Tanrı’nın Bir İsmi Var!

Tanrı’nın ismi ne? Her insanın bir ismi var. Tanrı’nın da özel bir isminin olması makul değil mi? Özel isimlerin olması ve kullanılması, şüphesiz insanlar arasındaki iletişim ve etkileşimin çok önemli bir kısmıdır. Tanrı’yla ilişkimiz söz konusu olduğunda da aynı şeyin geçerli olması gerekmez mi? Mukaddes Kitabın Tanrısına inandığını söyleyen milyonlarca insanın O’nun özel ismini kullanmaması çok ilginçtir. Ancak Tanrı’nın ismi binlerce yıldır biliniyor. Bu makale dizisini okurken Tanrı’nın isminin yaygın olarak kullanıldığı geçmiş dönemler hakkında bilginiz olacak. Daha da önemlisi, Tanrı’yı ismiyle tanımanın önemi konusunda Mukaddes Kitabın neler dediğini öğreneceksiniz.

BAZI Avrupa ülkeleri 17. yüzyılda, üzerinde Tanrı’nın ismi olan madeni paralar basıyordu. Almanya’da 1634 yılında basılmış madeni bir paranın üzerinde, Yehova ismi oldukça belirgin bir şekilde görülüyordu. Bu tür paralar genel olarak Yehova talerleri veya Yehova paraları olarak biliniyordu ve yıllarca kullanıldı.

Yehova, * Tanrı’nın isminin binlerce yıldır kabul edilmiş kullanımıdır. Sağdan sola doğru okunan bir dil olan İbranicede bu isim dört sessiz harfle (יהוה) yazılır. İbrani alfabesindeki bu dört karakter, YHVH harfleriyle tercüme edilir ve Tetragrammaton olarak bilinir. Tanrı’nın ismi İbrani harfleriyle Avrupa’daki madeni paraların üzerinde yıllarca yer almıştır.

Tanrı’nın ismi binaların, anıtların, sanat eserlerinin üzerinde ve birçok kilise ilahisinde de bulunabilir. Almanca Brockhaus ansiklopedisine göre bir zamanlar Protestan prenslerinin, güneş motifi ve Tetragrammaton’dan oluşan bir nişan takması âdetti. Bayraklarda ve madeni paralarda da kullanılan bu sembol, Yehova-Güneş amblemi olarak biliniyordu. 17. ve 18. yüzyıllarda yaşamış dindar Avrupalıların, Mutlak Güce Sahip Tanrı’nın bir ismi olduğunu bildiği açıktır. Daha da önemlisi, onlar bu ismi kullanmaktan korkmuyorlardı.

Tanrı’nın ismi koloni dönemi Amerikasında da biliniyordu. Örneğin, Amerikan Bağımsızlık Savaşı askerlerinden Ethan Allen, otobiyografisinde, 1775’te düşmanlarından “Büyük Yehova’nın adına” teslim olmalarını istediğini yazmıştı. Daha sonra, Abraham Lincoln’ün başkanlık döneminde birkaç danışman Lincoln’e yazdıkları mektuplarda sık sık Yehova ismini kullanmışlardı. İçinde Tanrı’nın ismi geçen, Amerikan tarihine ait diğer belgeler halka açık birçok kütüphanede görülebilir. Bunlar, Tanrı’nın isminin binlerce yıl boyunca nasıl açıkça sergilendiğini gösteren sadece birkaç örnektir.

Günümüz için ne diyebiliriz? Tanrı’nın ismi unutuldu mu? Kesinlikle hayır. Çeşitli Mukaddes Kitap tercümeleri, Tanrı’nın özel  ismini birçok ayette kullanır. * Bir kütüphaneye gidip kısa bir araştırma yaparsanız veya evinizdeki ansiklopedilere şöyle bir bakarsanız, büyük ihtimalle Tetragrammaton’un sizin dilinizdeki karşılığı olarak Yehova isminin kabul edildiğini göreceksiniz. Örneğin Encyclopedia International, Yehova ismini açıkça “Tanrı’nın İbranice kutsal isminin modern biçimi” olarak tarif ediyor. AnaBritannica’da Yehova’nın, “Tanrı’nın Hz. Musa’ya vahyettiği özel adı” olduğu açıklanıyor.

‘Fakat Tanrı’nın ismi bugünün insanlarını ilgilendiren bir konu mu?’ diye merak edebilirsiniz. Evet, çünkü Tanrı’nın ismi halka açık birçok yerde farklı şekillerde hâlâ sergileniyor. Örneğin New York’taki bir binanın köşesinde Yehova ismi yazılıdır. Yine New York’un işlek bir metro istasyonunda, bu isim renkli bir mozaik süslemede İbranice harflerle yer alıyor. Ancak büyük ihtimalle, buralardan geçen binlerce kişiden çok azı bu yazılara dikkat ediyor.

Tanrı’nın ismi yaşadığınız yöredeki insanlar için önemli mi? Yoksa birçok kişi, Yaratıcının gerçek ismiymiş gibi, O’na “Rab”, “Tanrı” veya “Allah” unvanlarıyla mı hitap ediyor? Tanrı’nın bir isminin olup olmadığını düşünen kişilerin pek fazla olmadığını fark etmiş olabilirsiniz. Ya siz? Tanrı’ya, hitap ederken, O’nun özel ismi Yehova’yı rahatlıkla kullanabiliyor musunuz?

[Dipnotlar]

[Sayfa 4’teki çerçeve/resim]

Yehova İsmini Tanıtan Bir Kral

1852 yılında bir grup vaiz Hawaii’den Mikronezya adalarına doğru yelken açtı. Yanlarında, Hawaii Adaları’nın o zamanki kralı III. Kamehameha’nın resmi mührünü taşıyan bir mektup vardı. Orijinali Hawaii dilinde yazılan ve Pasifik Adaları’ndaki çeşitli yöneticilere hitap eden bu mektupta kısmen şöyle deniyordu: “Yüce Tanrı Yehova hakkında bilgi veren öğretmenler, sonsuz kurtuluşunuz için size O’nun Sözünü bildirmek amacıyla adalarınıza yelken açmak üzereler. . . . . Bu iyi öğretmenlerin, göstereceğiniz saygı ve arkadaşlığa layık olduğunu düşünüyorum ve onların verdiği eğitimi dinlemenizi rica ediyorum. . . . . Putlarınızı atmanızı, Rab Yehova’yı Tanrınız olarak kabul etmenizi, O’na tapınmanızı ve O’nu sevmenizi tavsiye ederim. O da sizi ödüllendirecek ve koruyacaktır.”

[Resim]

Kral III. Kamehameha

[Tanıtım notu]

Hawaii State Archives

[Sayfa 3’teki resim]

Tanrı’nın özel ismini yazmak için kullanılan ve “dört harfli” anlamına gelen Tetragrammaton’un İbranicedeki yazımı