu anandi agomezga kuti helu nkhuleka kuja pa ubwezi ndi Chiuta. Mwaviyo, tingamufumba kuti: “Pakuti ŵanthu anandi ŵe ndi maŵanaŵanu ngakupambanapambana pa nkhani ya helu, kumbi imwi muwona kuti helu ndi vinthu wuli?” Asani wamuka, tikhoza kumuwovya kuti waziŵi vo Bayibolo likamba pa nkhani yo.

5. Kumbi mafumbu ngangatiwovya wuli kuti tiziŵi chifukwa cho munthu wagomezge vo wakamba?

⁵ Kufumba mafumbu mwazeru kungatiwovya so kuziŵa chifukwa cho munthu wagomezge vo wakamba. Mwakuyeruzgiyapu, wuli asani tingakumana ndi munthu mu uteŵeti yo wakamba kuti wagomezga Chiuta cha? Vingaŵa vambula kusuzga kuziŵa kuti munthu mwenuyu watenere kuti walandizgika ndi vo ŵanthu anyaki agomezga kuti vinthu vikuchita kusambuka. (Sumu 10:4) Kweniso ŵanthu anyaki atondeka kugomezga Chiuta chifukwa cha masuzgu ngo awona pamwenga akumanapu nangu. Ivi vingachitiska kuti atondeki kugomezga kuti kwe Mulengi wa chanju. Mwaviyo, asani mweneku wa nyumba wakayika kuti Chiuta waliku, tingamufumba kuti, “Kumbi mukwamba zukwanji kugomezga venivi?” Asani munthu yo wamuka, tingamufumba kuti tiziŵi asani pe chinthu chinyaki cho chingumuchitiska kuti wayambi kukayika kuti Chiuta waliku. Vo wangamuka vingatiwovya kuti tiziŵi mo tingamuwovye.—Ŵerengani Nthanthi 20:5.

6. Kumbi titenere kuchitanji asani tamufumba fumbu munthu?

⁶ Asani tafumba fumbu, titenere kuvwisisa vo munthu wamuka kweniso kuzomerezga maŵanaŵanu ngaki. Mwakuyeruzgiyapu, munthu wangakayika kuti Mulengi waliku chifukwa cha masuzgu ngo wakumana nangu. Techendalongo ukaboni wakuti Chiuta waliku, tingalongo kuti nasi takwaskika ndi nkhani yakupaska chitima yo watikambiya ndipu timuwovyi kuziŵa kuti nkhunanga cha kukhumba kuziŵa chifukwa cho tisuzgikiya. (Hab. 1:2, 3) Kukambiskana nayu mwakuzika ndipuso mwachanju kungamuwovya kuti waje ndi mtima wakukhumba kuziŵa vinandi. a

7. Chinthu wuli cho chichitiska kuti tisambizengi umampha mu uteŵeti?

⁷ Sonu tiyeni tiwoni mo tingakonkhoske vo Malemba ngakamba. Bayibolo ndichu chidya chikulu cho tigwiriskiya nchitu mu uteŵeti. Lititiwovya kuti tiŵi ‘akufiskika, akuphatiskikiya limu ku nchitu yosi yamampha.’ (2 Tim. 3:16, 17) Tisambiza umampha mu uteŵeti chifukwa cha unandi wa malemba ngo tiŵerenga cha kweni chifukwa cha mo titingakonkhoske. (Ŵerengani  Machitidu 17:2, 3.) Mwakuyeruzgiyapu, wonani vakuchitika vitatu ivi.

8, 9. (a) Kumbi ndi nthowa niyi yinyaki yo tingakambiskiyana ndi munthu yo wagomezga kuti Yesu wayanana ndi Chiuta? (b) Nanga ndi nthowa so niyi yinyaki yo muwona kuti yitikuwovyani?

