1, 2. Wanem samting i bin helpim 230 Witnes Bilong Jehova long abrusim bagarap long mats nogut bilong i dai long pinis bilong Wol Woa 2?

 EM KLOSTU long pinis bilong Wol Woa 2. Lain ami bilong Hitler i lus long woa. Gavman Natsi i pasim tok long kilim i dai planti tausen kalabusman husat i stap yet long ol kalabus nogut. Ol i pasim tok long fosim ol kalabusman bilong banis kalabus long Sachsenhausen long mats i go long ol wof na ol bai putim ol long ol sip na sinkim ol long solwara. Ol i kolim dispela plen olsem mats nogut bilong i dai.

² Ol i fosim 33 tausen kalabusman bilong banis kalabus long Sachsenhausen long mats inap 250 kilomita i go long Lübeck, em wanpela taun long Jemani we ol sip i save kam sua long en. Inap olsem 230 Witnes Bilong Jehova husat i kam long 6-pela narapela narapela kantri, ol tu i bin mats wantaim dispela lain kalabusman. Ol soldia i tokim ol Witnes long ol i mas bung na mats wantaim. Olgeta kalabusman i no gat strong, long wanem, ol i sik na ol i no gat kaikai. Tasol olgeta brata bilong yumi i bin abrusim dispela bagarap. Olsem wanem ol i bin abrusim dispela bagarap? Wanpela brata i tok: “Oltaim mipela i strongim narapela narapela long wokabaut yet na no ken les.” Ol i laikim tru narapela narapela, na tu, God i givim ol “strong i winim strong bilong yumi ol man,” na dispela i helpim ol long abrusim bagarap.—2 Kor. 4:7.

3. Bilong wanem yumi olgeta i mas strongim narapela narapela?

³ Long nau yumi no insait long wanpela mats nogut bilong i dai, tasol planti hevi i wok yet long painim yumi. Long 1914, taim Kingdom Bilong God i kamap na kirap long mekim wok, ol i rausim Satan long heven na tromoi em i kam daun long graun. Em i belhat nogut tru, long wanem, em i save olsem “em i gat sotpela taim tasol bilong i stap.” (Rev. 12:7-9, 12) Armagedon i wok long i kam klostu, olsem na Satan i yusim ol hevi long daunim pasin bilong yumi long pas gut wantaim Jehova. Na tu, hevi i save painim yumi long olgeta wan wan de. (Jop 14:1; Sav. 2:23) Sampela taim ol dispela hevi inap daunim tru yumi, olsem na yumi inap stap bel hevi  yet maski yumi mekim sampela samting bilong mekim gut bel bilong yumi. Olsem: Inap planti yia, wanpela brata i bin strongim planti manmeri long stap gut long Jehova. Tasol taim em i kamap lapun, em na meri bilong em i sik, olsem na dispela i mekim em i bel hevi tru. Wankain olsem dispela brata, yumi olgeta i mas kisim strong i kam long Jehova, em “strong i winim strong bilong yumi ol man.” Na tu, yumi olgeta i mas strongim narapela narapela.

4. Sapos yumi laik strongim ol arapela, orait yumi mas bihainim wanem stiatok bilong aposel Pol?

⁴ Sapos yumi laik strongim ol arapela, orait yumi mas bihainim stiatok em aposel Pol i bin givim long ol Kristen Hibru. Em i tok: “Yumi wan wan i mas tingim ol arapela namel long yumi, na kirapim ol long mekim pasin laikim na mekim ol gutpela wok. Yumi no ken lusim pasin bilong bung wantaim, olsem sampela i save mekim, nogat. Yumi mas strongim bel bilong narapela narapela na mekim moa yet taim yumi lukim dispela de i kam klostu.” (Hib. 10:24, 25) Olsem wanem yumi inap bihainim dispela gutpela stiatok?

5. Pasin bilong “tingim ol arapela” i makim wanem samting? Yumi ken mekim wanem bilong soim olsem yumi tingim ol arapela?

