1. Ncinzi Isaya ncaakasinsima kujatikizya Jesu, alimwi nkaambo nzi eeci ncocikulwaizya?

KWIINDA mubusinsimi bwakwe bujatikizya Mwami Jesu Kristo, Isaya ulatukkazika myoyo. Isaya wakasinsima kuti Jesu “takabeteki kweelana azintu nzyaabona buyo ameso aakwe, nokuba kusinsa kweelana azintu nzyaamvwa buyo amatwi aakwe.” Pele “uyoobabeteka cakutasalulula.” (Is. 11:3, 4) Nkaambo nzi eeci ncocikulwaizya? Nkaambo tupona munyika muzwide lweeno alimwi alusalululo. Toonse tulangila Mubetesi, walo uutakatubeteki kweelana ambotulibonya!

2. Ncinzi Jesu ncaakatulailila kucita, alimwi ino ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci?

² Buzuba abuzuba tulababeteka bantu. Pele, mbwaanga tatulondokede, tatukonzyi kubeteka makani cakululama mbuli Jesu. Tulayungwa azintu nzyotubona buyo ameso. Nokuba boobo, Ciindi Jesu naakali aanyika, wakaamba kuti: “Amuleke kubeteka kweelana ambwalibonya muntu, pele amubeteke alubeta lwabululami.” (Joh. 7:24) Cakutadooneka, Jesu uyanda kuti tumwiiye alimwi akutabeteka bamwi kweelana ambobalibonya. Mucibalo eeci, tulalanga-langa zibeela zyotatwe kanji-kanji iziyunga bantu kweelana  anzyobabona ameso: musyobo, buvwubi, alimwi aciimo. Mucibeela cimwi acimwi, tulalanga-langa nzila ziyandika kapati kutegwa tumvwide mulawo wa Jesu.

3, 4. (a) Nzintu nzi zyakapa kuti mwaapostolo Petro acince mbwaakali kubabona Bamasi? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (b) Nkasimpe nzi kapya Jehova nkaakagwasya Petro kumvwisya?

³ Amweezyeezye kujatikizya ncaakali kuyeeya mwaapostolo Petro ciindi naakaambilwa kuunka ku Kaisareya kuŋanda ya Korneliyo iwa Masi. (Mil. 10:17-29) Mbubwenya mbuli ba Juda bakuciindi cakwe, Petro wakali kusyoma kuti Bamasi bakalisofweede. Nokuba boobo, Petro wakabona zintu izyakamupa kucinca mbwaakali kuzibona zintu. Mucikozyanyo, Petro wakabona cilengaano cizwa kuli Leza. (Mil. 10:9-16) Ino Petro wakabona nzi? Wakabona cintu cili mbuli cisani icakazwide banyama basofweede kaciseluka alinguwe alimwi wakamvwa ajwi kuzwa kujulu kalimwaambila kuti: “Nyamuka Petro, jaya ulye!” Petro wakakaka kwaziindi zyotatwe. Ciindi cili coonse naakali kukaka, ijwi eelyo lizwa kujulu lyakali kumwaambila kuti ‘aleke kwaamba zintu Leza nzyaasalazya kuti zilisofweede.’ Nocakainda cilengaano, Petro cakamukatazya kumvwisya ncolyakali kusola kumwaambila jwi. Muciindi buyo cisyoonto, batumwa kuzwa kuli Korneliyo bakasika. Naakamana kutambula busolozi bwamuuya uusalala, Petro wakabasangana batumwa kuya kuŋanda ya Korneliyo.

