Bakubusi Balabuzya

Sena ndilaalilwa?

“Ndakali kulimvwa kwiindwa kumweenzuma. Zyoonse buyo zyakali kumuubaubila—tanaakali kuzipengela! Eeci cakandipa kuti kandilibuzya kuti, nkaambo nzi mebo ncindaalilwa kuzwidilila? Kuyeeya kuli boobo kwakali kundipenzya kapati.”—Oobu mbwaakaamba Annette. *

SENA kuyoowa kwaalilwa kukupa kuti kotaciti milimo imwi iilibonya kukatazya? Sena majwi ngobaamba bamwi zimwi ziindi akupa kulitenga? Sena kutyompwa akaambo kakulubizya nkookacitide kukupa kuti utasoli alimwi? Kuti naa mboobo, ino mbuti mbokonzya kuziluba buyo zyintu nzyookalubizya akuzumanana kubeleka canguzu?

Ulakonzya kugwasyigwa kapati kuti naa wabujana bwiinguzi kumubuzyo wamamanino akaambo kakuti muntu uuli woonse ulalezya. (Baloma 3:23) Pele bantu ibakonzya kumana bukandu bwakwaalilwa, mbantu baliyumya. Eeci cipandulula kuti bantu aaba balakulanga-langa kulubizya kwabo, akubambulula mobeelede, akusoleka alimwi. Mpoonya ciindi citobela, balakonzya kuzwidilila! Lino atubone mbokonzya kucita mutwaambo ootu totatwe—kulangila kwaalilwa, kuyeeyela kuti wakaalilwa, alimwi akwaalilwa kwini.

KULANGILA KWAALILWA → ICILANGILWA KUCITIKA Ulangila cintu cimwi cikatazya cikonzya kucitika mpoonya wayeeya kuti utasolelilimwi akaambo kakuti uyeeya kuti uyakwaalilwa.

Kuzyiba penzi. Ansi aawa, kokkwenyuna ✔ kumbali aakaambo nkoyanda kuti uzwidilile—pele uyeeya kuti ulaalilwa ikuti naa wasola.

◯ Kwaambila beenzinyoko mboiyalimwi kujatikizya makani aamu Bbaibbele

◯ Kulembela mulimo

◯ Kubandika kunkamu yabantu

◯ Kutola lubazu mucisobano

◯ Kwiimba naa kulizya cibelesyo cakwiimbya

◯ Zimwi buyo

Kokkala aansi akuyeeya. Kobona kaambo nkowakkwenyuna atala aawa akuyeeya cikonzya kucitika kwiinda mukwiingula mibuzyo eeyi:

‘Ino ncinzi ncendiyanda kuti cicitike?’

․․․․․

‘Ino ncinzi ncendiyoowa kuti inga cacitika?’

․․․․․

Aboobo, kolemba kaambo komwe ncoyandila kusola, nokuba kuti inga koyoowa kwaalilwa.

․․․․․

Cikozyanyo camu Bbaibbele. Ciindi Musa naakapegwa mulimo a Jehova Leza wakusololela bana Israyeli, ncaakasaanguna kucita, nkuyeeya cakali kukonzya kucitika. Wakabuzya Leza kuti: “Ino kuti batakandizuminini Baisrayeli, naa kuswiilila nzyentikaambe?” Mpoonya wakatalika kuyeeya kulezya kwakwe. Wakaamba kuti: “Mebo nsili muntu uuzi kwaamba kabotu pe . . . nsizi  kwaamba.” Noliba leelyo Jehova naakamusyomezya kuti ulamugwasya, Musa wakakombelezya kuti: “Akaka Mwami! Tuma kujanza lya muntu umbi, kufumbwa ngokonzya.” (Kulonga 4:1, [BT] 10, 13) Kumamanino Musa wakauzumina mulimo, alimwi tulizyi zyoonse zyakamucitikila akuzwidilila kwakwe. Kwiinda mukugwasyigwa a Leza, Musa wakabasololela bana Israyeli myaka iili 40.

Nzyokonzya kucita. Mwami Solomoni wakalemba kuti: “Kufumbwa milimo njaajana maanza aako, kocita canguzu.” (Mukambausi 9:10) Aboobo, muciindi cakulekela bukandu kuti bukutyompye, weelede kusoleka canguzu kucita mulimo ngowapegwa. Cilakonzya kugwasya ikuti naa wayeeya ciindi nowakacita kabotu kwiinda mbowakali kuyeeyela. Ncinzi ncookaiya kujatikizya nduwe kuzwa kukuzwidilila kwako? Mbuti ciiyo eeco mbocikonzya kukugwasya kuzunda bukandu bwakwaalilwa mbojisi?

Muzeezo uukonzya kukugwasya: Ikuti kacikonzyeka, inga wabuzya kubazyali naa kumuntu umwi uusimide kujatikizya mbokonzya kubuzunda bukandu bwakwaalilwa.

KUYEEYELA KUTI WAKAALILWA → NCOYEEYA KUTI CAKACITIKA Ciindi muntu umbi nazwidilila kucita cintu cimwi ncowali kuyanda kucita, ulakonzya kulimvwa kuti inga waalilwa ikuti naa kolyeezyanisya kulinguwe.

Kuzyiba penzi. Ino nkuuli ni nkolyeezyanisya, alimwi ino ncinzi muntu ooyo ncaakacita icikupa kuti ulimvwe kuti inga waalilwa?

