Ndakazyalwa mu1955 alubo ndime muniini aakati kabalombe batatu. Ndakakomenena mudolopo lino lizibinkenwe kuti Vantaa afwiifwi ankomwe yakumusaanza muFinland.

Baama bakabbabbatizigwa akuba umwi waBakamboni baJehova minyaka miche kanditanazyalwa. Nikuba oobo, ndeende taakali kukayanda pe kasimpe alubo taakali kubazumizya pe baama kuti batuyiisye naakuti kututola kumiswaangano yambungano. Nkinkaako, baama bakali kutuyiisya kasimpe kamuBbayibbili chiindi ndeende naakalikunoonga tawope.

Nindakali kuyabukomena, ndakali kukaka kuchita zintu zipa kuti nditamuswiilili pe Jehova. Muchikozyano, nindakali aaminyaka iili 7, kuchikolo muyiisi wangu wakandinyemena akaambo kakuti teendakali kulya pe chakulya chakali kuswaanizigwa aaganzi, chitegwa verilättyjä. Wakandijata changuzu mumaseya akumwi kuboko kayanda kuti andilisye mpawo kumwi kuboko kwakajisi fokku yakali aachakulya eecho pesi ndakayitapula fokku eeyo.

Nindakaba aaminyaka iili 12, ndeende wakatusiya. Kuzwa waawo, ndakakonzya kunjila miswaangano yambungano. Bakwesu bamumbungano bakatondeezya kuti balandiyanda alubo eezi zyakapa kuti ndichite zintu zisimya lusyomo lwangu. Ndakasaanguna kubala Bbayibbili buzuba abuzuba akuyanduulisisya mumabbuku eesu. Zintu eezi zyakandigwasya kuti ndikonzye kubbabbatizigwa kandili aaminyaka iili 14 mu8 August, 1969.

 Nindakamaninsya chikolo, ndakabweza bupayona bwachiindi choonse. Nikwakayinda mviki ziche, ndakalongela kundawu kwakali kuyanda basikupupulula biingi kudolopo lyaPielavesi kuFinland.

KuPielavesi, ndakabonana aawumwi musimbi ngundakazoochada aawe uutegwa Sirkka. Ndakamuyanda nkaambo wakali kulibombya akuti wakali kuyanda Jehova amoyo woonse. Taakali kuliyandwiida mpuwo naakuti kuyanda kuba aabunoti. Toonse katuli babili, twakali kuyanda kuchita zyoonse nzitukonzya kuti tubelekele Jehova akuti tuchite kufumbwa mulimu ngutwapegwa. Twakachada mu23 March 1974. Kwiinda kuti tukalikondelezye nitwakazwa aakuchada, twakayinka kuKarttula, ooko kwakali kuyanda basikupupulula biingi.

Kuzwa nitwakachada, Jehova wakatutondeezya kuti, kuti twabikka Bwaami bwakwe mubusena bwakusaanguna, ulatupa zintu zyakumubili nzituyanda. (Mt. 6:33) Muchikozyano, nitwakali kuKarttula teetwakalikwe moota pe. Kumasaangunino, twakali kweenda aamabbasikili. Pesi muchiindi champeyo, kwakali kutontola loko. Kuti tukonzye kukambawuka mundawu mwakali kukambawukwa aambungano eeyo, twakeelede kubelesya moota. Pesi teetwakalikwe mali pe yakuti tuule moota.

Katutayeeyeli, umwi mukulanaangu wakatuswaya. Wakatupa moota yakwe. Mutelo wamoota wakali wabbadalwa kale. Chesu, kwakali kuula mafuta kupela. Twakayijana moota njitwakali kuyanda.

Jehova wakatutondeezya kuti nguwe wakali wabweza mukuli wakuti tujane zintu zyakumubili ziyandikana. Nchitwakeelede kuchita biyo, nkubikka Bwaami mubusena bwakusaanguna.

