Bazyasayensi balakonzya na kuziba kuti zintu zili kujulu azili aanyika azintu zipona zyakazwa kuli? Nsandulo mfwiifwi njakuti peepe. Bamwi bakaamba kuti bazyasayensi balanga-langa zintu zili kujulu aanyika, balakonzya kwaamba kuti zintu eezi zyakazwa kuli. Pesi umwi pulofesa uutegwa Marcelo Gleiser uutasyomi muli Leza alubo uulanga-langa zintu zili kujulu wakaamba kuti: “Taakwe mputwakaamba kuti zintu zili kujulu azili aanyika zyakazwa kuli.”

Chiiyo chili mumagazini iitegwa Science News kachili kwaamba atala akuti zintu zili kujulu aanyika zyakasaanguna biyeni, chakaamba kuti: “Nziyumu kuti tuzibe kuti zintu zipona zili aanyika zyakazwa kuli nkaambo zintu zikonzya kugwasya bantu kuziba zintu zyakali kuchitika kumasaangunino-saangunino aanyika zili mbuli mabwe azimwi zintu zyachiindi tazichiwope.” Makani aaya atondeezya kuti bazyasayensi tabazi pe kuti zintu zipona kuswaanizya azintu zili kujulu aanyika zyakazwa kuli.

Amwi ulakonzya kulibuzya kuti: ‘Kuti zintu zipona zili aanyika kazili zyakalengwa biya ani mpo ngwani wakazilenga?’ Alubo kulakonzeka kuti wakaba aamibuzyo iili mbuli eeyi iitobela: ‘Kuti Mulengi kaliwo alubo kali aabusongo aluyando, nkamboonzi nazumizya bantu kuti kabafwaba? Nkamboonzi nikuli zikombelo zisiyene-siyene? Nkamboonzi nazumizya bantu bamukomba kuti bachite zibi?’

Tatukonzyi pe kujana nsandulo zyamibuzyo eeyi kuzwa kuli bazyasayensi. Pesi eezi tazyaambi kuti tatukonzyi pe kuzijana nsandulo eezyo. Bantu biingi bakajana nsandulo zyamibuzyo eeyi kuzwa muBbayibbele.

Kuti kuyanda kujana makani aali atala akuti nkamboonzi bamwi bazyasayensi bakalipa chiindi chakwiiya Bbayibbele nibakazoosyoma kuti Leza mpali, yinka aajw.org mpawo uyanduule kuti “maboneno asiyene-siyene atala amatalikilo abuumi.”