⁵ Pasin bilong “tingim ol arapela” i makim olsem yumi tingim ol samting ol i sot long en. Yumi no inap save long samting ol brata bilong yumi i sot long en sapos yumi tok gude tasol long ol long Haus Kingdom, o oltaim yumi toktok wantaim ol long ol samting we i no bikpela samting. Em tru olsem yumi no laik save long olgeta samting long laip bilong ol narapela. (1 Tes. 4:11; 1 Tim. 5:13) Tasol yumi laik save gut moa long ol brata bilong yumi. Yumi laik save long ol i stap olsem wanem, pasin bilong ol, samting ol inap long mekim, samting ol i no inap long mekim, na tingting bilong ol long tok i tru. Ol i mas save olsem yumi stap pren bilong ol na yumi laikim ol. Yumi mas lusim sampela haptaim long stap wantaim ol long olgeta kain taim, na i no long taim bilong hevi tasol.—Rom 12:13.

6. Wanem samting bai helpim ol elda long “tingim” ol bratasista long kongrigesen?

⁶ Baibel i tok ol elda i mas redi long mekim wok bilong lukautim ol bratasista long ol samting ol i sot long en. (1 Pita 5:1-3) Bilong mekim gut dispela wok, ol elda i mas save gut long ol bratasista. (Ritim Sindaun 27:23.) Sapos ol elda i soim olsem ol i redi long givim helpim na ol i save amamas long lusim sampela haptaim long stap wantaim ol bratasista, orait ol bratasista bai amamas moa long askim ol elda long helpim ol taim ol i nidim helpim. Na tu, em bai isi moa long ol i toktok wantaim ol elda na kamapim tingting na wari bilong ol. Olsem na ol elda inap long givim helpim i stret long olgeta wan wan.

7. Sapos man i bel hevi na “mekim planti toktok nabaut,” orait yumi mas tingim wanem samting?

⁷ Pol i tokim kongrigesen long Tesalonaika olsem: “Helpim ol man i no gat strong.” (Ritim 1 Tesalonaika 5:14.) “Man i no gat strong” i makim tu ol man em bel bilong ol i bagarap tru na ol i bel hevi. Sindaun 24:10 i tok: “Sapos taim nogut i painim yu na bun bilong yu i slek, orait yu no gat strong tru.” Sapos yumi laik helpim man husat i no gat strong, orait yumi mas tingim olsem sampela taim ol inap “mekim planti toktok nabaut.” (Jop 6:2, 3) Ating ol inap mekim ol tok em tru tru ol i no tingting long mekim. Kain samting olsem i bin painim Rachelle taim mama bilong em i kisim bikpela sik bilong bel hevi. Rachelle i tok: “Planti taim Mama i save mekim tok we i bagarapim tru bel bilong mi. Long kain taim olsem, mi save traim long tingim pasin tru bilong Mama, olsem em i gat pasin laikim, pasin bilong mekim gut long ol narapela, na pasin bilong givim samting. Mi luksave olsem taim ol manmeri i bel hevi, ol i save mekim ol tok em tru tru ol i no tingting long mekim. Sapos wanpela i bekim tok nogut o pasin nogut long narapela, dispela em pasin i nogut tru.” Sindaun 19:11 i tok: “Man i gat gutpela tingting, em i no inap kros kwik.  Nambawan pasin bilong en i olsem. Em i no save tingim rong narapela man i mekim long em.”

8. Yumi mas “tingim” narapela long wanem kain taim? Bilong wanem?

⁸ Olsem wanem yumi inap “tingim” wanpela husat i bel hevi long rong em i bin mekim long bipo? Ating em i stretim pinis rong em i bin mekim, tasol em i sem yet long dispela. Pol i raitim pas i go long ol brata long Korin na em i stori long wanpela long kongrigesen bilong ol husat i bin tanim bel long rong em i mekim. Em i tok: “Yupela i mas redi long fogivim em na mekim isi bel bilong en. Nogut dispela man i bel hevi tru na dispela i daunim em olgeta. Olsem na mi laik strongim yupela long soim em olsem yupela i laikim em tru.” (2 Kor. 2:7, 8) Toktok na pasin yumi mekim bai soim narapela olsem yumi laikim na tingim em tru.

