1, 2. Kumbi Yehova wangumupaska nchitu wuli Mosese, ndipu wangumusimikizgiya kuti wuli?

 KUMBI mungavwa wuli asani mungasankhika kuti mukakumani ndi Fumu yanthazi ukongwa pacharu chapasi kuti mukalongoro m’malu mwa ŵanthu aku Yehova? Mutenere kuti mungachita mantha, mungajiwona kuti muziŵa vinandi cha kweniso mungajiwona kuti ndimwi akusika. Kumbi munganozgeke wuli vo mwamulongoro? Kumbi mungachita wuli kuti mazu nginu ngakaŵi nganthazi nge wakumiya Chiuta wanthazi zosi?

² Venivi ndivu wangukumana navu Mosese. Yehova wangukamba kuti, iyu “wenga wakuzika kwakuruska ŵanthu wosi m’charu chapasi.” Iyu wangumutuma kuti waluti kwaku Farao kuti wakapozomoski ŵanthu aku Chiuta kuti aleki kutombozgeka kweniso kuja akapolu ku Egipiti. (Maŵ. 12:3) Vo vinguchitika vilongo kuti Farao wenga wambula ulemu kweniso wakujikuzga. (Chit. 5:1, 2) Kweni Yehova wakhumbanga kuti Mosese wakamukambiyi kuti wazomerezgi akapolu ŵaki mamiliyoni nganandi kuti atuwemu m’charu chaki. Mosese wangufumba Yehova kuti: “Ndini yani ini kuti ndingaya kwaku Farao ndi kuŵatuzga ŵana ŵaku Yisraele m’charu cha Egipiti?” Panyaki Mosese wawonanga kuti waziŵa vinandi cha ndipuso kuti wangafiska cha. Kweni Chiuta wangumusimikizgiya kuti waŵengi nayu ndipu wangukamba kuti: “Ndikaŵanga pamoza nawi.”​—Chit. 3:9-12.

3, 4. (a) Kumbi Mosese wawopanganji? (b) Kumbi vo Mosese wangukumana navu vingayanana wuli ndi vo nasi tikumana navu?

 ³ Kumbi Mosese wawopanganji? Iyu wawopanga kuti Farao wamugomezga cha kuti watumika ndi Yehova Chiuta. Iyu wawopanga so kuti Ayisraele amugomezga cha kuti wasankhika ndi Yehova kuti waŵatuzgeku ku Egipiti. Mwaviyo, Mosese wangukambiya Yehova kuti: “Ehe, kuti amuvwana nani cha chinanga nkhunditeyelezga, pakuti amunena kuti, ‘Ambuya kuti angukuwoneke cha.’”​—Chit. 3:15-18; 4:1.

⁴ Tingasambirapu fundu yikulu pa vo Yehova wangumuka Mosese ndipuso vo vinguchitika pavuli paki. Mbuneneska kuti mungakumana ndi mura wa boma cha. Kweni kumbi nyengu zinyaki vitikusuzgani kukambiskana ndi ŵanthu wo mukumana nawu zuŵa lelosi vakukwaskana ndi Chiuta kweniso Ufumu waki? Asani ndi viyo, ŵanaŵaniyani vo tingasambirapu pa nkhani yaku Mosese.

5. Kumbi ndi vinthu wuli vo Yehova wanguŵika mujanja laku Mosese, ndipu venivi vingumuwovya wuli kuti waleki kuchita mantha? (Wonani chithuzi cho che papeji 11.)

⁵ Pa nyengu yo Mosese wawonanga kuti ŵanthu akumuvwiya cha, Chiuta wangumukambiya limu vo watingi wakachitengi. Nkhani yo yikulembeka mu Chituwa yikamba kuti: “Ambuya anguti kwaku [Mosese], ‘Nchine cho che mu janja laku?’ Iyu wanguti, ‘Ndodu.’ Ndipu anguti, ‘Uyiponyi pasi.’ Viyo wanguyiponya pasi, ndipu yingusanduka njoka; ndipu Mosese wanguyithaŵa. Kweni Ambuya anguti kwaku Mosese, ‘Tambaruwa janja laku uyiko ku muchiya,’ viyo wangutambaruwa janja laki ndi wanguyiko, ndipu yingusanduka ndodu mu janja laki. ‘Kuti ŵavwani kuti ndini Ambuya . . . wakuwoneke iwi.’” (Chit. 4:2-5) Chiuta wangumukambiya nthowa yo wangachilongore kuti watumika ndi Yehova. Cho ŵanthu awonanga ŵaka kuti ndi nthonga, chingusambuka chinthu chamoyu chifukwa cha nthazi yaku Chiuta. Chakuziziswa chenichi chinguchitiska kuti mazu ngaku Mosese ngakaje nganthazi ukongwa ndipu ivi vingulongo kuti Yehova wenayu. Mwaviyo, Yehova wangumukambiya kuti: “Ukatolenga ndodu iyi mu janja laku, yeniyo wamuchitiya visimikizgu.” (Chit. 4:17) Chifukwa chakuti mu janja laki mwenga chinthu cho chalongonga kuti watumika ndi Chiuta, Mosese wanguluta kuti wakamiyi Chiuta wauneneska pamasu pa ŵanthu ŵaki kweniso paku Farao.​​—Chit. 4:29-31; 7:8-13.

