Askim
Wanem samting i kirapim ol Juda long taim bilong ol aposel “long wetim” Mesaia long kam?
Long taim bilong Jon Bilong Baptais, “ol manmeri i wok long wetim Krais long i kam, na long bel ol i tingting long Jon olsem: ‘Ating em i dispela Krais?’” (Luk 3:15) Bilong wanem ol Juda i ting olsem Mesaia bai kamap long dispela taim? Sampela samting i bin kamap na i kirapim ol long kisim dispela tingting.
Taim Jisas i bon pinis, ensel bilong Jehova i kamap long ol wasman bilong sipsip em ol i stap ausait na lukautim ol sipsip klostu long Betlehem. Ensel i tokaut long ol olsem: “Tude long taun bilong Devit, wanpela meri i karim pikinini, em Seivia bilong yupela, em i Krais na em i Bikpela.” (Luk 2:8-11) Taim ensel i mekim pinis dispela tokaut, “bikpela lain ensel i kam sanap wantaim dispela ensel, na ol i givim biknem long God olsem: a ‘Mipela i givim glori long God i save stap antap tru, na long graun bel isi i ken i stap namel long ol man em God i orait long ol.’”—Luk 2:13, 14.
Dispela tokaut i bin kirapim tru tingting bilong ol dispela gutpela wasman. Wantu tasol, ol i kirap na i go long Betlehem, na taim ol i painim pinis Josep na Maria wantaim bebi Jisas, “ol i kamapim ol samting em ensel i bin tokim ol long dispela pikinini.” Olsem na “olgeta husat i harim tok ol wasman i autim ol i kirap nogut.” (Luk 2:17, 18) Dispela hap tok “olgeta husat i harim,” i soim olsem ol wasman i bin toktok long Josep na Maria, na tu, ol i bin toktok long ol narapela. Bihain, taim ol wasman i go bek long ples, ol i wok yet long “litimapim nem bilong God na givim ona long em. Ol i litimapim nem bilong God long ol samting ol i bin harim na lukim, em ol samting em i bin kamapim long ol.” (Luk 2:20) Ol dispela wasman i bin harim gutpela nius long Krais na ol i no pasim dispela tok i stap long ol yet, nogat, ol i autim tu long ol arapela!
Taim Maria i kisim fesbon pikinini man bilong em i go long Jerusalem bilong givim long Jehova olsem Lo Bilong Moses i makim, profet meri Ana i “kirap tenkyu long God, na em i kirap tokim ol man long dispela pikinini, em ol man husat i wetim God long kisim bek Jerusalem.” (Luk 2:36-38; Kis. 13:12) Olsem na planti manmeri moa i wok long kisim toksave olsem Mesaia i kamap pinis.
Bihain, “sampela glasman bilong ol sta i lusim hap bilong Is na kam long Jerusalem. Na ol i askim olsem: ‘Dispela pikinini mama i karim bilong kamap king bilong ol Juda, em i stap we? Mipela i lukim sta bilong en taim mipela i stap long hap bilong Is, na mipela i kam long brukim skru long em.’” (Mat. 2:1, 2) “King Herot i harim dispela tok na em i tingting planti, na olgeta manmeri long Jerusalem ol tu i tingting planti. Orait em i singautim olgeta bikpris wantaim ol saveman bilong Lo na em i kirap askim ol long Krais bai bon long wanem hap.” (3) (Mat. 2:3, 4) Olsem na planti manmeri tru i harim dispela nius olsem: Mesaia i kamap pinis! b
Tok bilong Luk 3:15 em yumi kamapim pinis, i soim olsem sampela Juda i ting Jon Bilong Baptais em dispela Krais. Tasol Jon i stretim tingting bilong ol taim em i tok: “Man i kam bihain long mi, strong bilong en i winim strong bilong mi, na mi no gutpela inap long rausim sendol bilong en. Dispela Man bai baptaisim yupela long holi spirit na long paia.” (Mat. 3:11) Tok bilong Jon i strongim tingting bilong ol manmeri long wetim Mesaia long kam.
Yu ting ol Juda long taim bilong ol aposel i tingim tok profet bilong Daniel 9:24-27, we i stori long 70 wik, na ol i painimaut wanem taim Mesaia bai kam? Ating ol i bin mekim olsem, tasol i no gat rot bilong pruvim dispela samting. Ol man i kamapim planti kain kain tingting long truim bilong 70 wik long taim bilong Jisas, na olgeta dispela tingting i no wankain long save yumi gat long nau. c
Lain Esin, em wanpela lain Juda i bihainim narapela pasin bilong lotu, ol i tok olsem 2-pela Mesaia bai kamap klostu long pinis bilong haptaim bilong 490 yia, tasol yumi no inap save stret sapos ol i yusim tok profet bilong Daniel long makim dispela haptaim, o nogat. Maski sapos ol i bin mekim olsem, i hatwok long tingim olsem dispela liklik grup inap pulim tingting bilong olgeta Juda.
Bihain long yia 100 C.E., sampela Juda i ting olsem haptaim bilong 70 wik i kirap taim namba 1 tempel i bagarap long 607 B.C.E., na em i pinis taim namba 2 tempel i bagarap long 70 C.E., na ol narapela i ting dispela tok profet i kamap tru long haptaim bilong ol Makabi, em olsem 200 yia paslain long taim bilong Jisas. Olsem na olgeta i gat narapela narapela tingting long olsem wanem ol i ken kaunim 70 wik.
Sapos ol man long taim bilong ol aposel i bin gat stretpela save long 70 wik bai pinis long wanem taim, orait ol aposel na ol arapela Kristen long yia 100 C.E. inap yusim dispela long kamapim klia olsem dispela Mesaia em God i bin tok promis long en, em i bin kamap long taim stret na em i dispela man, Jisas Krais. Tasol i no gat evidens i soim olsem ol Kristen bilong pastaim i bin kliagut long dispela samting.
I gat narapela samting tu yumi mas tingim. Planti taim ol man bilong raitim Gutnius i kamapim klia olsem Jisas Krais i bin truim sampela tok profet i stap long Ol Skripsa Hibru. (Mat. 1:22, 23; 2:13-15; 4:13-16) Tasol i no gat wanpela bilong ol i tokaut stret olsem taim Jisas i kamap long graun, dispela i truim tok profet bilong 70 wik.
Yumi no inap save stret sapos ol manmeri long taim bilong Jisas i bin kliagut long tok profet bilong 70 wik. Tasol ol Gutnius i kamapim klia sampela samting we i mekim na ol manmeri “i wok long wetim” Mesaia.
a Baibel i no tok ol ensel i singsing long taim Jisas i bon, nogat.
b Ating yumi laik save olsem, Taim ol glasman bilong ol sta i lukim “sta” long hap Is, olsem wanem ol i save olsem “king bilong ol Juda” i bon pinis? Yu ting ol i harim nius long Jisas i bon taim ol i wokabaut i go olsem long hap bilong Israel?
c Bilong kisim save long tok profet bilong 70 wik, lukim buk Putim Yau Long Tok Profet Bilong Daniel! sapta 11.