Nitwakanjila Chikolo chaMulimu chaMapayona mu1978, umwi muyiisi wesu uutegwa Raimo Kuokkanen, a wakatusungwaazya kuti tu-apulayile kunjila Chikolo chaGiliyadi. Nkinkaako, twakasaanguna kwiiya mulaka waChikuwa katuli aamakanze aakuti uzootugwasye kuti tweelela kunjila chikolo. Pesi mu1980, katutana-apulayila, twakatambwa kuti tukabelekele kuwofesi yamutabi wakuFinland. Aachiindi eecho, bantu bakali kubelekela kuBbeteli teebakali kuzumizigwa pe ku-apulayila kuGiliyadi. Pesi twakali kuyanda kuti twiinke kufumbwa Jehova nkwaakali kuyanda kuti twiinke kutali nkutwakali kuyanda pe. Nkinkaako, twakazumina kwiinka kuyoobelekela kuBbeteli. Nikuba oobo, twakayinkilila kunembo kwiiya mulaka  waChikuwa katuyeeya kuti amwi twakali kuzoojana mweenya wakunjila Chikolo chaGiliyadi.

Nikwakayinda minyaka miche, bamuKabunga Keendelezya bakaamba kuti aabo babelekela aaBbeteli balakonzya ku-apulayila kuGiliyadi. Twakafila mafoomu eesu chakufwambaana, pesi kutali akaambo kakuti teetwakali kubotelwa amulimu waaBbeteli. Twakali kuyanda kuyoobelekela kundawu kwakali kuyanda basikupupulula biingi. Twakatambwa kuti tunjile chikolo chaGiliyadi, twakagilajuweta muSeptember 1985 mukkilasi yachi79. Kuzwa waawo, twakakumbilwa kuti tukabelekele kuColombia.

Katuli kuColombia, twakakumbilwa kuti tukabelekele kuwofesi yaMutabi. Ndakeezya kuchita zyoonse nzindikonzya kuchita mumulimu wangu, pesi nikwakayinda munyaka katuli aawofesi yamutabi ndakabona kuti twakeelede kuchincha mulimu. Kakusaanguna mubuumi bwangu, ndakakumbila kuti tuchinchwe mulimu. Kuzwa waawo, twakakumbilwa kuti tukabeleke katuli mamishinali kudolopo lyaNeiva muchilawu chaHuila.

Chiindi choonse, ndakali kubotelwa amulimu wakukambawuka. Nindakali kupayona kuFinland kanditanakwata, chimwi chiindi ndakali kukambawuka kuzwa kuseeni kusika goko. Nitwakazoochada amwanakazi wangu, twakali kukambawuka buzuba boonse. Nitwakali kukambawukila kundawu zili kule, chimwi chiindi twakali koona mumoota. Eezi zyakali kutugwasya kuti tutamaninsyi chiindi chiingi katudilayiva akuti tufwambaane kubuka kuti tuchite mulimu mubuzuba butobela.

Katuli mamishinali, twakaba aachiyandisyo lubo nchitwakalaacho chakuchita mulimu wakukambawuka. Mbungano yesu yakakomena alubo bakwesu abachizi bakuColombia bakali kulemeka, bakali aaluyando alubo bakali bantu balumba.

Teekwakalikwe Bakamboni pe mumadolopo aakali aafwiifwi ankutwakali kubelekela kuNeiva. Ndakali kukataazikana kuti bantu bakkala kumadolopo aaya bakali kuyoowajana biyeni makani mabotu. Akaambo kankondo, kwiinka kundawu eezi kwakali aangoozi kubantu bakatali kuzwa mumadolopo aaya. Nkinkaako, ndakakombela kuti kujanike muntu uuzwa mumadolopo aaya wakali kuzooba Kamboni. Ndakayeeya kuti kaansinga muntu ooyo wakkala mudolopo lyaNeiva kuchitila kuti ayiye kasimpe. Kuzwa waawo, ndakakombela kuti muntu ooyo naabbabbatizigwa akomene mubukombi mpawo abweede kulimbabo kuti akakambawuke. Teendakazi pe kuti Jehova wakali aayimwi nzila iilikabotu yakumaninsya penzi eeli kwiinda njindakali kuyeeya.

Kakutanayinda chiindi, ndakasaanguna kwiiya Bbayibbili awumwi mulombe uutegwa Fernando González. Wakali kukkala muli kamwi kadolopo mwakatalikwe Bakamboni pe kategwa Algeciras. Fernando wakali kweenda musinzo mulamfu wamakkilomita aayinda ku50 kuti ayinke kuNeiva kumulimu. Wakali kulibambila chiiyo chimwi achimwi alubo wakafwambaana kusaanguna kunjila miswaangano yoonse. Kuzwa mumviki njaakasaanguna kwiiya, Fernando wakali kubungania bamwi bakulimbabo akubayiisya zintu nzyaakali kwiiya kuzwa muBbayibbili.