6. (a) Kumbi tikhumbika kuja ndi chinthu wuli mujanja lidu asani tipharazga, ndipu nchifukwa wuli? (b) Konkhoskani mo “mazu ngaku Chiuta” ngalili ngamoyu ndipuso “ngakuchita.”

⁶ Asani tipharazgiya ŵanthu uthenga wa m’Bayibolo, nasi tingafumbika kuti: “Nchinthu wuli cho che mujanja linu?” Kanandi Bayibolo ndilu lija mujanja lidu kuti tiligwiriskiyi nchitu. Chinanga kuti ŵanthu anyaki angawona kuti Bayibolo ndi buku ŵaka, Yehova walongoro nasi kuziya m’Mazu ngaki ngenanga. (2 Pet. 1:21) Likonkhoska malayizgu ngaku Chiuta nga vinthu vo vazamufiskika mu Ufumu waki. Ndichu chifukwa chaki wakutumika Paulo wangulemba kuti: “Ngamoyu mazu ngaku Chiuta, ndi ngakuchita.” (Ŵerengani Ŵahebere 4:12.) Malayizgu ngosi ngaku Yehova ngafiskikengi chifukwa iyu walutirizga kuchitapu kanthu kuti ngafiskiki. (Yesaya 46:10; 55:11) Asani munthu waziŵa fundu yeniyi, vo waŵerenga m’Bayibolo vingamuwovya kuti wasinthi umoyu waki.

7. Kumbi tingachita wuli kuti tipharazgengi umampha mazu ngauneneska?

⁷ Yehova waŵika mujanja lidu Bayibolo lo tingalongore kuti uthenga wo tipharazgiya ŵanthu ngwakutuliya kwaku iyu. Ndichu chifukwa chaki Paulo wati walembe Ahebere, wanguchiska mnyamata Timote kuti ‘wagaŵiyengi kwakurunjika mazu nga uneneska.’ (2 Tim. 2:15) Kumbi tingawugwiriskiya wuli nchitu ulongozgi waku Paulo? Tingachita ivi asani tiŵerenga mwakukweza malemba ngakusankhika umampha kuti ngafiki pa mtima ŵanthu wo tikambiskana nawu. Timapepala to tingulonde mu 2013 tikupangikiya kuti tichitengi venivi.

8. Kumbi wakuwonere uteŵeti munyaki wangukambanji vakukwaskana ndi timapepala?

⁸ Timapepala tosi tasonu tikulembeka mwakuyanana. Mwaviyo, asani taziŵa mo tingagwiriskiya nchitu kapepala kamoza ndikuti tosi tatiziŵa. Kumbi nthakusuzga kutigwiriskiya nchitu? Wakuwonere uteŵeti munyaki ku Hawaii, U.S.A., wangukamba kuti: “Taziŵanga cha kuti timapepala iti tiwovyengi ukongwa pa upharazgi wa nyumba ndi nyumba kweniso wa kumalu ko kusanirika ŵanthu anandi.” Iyu wawona kuti ŵanthu anandi akondwa ndi mo timapepala iti tikulembeke ndipu ivi vichitiska kuti tiyambi kukambiskana nawu. Wawona so kuti ivi vichitika chifukwa chakuti timapepala iti te ndi mafumbu kweniso kwamuka ko munthu wachita kusankhapu. Mwaviyo, mweneku wanyumba wangasuzgika cha kuti wasaniyi kwamuka.

9, 10. (a) Kumbi timapepala tidu tititiwovya wuli kuti tigwiriskiyengi nchitu Bayibolo? (b) Kumbi nthimapepala niti to takuwovyani ukongwa pakupharazga ndipu nchifukwa wuli?