․․․․․

Kokkala aansi akuyeeya. Sena mubwini kuzwidilila kwamuntu ooyo kutondezya kuti waalilwa? Kolemba ansi aawa cakacitika ino-ino, mbuli musunko kucikolo, kwalo nkowakacita KABOTU pele muntu umwi wakacita kabotu kwiinda nduwe.

․․․․․

Lino kolemba kaambo ncocakali cibotu kusola.

․․․․․

Cikozyanyo camu Bbaibbele. Kaini ‘wakanyema kapati’ ciindi Jehova naakazumina cituuzyo camwanookwabo Abelo. Jehova wakamucenjezya Kaini akaambo kamunyono wakwe. Wakamwaambila kuti, ikuti naa wacinca, wakali  kuyoozwidilila. Alimwi Jehova wakamwaambila kuti: “Na wacita kabotu, sa tokooyoonyampuzigwa na?” *—Matalikilo 4:6, 7.

Ncokonzya kucita. Muciindi ‘cakubusya muzundano akati kesu’—nokuba kuti cili buyo mumoyo—amukuzumine kuzwidilila kwabamwi. (Bagalatiya 5:26; Baloma 12:15) Alimwi, kozizyiba mbazu mocita kabotu, pele utalisumpuli pe. Bbaibbele lyaamba kuti: “Umwi aumwi alingule nzyacita lwakwe mwini, mpoonya ulajana kaambo kamupa kukondwa lwakwe mwini.”—Bagalatiya 6:4.

KWAALILWA KWINI → ICAKACITIKA Wayeeya mbowakaalilwa musyule mpoonya walimvwa kuti tokonzyi kuzwidilila nokuba kuti wasola alimwi.

Kuzyiba penzi. Ino ncinzi ncookaalilwa kucita icikupa kutyompwa kapati?

․․․․․

Kokkala aansi akuyeeya. Sena kaambo nkoolemba atala aawa katondezya kuti tokonzyi kuzwidilila muzyintu zyoonse? Mucikozyanyo, kuti wacita cibi akaambo kakulezya, sena caamba kuti tokonzyi kucita kabotu alimwi? Sena caamba kuti uyandika buyo lugwasyo? Kuti naa wawa ciindi nosobana, inga wayandika kugwasyigwa kuti unyamuke alimwi akuzumanana kusobana. Inga cabota kuti wabelesya nzila njiyona eeyi kutegwa ugwasyigwe? Kolemba zyina lyamuntu ngokonzya kwaambila penzi lyako. *

․․․․․

Cikozyanyo camu Bbaibbele. Zimwi ziindi, mwaapostolo Paulo wakali kutyompwa akaambo kakulezya kwakwe. Wakalemba kuti: “Maawe ndemucaangu!” (Romans 7:24) Nokuba boobo, cilibonya kuti Paulo wakazyiba kuti kutalondoka kwakwe tiikwakatondezya kuti wakali muntu uulubizya lyoonse. Wakalemba kuti: “Ndalwana nkondo mbotu, ndabalika mukusiyana mane kumamanino, ndalubamba lusyomo.”—2 Timoteyo 4:7.

Ncokonzya kucita. Muciindi cakubikkila buyo maano kukulubizya kwako, koyeeya azyintu zibotu nzyocita. Oobo mbwacita Jehova. Bbaibbele lyaamba kuti: “Leza tali Leza uutaluleme pe uunga waluba milimo yanu alimwi aluyando ndomwakatondezya kuzyina lyakwe.”—Bahebulayo 6:10; Intembauzyo 110:3.

Kokayeeya kaambo aaka: Kunyina muntu uulondokede. Muntu uuli woonse kuli ncaalilwa kucita zimwi ziindi. Kuti naa waiya kuliyumya, ulakonzya kuba abube bubotu buyookugwasya waakukomena. Lugwalo lwa Tusimpi 24:16 lwaamba kuti: “Uululeme, nekuba kuti ulawa ziindi zili musanu azibili, ulabuka.” Oobu mboelede kuba.

Zibalo zimwi zyakuti “Bakubusi Balabuzya” zilakonzya kujanwa a Intaneti akkeyala ya www.watchtower.org/ype

[Bupanduluzi buyungizidwe]

[Kabbokesi/Zifwanikiso izili apeeji 15]

NZYOBAAMBA BEENZINYOKO

“Kuti kocita buyo zyintu nzyozyi—alimwi kotasoli kwiiya zyintu zipya akaambo kakuyoowa kuti inga waalilwa—nkokuti ulalicenga.”

“Ulakonzya kwiiya kuzwa kukulubizya kwako alimwi akukulwaizyigwa kuti ubelekele mpawo naa kuyeeya buyo kujatikizya kulubizya kwako alimwi akuzumanana kucita zyintu nzyokonzya kucita kabotu. Ciya buyo mbuli mboyanda kuba omwini.”

“Kuti kandizyi kuti inga tandicikonzyi kucita cimwi cintu, ndilacuubya-ubya kwiinda mukuseka, muciindi cakunyema. Kuti koyanda buyo kucita zyintu nzyotakonzyi, kunyina noyakukkomana.”

[Zifwanikiso]

Andrea

Trenton

Naomi

[Kabbokesi kali apeeji 16]

WEELEDE KUBUZYA BAZYALI KUTI:

Ciindi nomwakali mukubusi mbuli ndime, ino mbuyumu-yumu nzi mbomwakajisi? Ino mwakaliyumya buti? Sena asunu mucibujisi buyumu-yumu oobo?

․․․․․

[Cifwanikiso icili apeeji 16]

Kuti muntu muyumu naa wawa, ulabuka—kwiinda mukugwasyigwa kuti kwayandika