⁸ Chakuchitika chakwamba: Tiyeruzgiyi kuti te mu upharazgi ndipu takumana ndi munthu yo wagomezga kuti Yesu wayanana ndi Chiuta. Kumbi ndi malemba nanga ngo tingagwiriskiya nchitu kuti tikonkhoski nkhani yeniyi? Tingamupempha kuti waŵerengi lemba la Yohane 6:38, po Yesu wakamba kuti: “Ndasika kuchanya kuti ndilichiti khumbu langu cha, kweni khumbu la wakundituma yo.” Asani takambiskana nayu vesi lenili, tingamufumba kuti: “Asani Yesu ndi Chiuta, nanga ndiyani yo wangumutuma kuti wazi pacharu chapasi? Kumbi venivi vilongo cha kuti Yo wangumutuma ndiyu mura? Yapa viwoneke limu kuti yo wangumutuma ndiyu mura.”

⁹ Tingaŵerenga so lemba la Ŵafilipi 2:9, po wakutumika Paulo wakonkhoska vo Chiuta wanguchita Yesu wati wafwa ndipuso wati wayuskika. Vesi lenili likamba kuti: “Chiuta wamtumphuskiya [Yesu] pachanya limu, ndipu wamupaska kwa wanangwa zina lapachanya pa zina le losi.” Kuti timuwovyi kuziŵa vo lemba ili likamba, tingamufumba kuti: “Asani Yesu wechendafwi wayanananga ndi Chiuta ndipu wati wayuskika, Chiuta wangumupaska udindu ukulu, kumbi venivi vatingi vichitiskengi cha kuti Yesu waje mura kuluska Chiuta? Kweniso kumbi vingachitika kuti munthu munyaki waluski Chiuta?” Asani munthu yo, watumbika nadi Mazu ngaku Chiuta ndipuso we ndi mtima wamampha, kukambiskana nayu fundu iyi kungamuwovya kuti wayiŵanaŵaniyi ukongwa nkhani yeniyi.—Mac. 17:11.

10. (a) Kumbi tingakambiskana wuli ndi munthu yo wagomezga kuti kwe motu wa helu? (b) Kumbi ndi nthowa nizi zinyaki zo muwona kuti zitikuwovyani kukonkhoska umampha nkhani ya motu wa helu?

¹⁰ Chakuchitika chachiŵi: Tiyeruzgiyi kuti takumana ndi munthu yo wajaliska ukongwa mu chisopa chaki ndipu wagomezga kuti ŵanthu aheni azamukufya ndi motu wa helu. Iyu watenere kuti wagomezga viyo chifukwa wakhumba kuti ŵanthu wo achita vinthu viheni azilangiki. Kumbi tingamuwovya wuli munthu yo waŵanaŵana viyo? Chakwamba, tingamusimikizgiya kuti ŵanthu aheni azamulangika. (2 Ŵat. 1:9) Pavuli paki, tingamupempha kuti waŵerengi lemba la Chiyambo 2:16, 17, lo likamba kuti mphotu ya ubudi ndi nyifwa. Tingamukonkhoske kuti kubuda kwaku Adamu kukuchitiska kuti ŵanthu wosi aje akubuda. (Ŵar. 5:12) Tingamukonkhoske so kuti Chiuta wakukambapu cha kuti ŵanthu azamulangika ndi motu wa helu. Pavuli paki, tingamufumba kuti, “Asani Adamu ndi Eva akhumbikanga kuti alangiki ndi motu wa helu, kumbi vatingi vijengi umampha cha asani anguziŵiskikiya limu?” Tingamuŵerenge so lemba  la Chiyambo 2:19, lo likambapu cha za motu wa helu kweni likamba za chilangu cho angupaskika ŵati abuda. Yehova wangukambiya Adamu kuti waweriyengi ku fuvu. Tingamufumba kuti, “Kumbi vatingi viŵengi vakuvwika kukambiya Adamu kuti waweriyengi ku dongu asani wakhumbikanga kuluta ku motu wa helu?” Asani munthu yo we ndi maŵanaŵanu ngamampha, fumbu ili lingamuchitiska kuti wayiŵanaŵaniyi ukongwa nkhani yeniyi.

11. (a) Kumbi ndi nthowa niyi yinyaki yo tingakambiskiyana ndi munthu yo wagomezga kuti ŵanthu wosi amampha aluta kuchanya? (b) Kumbi ndi nthowa nizi zinyaki zo muwona kuti zitikuwovyani kukonkhoska umampha nkhani ya kuluta kuchanya?