⁹ Pakapepala kekosi pe lemba lo tingaŵerenga. Mwakuyeruzgiyapu, wonani kapepala kakuti, Kumbi Masuzgu Ngamalengi? Chinanga kuti mweneku wa nyumba wangamuka kuti, “hinya,” “awa” pamwenga “panyaki,” tikhumbika kumulongo peji lachiŵi ndipuso timukambiyi kuti, “Tiyeni tiwoni vo Bayibolo likamba.” Pavuli paki, ŵerengani Chivumbuzi 21:3, 4.

¹⁰ Mwakuyana ŵaka, ndimu so tingachitiya ndi kapepala kakuti, Kumbi Mutiliwona Wuli Bayibolo? mwambula kuphwere kanthu za kwamuka ko mweneku wa nyumba wangasankha kutuliya papeji lakwamba. Lutani ŵaka papeji lachiŵi ndipu kambani kuti, “Bayibolo likamba kuti ‘lembu losi likuuzirika ndi Chiuta.’” Mungakamba so kuti, “uthenga uwu we ndi vinandi.” Pavuli paki, julani Bayibolo ndipu ŵerengani lemba la 2 Timote 3:16, 17.

11, 12. (a) Kumbi nchinthu wuli cho chitikuwovyani kuti mukondwengi mu uteŵeti? (b) Kumbi timapepala tingakuwovyani wuli kuti munozgekiyengi ulendu wakuweriyaku?

¹¹ Vo mweneku wanyumba wangachita ndivu vingakuwovyani kuziŵa unandi wa fundu zo mungaŵerenga ndi kukambiskana nayu. Mwemosi mo vingaŵiya, mukondwa kuti mwamugaŵiya kapepala kweniso mwamuŵerengiyapu Mazu Ngaku Chiuta paulendu wakwamba chinanga kuti lingaja vesi limoza pamwenga ngaŵi. Pavuli paki, mungalutirizga kukambiskana nayu.

¹² Papeji lachiŵi la kapepala kekosi pe fundu yakuti “Vo Mutenere Kujifumba,” ndipu pasi pa fundu yeniyi pe fumbu ndi malemba ngo mungazikambiskana pa ulendu wachiŵi. Kapepala kakuti, Kumbi Muwona Kuti Ndi Vinthu Wuli Vo Vichitikengi Kunthazi? ke ndi fumbu  lo mungazikambiskana paulendu wachiŵi lakuti, “Kumbi Chiuta wachisinthengi wuli charu kuti chije chamampha?” Pe so lemba la Mateyu 6:9, 10 ndi Danyele 2:44. Kapepala kakuti, Kumbi akufwa angaja so ndi umoyu? ke ndi fumbu lakuti, “Nchifukwa wuli tikota ndipuso kufwa?” Pe so lemba la Chiyambo 3:17-19 ndi Ŵaroma 5:12.

13. Konkhoskani mo mungagwiriskiya nchitu timapepala kuti muyambisi masambiru nga Bayibolo.

¹³ Mugwiriskiyengi nchitu timapepala kuti muyambisi masambiru nga Bayibolo. Asani munthu wajambula kanthu ko ke kuvuli kwa kapepala ko ke ndi mazu ngakuti QR a kachitiskengi kuti wajuli nkhani pa Webusayiti yidu yo yimuwovyengi kuti wayambi kusambira Bayibolo. Timapepala teniti tilongo so kabuku kakuti, Uthenga Wamampha Wakutuliya Kwaku Chiuta ndipu kalongo so sambiru linyaki la m’kabuku kenaka. Mwakuyeruzgiyapu, kapepala kakuti, Kumbi Ndiyani Yo Wawusa Charu? kalongozge munthu pa sambiru 5 m’kabuku kenaka. Kapepala kakuti, Kumbi Nchinthu Wuli Cho Chingawovya Kuti Banja Lije Lakukondwa? kalongozge munthu pa sambiru 9. Asani mugwiriskiya nchitu timapepala teniti mo vikhumbikiya, vikuwovyeningi kuti nyengu zosi mugwiriskiyengi nchitu Bayibolo pa ulendu wakwamba kweniso wakuweriyaku. Ivi vingachitiska kuti muje ndi masambiru nga Bayibolo nganandi. Kumbi ndi vinthu wuli so vinyaki vo mungachita kuti mugwiriskiyengi nchitu umampha Mazu Ngaku Chiuta mu uteŵeti?