⁴ Ikuti Petro naakabeteka kwiinda mukulanga buyo mbwalibonya muntu, naatakaunka kuŋanda ya Korneliyo. Ba Juda tiibakali kunjila mumaanda aa Bamasi. Ncinzi cakapa kuti Petro aunke nokuba kuti muuya wakusalulula wakasimpide miyanda mulinguwe? Cilengaano ncaakabona alimwi abusolozi bwamuuya uusalala zyakamugwasya kucinca mbwaakali kuyeeya. Naakamana kuswiilila nzyaakaamba Korneliyo, cakutadooneka, Petro zyakamunjila mumoyo, kwiinda mukusololelwa amuuya wakaamba kuti: “Lino ndazyiba ncobeni kuti Leza tasalululi, pele muzisi zyoonse kufwumbwa muntu uumuyoowa akucita ziluleme ulatambulwa kulinguwe.” (Mil. 10:34, 35) Eelo kaka ooku kwakali kumvwisya kupya kuli Petro, alimwi kwakali kuyoobajatikizya Banakristo boonse. Muubuti kaambo kapya aaka kajatikizya kutasalulula mokakali kuyoobajatikizya Banakristo boonse?

5. (a) Ino ncinzi Jehova ncayanda kuti Banakristo boonse bazyibe? (b) Nokuba kuti tulikazyi kasimpe, muuya nzi ngotukonzya kuba anguwo?

⁵ Kwiinda muli Petro, Jehova wakali kugwasya Banakristo boonse kumvwisya kuti tasalululi. Talangi mubala, cisi, naa mwaambo. Kufwumbwa uumuyoowa Leza alimwi akucita zintu zili kabotu ulatambulwa kulinguwe. (Gal. 3:26-28; Ciy. 7:9, 10) Cakutadooneka, mulazumina kuti aaya masimpe. Pele ino mbuti kuti mwakakomenena mucisi naa mumukwasyi imuli muuya wakusalulula? Nokuba kuti ambweni inga kamuyeeya kuti tamujisi lusalululo, cilakonzyeka kuti mumoyo mucuujisi muuya wakusalulula. Naba Petro, iwakajisi coolwe cakuyubununa kutasalulula kwa Jehova, kumbele wakatondezya muuya wakusalulula. (Gal. 2:11-14) Mbuti mbotukonzya kumumvwida Jesu akuleka kubeteka kweelana ambwalibonya muntu?

6. (a) Ncinzi cikonzya kutugwasya kutegwa tugwisye muuya wakusalulula mumyoyo yesu? (b) Ino lipooti yamukwesu umwi uujisi mikuli yakatondezya nzi?

⁶ Tweelede kulilingula kabotu-kabotu kwiinda mukubelesya Jwi lya Leza kutegwa tubone naa kuli muuya wakusalulula uuli woonse mumoyo wesu. (Int. 119:105) Ambweni inga twayandika kugwasyigwa abamwi ibakonzya kubona muuya walusalululo mulindiswe, nokuba kuti swebo tatukonzyi kuubona. (Gal. 2:11, 14)  Cilakonzyeka kuti muuya ooyu wakasimpa miyanda mulindiswe cakuti tatukonzyi kuzyiba kuti naa tuluujisi. Amubone cikozyanyo camukwesu uujisi mikuli iwakapa lipooti mbotu kujatikizya banabukwetene babeleka mulimo waciindi coonse. Mulumi wakali kuzwa kumusyobo walo bantu banji ngobakali kubona kuti ngwaansi kapati. Nokuba boobo, mukwesu ooyu uujisi mikuli tanaakazyi kuti wakali alusalululo kujatikizya musyobo ooyu. Mulipooti yakwe, wakaamba zintu zinji zibotu kujatikizya mulumi ooyu: nokuba boobo, wakamanizya kwiinda mukwaamba kuti: “Nokuba kuti [uzwa kumusyobo ooyu], bukkale bwakwe bulabagwasya bamwi kumvwisya kuti [kuzwa kumusyobo ooyu] tacaambi kuti ulisitombe, upona buumi bwaansi kapati mbubonya mbuli bunji bwabantu bazwa kumusyobo [ooyo].” Sena mwakabona kaambo? Tacikwe makani amikuli njotujisi, tweelede kulilingula kabotu-kabotu alimwi akulomba lugwasyo kutegwa tubone naa tulijisi muuya wakusalulula uuli woonse mumyoyo yesu. Ino ncinzi cimbi ncotukonzya kucita?

7. Mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tuli mukujalula moyo wesu?

⁷ Kuti twajalula myoyo yesu, tuyoopa kuti luyando lugwisye lusalululo. (2Kor. 6:11-13) Sena mujisi cilengwa cakumvwana buyo abaabo mbomukozyenye mubala, mwaambo, musyobo, naa ibazwa kucisi nkomuzwa? Ikuti naa mbocibede oobo, amujalule myoyo yanu. Mbuti kuti mwabatamba aabo ibazwa mubukkale bwiindene abwanu kubeleka limwi mumulimo wamumuunda, kucakulya kuŋanda, naa kupobwe? (Mil. 16:14, 15) Kuti mwacita oobo, moyo wanu uyoozula luyando cakuti lusalululo luyoobula busena. Pele kuli amumbazu zimbi mwalo motubeteka bamwi kwiinda mukulanga mbobalibonya. Lino atulange-lange kujatikizya buvwubi.

8. Kweelana alugwalo lwa Levitiko 19:15, mbuti buvwubi naa bucete mbobukonzya kutujatikizya kweelana ambotubabona bamwi?

⁸ Buvwubi nkakaambo kambi ikakonzya kutujatikizya kweelana ambotubabona bamwi. Lugwalo lwa Levitiko 19:15 lwaamba kuti: “Utasalululi mucete akuyanda buyo muvwubi. Weelede kubeteka mweenzinyoko cakululama.” Mbuti buvwubi naa bucete bwamuntu mbobukonzya kutujatikizya kweelana ambotumubona?

9. Makani nzi aamasimpe aawusisya ngaakalemba Solomoni, alimwi ino atuyiisya nzi?

⁹ Muuya uusalala wakasololela Solomoni kulemba makani aamasimpe aausisya kujatikizya bantu. Ku Tusimpi 14:20, waamba kuti: “Mucete ulasulaikwa nokuba kubeenzinyina, pele balongwe bamuvwubi mbanji.” Ino kasimpi aaka katuyiisya nzi? Kuti tiitwacenjela, tulakonzya kutalika kuyanzana buyo abakwesu bavwubide akuleka kuyanzana abaabo bacete. Nkaambo nzi ncocitali kabotu kubeteka bamwi kwiinda mukubikkila buyo maano kubuvwubi bwabo?

10. Ndipenzi nzi Jakobo ndyaakabona?

¹⁰ Ikuti katubeteka bamwi kwiinda mukubikkila maano kubuvwubi bwabo, tulakonzya kupa kuti kube lusalululo mumbungano. Sikwiiya Jakobo wakaamba kuti penzi eeli lyakali kwaandaanya mbungano mumwaanda wamyaka wakusaanguna. (Amubale Jakobo 2:1-4.) Aboobo tweelede kubikkila maano kutegwa tutalekeli kuyeeya kuli boobu kunyonganya mbungano zyesu mazuba aano. Mbuti mbotukonzya kulwana muuya wakubeteka bamwi kweelana ambobalibonya?

11. Mbuti zintu zyakumubili nzyajisi muntu mbozicijatikizya cilongwe cakwe a Jehova? Amupandulule.

¹¹ Tweelede kubona bakwesu mbubwenya mbwababona Jehova. Muntu ulayandika kapati kuli Jehova, tacikwe makani muvwubi  naa mucete. Cilongwe cesu a Jehova kunyina mpociswaangene azintu zyakumubili nzyotujisi kufwumbwa naa nzinji naa pe. Nokuba kuti Jesu wakaamba kuti “cinooli ciyumu kumuntu muvwubi kunjila mu Bwami bwakujulu,” pele tanaakaamba kuti tacikonzyeki. (Mt. 19:23) Kulubazu lumwi, Jesu alimwi wakaamba kuti: “Mulikkomene nywebo nobacete, nkaambo Bwami bwa Leza mbubwanu.” (Lk. 6:20) Eeci tacaambi kuti boonse bacete bakamuswiilila Jesu alimwi akutambula zilongezyo. Bantu banji bacete tiibakamuswiilila pe. Kaambo kapati nkakuti, tatukonzyi kubeteka cilongwe camuntu a Jehova kweelana azintu zyakumubili nzyajisi.

