“Ndaja ndichilindizga buku ili kwa vyaka 19 vamphumphu!” Kumbi ndi buku wuli lo mubali widu walindizganga? Buku laki ndi Bayibolu la Charu Chifya la Malemba nga Chigiriki Ngachikhristu muchineneru cha Chibengali cho iyu walongoro. Mazu ngo mubali uyu wangukamba ndingu anandi akamba asani Bayibolu la Charu Chifya latuwa muchineneru chawu. Kweni kumbi mukujifumbapu kuti chichitika ntchinthu wuli pakufwatuliya kweniso kusindikiza Mabayibolu ngenanga?

 Chakwamba, pasankhika timu ya abali ndi azichi mwakulondo ulongozgi wa Komiti Yakuwonere Ntchitu Yakulemba ya Wupu Wakulongozga. Kumbi pato nyengu yitali wuli kuti timu yimalizi kufwatuliya Bayibolu? Mubali Nicholas Ahladis, yo wateŵete mu Dipatimenti Yakovya pa Ntchitu Yakufwatuliya ku Warwick, New York, wangukamba kuti: “Pe vinthu vinandi vo vingachitiska kuti ntchitu iyi yiyendi liŵi pamwenga yisweri. Mwakuyeruzgiyapu, unandi wa abali ndi azichi wo agwirengi ntchitu iyi, kusuzga kwa chineneru, mo ŵanthu a chineneru cho avwisisiya mbiri yo yizumbulika mu Bayibolu kweniso asani chineneru cho chikambika mwakupambana mu vigaŵa vinyaki. Kweni pa avereji, timu yo yigwira ntchitu yakufwatuliya, kanandi yito vyaka kwambiya pa chimoza mpaka pa vyaka vitatu kuti yimalizi kufwatuliya Bayibolu la Malemba nga Chigiriki pe ndipu kuti yimalizi Bayibolu losi lamphumphu yito vyaka vinayi pamwenga kujumpha. Kweni pakufwatuliya Bayibolu la chineneru cha manja, pangajumpha vyaka vinandiku.”

 Ntchitu yakufwatuliya Bayibolu yichitika ndi timu yo yapaskika ntchitu iyi pe cha. Abali ndi azichi ku mipingu wo akukuliya ku malu ngakupambana ndipu nyengu zinyaki akutuwa mu vyaru vakupambana, aweriyamu so mu vo timu yafwatuliya kweni achita venivi kwambula kulipirika. Vo abali ndi azichi yaŵa asaniya ndi kukamba asani amaliza kuweriyamu, vitovya wo afwatuliya kuti afwatuliyi Bayibolu mwauneneska, mwakuvwika umampha kweniso kuti lije lakovya. Munthu munyaki wa ku South Africa yo wasambiza ŵanthu mo angafwatuliya Bayibolu wangukamba kuti: “Ŵanthu wo afwatuliya Bayibolu awona kuti ŵe ndi udindu ukulu ukongwa kwaku Yehova kweniso ku ŵanthu wo amuŵerenga Mazu ngaki.”

 Asani ntchitu yakufwatuliya yamala, Bayibolu likhumbika kusindikizika kuti lije buku. Kuti venivi vichitiki, mu nyumba zakusindikiziyamu mabuku mukhumbika kuja vinthu vo vitovya kuti buku lisindikiziki kweniso kuti lije lakukho ndi lakuwoneka umampha. Pakhumbika vinthu nge mapepala, inki ndipuso vinthu vinyaki. Mu 2019, ndalama zakujumpha madola 20 miliyoni nga ku America, zingugwira ntchitu pakuguliya vinthu venivi. Mu chaka chenichi pe, wo agwira ntchitu yakusindikiza angugwira ntchitu kwa maora ngakujumpha 300,000 kuti asindikizi Mabayibolu ndipuso kungatumiza.

 Ntchifukwa wuli tiŵikiyapu mtima kweniso kumaliya ndalama zinandi pa ntchitu zenizi? Mubali Joel Blue yo wateŵete mu Dipatimenti Yakuwonere Ntchitu Yakusindikiza Mabuku Pacharu Chosi wangukamba kuti: “Bayibolu ndi buku lakukhumbika ukongwa pa mabuku ngosi ngo tipanga. Mwaviyo, tikhumba kuti kawonekeru kaki kaperekengi unkhankhu kwaku Chiuta yo titimusopa kweniso ku uthenga wo tipharazga.”

 Pade pa Mabayibolu nga Charu Chifya, tipanga so Mabayibolu nga ŵanthu wo asuzgika kuwona. Mwakuyeruzgiyapu, Bayibolu la Charu Chifya la vilembu va ŵanthu ambula kuwona (braille) lisanirika mu vineneru 10. Kuti timalizi kupanga Bayibolu limoza la vilembu va ŵanthu ambula kuwona tito maora pafufupi 8, ndipu shelufu yo mungaŵikapu Bayibolu ili chikhumbika kuŵa ndi malu ngakulu mamita pafufupi 2.3. Tipanga so ma Bayibolu nganyaki ngapade ngaku wo ŵe mu jeri, ukongwa majeri ngo azomereza kulonde ma Bayibolu ngo ngapangika munthowa yakuti ngaleki kunangika liŵi.

 Bayibolu la Charu Chifya litiŵawovya ukongwa ŵanthu wo atiliŵerenga. Wonani chakuyeruzgiyapu cha mpingu unyaki wo we muchigaŵa cho chidanika kuti Tombe, ku Democratic Republic of the Congo. Mpingu uwu ulongoro chineneru cha Chikiluba. Chigaŵa cha Tombe, che pa mtunda wa makilomita ngajumpha 1,700 kutuwa mutawuni yikulu ya mucharu ichi. Akaboni aku Yehova muchigaŵa ichi, ŵenga waka ndi Bayibolu limoza pe la chineneru cha Chikiluba kweniso lenga lakali ukongwa. Abali achitanga kubwerekana Bayibolu ili kuti anozgeke vigaŵa vo apaskika pa maunganu. Kweni kwambiya mu August 2018, abali yaŵa akulonde Bayibolu la Charu Chifya losi lamphumphu mu Chikiluba ndipu mupharazgi weyosi we ndi laki.

 Bayibolu la Charu Chifya lakunozgeka so la Chijeremani lati latuwa, mzichi munyaki yo walongoro chineneru ichi wangukamba kuti: “Ndikujileke kuchita kujikumbusa kuti nditenere kuŵerenga Bayibolu. Mumalu mwaki, nditijifumba waka kuti, ‘Ndi nyengu wuli po ndiŵerengiyengi vinandi.’” Mukayidi munyaki wangulemba kuti: “Ndikupaskika Bayibolu la Charu Chifya ndipu litindiwovya kusintha umoyu wangu. Pakwamba ndangavwisanga cha Mazu ngaku Chiuta, kweni sonu nditingavwisa umampha ukongwa. Ndikhumba kuziŵa vinandi vakukwaskana ndi Akaboni aku Yehova ndipuso vo nani ndingachita ndije Kaboni.”

 Ŵanthu wosi wo aŵerenga Bayibolu la Charu Chifya awonga ukongwa ndalama zo ziperekeka kuti ziwovyi pa ntchitu yakupanga Mabayibolu. Ndalama zenizi ziperekeka pa ntchitu ya pacharu chosi mwakugwiriskiya ntchitu nthowa zo zisanirika pa donate.dan124.com. Titikuwongani ukongwa chifukwa cha mtima winu wakupaska.