¹¹ Chakuchitika chachitatu: Tiyeruzgiyi kuti takumana ndi munthu yo wagomezga kuti ŵanthu wosi amampha aluta kuchanya. Chigomezgu chenichi chingachitiska mweneku wa nyumba kuti wakonkhoskengi fundu za ‘Bayibolo munthowa yinyaki. Tiyeruzgiyi kuti tikambiskana nayu lemba la Chivumbuzi 21:4. (Ŵerengani.) Iyu wakhoza kuŵanaŵana kuti ŵanthu amulonde vitumbiku vo vikambika pa vesi ili kuchanya. Kumbi tingamuwovya wuli? M’malu mwakugwiriskiya nchitu malemba nganyaki, tingakambiskana nayu fundu za pa lemba lenilo pe. Lemba lenili likamba kuti “nyifwa kuti yikaŵangapu so cha.” Tingamufumba asani wazomerezga kuti chinthu cho chingakambika kuti chiŵengepu so cha ndikuti pakwamba chengapu. Viwoneke limu kuti wazomerezgengi. Pavuli paki, tingamukonkhoske kuti kuchanya kulivi nyifwa kweni pacharu chapasi ndipu ŵanthu atufwa. Mwaviyo, mphakuvwika kuti vitumbiku vo lemba la Chivumbuzi 21:4 likamba, va pacharu chapasi.—Sumu 37:29.

12. Nchifukwa wuli Yesu wagwiriskiyanga nchitu vakuyeruzgiyapu?

¹² Kusazgiyapu pa mafumbu, Yesu wagwiriskiyanga so nchitu vakuyeruzgiyapu mu upharazgi. (Ŵerengani Mateyu 13:34, 35.) Vakuyeruzgiyapu vo Yesu wagwiriskiyanga nchitu vavumbuwanga maŵanaŵanu nga ŵanthu wo amuvwisiyanga. (Mat. 13:10-15) Kweniso vakuyeruzgiyapu vaki vachitiskanga ŵanthu kuti akondwengi ndi vo wasambizanga ndipuso kuti avikumbukengi. Kumbi isi tingagwiriskiya wuli nchitu vakuyeruzgiyapu?

13. Kumbi tingagwiriskiya nchitu chakuyeruzgiyapu nichi chakulongo kuti Chiuta ndi mura kuluska Yesu?

¹³ Tikhumbika kugwiriskiya nchitu vakuyeruzgiyapu vipusu. Mwakuyeruzgiyapu, asani tikhumba kulongo kuti Chiuta ndi mura kwaku Yesu, tingagwiriskiya nchitu chakuyeruzgiyapu ichi. Tingakamba kuti Chiuta ndi Yesu anguyeruzgiya mo ubali wawu ulili ndi mo banja liliri. Chiuta wangukamba Yesu kuti ndi Mwana waki, ndipu Yesu nayu wangukamba Chiuta kuti mbawiski. (Luka 3:21, 22; Yoh. 14:28) Pavuli paki, tingafumba mweneku wa nyumba kuti: “Asani mukhumba kundikonkhoske za ŵanthu ŵaŵi wo akukozgana, kumbi mungagwiriskiya nchitu mazu nanga ngo ngangalongo mo akuwiya?” Munthu yo wangakamba kuti mpha ukulu ndi pa uvulwa pamwenga mbamuwoli. Asani wakamba viyo, tingamuwonga kuti wakamba umampha ukongwa. Pavuli paki, tingamufumba kuti: “Asani imwi ndi ini tasuzgika cha kukamba chakuyeruzgiyapu ichi, kumbi Yesu, Musambizi Walusu watingi wakambengi so chakuyeruzgiyapu chenichi cha? Iyu wangukamba kuti Chiuta mbawiski. Mwaviyo, Yesu wangulongo kuti Chiuta ndi mura ndipu we ndi mazaza kuluska iyu.”

14. Kumbi nchakuyeruzgiyapu nichi cho chilongo kuti patingi paŵengi pambula kuvwika asani Chiuta wanguzomerezga kuti Diabolo walangengi ŵanthu ku motu wa helu?