12. Ino Magwalo abaambila nzi bavwubi alimwi abacete?

¹² Tulijisi coolwe cipati akaambo kakuba abakwesu alimwi abacizyi banji, bavwubi alimwi abacete, balo ibamuyanda Jehova alimwi akumubelekela camoyo woonse. Magwalo alailila baabo bavwubide kuti, “bulangizi bwabo butabi mulubono lutasyomeki pe, pele muli Leza.” (Amubale 1 Timoteyo 6:17-19.) Aciindi nciconya, Ijwi lya Leza lyaambila bantu ba Leza boonse, bavwubi alimwi abacete, kuti bacenjele akutaba bantu bayandisya mali. (1Tim. 6:9, 10) Inzya, ciindi notujalula meso eesu akubona bakwesu mbubwenya Jehova mbwababona, tatukasunkwi kubabeteka kweelana azintu zyakumubili nzyobajisi naa nzyobatajisi. Pele ino mbuti kujatikizya ciimo muntu ncajisi? Sena eeyo ninzila yeelede yakubeteka bamwi? Atubone.

13. Ino Magwalo atuyiisya nzi kujatikizya kulemeka bacembeede?

¹³ Ziindi zinji Magwalo atwaambila kuti tweelede kubalemeka bacembeede. Lugwalo lwa Levitiko 19:32 lwaamba kuti: “Nyamuka kumbele lyabaabo bajisi mvwi akulemeka bapati, alimwi weelede kuyoowa Leza wako.” Alwalo lugwalo lwa Tusimpi 16:31 lutwaambila kuti “imvwi musini wabweebesi ikuti zyajanika munzila yabululami.” Mpoonya awalo Paulo wakalailila Timoteyo kuti katabasinsi cabukali bamanene pele kababona mbuli bausyi. (1Tim. 5:1, 2) Nokuba kuti Timoteyo wakalijisi nguzu zyakweendelezya bamanene bali boobu, wakeelede kubalanganya munzila yalubomba alimwi ayabulemu.

14. Muubukkale nzi mocikonzya kweelela kuti tupe lulayo kumuntu mupati kwiinda ndiswe?

¹⁴ Nokuba boobo, ino tweelede kugolela aali kutobela njiisyo eeyi? Mucikozyanyo, sena tweelede kumuleka buyo muntu ucembeede kuti kabisya acaali naa kucita zintu zitamukkomanisyi Jehova? Jehova takabeteki kweelana ambwalibonya muntu alimwi takalekeli muntu uubisya acaali akaambo buyo kakuti ulicembeede. Amubone njiisyo iijanika mulugwalo lwa Isaya 65:20: “Sizibi uyoosinganizyigwa, nokuba kuti ujisi myaka iili 100.” Njiisyo iikozyenye ilaambwa mucilengaano ca Ezekieli. (Ezk. 9:5-7) Aboobo, kaambo kapati nkotweelede kuyeeya lyoonse nkakutondezya bulemu kuli Sinsiku, Jehova Leza. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) Ikuti twacita oobo, tatukayoowi kumululamika muntu uuyandika lulayo, tacikwe makani aciimo ncajisi.—Gal. 6:1.

15. Nciiyo nzi ncotwiiya kuzwa kumwaapostolo Paulo kujatikizya kutondezya bulemu kubakwesu bacili bana?

¹⁵ Mbuti kujatikizya bakwesu bacili bana ibali mumbungano? Ino mubabona buti? Kumukubusi Timoteyo, mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Kutabi muntu naba omwe uubaula bukubusi bwako. Muciindi caboobo, koba cikozyanyo kubantu basyomeka mukwaambaula, mukulilemeka, muluyando, mulusyomo, mubukkale busalala.” (1Tim. 4:12) Aciindi Paulo naakalemba majwi aaya, Timoteyo kweelede kuti wakajisi myaka yakuzyalwa iili kuma 30. Nokuba boobo, Paulo wakalimupede kale mulimo wakulanganya mikuli mipati. Tacikwe  makani akaambo kakapa kuti lulayo oolu lupegwe, kaambo nkotwiiya kalalimvwisya. Tatweelede kubeteka bakwesu bacili bana akaambo buyo kaciimo cabo. Inga cabota kuyeeya kuti naba Mwami Jesu wakacita mulimo wakwe woonse waanyika kajisi myaka yakuzyalwa iili kuma 30.