Fernando wakabbabbatizigwa muJanuary 1990, kakuli kwayinda myeezi iili 6 kuzwa naakasaanguna kwiiya Bbayibbili. Kuzwa waawo, wakaba payona wachiindi choonse. Akaambo kakuti mwakali mwaba Kamboni mudolopo lya-Algeciras, kwakali kwawuba kuti wofesi yamutabi itole mapayona aayandikana  kuti akabelekele kundawu eeyi. MuFebruary 1992, kwakajulwa mbungano mudolopo eeli.

Fernando wakakambawuka mudolopo lyakulimbabo kupela na? Peepe! Kuzwa chiindi naakachada amwanakazi wakwe, bakalongela kudolopo litegwa San Vicente del Caguán, dolopo eeli teelyakalikwe Bakamboni pe. Fernando amwanakazi wakwe bakagwasilizya kujula mbungano. Mu2002, Fernando wakasalwa kuti abe mulangizi wabbazu alubo we amwanakazi wakwe Olga balikwiinkilila kunembo mumulimu ooyu kusikila sunu.

Kuzwa kuli zeezi zyakachitika, ndakabona mbukuyandikana kukombela nkani zili atala amilimu yabukombi. Jehova uchita zintu nzitutakonzyi pe kuchita. Alubo mulimu wakutebula nguwakwe, teewesu pe.—Mt. 9:38.

Mu1990, twakakumbilwa kuti tukabelekele mumulimu wabbazu. Twakasaanguna kuchita mulimu ooyu mudolopo pati litegwa Bogotá. Mulimu ooyu wakatuyoosya. Ime amwanakazi wangu tuli bantu batakwe ambubabede pe alubo taakwe zipo ziboneka nzitulaazyo. Alubo teetwakajayide pe kubelekela mumadolopo bantu mubajisikini amilimu myiingi yakuchita. Pesi Jehova wakachizuzikizya chisyomezyo chakwe chijanika muli Bafilipi 2:13 chiti: “Nkaambo Leza nguwe uumupa manguzu akupa kuti mube aachiyandisyo amanguzu aakuchita zintu, akaambo kakuyanda kwakwe.”

Mukuya kwachiindi, twakakumbilwa kuti tukabelekele kubbazu lili kuMedellín, dolopo ndindaamba kumasaangunino. Bantu bakali kukkala kudolopo eeli teebakachili kutilimuka pe nibakali kubona bantu balwana. Muchikozyano, aali chimwi chiindi nindakali kwiiya aamuntu Bbayibbili, bantu bakasaanguna kudubula aafwiifwi ang’anda njindakaswayide. Nindakali ndaabuyanda kuti ndoone aansi, muntu ngundakali kwiiyaawe, wakayinkilila kunembo kubala palagilafu kabeteme. Naakamana kubala wakakumbila kuti azwe aanze. Nikwakayinda kayindi kaniini, wakaboola kali aabana bakwe babili alubo kabeteme wakaamba kuti, “Mundilekelele, ndali ndayakukubweza bana bangu.”

Kuli zimwi ziindi nitwakali mubuyumu-yumu. Aali chimwi chiindi katukambawuka aang’anda ang’anda, mwanakazi wangu wakaza kachijaana kayoowede. Wakaamba kuti umwi mwaalumi wakali wamudubula. Zyakandiyoosya. Nikuba oobo, twakazooziba kuti mwaalumi ooyo taakali kuyanda kudubula Sirkka pe, pesi wakali kuyanda kudubula umwi mwaalumi wakali kweenda aafwiifwi amwanakazi wangu.

Mukuya kwachiindi, teetwakachili kuyoowa pe kupona muchilawu eechi. Twakasungwaazigwa aakulisimya nkubakali kuchita Bakamboni bamundawu eezi akaambo kakuti ambabo bakali kuswaana zyiimo zili boobu naakuti zyiinda eezi. Twakalibuzya kuti, kuti Jehova kabagwasya ulatugwasya andiswe. Chiindi choonse, twakali kuswiilila malayilile aakali kuzwa kubaalu bankuko aakuti tulikwabilile akusiya zyoonse mumaboko aaJehova.