9. Olsem wanem yumi inap kirapim ol narapela long “mekim pasin laikim na mekim ol gutpela wok”?

⁹ Pol i tok: “Yumi wan wan i mas tingim ol arapela namel long yumi, na kirapim ol long mekim pasin laikim na mekim ol gutpela wok.” Yumi mekim olsem taim yumi helpim ol brata bilong yumi long soim pasin laikim na long mekim ol gutpela wok. Olsem: Sapos yumi laik bai paia i lait yet, yumi bai putim paiawut na winim paia. (2 Tim. 1:6) Long wankain pasin, i gat sampela samting yumi ken mekim bilong helpim ol brata long stap strong yet long mekim wok bilong Jehova. Wanpela gutpela rot em long tok amamas long ol gutpela wok ol i mekim.

10, 11. (a) Yumi mas tok amamas long husat? (b) Stori long olsem wanem pasin bilong tok amamas inap helpim man long mekim stretpela pasin.

¹⁰ Maski yumi stap amamas o bel hevi, yumi olgeta i laik bai ol narapela i tok amamas long yumi. Wanpela brata i tok: “I no gat wanpela taim papa bilong mi i tok amamas long wok mi mekim.” Olsem na taim dispela brata i kamap bikpela, em i pilim olsem em i no save mekim wanpela gutpela wok. Maski nau em i gat 50 krismas, em i save amamas taim ol narapela i tokim em olsem em i mekim gutpela wok olsem wanpela elda. Ekspiriens bilong em yet i skulim em olsem em i bikpela samting tru long strongim ol narapela, olsem na em i save painim rot bilong  tok amamas long ol narapela. Yumi olgeta, na ol painia, ol lapun, na ol lain husat i bel hevi, yumi save amamas taim wanpela i tokim yumi olsem yumi mekim gutpela wok.—Rom 12:10.

¹¹ Taim wanpela man i mekim rong na ol elda i laik helpim em, i gutpela ol i tok amamas long ol gutpela wok em i bin mekim, na dispela inap helpim man long senisim tingting na bihainim stretpela pasin. (Gal. 6:1) Dispela pasin i bin helpim wanpela sista, nem bilong em Miriam. Em i tok: “Mi bin bel hevi tru taim sampela gutpela pren bilong mi i no bung moa wantaim kongrigesen, na tu, papa bilong mi i kisim bikpela sik taim wanpela rop long kru bilong em i bruk na blut i go nabaut. Dispela i mekim na mi bel hevi tru.” Olsem na em i kirap prenim wanpela man husat i no lotuim Jehova, long wanem, em i ting dispela bai daunim bel hevi bilong em. Tasol dispela i mekim na em i pilim olsem Jehova i no inap laikim em, olsem na em i tingting long lusim tok i tru. Tasol wanpela elda i helpim em long tingim bek ol gutpela wok em i bin mekim long wok bilong Jehova, na elda i kirapim em long tingim olsem Jehova i laikim em. Dispela i strongim gen pasin bilong dispela sista long laikim Jehova. Olsem na em i lusim boipren bilong em na em i kirap gen long mekim wok bilong Jehova.

12. Wanem samting inap kamap sapos yumi skelim ol brata bilong yumi wantaim ol narapela, sutim tok long ol, o mekim ol i pilim sem?

¹² Yumi mas was gut taim yumi laik “kirapim” ol brata long givim bel yet long mekim wok bilong God. Yumi no ken skelim ol wantaim ol narapela na sutim tok long ol olsem ol i no bihainim ol lo yumi kamapim, o mekim ol i pilim sem, long wanem, ol i no mekim bikpela wok. Ating dispela inap kirapim ol long givim bel long mekim wok, tasol ol bai mekim wok inap sotpela taim tasol. Gutpela rot tru bilong “kirapim” ol brata em long tok amamas long ol na helpim ol long luksave olsem yumi laikim tru God, olsem na yumi laik mekim gut wok bilong em.—Ritim Filipai 2:1-4.

13. Yumi mas mekim wanem sapos yumi laik strongim bel bilong ol narapela? (Lukim piksa long kirap bilong stadi.)

¹³ Pol i tok yumi mas “strongim bel bilong narapela narapela.” Yumi inap mekim tok piksa olsem pasin bilong strongim bel bilong ol narapela i wankain olsem yumi putim paiawut long paia na bai paia i lait strong moa. Olsem tasol, sapos yumi laik strongim bel bilong ol brata, yumi mas mekim gut bel bilong ol na bai ol inap mekim yet wok bilong God. Taim yumi laik helpim wanpela man husat i bel hevi, yumi mas mekim tok long gutpela pasin na long pasin laikim. (Snd. 12:18) Na tu, yumi mas “putim yau kwik long harim tok” na “no ken hariap long mekim toktok.” (Jems 1:19) Sapos yumi putim yau long tok bilong brata na traim long kliagut long filings bilong em, yumi inap save long as na em i bel hevi na bai yumi inap mekim tok bilong helpim em.

