BAZI AYETLERİN AÇIKLAMALARI

Yuhanna 1:1 – “Başlangıçta Söz Vardı”

OYNAT

“Başlangıçta Söz vardı, Söz Tanrı ile beraberdi ve Söz bir tanrıydı” (Yuhanna 1:1, Yeni Dünya Çevirisi).

“Başlangıçta Söz vardı. Söz Tanrı’yla birlikteydi ve Söz Tanrı’ydı” (Yuhanna 1:1, Yeni Çeviri).

Yuhanna 1:1 Ayetinin Anlamı

Bu ayet İsa Mesih’in bir insan olarak yeryüzünde yaşamasından önceki hayatıyla ilgili ayrıntılar verir (Yuhanna 1:14-17). 14. ayette geçen “Söz” (Yunanca ho logos) bir unvan olarak kullanılır. Bağlama göre “Söz” unvanı, İsa’nın, Tanrı’nın emirleri ve talimatlarını başkalarına aktarma rolüne işaret eder. İsa hem yeryüzündeki hizmeti sırasında, hem de göğe döndükten sonra Tanrı’nın sözlerini bildirmeye devam etti (Yuhanna 7:16; Vahiy 1:1).

“Başlangıç” ifadesi Tanrı’nın yaratma işlerine başlayarak Söz’ü var ettiği zamana atfeder. Dolayısıyla Tanrı diğer tüm şeyleri yaratırken Söz’ü kullanmıştır (Yuhanna 1:2, 3). Kutsal Kitap İsa hakkında “tüm yaratılanların ilkidir” der ve ‘her şeyin onun aracılığıyla yaratıldığını’ söyler (Koloseliler 1:15, 16).

“Söz bir tanrıydı” ifadesi ise İsa’nın yeryüzüne gelmeden önceki gücünü ve sahip olduğu diğer tanrısal nitelikleri anlatır. İsa’nın bu şekilde adlandırılması yerindedir. Çünkü o, Tanrı’nın Sözcüsü olarak çok önemli bir role ve Tanrı’nın diğer tüm şeyleri yaratırken kullandığı ilk Oğul olarak eşsiz bir konuma sahiptir.

Yuhanna 1:1 Ayetinin Bağlamı

Kutsal Yazılardaki Yuhanna kitabı İsa’nın yeryüzündeki yaşamını ve hizmetini anlatır. Kitabın birinci bölümünün açılış sözleri İsa’nın yeryüzüne gelmeden önceki yaşamından, Tanrı’yla arasındaki özel ilişkiden ve Tanrı’nın insanlarla ilişkisindeki eşsiz rolünden bahseder (Yuhanna 1:1-18). Bu ayrıntılar İsa’nın yeryüzündeki hizmeti sırasında söylediği ve yaptığı şeyleri daha iyi anlamamıza yardım eder (Yuhanna 3:16; 6:38; 12:49, 50; 14:28; 17:5).

Yuhanna 1:1 Ayetiyle İlgili Yanlış Görüşler

Yanlış görüş: Yuhanna 1:1’in son kısmı “Söz Tanrı’ydı” diye tercüme edilmeli.

Gerçek: Birçok Kutsal Kitap tercümanı bu ifadeyi bu şekilde çeviriyorsa da, başka tercümanlar farklı şekilde çevirme gereği duyuyor. Orijinal dildeki metinde Yuhanna 1:1’de geçen iki “Tanrı” (Yunanca theos) kelimesi dilbilgisi açısından birbirinden farklıdır. İlk geçtiği yerde “Tanrı” kelimesinin önünde Yunanca belgili tanımlık bulunuyor, fakat ikinci geçtiği yerde bu kelimenin önünde belgili tanımlık bulunmuyor. Birçok bilgin ikinci theos kelimesinin önünde belgili tanımlık bulunmamasının önemli olduğuna dikkat çekiyor. Örneğin Yeni Ahit’le ilgili bir kaynak şöyle diyor: “[Belgili tanımlığın bulunmaması] ikinci Theos (Tanrı) kelimesine sıfat niteliği kazandırır; böylece ayetteki ifade ‘Söz tanrısaldı’ anlamına gelir.” a Bu ayrımı destekleyen başka bilginler b ve Kutsal Kitap tercümeleri de var.

