Galler’deki Çobanların Bir Yılı

 ÇOBANLAR dünya çapında toplam bir milyardan fazla koyuna bakıyor. Her mevsimin kendine özgü zorlukları oluyor. Gerwyn, Ioan ve Rhian, Galler’deki çobanların bir yıl boyunca dağlarda yaptıkları işleri anlatıyor. Burada koyunların sayısı insanların neredeyse üç katı.

İlkbahar: Doğum Zamanı

İlkbahar gelince çobanlar gece gündüz çalışarak koyunların doğum yapmasına yardımcı olur.

Gerwyn: “Koyunların doğum yaptığı zaman yılın en yorucu dönemi olsa da şüphesiz en sevinç verici kısmı. Özellikle eğitimli bir köpek çobanlar için çok değerli. Bir koyun doğum yapmakta zorlanırsa köpeğim onu nazikçe tutuyor ve doğuma yardımcı olabilmem için ayağa kalkmasını engelliyor.”

Ioan: “Ne kadar çok doğum yaptırmış olursam olayım, yeni doğmuş bir kuzuyu görmek her seferinde mucize gibi geliyor!”

Yaz: Kırkma Zamanı

Çobanların yaz mevsimindeki görevi koyunların yününü kırkmaktır. Çıkan yünün ağırlığı koyunun cinsine bağlı olarak 10 kiloyu bulabilir. Bir çoban günde 250 kadar koyun kırkabilir.

Rhian: “Koyunu kırkmadan önce kuyruğunun etrafındaki kirli kısımları temizliyorum. Usta kırkıcılar elektrikli makineler kullanarak tüm yünü iki dakikada kırkabiliyor. Kırkılan yünün temizlenmesine de yardımcı oluyorum, sonra da dikkatle dürüp satılmak üzere çuvallara koyuyorum.”

Dağların eteklerinde ise çobanların çimleri kesmek için yağmursuz geçen iki haftaya  ihtiyacı var, ancak bu sayede kaliteli saman elde edebiliyorlar. Sürü kışı bu samanla geçiriyor. Aileler ve arkadaşlar da samanın taşınmasına yardımcı oluyor.

Ioan: “Hasadı kaldırdıktan sonra sabahleyin tarlada yürümek bana eşsiz bir mutluluk veriyor.”

Sonbahar: Toplama Zamanı

Çobanların, koyunları sütten kesilmiş kuzularından ayırabilmesi için sürülerin yüksek yerlerden toplanması gerekir.

Ioan: “Herhangi bir çitin ya da duvarın olmadığı bazı dağlarda bile koyunların kaybolduğu ya da komşu topraklarda dolaştığı pek görülmez. Çiftliğimizde anne koyunlar sınırları biliyor. Sınırları annelerinden ya da çobanlarından öğrenen anne koyunlar bunu dişi yavrularına öğretiyorlar. Ancak nadiren de olsa koyunlar kaybolabiliyor ve bazen onları bulmamız saatler, hatta günler alıyor.”

Çobanlar ayrıca dişiler için koç seçip satın alır ve onları çiftleşme için hazırlar. Her 25 ila 50 dişi koyun için bir koç gerekli. Koçlar sürünün geleceği için bir yatırım olarak görülür.

Koçlar koyunlarla çiftleştikten 10 ila 12 hafta sonra çoban ultrason cihazıyla gebe koyunları tespit eder ve her birinin baharda kaç kuzu doğuracağına bakar. Kısır olanlar satılır. Bir yavru doğuracak olanlar bir arada tutulurken ikiz ya da üçüzü olanlara özel ilgi gösterilir ve fazladan yem verilir.

Kış: Besleme Zamanı

Kışın kısa süren aydınlık saatlerde çobanın zamanının büyük kısmı gebe koyunları besleyerek geçer. Hava nasıl olursa olsun çoban her zaman koyunların yakınında kalır ve çimler don tuttuğunda yeterince yemleri olmasını sağlar.

Gerwyn: “Böyle zamanlarda koyunların beslenmek ve korunmak için çobanlarına ihtiyacı oluyor.”

Rhian: “Her mevsimin doğadaki ve bitki örtüsündeki onca değişikliğine doğrudan tanık olmak çok etkileyici. Bu sayede çok sevdiğim çobanlık işi daha da zevkli hale geliyor.”

[Sayfa 12’deki harita]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

KUZEY İRLANDA

İRLANDA

İSKOÇYA

GALLER

İNGİLTERE

[Sayfa 14’teki resim]

Ioan bir koçu muayene ederken

[Sayfa 14’teki resim]

Gerwyn eğitimli bir köpekle birlikte