16, 17. (a) Mbuti baalu mbobakonzya kubona kuti mukwesu uleelela kulumbaizyigwa kuba mukutausi naa mwaalu? (b) Mbuti mizeezo yesu naa zilengwa mbozikonzya kwiindana a Magwalo ncaamba?

¹⁶ Ambweni tuzulilwa kumusyobo uubaula baalumi bacili bana. Kuti naa mbocibede oobo, baalu mumbungano balakonzya kuwayawaya kulumbaizya bakwesu bacili bana ibeelela kubeleka kabali bakutausi naa baalu. Aboobo baalu boonse beelede kuyeeya kuti Magwalo taambi ciimo cini muntu nayelede kulumbaizyigwa kuba mukutausi naa mwaalu. (1Tim. 3:1-10, 12, 13; Tit. 1:5-9) Ikuti mwaalu wabikka mulawo uuyeeme acilengwa, nkokuti taciti zintu kweelana a Magwalo. Baalumi bacili bana beelede kulangwa-langwa ikutali kweelana ambotuzibona zintu naa kweelana azilengwa, pele beelede kulangwa-langwa kwiinda mukubelesya Jwi lya Leza.—2Tim. 3:16, 17.

¹⁷ Amubone zilengwa eezyo izitayeeme amagwalo mbozikonzya kupa kuti bakwesu beelela bataunki ambele. Mucisi cimwi, mukutausi uucita kabotu kapati wakapegwa mikuli mipati. Nokuba kuti baalu mumbungano yakwe bakazumina kuti mukwesu ooyu uucili mwana ulasika azyeelelo zyamu Magwalo zyakuba mwaalu, tanaakalumbaizyigwa kuti abe mwaalu. Baalu bacembeede bamwi bakazumanana kwaamba kuti mukwesu ooyu ulibonya kuti ucili mwana kuba mwaalu. Cuusisya ncakuti, mukwesu ooyu tanaakasalwa kuba mwaalu akaambo kambwaakali kulibonya. Nokuba kuti twaamba buyo cikozyanyo comwe, malipooti atondezya kuti kuyeeya kuli boobu kulabajatikizya banji mumasena aayindene-indene. Eelo kaka cilayandika kapati kusyoma Magwalo kwiinda kusyoma zilengwa zyesu naa mbotuzibona swebo zintu! Eeyi nenzila ilikke motumumvwida Jesu alimwi akuleka kubeteka bamwi kweelana ambobalibonya.

18, 19. Ino ncinzi ncotweelede kucita kutegwa katubona bamwi mbubonya mbwababona Jehova?

¹⁸ Nokuba kuti tatulondokede, tulakonzya kwiiya kubona bamwi munzila yakutasalulula mbubwenya mbwababona Jehova. (Mil. 10:34, 35) Pele tweelede kuzumanana kubeleka canguzu alimwi akutobela ziyeekezyo zyamu Jwi lya Leza. Kwiinda mukutobela ziyeekezyo eezyi, tuyooyaambele mukumvwida mulawo wa Jesu wakucileka kubeteka bamwi kweelana ambobalibonya.—Joh. 7:24.

¹⁹ Lino-lino, Mwami wesu, Jesu Kristo, uyoobabeteka bantu boonse, kutali kweelana anzyabona ameso aakwe naa nzyamvwa buyo amatwi aakwe, pele uyoobabeteka cabululami. (Is. 11:3, 4) Eelo kaka eeci cilakkomanisya!