Zimwi zyiimo teezyakali kuyoosya pe mbuli mbutwakali kuyeeyela. Aali chimwi chiindi katuli aang’anda njitwakaswayide, ndakamvwa musindo kwakali kubaanga mbanakazi babili balikupopotelana. Teendakali kuyanda pe kubona bantu aabo bakali kukazyania. Pesi muntu ngundakali  kwiiyaawe Bbayibbili wakandibuzya kuti ndiinke mulukoche lwang’anda. Ndakazoobona kuti musindo ngundakali kumvwa wakali wabayuni babili bategwa parrots bakali kutobelezya basimayakilane bamuntu ngundakali kwiiyaawe Bbayibbili.

Mu1997, ndakasalwa kuba muyiisi wachikolo chitegwa Chikolo Chakwiiya Mulimu. b Chiindi choonse ndakali kubotelwa kunjila zikolo zyambunga, pesi taakwe nindakayeeyela kuti ndizoojana chilongezyo eechi chakuyiisya kuchikolo chambunga.

Mukuya kwachiindi, ndakazoobeleka kandili mulangizi wabbooma. Mabambe aaya naakayimikila kubeleka, ndakabweeda lubo mumulimu wabbazu. Nkinkaako, kwaminyaka iili 30 ndali kubotelwa loko kubeleka kandili muyiisi alubo kandili mulangizi wabbazu. Milimu eeyi yakapa kuti ndijane zilongezyo zyiingi. Pesi teekwakali kuuba pe kuchita milimu eeyi chiindi choonse. Muleke ndipandulule kuti nkamboonzi.

Ndili muntu uusimide alubo ulaachoonzyo atala azintu nzyachita. Buntu oobu bwakandigwasya muziindi ziyumu. Nikuba oobo, aali chimwi chiindi ndakali ndayindilila kulipa kaleza-leza nindakali kuyanda kululamika nkani mumbungano. Aali chimwi chiindi ndakalulamika bamwi bakombima changuzu kuti babe aaluyando akuti kabamvwisisisya bamwi. Pesi kwaamba choonzyo, andime ndakali mbuli mbabo, teendakalikwe buntu oobu pe.—Rom. 7:​21-23.

Chimwi chiindi, zintu nzindipambanisya nga zyapa kuti ndimane manguzu. (Rom. 7:24) Aali chimwi chiindi, ndakabuzya Jehova munkombyo kuti kwakali kuyoobota kuti ndisiye mulimu wangu wabumishinali mpawo ndibweede kuFinland. Mubuzuba mbuboobo goko, ndakanjila miswaangano yambungano. Nzindakayiya kumiswaangano eeyi, zyakandisungwaazya kuti ndiinkilile kunembo amulimu wangu akuti ndiinkilile kunembo kubambulula buntu bwangu. Ambulisunu, zindisika aamoyo kuti ndayeeya Jehova mbaakasandula nkombyo eeyo. Alubo ndilamulumba Jehova akaambo kakundigwasya kuti nditamani manguzu akaambo kazintu nzindipambanisya.

Ime amwanakazi wangu, tulamulumba Jehova akutupa chilongezyo chakumubelekela katuli mumulimu wachiindi choonse kwabuumi bwesu boonse. Alubo ndilamulumba Jehova akaambo kakundipa mwanakazi ulaaluyando alubo uusyomeka.

Ndaba aafwiifwi kusisya minyaka iili 70 alubo ndaamba kwiimikila kubeleka kandili muyiisi wazikolo zyambunga alubo kandili mulangizi wabbazu. Nikuba oobo, eezi tazindimani manguzu pe. Nkamboonzi? Nkaambo ndili aalusyomo lwakuti chintu chimubotezya loko Jehova nkumubelekela, katulibombya, katumutembawula amoyo woonse, katumuyanda alubo katutondeezya kuti tulamulumba. (Mik. 6:8; Mk. 12:​32-34) Tatweelede kuba aamulimu uuyandikana loko kuti tukonzye kubelekela Jehova.

Kuti ndayeeya milimu njindakachita, nga ndabona kuti teendakayijana akaambo kakuti ndiyandikana loko kwiinda bamwi naakuti ndili aaluzibo lwakuchita iimwi milimu, pesi Jehova wakandipa milimu eeyi akaambo kaluzyalo lwakwe lupati. Wakandipa milimu eeyi kazitakwe ndaba kuti kuli zintu nzindipambanisya. Ndilizi kuti Jehova nguwe wakandigwasya kuti ndikonzye kwiichita milimu eeyi. Akaambo kazeezi, nguzu zyaLeza zyakaboneka mukubula nguzu kwangu.—2 Kor. 12:9.