14, 15. Kumbi Paulo waŵawonanga wuli ŵanthu wo waŵapharazgiyanga, nanga isi tingamulondo wuli?

¹⁴ Paulo wakhumbisiskanga kuti wafikiyengi ŵanthu “anandi” mu uteŵeti. (Ŵerengani 1 Ŵakorinte 9:19-23.) Iyu wakhumbanga kuti ‘wayanduwi a Yuda . . . , wayanduwi apasi pa langulu . . . , wayanduwi akuwura langulu . . . , wayanduwi ŵandomboto [akulopwa].’ Kukamba uneneska, Paulo wakhumbanga kufikiya ŵanthu amitundu ‘yosi’ kuti mwemosi mo vingaŵiya ‘wataski anyaki.’ (Mac. 20:21) Kumbi tingamulondo wuli Paulo asani tinozgeke kuti tikapharazgi uneneska ku “ŵanthu” amitundu yosi m’chigaŵa chidu?​—1 Tim. 2:3, 4.

¹⁵ Mwezi wewosi, mu Uteŵeti Widu wa Ufumu musanirika masachizgu nga vo tingachikamba mu uteŵeti. Yesani kungagwiriskiya nchitu. Kweni asani pe nkhani zinyaki zo ŵanthu asuzgika nazu m’chigaŵa chinu, saniyani fundu zo zingaŵafika pamtima. Ŵanaŵaniyani so vo vichitika m’chigaŵa chinu, ŵanthu anyaki wo aja m’chigaŵa chinu ndipuso nkhani zo zitiŵasuzga ukongwa. Pavuli paki, ŵanaŵaniyani lemba lo lingaŵawovya. Wakuwonere dera munyaki wangukamba mo iyu ndi muwolu waki agwiriskiya nchitu Bayibolo. Iyu wangukamba kuti: “Kanandi, ŵeneku anyumba atizomerezganga kuti tiŵerengi nawu lemba limoza asani tiswerengi cha ndipuso asani tifikiyengi ŵaka pa fundu. Nge mo nyengu zosi viŵiya kuti titamba kutawuzgana nawu, isi tajuliyanga limu Bayibolo, pavuli paki, taŵerenganga lemba.” Namwi ŵanaŵaniyani nkhani, mafumbu ndi malemba ngo mungakambiskana ndi ŵanthu m’chigaŵa chinu.

16. Konkhoskani mo tingagwiriskiya nchitu lemba la Yesaya 14:7 mu uteŵeti.

¹⁶ Asani muja ko kanandi kuchitika viwawa, mungafumba munthu kuti: “Kumbi mungavwa wuli asani zuŵa linyaki mungavwa nkhani iyi: ‘Charu chosi chapasi chapumuwa che bata, ŵanthu abangula ndi kumba’? Venivi ndivu Bayibolo likamba pa Yesaya 14:7. Bayibolo likamba so malayizgu nganandi ngakukwaskana ndi chimangu ngo ngazamufiskika kunthazi.” Pavuli paki, ŵerenganipu layizgu limoza la m’Bayibolo.

17. Kumbi mungachita wuli kuti muyambi kukambiskana ndi munthu lemba la Mateyu 5:3?

¹⁷ Kumbi anthurumi anandi m’chigaŵa chinu asuzgika kusaniya vinthu vakukhumbika pa umoyu? Asani ndi viyo, mungayamba kukambiskana nayu mwakumufumba kuti: “Kumbi munthurumi wakhumbika kuja ndi ndalama zilinga kuti banja laki lijengi lakukondwa?” Asani wamuka, mungakamba so kuti: “Anthurumi  anandi asaniya ndalama zinandi kuluska zo mwakamba kweni mabanja ngawu ngakondwa mbwenu cha. Sonu nchinthu wuli cho chikhumbika ukongwa?” Pavuli paki, ŵerengani Mateyu 5:3 ndipu mupempheni kuti musambirengi nayu Bayibolo.