14. Olsem wanem wanpela elda i bin helpim wanpela brata husat i bel hevi?

¹⁴ Tingim pasin em wanpela gutpela elda i mekim bilong helpim wanpela brata husat i lusim  wok autim tok inap sampela yia. Taim elda i putim yau long tok bilong dispela brata, em i luksave olsem dispela brata i holim yet pasin bilong laikim tru Jehova. Em i stadi long olgeta Wastaua na em i wok strong long go long olgeta miting. Tasol sampela long kongrigesen i bin mekim sampela samting we i bagarapim tru bel bilong em. Elda i no hariap long skelim brata, nogat, em i putim gut yau na traim long pilim tingting bilong brata na helpim em long save olsem ol bratasista i laikim em. Isi isi brata i luksave olsem em i larim ol hevi bilong bipo i pasim em long mekim wok bilong dispela God em i laikim. Elda i askim dispela brata long poromanim em long taim bilong autim tok. Elda i helpim em na nau dispela brata i wok strong long autim tok, na bihain em i mekim gen wok elda.

15. Yumi inap kisim wanem skul long Jehova long pasin bilong em long strongim bel bilong ol narapela?

¹⁵ Sapos wanpela man i bel hevi, i no olsem wantu tasol em bai stap bel isi, o ating em i no inap redi long kisim helpim yumi laik givim. Ating yumi mas lusim sampela haptaim moa long helpim em. Pol i tok: “Helpim ol man i no gat strong, na yupela i mas kamapim pasin bilong i no les kwik long olgeta man.” (1 Tes. 5:14) Yumi no ken les kwik long ol man i no gat strong, nogat, yumi mas wok yet long “helpim ol.” Long bipo, Jehova i no les kwik long ol wokman bilong em husat i stap bel hevi. Olsem: God i no les kwik long Elaija na em i rispektim filings bilong em. Em i givim ol samting em Elaija i nidim bilong mekim yet wok bilong em. (1 Kin. 19:1-18) Narapela eksampel em stori bilong Devit. Em i sori tru long rong em i bin mekim. Jehova i lukim dispela na em i lusim rong bilong em. (Sng. 51:7, 17) Na tu, man husat i bin raitim ol tok i stap long Buk Song sapta 73 i laik lusim wok bilong God, tasol God i bin helpim em. (Sng. 73:13, 16, 17) Jehova i save mekim gutpela pasin na em i no save les kwik long yumi, na moa yet long taim yumi bel hevi. (Kis. 34:6) Baibel i tok pasin marimari bilong Jehova i save “kamap nupela long olgeta de” na dispela pasin “i no inap pinis.” (Kra. 3:22, 23) Jehova i laik bai yumi bihainim pasin bilong em na mekim gut long ol man husat i bel hevi.

16, 17. Pinis bilong dispela haptaim bilong nau i wok long kam klostu, olsem na yumi mas mekim wanem? Bilong wanem?

¹⁶ Namel long 33 tausen kalabusman husat i bin lusim banis kalabus nogut bilong Sachsenhausen, planti tausen kalabusman i bin i dai. Tasol olgeta 230 Witnes Bilong Jehova husat i bin stap kalabus tu long dispela taim, olgeta bilong ol i bin abrusim bagarap. Ol i bin strongim na helpim narapela narapela na dispela i helpim ol long abrusim bagarap.

¹⁷ Long nau, yumi wok long bihainim rot “i go long laip.” (Mat. 7:14) Klostu nau olgeta man i lotuim Jehova bai abrusim bagarap na i go insait long nupela taim em stretpela pasin tasol bai i stap long en. (2 Pita 3:13) Pinis bilong dispela haptaim bilong nau we Satan i bosim i wok long kam klostu, olsem na yumi mas helpim narapela narapela long stap yet long rot bilong kisim laip.