¹⁴ Ŵanaŵaniyani chakuyeruzgiyapu chinyaki. Anyaki agomezga kuti Satana ndiyu “walanga” ŵanthu ku motu wa helu. Chakuyeruzgiyapu chenichi chingawovya mpapi kuwona asani mphakuvwika kukamba kuti Chiuta wakuzomerezga Diabolo kuti walangengi ŵanthu ku motu wa helu. Tingakamba kuti: “Tiyeruzgiyi kuti mwana winu watikuvwiyani cha ndipu wachita vinthu viheni ukongwa. Kumbi mungachita wuli?” Panyaki mpapi yo wangakamba  kuti wamuwovyengi mwana waki kuti wasinthi. Iyu wangayesesa kumuwovya kuti waleki vinthu viheni vo wachita. (Nthanthi 22:15) Yapa, tingafumba mpapi yo kuti tiziŵi vo wangachita asani mwana waki watondeka kusintha chinanga kuti wayesesa kumuwovya. Apapi anandi angakamba kuti palivi chinthu chinyaki cho angachita kuluska kumulanga. Pavuli paki, tingamufumba kuti, “Nanga asani mwavwa kuti munthu munyaki muheni ndiyu wachitiska mwana winu kuti waleki kukuvwiyani?” Tikayika cha kuti mpapi wamukwiyiyengi ukongwa munthu waviyo. Kuti fundu ya chakuyeruzgiyapu chidu yivwiki umampha, tingamufumba kuti, “Asani mwaziŵa kuti munthu munyaki muheni ndiyu wachitiska mwana winu kuti waleki kukuvwiyani, kumbi mungamukambiya so kuti wakulangiyeni mwana winu?” Vakuziŵikiya limu kuti mpapi uyu wamukengi kuti awa. Mwaviyo, Chiuta wangagwiriskiya nchitu Satana cha kuti walangengi ŵanthu wo iyu wachitiska kuti achitengi vinthu viheni!

15, 16. (a) Nchifukwa wuli tikhumbika cha kugomezga kuti weyosi yo titimupharazgiya wazomerengi uthenga wa Ufumu? (b) Nchifukwa wuli tikhumbika cha kukayika kuti tingasambiza mwalusu? Konkhoskani. (Wonani bokosi lakuti, “ Chidya cho Chingatiwovya Kuti Timukengi Umampha Ŵanthu.”)

¹⁵ Tiziŵa kuti mbanthu wosi cha wo angazomera uthenga wa Ufumu wo tipharazga. (Mat. 10:11-14) Ivi vingachitika chinanga kuti tingafumba mafumbu ngamampha, tingakonkhoska umampha malemba ndipuso tingagwiriskiya nchitu vakuyeruzgiyapu vamampha. Chinanga kuti Yesu wenga Musambizi walusu kuluska weyosi pacharu chapasi, mbanthu amanavi wo avwisiyanga vo wasambizanga.—Yoh. 6:66; 7:45-48.

¹⁶ Tikhoza kuja ndi lusu mu uteŵeti chinanga kuti tingajikayikiya. (Ŵerengani Machitidu 4:13.) Mazu ngaku Chiuta ngatitiwovya kuziŵa chifukwa cho tigomezge kuti wosi wo ‘atemeke ku umoyu wamuyaya’ azomerengi uthenga wamampha. (Mac. 13:48) Mwaviyo, tiyeni tilutirizgi kuja ndi maŵanaŵanu ngakwenere pa nkhani ya mo titijiwone ndipuso mo tiwone ŵanthu wo titiŵapharazgiya uthenga wamampha wa Ufumu. Tiyesesengi kugwiriskiya nchitu vo Yehova watitisambiza ndipu tigomezgengi kuti viwovyengi isi kweniso wo titiŵapharazgiya. (1 Tim. 4:16) Yehova wangatiwovya kuziŵa mo ‘tingamukiya munthu weyosi.’ Kuti vinthu vitiyendiyengi umampha mu uteŵeti, mu nkhani yakulondopu, tikambiskanengi mo tingachitiya vinthu vo tikhumba kuti ŵanthu atichitiyengi.