Yanlış görüş: Bu ayet Söz’ün tek gerçek Tanrı’yla aynı olduğunu öğretir.

Gerçek: “Söz Tanrı ile beraberdi” ifadesi bu ayette iki farklı kişiden bahsedildiğini gösterir. Söz’ün hem “Tanrı’yla beraber” olması hem de tek gerçek Tanrı’nın Kendisi olması mümkün değildir. Söz’ün tek gerçek Tanrı olmadığını bağlam da doğrular. Yuhanna 1:18 “Tanrı’yı hiçbir insan görmemiştir” der. Ancak insanlar Söz’ü, yani İsa’yı gördü. Yuhanna 1:14 şöyle der: “Söz, insan olup aramızda yaşadı ve biz onun ihtişamını gördük.”

Yanlış görüş: Söz her zaman vardı.

Gerçek: Ayette geçen “başlangıç” ifadesi Tanrı’nın başlangıcına atfediyor olamaz, çünkü Tanrı’nın bir başlangıcı yoktur. Yehova c “ezelden ebede kadar” Tanrı’dır (Mezmur 90:1, 2). Ancak Söz’ün, yani İsa Mesih’in bir başlangıcı vardır. O, ‘Tanrı’nın yarattıklarının ilkidir’ (Vahiy 3:14).

Yanlış görüş: “Söz bir tanrıydı” ifadesi politeizmi, yani çoktanrıcılığı öğretir.

Gerçek: Yunanca “Tanrı” ya da “tanrı” (theos) kelimeleri genelde, Eski Ahit olarak bilinen İbranice Kutsal Yazılarda el ve elohim kelimelerinin karşılığıdır. Bu İbranice kelimelerin temelde “Kudretli Kişi; Güçlü Kişi” anlamlarına geldiği düşünülür ve bu kelimeler tek gerçek Tanrı’ya, başka tanrılara ve ilahlara, hatta insanlara atfen kullanılır (Mezmur 82:6; Yuhanna 10:34). Söz, Tanrı’nın her şeyi yaratırken kullandığı kişi olduğundan, onun kudretli olarak tarif edilmesi yerindedir (Yuhanna 1:3). Ayrıca Söz’ün “bir tanrı” olarak tarif edilmesi İşaya 9:6’daki sözlerle uyumludur. Bu ayette Tanrı’nın seçtiği kişinin, yani Mesih’in “Kudretli Tanrı” (İbranice El Gibbor) olarak adlandırılacağı bildirilir. Bu, Başlangıç 17:1; 35:11; Çıkış 6:3 ve Hezekiel 10:5’te geçen “Mutlak Güce Sahip Tanrı” (İbranice El Şadday) ifadesinden farklıdır.

Kutsal Kitap çoktanrıcılığı öğretmez. İsa Mesih şöyle demişti: “Tanrın Yehova’ya tapınacak ve yalnız O’na ibadet edeceksin” (Matta 4:10). Kutsal Kitap şöyle der: “Yerde olsun gökte olsun, ‘tanrı’ denenler var; evet, çok sayıda ‘tanrı’ ve çok sayıda ‘efendi’ var. Ancak bizim için bir tek Tanrı var; O Babamızdır, her şey O’ndan olmuştur ve biz O’nun içiniz; ve bir tek Efendi, İsa Mesih var, her şey onun aracılığıyla olmuştur ve biz de onun aracılığıyla olduk” (1. Korintoslular 8:5, 6).

a The Translator’s New Testament, sayfa 451.

b Jason David BeDuhn adlı bilgin, belgili tanımlığın olmamasının ayetteki iki “Tanrı” ifadesini birbirinden oldukça farklı kıldığını söylüyor ve şöyle diyor: “İngilizcede ‘bir tanrı’ ifadesiyle ‘Tanrı’ ifadesi birbirinden ne kadar farklıysa bu sözcükler de birbirinden o kadar farklıdır.” BeDuhn şunu ekliyor: “Yuhanna 1:1’de Söz tek ve yegâne Tanrı değil, bir tanrı ya da tanrısal bir varlıktır” (Truth in Translation: Accuracy and Bias in English Translations of the New Testament, sayfa 115, 122 ve 123).

c Yehova, Tanrı’nın özel ismidir (Mezmur 83:18).