18. Kumbi mungaligwiriskiya wuli nchitu lemba la Yeremiya 29:11 kuti muchiski ŵanthu?

¹⁸ Kumbi ŵanthu a m’chigaŵa chinu asuzgika ndi vo vachitika pambula kuswera? Mungayamba kukambiskana nawu mwakukamba kuti: “Ndaza kuti ndikambiskani namwi nkhani yakuchiska. (Ŵerengani Yeremiya 29:11.) Kumbi mwaviwona vinthu vitatu vo Chiuta wakhumba? Iyu wakhumba kuti tizilonde ‘umoyu wamampha,’ vinthu ‘vamampha vo vituza’ ndipuso kuti tije ndi ‘chigomezgu.’ Kumbi vakukondwesa cha kuziŵa kuti iyu wakhumba kuti tije ndi umoyu wamampha? Kweni vingachitika wuli venivi?” Pavuli paki, kambiskanani nayu sambiru linyaki la m’kabuku ka Uthenga Wamampha.

19. Konkhoskani mo mungagwiriskiya nchitu lemba la Chivumbuzi 14:6, 7 pakukambiskana ndi ŵanthu wo atanja kusopa

¹⁹ Kumbi m’chigaŵa chinu mwe ŵanthu wo atanja kusopa? Asani ndi viyo, mungayamba kukambiskana nawu mwakuŵafumba kuti: “Asani angelu angakambiskana namwi, kumbi mungavwisiya vo angakamba? (Ŵerengani Chivumbuzi 14:6, 7.) Pakuti mungelu uyu wakamba kuti ‘muwopeni Chiuta,’ kumbi vingaŵa umampha cha kuti muziŵi Chiuta yo wakamba? Kuti watiwovyi kuziŵa Chiuta, iyu wakamba kuti ndi ‘mweniyo wangwata kuchanya ndi pasi.’ Kumbi ndiyani?” Pavuli paki, ŵerengani lemba la Sumu 124:8 lo likamba kuti: “Chovyu chidu chituliya ku Ambuya [Yehova], wo akwata kuchanya ndi charu chapasi.” Pavuli paki, lutirizgani kukonkhoska umampha vakukwaskana ndi Yehova Chiuta pa lemba lenili.

20. (a) Kumbi tingaligwiriskiya wuli nchitu lemba la Nthanthi 30:4 asani tikhumba kuti munthu waziŵi zina laku Chiuta? (b) Kumbi pe lemba lo muwona kuti ŵanthu atilivwisa umampha asani mukambiskana nawu?

²⁰ Asani mwakumana ndi mnyamata, mungayamba kukambiskana nayu mwakukamba kuti: “Ndikhumba ndikuŵerengiyeni lemba lo le ndi fumbu lakukhumbika ukongwa. (Ŵerengani Nthanthi 30:4.) Palivi munthu yo wangakonkhoskeka viyo, mwaviyo, lemba ili litenere kuti likamba Mulengi. b Kumbi tingaliziŵa wuli zina laki? Kumbi mungayanja kuti ndikulongoni m’Bayibolo?”

21, 22. (a) Kumbi lemba lakwenere lingasintha wuli munthu? (b) Kumbi mwasimikizga kuti muchitengenji mu uteŵeti asani mupharazga?

²¹ Mungaziŵa cha mo ŵanthu angachitiya asani mwakambiskana nawu malemba ngakwenere. Mwakuyeruzgiyapu, Akaboni ŵaŵi ku Australia angufika pakhomu la munthukazi munyaki. M’bali yumoza wangumufumba kuti, “Kumbi mutiliziŵa zina laku Chiuta?” Pavuli paki, wanguŵerenga lemba la Sumu 83:18. Munthukazi yo wangukamba kuti: “Ndinguzizwa ukongwa ndati ndavwa kuti zina laku Chiuta ndi Yehova! Ŵati aluta, ndingwenda pa galimotu mtunda wa makilomita 56 kuchifika ko aguliskiya mabuku kuti nkhawoni mo akufwatuliya Mabayibolo nganyaki ndipu pavuli paki, ndingulifufuza so mudikishonale. Ndati ndasimikizga kuti zina laku Chiuta ndi Yehova, ndinguwona kuti peche vinthu vinyaki vo ndikhumbika kuviziŵa.” Pavuli paki, iyu ndi chibwezi chaki angwamba kusambira Bayibolo ndipu pati pajumpha nyengu, wosi angubatizika.

²² Mazu Ngaku Chiuta ngasintha ŵanthu wo atingaŵerenga ndi kugomezga malayizgu ngaki. (Ŵerengani 1 Ŵatesalonika 2:13.) Uthenga wa m’Bayibolo ngwanthazi ukongwa kuluska chechosi cho tingakamba kuti timufiki pa mtima munthu. Mwaviyo, nyengu zosi tikhumbika kugwiriskiya nchitu Mazu Ngaku Chiuta chifukwa ngamoyu!